View source for παραστάτης

{{LSJ1
|Full diacritics=παραστάτης
|Medium diacritics=παραστάτης
|Low diacritics=παραστάτης
|Capitals=ΠΑΡΑΣΤΑΤΗΣ
|Transliteration A=parastátēs
|Transliteration B=parastatēs
|Transliteration C=parastatis
|Beta Code=parasta/ths
|Definition=[<b class="b3">στᾰ], ου, ὁ</b>, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">one who stands by</b> or [[near]], [[defender]], φρουροὶ καὶ π. πυλῶν <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>506</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">one's comrade on the flank</b> (opp. <b class="b3">προστάτης</b>, front-rank-man, <b class="b3">ἐπιστάτης</b>, rear-rank-man), <b class="b3">τὸν ἑωυτοῦ π</b>. <span class="bibl">Hdt.6.117</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.3.59</span>, <span class="bibl">8.1.10</span> ; παρήγγειλε τοὺς ἐπιστάτας μεταβαίνειν εἰς παραστάτην <span class="bibl">Polyaen. 2.10.4</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> generally, [[comrade]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>3.37</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>957</span> (lyr.), <span class="bibl">Hdt. 6.107</span> (pl.), <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>671</span>, etc. ; the ephebi were bound by oath <b class="b3">μὴ καταλείπειν τὸν π</b>., <span class="bibl">Poll.8.105</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1130a30</span>, Stob.4.1.48 ; of a horse, π. ἐν μάχαις <span class="bibl">Babr.76.3</span> : hence, [[assistant]], [[supporter]], δίκης <span class="bibl">E. <span class="title">Fr.</span>295</span> ; of the gods, π. ἀγαθοὺς καὶ συμμάχους <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.3.21</span> ; esp. of the Dioscuri, <span class="title">Trag.Adesp.</span> 14. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">right-</b> or <b class="b2">left-hand-man</b> in a chorus when drawn up in order, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span> 1277a12</span>, <span class="bibl"><span class="title">Metaph.</span> 1018b27</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">official of a collegium</b>, IG14.925 (Portus). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> [[the ministers of the Eleven]] at Athens, <span class="title">AB</span> 296, Phot., <span class="title">EM</span>652.16. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> Medic., <b class="b3">οἱ π</b>. [[testicles]], <span class="bibl">Ph.1.45</span>, <span class="bibl">Ath.9.395f</span>, etc. : personified, in dual, <span class="bibl">Pl.Com. 174.13</span> ; also, of the [[epididymis]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Oss.</span>14</span>, cf. Gal.19.128. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of the <b class="b3">σπερματικοὶ πόροι, π. ἀδενοειδεῖς, κιρσοειδεῖς</b>, Herophil. ap.<span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>14.11</span>, cf. <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span> 185</span>, Gal.4.643. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> in sg., = [[ὀστέον ὑοειδές]], Herophil. ap. <span class="bibl">Poll.2.202</span> and <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>155</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> in a ship, <b class="b2">pieces of wood to</b> stay the mast, <span class="title">IG</span>22.1606.36, 1607.5,15,78, 1611.38 : dual <b class="b3">παραστάτα</b> ib. 1608.34. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VI</span> <b class="b2">outer vertical standard</b> in plinth of torsion-engine, <span class="bibl">Ph.<span class="title">Bel.</span>55.10</span>, <span class="bibl">Hero <span class="title">Bel.</span>91.10</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0500.png Seite 500]] ὁ, der daneben od. dabei Stehende, Gefährte; Ἰόλᾳ ἐών, Pind. N. 3, 36; Aesch. Pers. 918; Soph. Ant. 671; Eur. Heracl. 90; πυλῶν, Rhes. 506; in der Schlachtordnung der Nebenmann, Her. 6, 117 u. Folgde, bes. zum Schutz, ᾐτεῖτο θεοὺς ἡγεμόνας γίγνεσθαι τῇ στρατιᾷ καὶ παραστάτας ἀγαθοὺς καὶ συμμάχους, Xen. Cyr. 3, 3, 21; auch im Chor, Arist. pol. 3, 4, 6, vgl. Jac. Ach. Tat. p. 903. – Auf den Schiffen zwei Stützen zur Befestigung des Mastes im Schiffsboden, Att. Seew. p. 126. – In der Anatomie sind παραστάται die Oberhoden, ἐπιδιδυμίδες, auch die Hoden selbst bei den Vögeln.
}}
{{ls
|lstext='''παραστάτης''': -ου, ὁ, (παρίσταμαι) ὁ πλησίον ἱστάμενος, [[ὑπερασπιστής]], φρουροὶ καὶ π. πυλῶν Εὐρ. Ρῆσ. 506. ΙΙ. ὁ παραπλεύρως ἱστάμενος [[συστρατιώτης]] (ὡς προστάτης καλεῖται ὁ πρό τινος ἱστάμενος [[συστρατιώτης]], [[ἐπιστάτης]] δὲ ὁ ἐν τῇ [[ὄπισθεν]] σειρᾷ ἱστάμενος), τὸν [[ἑωυτοῦ]] π. Ἡρόδ. 6. 117, πρβλ. Ξενοφ. Κύρ. 3. 3, 59., 8. 1, 10· παρήγγειλε τοὺς ἐπιστάτας μεταβαίνειν εἰς παραστάτην Πολύαιν. 2. 10, 4, [[ἔνθα]] ἴδε Casaub.· - ἀκολούθως [[καθόλου]], [[σύντροφος]], Ἡρόδ. 6. 107, Πινδ. Ν. 3. 62, Αἰσχύλ. Πέρσ. 956, κτλ.· οἱ ἔφηβοι ὑπισχνοῦντο ἐνόρκως μὴ ἐγκαταλείπειν τὸν παραστάτην, [[Πολυδ]]. Η΄, 105, πρβλ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 5. 2, 5, Λυκοῦργ. 157. 28· - ἐπὶ ἵππου, π. ἐν μάχαις Βάβρ. 76. 3· - [[ἐντεῦθεν]], βοηθός, [[συνήγορος]], δίκης Εὐρ. Ἀποσπ. 297· ἐπὶ τῶν θεῶν, π. ἀγαθοὺς καὶ συμμάχους Ξεν. Κύρ. 3. 3, 21, πρβλ. Ποιητὴν παρ’ Αἰλ. ἐν Ποικ. Ἱστ. 1. 30. 2) ὁ πρὸς τὰ δεξιὰ ἢ πρὸς τὰ ἀριστερὰ [[σύντροφος]], ἐν χορῷ τεταγμένῳ ἐν τῇ ὀρχήστρᾳ, Ἀριστ. Πολιτ. 3. 4, 6, Μετὰ τὰ Φυσ. 4. 11, 4. ΙΙΙ. οἱ ὑπηρέται τῶν [[ἕνδεκα]] ἐν Ἀθήναις, Α. Β. 296, Φώτ., Ἐτυμολ. Μέγ. IV. οἱ παραστάται, οἱ ὄρχεις, Πλάτ. Κωμικ. ἐν «Φάωνι» 2. 13, Ἱππ. 278. 36, Ἀθήν. 395F, κτλ. V. ἐπὶ πλοίου, δύο τεμάχια ξύλου ὑποστηρίζοντα τὸν ἱστὸν, Böckh’s Urk. ü. d. Att. Seewesen σελ. 126. VI. = [[παραστάς]]. Βιτρούβ. 10. 15· καὶ ὡς θηλ., 5. 1 (ἀλλὰ [[μετὰ]] διαφ. γραφῆς parastaticae).
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />qui se tient auprès ; <i>p. suite</i> :<br /><b>1</b> assistant, soutien, auxiliaire;<br /><b>2</b> soldat placé dans les rangs à côté d’un autre, <i>et spécial.</i> fantassin placé à côté d’un cavalier;<br /><b>3</b> <i>p. anal. (t. méd.)</i> les bourses.<br />'''Étymologie:''' [[παρίστημι]].
}}
{{eles
|esgtx=[[ayudante]]
}}
{{grml
|mltxt=ο, ΝΜΑ, θηλ. [[παραστάτις]] ΜΑ, παραστάτιδα Ν [[παρίσταμαι]]<br />αυτός που συμπαρίσταται, που στέκεται [[κοντά]] για να βοηθήσει κάποιον<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>αρχιτ.</b> η [[παραστάδα]]<br /><b>2.</b> <b>βοτ.</b> καθένα από τα δύο κύτταρα που βρίσκονται [[δεξιά]] και αριστερά της ωοθήκης τών αγγειόσπερμων [[φυτών]]<br /><b>νεοελλ.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[βοηθός]], [[συνεπίκουρος]]<br /><b>2.</b> <b>στρατ.</b> α) (σε στρατιωτική [[παράταξη]]) [[καθένας]] από τους στρατιώτες που βρίσκονται στις δυο πλευρές ενός άλλου, [[συστρατιώτης]]<br />β. [[καθένας]] από τους άνδρες που πλαισιώνουν τον σημαιοφόρο [[κατά]] τις επίσημες παρελάσεις ή παρατάξεις για [[απόδοση]] τιμών<br /><b>3.</b> <b>ναυτ.</b> καθένα από τα όρθια ξύλα [[πάνω]] στα οποία προσδένονται τα παραρρύματα τών μικρών ιστιοφόρων πλοίων, ο [[μπαμπάς]] του κορακιού<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[υπερασπιστής]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (γενικά) [[σύντροφος]]<br /><b>2.</b> [[βοηθός]], [[συνήγορος]]<br /><b>3.</b> (για θεό) [[προστάτης]]<br /><b>4.</b> (για χορευτές) ο [[προς]] τα [[δεξιά]] ή [[προς]] τα αριστερά [[σύντροφος]] στον χορό που [[είναι]] παρατεταγμένος στην [[ορχήστρα]]<br /><b>5.</b> [[ανώτατος]] [[υπάλληλος]] συλλόγου ή σωματείου<br /><b>6.</b> [[υπηρέτης]], [[θεράπων]]<br /><b>7.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οἱ παραστάται</i><br />οι υπηρέτες τών [[ένδεκα]], δηλ. τών κληρωτών αρχόντων στην Αθήνα που επόπτευαν τις φυλακές και φρόντιζαν για την [[εκτέλεση]] τών θανατικών ποινών<br /><b>8.</b> ο [[εξωτερικός]] [[κατακόρυφος]] [[κανόνας]] καταπέλτη<br /><b>9.</b> <b>ανατ.</b> το υοειδές [[οστό]] του τραχήλου<br /><b>10.</b> (<b>το αρσ. στον πληθ.</b>) α) οι όρχεις<br />β) η [[επιδιδυμίδα]]<br />γ) οι σπερματικοί πόροι.
}}
{{lsm
|lsmtext='''παραστάτης:''' [ᾰ], -ου, ὁ (παρίσταμαι),<br /><b class="num">I.</b> αυτός που στέκεται δίπλα, [[υπερασπιστής]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ο [[στρατιώτης]] που συμπαρίσταται ([[προστάτης]] καλείται ο [[στρατιώτης]] που στέκεται [[μπροστά]] από κάποιον [[άλλο]]), ενώ [[ἐπιστάτης]], ο [[στρατιώτης]] που στέκεται [[πίσω]] από κάποιον [[άλλο]]), σε Ηρόδ., Ξεν.· γενικά, [[σύντροφος]], [[υποστηρικτής]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> αυτός που βρίσκεται στα [[δεξιά]] ή στα αριστερά κάποιου στο Χορό, σε Αριστ.
}}
{{elru
|elrutext='''παραστάτης:''' ου (τᾰ) ὁ<br /><b class="num">1)</b> стоящий рядом, сосед по строю Her., Xen.;<br /><b class="num">2)</b> парастат, т. е. хоревт, стоящий рядом с корифеем Arst.;<br /><b class="num">3)</b> товарищ Her., Pind., Aesch.;<br /><b class="num">4)</b> помощник, защитник (παραστάται καὶ σύμμαχοι Xen.);<br /><b class="num">5)</b> приставленный для охраны (π. πυλῶν Eur.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=πᾰραστάτης, ου, ὁ, [παρίσταμαι]<br /><b class="num">I.</b> one who stands by, a [[defender]], Eur.<br /><b class="num">II.</b> one's [[comrade]] on the [[flank]] (as [[προστάτης]] is one's [[front]]-[[rank]]-man, [[ἐπιστάτης]] one's [[rear]]-[[rank]]-man), Hdt., Xen.: [[generally]], a [[comrade]], [[supporter]], Hdt., etc.<br /><b class="num">2.</b> one's [[right]] or [[left]]-handman in a [[chorus]], Arist.
}}