View source for ἅδην

{{LSJ1
|Full diacritics=ἅδην
|Medium diacritics=ἅδην
|Low diacritics=άδην
|Capitals=ΑΔΗΝ
|Transliteration A=hádēn
|Transliteration B=hadēn
|Transliteration C=adin
|Beta Code=a(/dhn
|Definition=Ep. and Ion. ἄδην, Adv. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">to one's fill</b>, ἔδμεναι ἄ. <span class="bibl">Il.5.203</span>,al.; ἐμπιμπλάμενοι σίτων ἅ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>272c</span>; πιοῦσ' ἄ. χορεύω <span class="title">Anacreont.</span>14.30. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> c. gen., <b class="b3">οἵ μιν ἄ. ἐλόωσι . . πολέμοιο</b> will drive him <b class="b2">to satiety</b> of war, <span class="bibl">Il.13.315</span>; Τρῶας ἄ. ἐλάσαι πολέμοιο <span class="bibl">19.423</span>; ἔτι μίν φημι ἄ. ἐλάαν κακότητος <span class="bibl">Od.5.290</span>; <b class="b3">ἅ. ἔλειξεν αἵματος</b> licked <b class="b2">his fill</b> of blood, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>828</span>; καὶ τούτων μὲν ἅ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Euthphr.</span>11e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">R.</span>341c</span>, etc.; <b class="b3">ἅ. ἔχειν τινός</b> to have <b class="b2">enough of</b> a thing, be <b class="b2">weary of</b> it, <span class="bibl">Id.<span class="title">Chrm.</span>153d</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>975</span>; τοῦ φαγεῖν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>950a15</span>; ἅ. ἔχουσιν οἱ λόγοι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span> 541b</span>: c. part., ἄ. εἶχον κτείνοντες <span class="bibl">Hdt.9.39</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> [[unceasingly]], <span class="bibl">A.R.2.82</span>, cf.<span class="bibl">4.1216</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> = [[ἅλις]], ἄ. ἐγένοντο μύκητες <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>47</span>. [ᾰ, except in the phrase <b class="b3">ἔδμεναι ἄδην</b>; v. sub <b class="b3">ἁδέω</b>.] (From s[schwa]<b class="b3">-δην</b>, cf. Lat. <b class="b2">sǎ-tis</b>.) </span>
}}
{{ls
|lstext='''ἅδην''': ἢ ἄδην, Ἐπ. ἄδδην, ἐπίρρ. Λατ. satis, [[μέχρι]] κόρου, [[ἔδμεναι]] ἄδδην, ἐσθίειν [[μέχρι]] κόρου, Ἰλ. Ε. 203, καὶ ἀλλ.· ἐμπιπλάμενοι σίτων ἄδην, Πλάτ. Πολιτικ. 272C. 2) [[μετὰ]] γεν. οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]] ... πολέμοιο, Ν. 315· ἔτι μίν φημι [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, Ὀδ. Ε. 290· οὕτω παρ’ Ἀττ., [[ἅδην]] ἔλειξεν αἵματος, ἔγλειψεν, ὅσον ἠδύνατο νὰ φάγῃ ἐκ τοῦ αἵματος, Αἰσχύλ. Ἀγ. 828· οὕτω παρὰ Πλάτ.· καὶ τούτων μὲν [[ἅδην]], Εὐθύφρ. 11Ε, πρβλ. Πολ. 341C, κτλ.· [[ἅδην]] ἔχειν τινός, ἔχων ἀρκετὸν ἔκ τινος πράγματος, [[εἶναι]] κεκορεσμένον ἐξ [[αὐτοῦ]], ὁ αὐτ. Χαρμ. 153D· τοῦ [[φαγεῖν]], Ἀριστ. Πρβλ. 28. 7· - [[ὡσαύτως]], [[ἅδην]] ἔχουσιν οἱ λόγοι, Πλάτ. Πολ. 541Β· καὶ μ. μετοχ., ἄδην εἶχον κτείνοντες, Ἡρόδ. 9. 39. (Ἡ [[ῥίζα]] [[εἶναι]] ἈΔ ἢ ἉΔ, πρβλ. τὸ Λατ. satis, satur, satio· [[ἐντεῦθεν]] [[ἀδέω]], [[ἄδος]]· [[ὡσαύτως]], ἄση, ἀσάομαι· βραχύτερος δὲ [[τύπος]] τῆς ῥίζης ἀ φαίνεται ἐν τοῖς ἄω, satio, [[ὁπόθεν]] καὶ τὸ [[ἄατος]].) [ᾰ, ἐξαιρέσει τῆς φράσεως [[ἔδμεναι]] ἄδην· ἴδε ἐν λ. [[ἀδέω]]].
}}
{{bailly
|btext=<i>mieux que</i> [[ἄδδην]];<br /><i>adv.</i><br /><b>1</b> à satiété, assez : [[ἔδμεναι]] [[ἅδην]] IL manger à satiété ; avec un part., [[ἅδην]] [[εἶχον]] κτείνοντες HDT ils étaient las de tuer;<br /><b>2</b> abondamment, complètement : Τρῶας [[ἅδην]] ἐλάσαι πολέμοιο IL (avant) d’avoir battu complètement les Troyens.<br />'''Étymologie:''' propr. acc. de *ἅδη, R. Σαδ, être rassasié ; cf. <i>lat.</i> sat, satis.
}}
{{Autenrieth
|auten=to [[satiety]], to [[excess]]; [[ἅδην]] [[ἐλάαν]] κακότητος, πολέμοιο, ‘[[until]] he gets [[enough]]’ of [[trouble]], etc.
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> muy frec. ἄδην; dór. ἄδᾱν Alcm.20.4; tard. [[ἄδδην]] Apollon.<i>Lex</i>.α 99, Hsch., <i>EM</i> α 251<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ- pero ᾱ- <i>Il</i>.5.203]<br />adv. <br /><b class="num">1</b> [[hasta la saciedad]], [[en abundancia]] esp. de comer y beber [[ἔδμεναι]] <i>Il</i>.5.203, ὅς τις ἄδην πίνῃ Hes.<i>Fr</i>.239.2, ἐσθίην δ' [[ἄδαν]] Alcm.l.c., [[ἅδην]] με ... πλάναι γεγυμνάκασιν A.<i>Pr</i>.585, τῆς ἡμετέρας φιλότητος ἄ. κορέσασθαι A.<i>Fr</i>.47a.2.28, ἐμπιμπλάμενοι σίτων ἅ. καὶ ποτῶν atiborrándose de alimentos y de bebidas hasta saciarse</i> Pl.<i>Plt</i>.272c, cf. Ael.<i>NA</i> 14.25<br /><b class="num">•</b>[[en cantidad]], [[en abundancia]], [[mucho]] ἄ. ἐγένοντο μύκητες Call.<i>Fr</i>.269.2, παπταίνει, πατέοντος ἄ., πόθεν ἄρξεται ἔργου se queda mirando por dónde empezar ante un trabajo tan inmenso</i> Theoc.17.10, στείχοντος ἄ. αἰῶνος habiendo pasado mucho tiempo</i> A.R.4.1216, προθύμως ἐπρυτάνευσ' ὑμῶν [[ἅδην]] ejerció vuestra pritanía con todo su afán</i>, <i>IEphesos</i> 1064.5 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> de algo intermitente [[constantemente]], [[sin parar]] ἐπ' ἄλλῳ δ' [[ἄλλος]] ἄηται [[δοῦπος]] ἄ. A.R.2.82.<br /><b class="num">3</b> [[hasta no querer más]], [[hasta hartarse]] c. gen. πολέμοιο <i>Il</i>.13.315, 19.423, κακότητος <i>Od</i>.5.290, αἵματος A.<i>A</i>.828, καὶ τούτων μὲν ἅ. Pl.<i>Euthphr</i>.11e<br /><b class="num">•</b>esp. c. ἔχω y gen. [[estar harto, cansado de]], [[tener bastante de]] πημάτων ἅ. ἔχω E.<i>Io</i> 975, τῶν τοιούτων ἅ. εἴχομεν Pl.<i>Chrm</i>.153d, τοῦ φαγεῖν Arist.<i>Pr</i>.950<sup>a</sup>15<br /><b class="num">•</b>c. part. ἄ. εἶχον κτείνοντες Hdt.9.39<br /><b class="num">•</b>otra construcción ἄ. ... ἔχουσιν ἡμῖν οἱ λόγοι nos basta ya lo que hemos dicho</i> Pl.<i>R</i>.541b.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>seH<sup>u̯</sup>2</i>-/<i>sH<sup>u̯</sup>2</i>-; en grado pleno <i>(sā)</i> en gót. <i>ga-saþjan</i> ‘saciarse’, gr. [[ἄμεναι]]; en grado cero <i>(să)</i> en gr. [[ἄεται]], lat. <i>sătis</i>, gót. <i>saþs</i> ‘harto’; en grado cero <i>(sĭ-)</i> en ai. <i>asinvá</i>- ‘insaciable’.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἅδην:''' ή ἄδην[ᾰ] (ἄω, [[satio]]),<br /><b class="num">1.</b> επίρρ., Λατ. [[satis]], αρκετά, έως το [[σημείο]] του κορεσμού· [[ἔδμεναι]] ἄδ(<i>δ</i>)<i>ην</i>, το να τρώει [[κανείς]] [[μέχρι]] κορεσμού, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., οἵ μιν [[ἅδην]] [[ἐλόωσι]] πολέμοιο, οι οποίοι μπορεί να τον οδηγούν σε κορεσμό του πολέμου, στο ίδ.· [[ἅδην]] ἔλειξεν αἵματος, έγλειψε όσο μπορούσε να φάει από το [[αίμα]], σε Αισχύλ.· καὶ τούτων μὲν [[ἅδην]], αρκετά από αυτό, σε Πλάτ.· με μτχ., ἄδην [[εἶχον]] κτείνοντες, σε Ηρόδ. (<i>ᾰ</i>, [[εκτός]] της φράσης [[ἔδμεναι]] ἄδην που αναφέρεται στην Ομήρ. Ιλ., όπου [[συνήθως]] αναγράφεται [[ἄδδην]]).
}}
{{elru
|elrutext='''ἅδην:''' тж. ἄδ(δ)ην adv. вдоволь, вволю, досыта ([[ἔδμεναι]] Hom.; ἐμπιμπλάμενοι σίτων Plat.): ἅ. ἐλάσαι πολέμοιό τινα Hom. измучить кого-л. битвой; ὡς ἅ. [[εἶχον]] κτείνοντες Her. когда они вволю натешились резней; [[ἐπειδὴ]] τῶν τοιούτων ἅ. Plat. когда мы вдоволь наговорились об этом; ἅ. ἔχουσιν [[ἡμῖν]] οἱ λόγοι Plat. довольно с нас слов; [[ἐπεὶ]] τούτων ἅ. εἶχε Plut. когда ему это надоело.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adv.<br />Meaning: <b class="b2">to one's fill</b> (Il.).<br />Other forms: In the epic with psilosis. <b class="b3">α-</b> may be metrically lengthened.<br />Derivatives: <b class="b3">ἅδος</b> m. or n. [[satiety]] (Il.). From <b class="b3">*ἁδη- ἀδαῖος</b> <b class="b2">leading to satiety</b> (Sophr., H.).<br />Origin: IE [Indo-European] [876] <b class="b2">*seh₂-</b> <b class="b2">to satiate</b><br />Etymology: Acc. of a noun, seen in <b class="b3">ἁδη-φάγος</b> [[glutton]] (formation?). The root is found in several verbal forms: <b class="b3">ἄμεναι</b> (Il.), aor. <b class="b3">ἆσαι</b>, <b class="b3">ἄσασθαι</b> (ep.) <b class="b2">to satiate oneself</b>, and [[ἄατος]]. OIr. [[sáith]] [[fullness]], <b class="b2">*satis</b>. The stem <b class="b3">ἁδ-</b> also in Arm. <b class="b2">at-ok</b> <b class="b2">full, full-grown</b> (cf. [[ἁδρός]]); wrong Clackson 1994, 170, who explains Arm. <b class="b2">at-</b> from <b class="b2">*ad-</b> [[grain]] (Lat. [[ador]]), which would not give [[full]], [[fat]]. Other languages have a <b class="b2">t-</b>enlargement: Lat. [[satis]], Goth. [[saÞs]] [[satt]], both <b class="b2">*sh₂-t-</b>, <b class="b2">ga-soÞjan</b>, Lith. [[sótis]] (with acute from the laryngeal).<br />See also: [[ἄατος]], [[ἁδινός]], [[ἁδρός]], <b class="b3">ἁδηκότες</b>, [[ἀδμωλή]], [[ἄαδα]], [[ἄση]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[ἄω [[satio]]] [α [[short]], [[except]] in [[first]] [[place]] cited from Il., [[where]] it is [[commonly]] written [[ἄδδην]].]<br /><b class="num">1.</b> adv., Lat. [[satis]], to one's [[fill]], [[ἔδμεναι]] ἄδην to eat [[their]] [[fill]], Il.<br /><b class="num">2.</b> c. gen., οἵ μιν ἄδην [[ἐλόωσι]] πολέμοιο who may [[drive]] him to [[satiety]] of war, Il.; [[ἅδην]] ἔλειξεν αἵματος licked his [[fill]] of [[blood]], Aesch.; καὶ τούτων μὲν [[ἅδην]] [[enough]] of [[this]], Plat.; c. [[part]]., ἄδην [[εἶχον]] κτείνοντες Hdt.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἅδην''': (Il. usw.)<br />{hádēn}<br />'''Meaning''': [[bis zur Sättigung]], [[genug]]<br />'''Etymology''' : vielleicht Akkusativ eines Substantivs, das in ἁδηφάγος [[gefräßig]] vorliegen könnte; vgl. noch [[ἄαδα]] unten. Davon [[ἀδαῖος]] [[zur Sättigung führend]], [[unangenehm]] (Sophr., H.). Das zugrunde liegende Verb ist in mehreren Formen belegt, wie [[ἄμεναι]] (Il.), Aor. [[ἆσαι]], [[ἄσασθαι]] (ep.) [[sich sättigen]], s. d., dazu das Verbaladjektiv [[ἄατος]], s. d. — Der mit δ erweiterte Stamm liegt in zahlreichen Ableitungen vor: [[ἅδην]] s. oben. Hierher auch [[ἄαδα]]· [[ἔνδεια]]. Λάκωνες. [[οὕτω]] καὶ Ἀριστοφάνης ἐν γλώσσαις H. Davon (oder von *ἄαδος) [[ἀαδεῖν]]· ἀπορεῖσθαι, ἀσιτεῖν H.; s. Frisk Subst. priv. 16. — [[ἅδος]] m. od. n. [[Sättigung]] (Λ 88). — [[ἁδινός]] [[dicht gedrängt]], [[reichlich]] (vorw. ep.). — [[ἁδρός]], s. d. — [[ἀδμωλή]], s. d. Unklar ist die Bildung von [[ἄση]], s. d. — Der Stamm ἁδ- kann eine genaue Entsprechung in arm. ''at''-''ok''‘ [[voll]], [[ausgewachsen]] (vgl. [[ἁδρός]]) haben, Frisk Etyma Arm. 16ff. In den übrigen Sprachen findet sich dafür eine ''t''- Erweiterung: lat. ''satis'', got. ''saþs'' [[satt]] usw., s. Frisk a. a. O.<br />'''Page''' 1,20-21
}}