View source for κλύζω

{{LSJ1
|Full diacritics=κλύζω
|Medium diacritics=κλύζω
|Low diacritics=κλύζω
|Capitals=ΚΛΥΖΩ
|Transliteration A=klýzō
|Transliteration B=klyzō
|Transliteration C=klyzo
|Beta Code=klu/zw
|Definition=Ep.impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> κλύζεσκον <span class="bibl">Il.23.61</span>: Ep.fut. κλύσσω <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>75</span>: aor. inf. κλύσαι <span class="bibl">Poll.4.21</span> (v.l. [[κλεῖσαι]]):—Pass., aor. <b class="b3">ἐκλύσθην</b>: pf. <b class="b3">κέκλυσμαι</b> (v. infr.):—of the sea, <b class="b2">wash, dash over</b>, c. acc., <b class="b3">ἔνθ' ἐμὲ μὲν μέγα κῦμα… κλύσσει</b> <span class="title">h.Ap.</span>l.c.: abs., <b class="b2">surge up</b>, <b class="b3">κύματος δίκην κλύζειν πρὸς αὐγάς</b> (Auratus for <b class="b3">κλύειν</b>) <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1182</span>:—more freq. in Pass., ἐκλύσθη δὲ θάλασσα ποτὶ κλισίας <span class="bibl">Il.14.392</span>; <b class="b3">ἐκλύσθη δὲ θάλασσα… ὑπὸ πέτρης</b> <b class="b2">was dashed high</b> by the falling rock, <span class="bibl">Od.9.484</span>,<span class="bibl">541</span>; <b class="b3">λιμὴν… κλυζομένῳ ἴκελος</b> seeming <b class="b2">to rise in waves</b>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>209</span>; ὕδασι… ἐκλύζετο <span class="bibl">Batr. 76</span>; of land, <b class="b2">to be washed by the sea</b>, <span class="bibl">Plb.34.11.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> [[wash away]], [[purge]], κλύζουσι φαρμάκῳ χολήν <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>854</span>; ἔκλυζεν ποταμῷ λύματα <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.25</span>: metaph., θάλασσα κλύζει πάντα τἀνθρώπων κακά <span class="bibl">E. <span class="title">IT</span>1193</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">wash, rinse out</b>, ἔκπωμα <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.3.9</span>; <b class="b3">τοὺς μυκτῆρας οἴνῳ</b> with wine, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>603b11</span>; [[drench]] with a clyster, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Acut.</span> 19</span>, <span class="bibl"><span class="title">Mul.</span>1.75</span>, al., <span class="bibl">Nic.<span class="title">Al.</span>140</span>, <span class="title">AP</span>11.118 (Nicarch. or Callicter), etc.; dub. l. in <span class="bibl">Hp.<span class="title">Flat.</span>12</span> (Pass.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">εἰς ὦτα κ</b>. <b class="b2">put water</b> into the ears <b class="b2">and so cleanse</b> them, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>654</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">coat with wax</b>, Πανιώνιον στεγνώσαντι καὶ κλύσαντι <span class="title">IG</span>11(2).154 <span class="title">A</span>36 (Delos, iii B.C.); <b class="b3">κηρῷ κλύσαντι</b> ib.219 <span class="title">A</span>40:—Pass., κισσύβιον κεκλυσμένον ἁδέϊ κηρῷ <span class="bibl">Theoc. 1.27</span>. (Cf. Lat. <b class="b2">cluère, = purgare, cloaca</b>, Goth. [[hlutrs]], OHG. [[hlûtar]] (MHG. [[lauter]]) 'pure'.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1457.png Seite 1457]] 1) [[bespülen]], anspülen; von anschlagenden Meereswogen, H. h. Ap. 75; κύματα κλύζεσκον ἐπ' ἠϊόνος, die Wogen plätscherten, brandeten an das Gestade, Il. 23, 61; pass. von Wellen bewegt werden, [[wogen]], ἐκλύσθη [[θάλασσα]], das Meer schlug Wellen, 14, 392 Od. 9, 484, wie Hes. Sc. 209; übertr., aufregen, [[ὥστε]] κύματος δίκην κλύζειν πρὸς αὐγὰς τοῦδε πήματος πολὺ μεῖζον Aesch. Ag. 1055; auch in Prosa, κλύζεται ἡ Ἰαπ υγία τῷ Σικελικῷ πελάγει, Japygien wird vom sicilischen Meere bespült, Pol. 34, 11, 2. – 2) [[abspülen]], waschen, [[reinigen]]; [[θάλασσα]] κλύζει πάντα τἀνθρώπων κακά Eur. I. T. 1193; εὖ κλύσαι τὸ ἔκπ ωμα Xen. Cyr. 1, 3, 9; τοὺς μυκτῆρας οἴνῳ Arist. H. A. 8, 21; [[κισσύβιον]] κεκλυσμένον ἁδέϊ καρῷ, mit Wachs gebohnt, Theocr. 1, 27. – Bes. durch ein Klystier reinigen, τινά, von dem Arzte gesagt, Nicarch. 2 (XI, 118).
}}
{{ls
|lstext='''κλύζω''': μέλλ. κλύσω ῠ, Ἐπικ. κλύσσω. ― Παθητ., ἀόρ. ἐκλύσθην: πρκμ. κέκλυσμαι. (Ἐκ τῆς √ΚΛΥ, πρβλ. Λατ. clu-ere = purgare, clo-aca· [[ὥστε]] τὸ δ (ζ) πιθανῶς ἀπώλετο ἐν τῷ Λατιν. cluere· πρβλ. Γοτθ. hlut-rs ([[ἁγνός]]), hlut-rei, hlutritha ([[εἰλικρίνεια]])· Ἀρχ. Γερμ. hlût-ar (lauter).) Ἐπὶ τῆς θαλάσσης, [[περιβρέχω]], διὰ τῶν κυμάτων ὁρμῶ καὶ [[σκεπάζω]], μετ’ αἰτ., ἔνθ’ ἐμὲ μὲν μέγα... κλύσσει Ὁμ. Ὕμν. εἰς Ἀπόλλ. 75, πρβλ. Βατραχομ. 76· ἀπολ., ὑψοῦμαι, κύματος δίκην κλύζειν πρὸς αὐγὰς ([[οὕτως]] ὁ Schütz ἀντὶ κλύειν) Αἰσχύλ. Ἀγ. 1181· πρβλ. ἐπικλύζω· ― ἀλλὰ τοῦτο συχνότερον ἐν τῷ παθ., ἐκλύσθη [[θάλασσα]] [[ποτὶ]] κλισίας Ἰλ. Ξ. 392· ἐκλύσθη δὲ [[θάλασσα]]... ὑπὸ πέτρης, ἀνεπήδησεν ὑψηλά, «ἔκαμε κύματα», [[ἕνεκα]] τοῦ πεσόντος βράχου, Ὀδ. Ι. 484, 541· λιμὴν... κλυζομένῳ [[ἴκελος]], φαινόμενος ὡς νὰ κυμαίνηται, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 209· ἐπὶ γῆς, βρέχομαι ὑπὸ τῆς θαλάσσης, περιοδικῶς καλύπτομαι, Πολύβ. 34. 11, 2. ΙΙ. [[ἀποπλύνω]], [[ἐκπλύνω]], «ξεπλύνω», χολὴν κλύζουσι φαρμάκῳ Σοφ. Ἀποσπ. 733· μεταφορ., [[θάλασσα]] κλύζει πάντα τἀνθρώπων κακὰ Εὐρ. Ι. Τ. 1193. 2) [[ἐκπλύνω]], [[καθαρίζω]], τὸ [[ἔκπωμα]] Ξεν. Κύρ. 1. 3, 9· τοὺς μυκτῆρας οἴνῳ, δι’ οἴνου, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 21. 3· διὰ κλυστηρίου, Ἱππ. π. Διαίτ. Ὀξ. 386, Ἀνθ. Π. 11. 118. 3) εἰς ὦτα κλ., χέω [[ὕδωρ]] εἰς τὰ ὦτα καὶ οὕτω [[καθαρίζω]] αὐτά, Εὐρ. Ἱππ. 654. 4) παρὰ Θεοκρ. 1. 27, [[κισσύβιον]] κεκλυσμένον καρῷ, τετριμμένον ἢ ἐπικεκαλυμμένον μὲ [[στρῶμα]] κηροῦ.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> κλύσω, <i>ao.</i> ἔκλυσα, <i>pf.</i> κέκλυκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐκλύσθην, <i>pf.</i> κέκλυσμαι;<br /><b>1</b> battre de ses flots, baigner de ses flots ; <i>Pass., en parl. de la mer</i> être battu, heurté, repoussé : ὑπὸ πέτρης OD par une roche ; <i>abs.</i> être agité, s’agiter;<br /><b>2</b> laver, nettoyer : [[εἰς]] [[ὦτα]] EUR verser dans l’oreille (une eau limpide pour la purifier des propositions qui l’ont souillée) ; <i>fig.</i> τἀνθρώπων κακά EUR chasser les maux des hommes ; [[ἔκπωμα]] XÉN rincer une coupe.<br />'''Étymologie:''' cf. [[κλύδων]].
}}
{{Autenrieth
|auten=ipf. iter. κλύζεσκον: of waves, [[plash]], [[dash]], Il. 23.61; aor. [[pass]]., ‘[[was]] dashed [[high]],’ ‘[[rose]] in [[foam]],’ Il. 11.392, Od. 9.484, 541.
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[κλύζω]])<br /><b>1.</b> [[καλύπτω]] με νερά, [[πλημμυρίζω]] («ἔνθ' ἐμὲ μὲν μέγα κῡμα... κλύσσει», Υμν. Απόλλ.)<br /><b>2.</b> [[ξεπλένω]] με άφθονο [[νερό]] ή [[άλλο]] [[υγρό]], [[καθαρίζω]] (α. «[[θάλασσα]] κλύζει [[πάντα]] ἀνθρώπων [[κακά]]», <b>Ευρ.</b><br />β. «κλύζουσι φαρμάκῳ χολήν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>3.</b> [[χύνω]] [[υγρό]] με κλυστήρα σε σωματική [[κοιλότητα]] για να τήν καθαρίσω («εἰς ὦτα κλύζων», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>μτφ.</b> [[καταστρέφω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[θάλασσα]]) [[βρέχω]] ή [[περιβρέχω]] με κύματα («κλύζεσθαι δ' αὐτὴν τῷ Σικελικῷ πελάγει», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> υψώνομαι [[πάνω]] από [[κάτι]] (α. «κύματος [[δίκην]] κλύζειν πρὸς αὐγάς», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «ἐκλύσθη δὲ [[θάλασσα]] κατερχόμενης ὑπὸ πέτρης», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>3.</b> [[καλύπτω]] ή [[αλείφω]] με [[κερί]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ανάγεται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>klu</i>- της ΙΕ ρίζας <i>kleu</i>- «[[πλένω]], [[καθαρίζω]]». Ο [[σχηματισμός]] σε -<i>ζω</i> πιθ. να [[είναι]] [[πρωτογενής]], όπως στα <i>βλύ</i>-<i>ζω</i>, <i>φλύ</i>-<i>ζω</i>, δεν αποκλείεται όμως και να προέρχεται <span style="color: red;"><</span> <i>κλύδ</i>-<i>yω</i> (<b>βλ. λ.</b> [[κλύδων]]), [[οπότε]] ανάγεται σε παρεκτεταμενη [[μορφή]] <i>klu</i>-<i>d</i>- της ΙΕ ρίζας που εμφανίζεται [[επίσης]] σε ορισμένες γερμανικές λ., όπως στο γοτθ. <i>hl</i><i>ū</i><i>trs</i> «[[καθαρός]]» και το νεώτ. γερμ. <i>lauter</i> «[[καθαρός]]». Συνδέεται [[επίσης]] με τα λατ. <i>cluo</i> «[[καθαρίζω]]» και <i>cloaca</i> «[[υπόνομος]]», [[καθώς]] και με ορισμένες βαλτοσλαβικές λ., όπως τα [[είναι]] λιθουαν. <i>šluoju</i>, <i>šluoti</i> «[[σκουπίζω]], [[σφουγγίζω]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κλύδων]], [[κλύσις]], [[κλύσμα]], [[κλυστήρ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κλυσμός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[κλυσιδρομάς]]. (Β' συνθετικό) [[κατακλύζω]], [[υποκλύζω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αμφικλύζω]], [[ανακλύζω]], <i>αναποκλύζω</i>, [[αποκλύζω]], [[διακλύζω]], [[εγκλύζω]], [[εκκλύζω]], [[εναποκλύζω]], [[επιδιακλύζω]], [[επικατακλύζω]], [[επικλύζω]], [[μετακλύζω]], [[παρακλύζω]], [[περικλύζω]], [[προαποκλύζω]], [[προεγκλύζω]], [[προεκκλύζω]], [[προκατακλύζω]], [[προκλύζω]], [[προπερικλύζω]], [[προσαποκλύζω]], [[προσκατακλύζω]], [[προσκλύζω]], [[συγκλύζω]], [[συναποκλύζω]], [[συνεκκλύζω]], [[υπερκλύζω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κλύζω:''' μέλ. κλύσω [ῠ], Επικ. κλύσσω — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐκλύσθην</i>, παρακ. [[κέκλυσμαι]]·<br /><b class="num">I.</b> [[εξορμώ]], εκτινάζομαι, λέγεται για [[κύμα]], σε Ομηρ. Ύμν.· [[σπάζω]] όπως το [[κύμα]], σε Αισχύλ. — Παθ., [[παφλάζω]], λέγεται για τη [[θάλασσα]], σε Όμηρ.· σηκώνομαι σε κύματα, σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[ξεπλένω]] ή εκπλένω, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[ξεβγάζω]], σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> <i>εἰςὦτα κλ</i>., [[βάζω]] [[νερό]] στα αυτιά μου και τα [[καθαρίζω]], σε Ευρ.<br /><b class="num">4.</b> <i>κεκλυσμένος καρῷ</i>, τριμμένο ή καλυμμένο με [[κερί]], σε Θεόκρ.
}}
{{elru
|elrutext='''κλύζω:''' (fut. κλύσω с ῠ - эп. κλύσσω, эп. impf. iterat. κλύζεσκον)<br /><b class="num">1)</b> (о волнах) плескать, бить, ударять, окатывать (τινὰ κατὰ [[κρατός]] HH): κύμασι κλύζεσθαι Hom. плескаться в волнах; ἐκλύσθη [[θάλασσα]] [[ποτὶ]] κλισίας Hom. море взбурлило до (самых прибрежных) палаток; κλύζεται ἡ [[Ἰαπυγία]] τῷ Σικελικῷ πελάγει Polyb. Иапигия омывается Сицилийским морем;<br /><b class="num">2)</b> промывать, ополаскивать (τὸ [[ἔκπωμα]] Xen.; τοὺς μυκτῆρας οἴνῳ Arst.);<br /><b class="num">3)</b> мед. промывать, прочищать (τινά Anth.);<br /><b class="num">4)</b> смывать, удалять (χολὴν φαρμάκῳ Soph.; перен. τἀνθρώπων κακά Eur.);<br /><b class="num">5)</b> покрывать, натирать (κηρῷ Thuc.).
}}
{{elnl
|elnltext=κλύζω, imperf. iter. κλύζεσκον klotsen, golven; meestal pass.: ἐκλύσθη δὲ θάλασσα de zee klotste Il. 14.392. afspoelen, afwassen:; ἔκπωμα een beker Xen. Cyr. 1.3.9; overdr.: wegspoelen:. θάλασσα κλύζει πάντα τἀνθρώπων κακά de zee spoelt alle slechtheid van de mensen weg Eur. IT 1193. impregneren:. κισσύβιον κεκλυσμένον ἁδέϊ κηρῷ een houten nap geïmpregneerd met heerlijke was Theocr. Id. 1.27.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">wash (away), clean</b>, pass. (intr.) [[wash]], [[surge]], [[drench]].<br />Other forms: ipf. iter. <b class="b3">κλύζεσκον</b> (Ψ 61), aor. pass. <b class="b3">κλυσθῆναι</b> (Il.), fut. <b class="b3">κλύσ(σ)ω</b> (h. Ap. 75, Pi.), aor. act. <b class="b3">κλύσαι</b> (IA.), perf. <b class="b3">κέκλυκα</b>, <b class="b3">κέκλυσμαι</b> (Att.),<br />Compounds: often with prefix, e. g. <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">προσ-</b>,<br />Derivatives: <b class="b3">κλύσις</b> [[washing]] (Hp.), mostly of the prefixed verbs <b class="b3">ἐπίκλυσις</b> etc. (IA.); <b class="b3">κλύσμα</b> (also <b class="b3">κατάκλυσμα</b> a. o.) <b class="b2">fluidity, with which something is washed, clystier</b>, also [[surge]], [[shore]] (IA.), with <b class="b3">κλυσμάτιον</b>, <b class="b3">-ματικός</b> (Hp.); (<b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b3">κατα-</b> etc.)<b class="b3">κλυσμός</b> <b class="b2">inundation etc.</b> (IA.); <b class="b3">κλυστήρ</b>, <b class="b3">-ῆρος</b> m. <b class="b2">clystier-pipe</b> (Hdt.) with <b class="b3">-τήριον</b>, <b class="b3">-τηρίδιον</b>. - Further <b class="b3">σύγ-κλυ-ς</b>, <b class="b3">-δος</b> <b class="b2">washed together, thrown-</b> (Th., Pl.), <b class="b3">κλύ-δ-α</b> acc. sg. <b class="b2">beating of the waves</b> (Nic. Al. 170; archaising innoavtion?), <b class="b3">κλύ-δ-ων</b>, <b class="b3">-ωνος</b> m. [[waving]], [[surf]], [[turmoil]] (μ 421) with <b class="b3">κλυδώνιον</b> (A., E.), <b class="b3">κλυδων-ίζομαι</b> <b class="b2">be thrown around by the waves</b> (LXX, J.) with <b class="b3">κλυδωνισμός</b> (Hdn.), <b class="b3">-ισμα</b> (Suid.). - Expressive enlargement (<b class="b3">ἐγ-</b>, <b class="b3">συγ-)κλυδάζομαι</b> <b class="b2">splash etc.</b> (Hp.; <b class="b3">-άττομαι</b> D. L.) with <b class="b3">κλυδασμός</b>, (<b class="b3">ἐγ)κλύδαξις</b>, <b class="b3">ἐγκλυδαστικός</b> (Hp.); details in Debrunner IF 21, 221f. - Also <b class="b3">κλυδάω</b>, of <b class="b3">σταῖς</b>, <b class="b3">πηλός</b>, <b class="b2">being (made) wet, soft, be mouldable</b> (Arist.), prob. after <b class="b3">φλυδάω</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [607] <b class="b2">*ḱlo-</b>, <b class="b2">ḱlu-</b> (= <b class="b2">*ḱluH-</b>?) [[wash]], [[purify]]<br />Etymology: The formation as the sound-like <b class="b3">βλύζω</b>, <b class="b3">φλύζω</b>, the present <b class="b3">κλύζω</b> stands close to the nominale <b class="b3">δ-</b>forms <b class="b3">κλύ-δ-α</b>, <b class="b3">κλύ-δ-ων</b>; from <b class="b3">*κλυ-δ-ι̯ω</b> or arisen as denominative yot-present (z. B. Schwyzer 715f.) or an independent enlargement in <b class="b3">-ζω</b> (with <b class="b3">κλύ-δ-ων</b> etc. as backformations), can hardly be decided. An IE. <b class="b2">d-</b>enlargement is present in Germanic, e. g. Goth. [[hlutrs]], NHG [[lauter]] (IE. <b class="b2">*ḱlū-d-ro-</b>); without <b class="b2">-d-</b> Welsh [[clir]] [[hell]], [[clear]], [[pure]] (IE. <b class="b2">*ḱlū-ro-</b>). A dentalless primary verb seems to be OLat. [[cluō]] [[purgo]] (only Plin. 15, 119; cf. W.-Hofmann s. v.) and is supposed by <b class="b2">clo(v)āca</b> <b class="b2">subterranean discharge canal</b>; further, with diff. ablaut, Lith. <b class="b2">šlúoju</b>, <b class="b2">šlúoti</b> [[weap]], [[wipe]] (IE. <b class="b2">*ḱlō</b>[[[u]]]-). - More forms Pok. 607, W.-Hofmann s. [[cluō]]. (On Oldeurop. river names (<b class="b2">*Cluentus</b> in <b class="b2">Cluentensis vicus</b> a. o.) Krahe Beitr. z. Namenforschung 5, 113f.)
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[dash]] [[over]], of a [[wave]], Hhymn.: to [[dash]] like a [[wave]], Aesch.:—Pass. to be dashed up, of the sea, Hom.; to [[rise]] in waves, Hes.<br /><b class="num">II.</b> to [[wash]] off or [[away]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> to [[wash]] or [[rinse]] out, Xen.<br /><b class="num">3.</b> εἰς ὦτα κλ. to put [[water]] [[into]] the ears and so [[cleanse]] them, Eur.<br /><b class="num">4.</b> κεκλυσμένος καρῶι washed [[over]] or coated with wax, Theocr.
}}
{{FriskDe
|ftr='''κλύζω''': {klúzō}<br />'''Forms''': Ipf. iter. κλύζεσκον (Ψ 61), Aor. Pass. κλυσθῆναι (seit Il.), Fut. κλύσ(σ)ω (''h''. ''Ap''. 75, Pi. usw.), Aor. Akt. κλύσαι (ion. att.), Perf. κέκλυκα, κέκλυσμαι (att.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[spülen]], [[wegspülen]], [[reinigen]], Pass. (intr.) [[spülen]], [[wogen]], [[branden]].<br />'''Composita''' : oft mit Präfix, z. B. ἐπι-, κατα-, περι-, προσ-,<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[κλύσις]] [[das Spülen]] (Hp.), meist von den Präfixverba [[ἐπίκλυσις]] usw. (ion. att.); [[κλύσμα]] (auch [[κατάκλυσμα]] u. a.) [[Flüssigkeit]], [[womit etwas abgespült wird]], [[Klystier]], auch [[Brandung]], [[Strand]] (ion. att.), mit [[κλυσμάτιον]], -ματικός (Hp. u. a.); (ἐπι-, κατα- usw.)[[κλυσμός]] [[Überflutung]] (ion. att.); [[κλυστήρ]], -ῆρος m. [[Klystierspritze]] (Hdt. usw.) mit -τήριον, -τηρίδιον. — Daneben [[σύγκλυς]], -δος ‘zusammengespult, -geworfen’ (Th., Pl. u. a.), κλύδ-α Akk. sg. [[ Wellenschlag]] (Nik. ''Al''. 170; archaisierende Neubildung?), κλύδ-ων, -ωνος m. [[Gewoge]], [[Brandung]], [[Getümmel]] (seit μ 421) mit [[κλυδώνιον]] (A., E.), [[κλυδωνίζομαι]] [[von den Wogen umhergeworfen werden]] (LXX, J. usw.) mit [[κλυδωνισμός]] (Hdn.), -ισμα (Suid.). — Expressive Erweiterung (ἐγ-, συγ-)[[κλυδάζομαι]] [[plätschern]] (Hp. u. a.; -άττομαι D. L.) mit [[κλυδασμός]], (ἐγ)[[κλύδαξις]], [[ἐγκλυδαστικός]] (Hp. u. a.); Einzelheiten bei Debrunner IF 21, 221f. — Dazu noch [[κλυδάω]], von [[σταῖς]], [[πηλός]], etwa [[durchnäßt]], [[weich]], [[formbar sein]] (Arist.), wohl nach [[φλυδάω]].<br />'''Etymology''' : Der Bildung nach zu den sinn- und lautähnlichen [[βλύζω]], [[φλύζω]] stimmend, steht das Präsens [[κλύζω]] jedenfalls zu den nominalen δ-Bildungen κλύδ-α, κλύδ-ων in nächster Beziehung; ob es aus *κλυδ-ι̯ω als denominatives Jotpräsens entstanden ist (z. B. Schwyzer 715f.) oder eine selbständige Erweiterung auf -ζω repräsentiert (wozu κλύδ-ων usw. als Rückbildungen), läßt sich kaum entscheiden. Eine idg. ''d''-Erweiterung ist indessen auch im Germanischen, z. B. got. ''hlutrs'', nhd. ''lauter'' (idg. *''ḱlū''-''d''-''ro''-) vorhanden; daneben ohne -''d''- kymr. ''clir'' [[hell]], [[klar]], [[heiter]], [[rein]] (idg. *''ḱlū''-''ro''-). Ein dentalloses primäres Verb scheint in alat. ''cluō'' [[purgo]] (nur Plin. 15, 119) erhalten zu sein (vgl. die Ausführungen bei W.-Hofmann s. v.) und wird jedenfalls von ''clo''(''v'')''āca'' [[unterirdischer Abzugskanal]] vorausgesetzt; hinzu kommt, mit anderem Ablaut, lit. ''šlúoju'', ''šlúoti'' [[fegen]], [[wischen]] (idg. *''ḱlō''[''u'']-). — Weitere Formen m. Lit. bei WP. 1, 495f., Pok. 607, W.-Hofmann s. ''cluō''; über hierhergehörige alteurop. Flußnamen (*''Cluentus'' in ''Cluentensis'' ''vicus'' u. a.) Krahe Beitr. z. Namenforschung 5, 113f.<br />'''Page''' 1,876-877
}}