View source for σέβομαι

{{LSJ1
|Full diacritics=σέβομαι
|Medium diacritics=σέβομαι
|Low diacritics=σέβομαι
|Capitals=ΣΕΒΟΜΑΙ
|Transliteration A=sébomai
|Transliteration B=sebomai
|Transliteration C=sevomai
|Beta Code=se/bomai
|Definition=mostly used in pres.: impf. in <span class="bibl">Hdt.7.197</span>: fut. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> σεβήσομαι <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1381.202</span> (ii A.D.): aor. ἐσέφθην <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>164</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>254b</span>, <span class="bibl">Porph.<span class="title">Plot.</span>12</span>:—[[feel awe]] or [[fear]] before God,[[feel shame]], <b class="b3">οὔ νυ σέβεσθε</b>; <span class="bibl">Il.4.242</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>293</span>; τιμῶν καὶ σεβόμενος <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>729c</span>; <b class="b3">σεφθεῖσα</b> <b class="b2">awe-stricken</b>, Id.<span class="title">Phdr.</span> l.c.: rarely c. inf., [[dread]] or <b class="b2">fear to do</b> a thing, σ. προσιδέσθαι... ἀντία φάσθαι <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>694</span> (lyr.); μιαίνειν τὸ θεῖον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>69d</span>; σέβεται καὶ φοβεῖται . . τό τι κινεῖν τῶν καθεστώτων <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span> 798b</span>: so c. acc. rei, [[to fear to do]] it, <span class="bibl">Antipho 2.4.12</span>: c. part., σ. προσορῶν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>250e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> after Hom., c. acc. pers., [[revere]], [[worship]], Κρονίδαν <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>6.25</span>; θεούς <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>921</span>, etc.; <b class="b3">πάντων ἀνάκτων κοινοβωμίαν</b> ib.<span class="bibl">223</span>; Λατώ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>123</span>; <b class="b3">Λυκοῦργον σέβεσθαι</b> [[worship]] him <b class="b2">as a hero</b>, <span class="bibl">Hdt.1.66</span>, cf. <span class="bibl">7.197</span>; προσορῶν ὡς θεὸν σ. τινά <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>251a</span>; <b class="b2">do homage to</b> Zeus, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>937</span>: generally, [[pay honour]] or <b class="b2">respect to . .</b>, <b class="b3">θνατοὺς ἄγαν σ</b>. ib.<span class="bibl">543</span> (lyr.); τὸ φίλον <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>187</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Ph.</span>1163</span> (lyr.), etc.; σ. τινὰ τύχης μάκαρος <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>648</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> esp. of Jewish proselytes, σεβομένη τὸν θεόν <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>16.14</span>, cf.<span class="bibl">J.<span class="title">AJ</span>14.7.2</span>; <b class="b3">σεβόμενοι προσήλυτοι, Ἕλληνες</b>, <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span>13.43</span>, <span class="bibl">17.4</span>; <b class="b3">σεβόμεναι γυναῖκες</b> ib.<span class="bibl">13.50</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of things, τὰ βυβλία σεβόμενοι μεγάλως <span class="bibl">Hdt.3.128</span>; ὄργια <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>949</span>; ὦ Πιερία, σέβεταί σ' Εὔιος <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>566</span> (lyr.); τὸ σῶφρον αἰδούμενος ἅμα καὶ σ. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>837c</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> Act. <b class="b3">σέβω</b> is post-Hom., used only in pres. and impf., [[worship]], [[honour]], mostly of the gods, σ. Δήμητρος πανήγυριν <span class="bibl">Archil.120</span>; πατρὸς Ὀλυμπίοιοτιμάν <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>14.12</span>; θεούς <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>596</span>; Νύμφας <span class="bibl">Id.<span class="title">Eu.</span>22</span>; Ἅιδην <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>777</span>; <b class="b3">τἀν Ἅιδου</b> ib.<span class="bibl">780</span>; θεῶν θέσμια <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span> 713</span>(lyr.), etc.; rare in Prose, νομίζεται θεοὺς σέβειν <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.4.19</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>600</span>; but also of parents, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1377</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>511</span>; of kings, <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>667</span>, etc.; of suppliants, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>151</span> (lyr.); λέγω κατ' ἄνδρα, μὴ θεόν, σέβειν ἐμέ <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>925</span>; αἰχμὴν . . μᾶλλον θεοῦ σ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span>530</span>; σ. ὀνείρων φάσματα <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>274</span>; τὰς ἐμὰς ἀρχὰς σ. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>744</span> (<b class="b3">εὖ σέβουσι</b> is dub. cj. for <b class="b3">εὐσεβοῦσι</b> in <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>338</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1320</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tr.</span>85</span>); <b class="b3">σέβειν ἐν τιμῇ</b> c. acc., <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>166</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>647a</span>: c. inf., <b class="b3">ὑβρίζειν ἐν κακοῖσιν οὐ σέβω</b>, i.e. <b class="b3">τὸ ὑβρίζειν</b>, I do not [[respect]], [[approve]] it, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1612</span>; τὸ μὴ ἀδικεῖν σέβοντες <span class="bibl">Id.<span class="title">Eu.</span>749</span>: rarely of a god, Ποσειδῶν . . τὰς ἐμὰς ἀρὰς σέβων <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>896</span>:—<b class="b3">σέβομαι</b> as Pass., <b class="b2">to be reverenced</b>, ἡ δ' οἴκοι [πόλις] πλέον δίκῃ σέβοιτ' ἄν <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>760</span>; <b class="b3">τὸ σεβόμενον</b> [[reverence]], Plu. 2.1101d. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> less freq. abs., <b class="b2">to worship, to be religious</b>, τὸν σέβοντ' εὐεργετεῖν <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>725</span>, cf. <span class="bibl">897</span>; οὐ γὰρ σέβεις <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>745</span>; κρίνοντες ἐν ὁμοίῳ καὶ σέβειν καὶ μή <span class="bibl">Th.2.53</span>; but in all these places an object shd. perh. be supplied from the context. (<b class="b3">σέβομαι</b> prob. orig. '<b class="b2">I shrink from . .</b>', of which <b class="b3">σοβέω</b> is the causal; perh. cogn. with Skt. [[tyajati]] 'desert, let go'.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0867.png Seite 867]] dep. pass., von dem außer praes. und imperf. der aor. ἐσέφθην Soph. tr. 175 u. Plat. (s. unten) vorkommt, bei Hesych. auch σέψασθαι u. bei D. L. 7, 120 σεβήσεσθαι; – a) [[sich scheuen]], vor Göttern und Menschen, wenn man etwas Schlechtes zu thun in Begriff ist und sich durch das Gefühl des Unrechts daran hindern läßt, [[sich schämen]]; οὔ νυ σέβεσθε; Il. 4, 242; c. int., [[σέβομαι]] μὲν προσιδέσθαι, [[σέβομαι]] δ' [[ἀντία]] λέξαι, Aesch. Pers. 680; καὶ φοβεῖται, Plat. Legg. VII, 798 b; τιμῶν τις καὶ σεβόμενος, V, 729 c; u. c. inf., σεβόμενοι μιαίνειν τὸ [[θεῖον]], Tim. 69 d. – b) die Götter mit frommer Scheu verehren, anbeten; Κρονίδαν σέβεσθαι, Pind. P. 6, 25; Tragg.: τοὺς θεοὺς οὐδὲν σέβῃ, Aesch. Suppl. 899; übh. ehren, σέβῃ θνητοὺς [[ἄγαν]], Prom. 542; σέβου, προσεύχου, θῶπτε τὸν κρατοῦντ' ἀεί, 939; Soph. O. C. 187 Phil. 1148; Eur. I. T. 648 Bacch. 566 Or. 347 Suppl. 1233; Ar. Th. 123; τὰ βιβλία, Her. 3, 128; ὡς θεὸν σέβεται, Plat. Phaedr. 251 a; auch aor. σεφθεῖσα, 254 d;; τινὰ ὡς πατέρα, Xen. Cyr. 8, 8, 1.
}}
{{ls
|lstext='''σέβομαι''': ἀποθετ. ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν χρήσει κατ’ ἐνεστ.· ἀόρ. ἐσεφθην Σοφ. Ἀποσπ. 175, Πλάτ. Φαῖδρ. 254Β, Πορφ. ἐν Βίῳ Πλωτίν. σ. 63, πρβλ. Buttm. Ausf. Gr. 2, 386· μέλλ. σεβήσομαι Διογ. Λ. 7. 129. (Ἐκ τῆς √ΣΕΒ παράγονται [[ὡσαύτως]] τὰ σέβας, σεβάζομαι, εὐσεβής, δυσσεβής, συμνός, σεπτος· πρβλ. Σανσκρ. sêv (venerari) [[ἴσως]] [[ὡσαύτως]] Λατιν. sev-erus, se-rius (ὅ ἐστι sev-rius)). Αἰσθάνομαι φόβον καὶ συστολὴν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, [[μάλιστα]] ἐν ᾧ [[μέλλω]] νὰ πράξω τι ἀπρεπές, αἰσχύνομαι, [[αἰσθάνομαι]] θρησκευτικὸν φόβον, εὐλαβοῦμαι, οὔ νυ σέβεσθε; Ἰλ. Δ. 242, πρβλ. Ἀριστοφ. Νεφ. 293· τιμῶν καὶ σεβόμενος Πλάτ. Νόμ. 729C· σ. καὶ φοβεῖσθαι [[αὐτόθι]] 798C· σεφθεῖσα, φοβηθεῖσα, ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρ. ἔνθ’ ἀνωτ.· - σπανίως μετ’ ἀπαρ., φοβοῦμαι, εὐλαβοῦμαι νὰ πράξω τι, [[διστάζω]], δὲν τολμῶ, σ. προσιδέσθαι..., [[ἀντία]] [[φάσθαι]] Αἰσχύλ. Πέρσ. 694· μιαίνειν τὸ [[θεῖον]] Πλάτ. Τίμ. 69D· σέβεται καὶ φοβεῖται.. τό τι κινεῖν τῶν καθεστώτων ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 798Β· οὕτω μετ’ αἰτ. πράγματ., φοβοῦμαι νὰ πράξω τι, Ἀντιφῶν 120. 28· [[ὡσαύτως]] [[μετὰ]] μετοχῆς, σ. προσορῶν Πλάτ. Φαῖδρ. 250Ε. 2) μεθ’ Ὅμ., μετ’ αἰτ. προσ., τιμῶ δι’ εὐλαβείας καὶ φόβου εὐσεβοῦς, εὐλαβοῦμαι, προσκυνῶ, [[λατρεύω]], Λατιν. veneror, Κρονίδαν Πινδ. Π. 6. 25· θεοὺς Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 921, κτλ.· πάντων ἀνάκτων κοινοβωμίαν [[αὐτόθι]] 223· Λατὼ Ἀριστοφ. Θεσμ. 123· Λυκοῦργον σέβεσθαι, τιμᾶν ὡς ἥρωα, Ἡρόδ. 1. 66, πρβλ. 7. 197· ὡς θεὸν σ. τινα Πλάτ. Φαῖδρ. 251Α· - ἀκολούθως, [[ἀπονέμω]] τιμὴν εἰς βασιλεῖς, κτλ., Αἰσχύλ. Πρ. 937· -[[καθόλου]], [[ἀπονέμω]] τιμὴν ἢ σεβασμὸν πρὸς ἀνθρώπους, θνατοὺς [[ἄγαν]] σ. [[αὐτόθι]] 543· φίλον Σοφ. Ο. Κ. 187· ξένον Φιλ. 1163, κτλ.· σ. τινα τύχης [[μάκαρος]] Εὐρ. Ι. Τ. 647. 3) ἐπὶ πραγμάτων, τά βιβλία σεβόμενοι [[μεγάλως]] Ἡρόδ. 3. 128· [[ὄργια]] Ἀριστοφ. Θεσμ. 948· ὦ Πιερία, σέβεταί σ’ [[Εὔιος]] Εὐρ. Βάκχ. 566· σ. τῷ σῶφρον Πλάτ. Νόμ. 837C. ΙΙ. ὁ ἐνεργ. [[τύπος]] σέβω ἀνήκει εἰς τοὺς μεθ’ Ὅμηρ. καὶ κεῖται μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ., ἀκριβῶς ὡς τὸ [[σέβομαι]] 2, μετ’ αἰτ., [[λατρεύω]], τιμῶ, εὐλαβοῦμαι, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐπὶ τῶν θεῶν, σ. Δήμητρος πανήγυριν Ἀρχίλ. 107· πατρὸς Ὀλυμπίου τιμὰν Πινδ. Ο. 14. 17· θεοὺς Αἰσχύλ. Θήβ. 596· Νύμφας ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 22· Ἅιδην Σοφ. Ἀντ. 777· τὰν Ἅιδου [[αὐτόθι]] 780· θεῶν θέσμια ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 713, κτλ.· [[εἶναι]] δὲ σπάνιον παρὰ πεζογράφοις, νομίζεται θεοὺς σέβειν Ξεν. Ἀπομν. 4. 4, 19, πρβλ. Ἀριστοφ. Νέφ. 600, ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τῶν γονέων, Σοφ. Ο. Κ. 1377, πρβλ. Ἀντ. 511· ἐπὶ βασιλέων, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 667, κτλ.· ἐπὶ ἱκετῶν, Αἰσχύλ. Εὐμ. 151· [[λέγω]] κατ’ ἄνδρα, μὴ θεόν, σέβειν ἐμὲ ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 925· αἰχμὴν ... [[μᾶλλον]] θεοῦ σ. ὁ αὐτ. ἐν Θήβ. 529· σ. ὀνείρων φάσματα ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 274· εὖ σέβειν τινὰ ἀντὶ εὐσεβεῖν εἴς τινα, Πόρσ. εἰς Εὐρ. Φοιν. 1340, Seidl. εἰς Ευρ. Τρῳ. 85 (πρβλ. [[εὐσεβέω]])· σέβειν τι ἢ τινὰ ἐν τιμῇ Αἰσχύλ. Πέρσ. 166, Πλάτ. Νόμ. 647Α· - μετ’ ἀπαρ., ὑβρίζειν ἐν κακοῖσιν οὐ σέβω, ὅ ἐστι τὸ ὑβρίζειν, δὲν [[σέβομαι]], δὲν [[παραδέχομαι]], δὲν ἐπιδοκιμάζω, Αἰσχύλ. Ἀγ. 1612· τὸ μὴ ἀδικεῖν σέβοντες ὁ αυτ. ἐν Εὐμ. 749· - σπανίως ἐπὶ θεοῦ, [[Ποσειδῶν]]... τὰς ἐμὰς ἀρὰς σέβων Εὐρ. Ἱππ. 896· -ἀκολούθως, [[σέβομαι]] ὡς παθ., μὲ σέβονται, ἡ δ’ [[οἴκοι]] [[[πόλις]]] πλέον δίκῃ σέβοιτ’ ἂν Σοφ. Ο. Κ. 760· τὸ σεβόμενον = [[σέβας]], Schäf. εἰς Διον. Ἁλ. π. Συνθ. σ. 205. 2) ἔτι σπανιώτερον ἀπολ., [[λατρεύω]], εἶμαι [[εὐλαβής]], [[θρῆσκος]], τὸν σέβοντ’ εὐεργετεῖν Αἰσχύλ. Εὐμ. 725, πρβλ. 897· οὐ γὰρ σέβεις Σοφ. Ἀντ. 745· κρίνειν.. ἐν ὁμοῖῳ καὶ σέβειν καὶ μὴ Θουκ. 2. 53.
}}
{{Autenrieth
|auten=σέβεσθε: [[feel]] [[awe]], [[scruple]], be [[ashamed]], Il. 4.242†.
}}
{{eles
|esgtx=[[venerar]], [[rendir culto]]
}}
{{StrongGR
|strgr=[[middle]] [[voice]] of an [[apparently]] [[primary]] [[verb]]; to [[revere]], i.e. [[adore]]: [[devout]], [[religious]], [[worship]].
}}
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ, και ενεργ. τ. [[σέβω]] Α<br /><b>1.</b> [[αισθάνομαι]] και [[εκδηλώνω]] σεβασμό [[προς]] κάποιον ή [[προς]] [[κάτι]] (α. «[[σέβομαι]] τους προγόνους μας» β. «σεβόμαστε την εθνική μας [[ιστορία]]» γ. «τὸν φίλον σέβεσθαι», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> [[τιμώ]] με [[ευλάβεια]] («σεβόμενη τὸν Θεόν», ΚΔ)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[τηρώ]], [[υπακούω]] (α. «δεν σεβάστηκαν τους όρους της συμφωνίας» β. «[[σέβομαι]] τους νόμους»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ενεργ.</b> [[σέβω]]<br />α) ([[ιδίως]] σχετικά με θεούς) [[λατρεύω]], [[προσκυνώ]] («δεινὸς ὅς θεοὺς σέβει», <b>Αισχύλ.</b>)<br />β) <b>απόλ.</b> [[είμαι]] [[θρήσκος]], [[ευσεβής]] («τὸν σέβοντ' εὐεργετεῑν», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μέσ.</b> α) (σχετικά με βασιλιά) [[απονέμω]] [[τιμή]], [[τιμώ]] («σέβου,... θῶπτε τὸν κρατοῦντ' ἀεί», <b>Αισχύλ.</b>)<br />β) [[αισθάνομαι]] φόβο και [[συστολή]] ενώπιον του Θεού, [[ιδίως]] όταν πρόκειται να πράξω [[κάτι]] το απρεπές («ἰδοῡσα δὲ ἔδεισέ τε καὶ σεφθεῑσα ἀνέπεσεν ὑπτία», Πλάτ)<br />γ) (με απρμφ.) [[διστάζω]], δεν [[τολμώ]] να πράξω [[κάτι]] («σέβεται καὶ φοβεῑται... το τι κινεῑν τῶν καθεστώτων», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> (το ουδ. μτχ. μέσ. ενεστ. ως ουσ.) <i>τὸ σεβόμενον</i><br />το [[σέβας]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[σέβομαι]] ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>tyeg</i><sup>w</sup>- «[[φεύγω]] τρομαγμένος, στρέφομαι [[προς]] τα [[πίσω]] [[έντρομος]], απομακρύνομαι, [[εγκαταλείπω]]» (το [[φώνημα]] <i>ty</i>- στην Ελληνική έδωσε <i>σ</i>-, ενώ ο χειλοϋπερωικός [[φθόγγος]] αποδόθηκε με χειλικό [[σύμφωνο]] <i>β</i>- [[πριν]] από [[φωνήεν]] -<i>ο</i>-) και συνδέεται με το αρχ. ινδ. <i>tyajati</i> «αποχωρίζομαι, [[εγκαταλείπω]]». Στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>σοβ</i>- ανάγεται ο [[επιτατικός]]-[[επαναληπτικός]] τ. <i>σοβῶ</i>, -<i>έω</i> (<b>πρβλ.</b> [[φέβομαι]]: <i>φοβῶ</i>, -<i>έω</i>) που ανταποκρίνεται περισσότερο στη σημ. της ρίζας: «κινούμαι ορμητικά, ταράζομαι» (<b>βλ. λ.</b> [[σοβώ]], [[σοβαρός]]). Στο ρ. [[σέβομαι]], [[τέλος]], θα [[πρέπει]] να αποδοθεί μια αρχική σημ. «απομακρύνομαι με [[δέος]] από [[κάτι]]», από όπου οι κατ’ εξοχήν σημ. του ρήματος: «[[αισθάνομαι]] φόβο και [[συστολή]] [[μπροστά]] σε [[κάτι]] σπουδαίο, όπως [[είναι]] ο Θεός, [[διστάζω]], δεν [[τολμώ]] να πράξω [[κάτι]] απρεπές» και εν συνεχεία, σχετικά με θεούς, «[[λατρεύω]], [[προσκυνώ]]» και, γενικά, «[[αισθάνομαι]] σεβασμό, [[τιμώ]] με [[ευλάβεια]]», από όπου και η νεοελλ. σημ. του ρ. «[[υπακούω]]» (<b>πρβλ.</b> [[σέβας]], [[σεπτός]], [[σεμνός]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''σέβομαι:''' κατά κανόνα στον ενεστ.· αόρ. αʹ <i>ἐσέφθην</i>· αποθ.,<br /><b class="num">1.</b> [[αισθάνομαι]] θρησκευτικό [[δέος]], [[αισθάνομαι]] [[ντροπή]], [[αισχύνη]], σε Ομήρ. Ιλ., Αριστοφ.· <i>σεφθεῖσα</i>, κατειλημμένη από [[ιερό]] [[δέος]], φόβο, σε Πλάτ.· με απαρ., [[τρέμω]] από φόβο ή [[αισθάνομαι]] φόβο, [[διστάζω]] από [[συστολή]] να κάνω [[κάτι]], σε Αισχύλ., Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ. προσ., [[τιμώ]] με θρησκευτικό [[δέος]], [[λατρεύω]], Λατ. [[veneror]], σε Πίνδ., Ηρόδ. κ.λπ.· [[επομένως]], [[ευλαβούμαι]], [[αποδίδω]] τιμές ή σεβασμό προς, σε Τραγ.
}}
{{elru
|elrutext='''σέβομαι:''' med. к [[σέβω]].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to shy from smth., to feel ashamed</b>, posthom. <b class="b2">to be in awe, to honour</b>, esp. as regards the gods (Δ 242).<br />Other forms: also <b class="b3">σέβω</b> (Pi., trag., rarely in prose; cf. Schw.-Debrunner 234), nonpres. forms quite rare: aor. pass. <b class="b3">σεφθῆναι</b> (S. Fr. 164, Pl. Phdr. 254b), fut. <b class="b3">σεβήσομαι</b> (pap. IIp).<br />Compounds: Rarely with <b class="b3">προσ-</b>, <b class="b3">ἀντι-</b>.<br />Derivatives: A. <b class="b3">σέβας</b> n. (only nom. a. acc.; pl. <b class="b3">σέβη</b> A. Supp. 755) <b class="b2">(sacred) awe, amazement, worship, object of awe, of worship</b> (ep. poet. Il.); after <b class="b3">γέρας</b>? (cf. Chantraine Form. 422; s. also on <b class="b3">σεμνός</b>); as 2. member, after the <b class="b3">εσ-</b>stems, <b class="b3">-σεβής</b> (Schwyzer 514; aslo relation to <b class="b3">σέβομαι</b> is possible), s.g. <b class="b3">εὑ-σεβής</b> <b class="b2">God-fearing, pious</b> (Thgn., Pi. etc.) with <b class="b3">εὑσέβ-εια</b>, <b class="b3">-έω</b>, <b class="b3">-ημα</b>; after this and after <b class="b3">ἀσέβημα</b> the simplex <b class="b3">σέβημα</b> n. [[worship]] (Orph.). From <b class="b3">σέβας</b>: 1. the aorist <b class="b3">σεβάσσατο</b> (Il.), to which <b class="b3">σεβάζομαι</b>, <b class="b3">σεβασθῆναι</b> (late) = <b class="b3">σέβομαι</b>. From this a. <b class="b3">σεβάσεις</b> pl. [[deferences]] (Epicur.); b. <b class="b3">-σμα</b> n. <b class="b2">object of worship, shrine</b> (D. H., NT etc.); c. <b class="b3">-σμός</b> m. [[worship]] (hell. a. late) with <b class="b3">-σμιος</b>, <b class="b3">-σμιότης</b>; d. <b class="b3">-στός</b> [[venerable]], [[reverend]], [[elevated]], = Lat. Augustus (D. H., Str. etc.; also to <b class="b3">σέβας</b>) with <b class="b3">-στιος</b>, <b class="b3">-στικός</b>, <b class="b3">-στεύω</b>, <b class="b3">-στεῖον</b>. 2. <b class="b3">σεβίζομαι</b>, <b class="b3">-ίζω</b> = <b class="b3">σέβο-μαι</b> (Pi., trag. a.o.; can also be enlargement of <b class="b3">σέβομαι</b>) with <b class="b3">-ισμα</b> n. (sch.). -- B. Verbal adj. <b class="b3">σεπτός</b> [[venerable]] (A. Pr. 812, late prose), mostly comp., <b class="b3">ἄ-</b>, <b class="b3">περί-</b>, <b class="b3">θεό-σεπτος</b> a.o. (trag. a.o.); <b class="b3">σεπτ-ικός</b>, <b class="b3">-εύω</b> H. C. nom. ag. <b class="b3">θεο-σέπτωρ</b> m. <b class="b2">worshiper of gods</b> (E. Hipp. 1364 [anap.]; Fraenkel Nom. ag. 2, 28). D. <b class="b3">σέβερος εὑσεβής</b>, <b class="b3">δίκαιος</b> H. -- On [[σεμνός]] and [[σοβέω]] s. v.<br />Origin: IE [Indo-European] [1086] <b class="b2">*ti̯egʷ-</b> <b class="b2">have respcct for smb.</b><br />Etymology: Phonetically possible, but at least at first sight semant. not very convincing is the connection with Skt. [[tyajati]] [[desert]], [[leave alone]], [[abandon]] (Brugmann IF 25, 301 ff., WP. 1, 746, Pok. 1086). The causative [[σοβέω]] (s. v.) points for <b class="b3">σέβομαι</b> to an orig. meaning [[run away]], [[flee]] v. t.; from this <b class="b2">(schameful) redress for sth., yield</b>? Doubts by Mayrhofer s.v. (w. lit.); agreement by v. Erffa <b class="b3">Αἰδώς</b> (Phil. Supp. 30: 2) 27 f. The equation of <b class="b3">σεπτός</b> with <b class="b2">tyaktá-</b>, of <b class="b3">θεο-σέπτωρ</b> with <b class="b2">tyaktar-</b>, to which also the <b class="b2">s-</b>stems <b class="b3">σέβας</b>: <b class="b2">tyajas-</b> (Porzig Satzinhalte 301), is without impostance for the etymology, as it could be monolingual innovations. Acc. to v. Windekens Orbis 14, 117 here also Toch. AB <b class="b2">yäk-</b> <b class="b2">negligent, careless, be c.</b>; doubtable.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[mostly]] in pres.]<br />Dep.<br /><b class="num">1.</b> to [[feel]] awe or [[fear]] [[before]] God, to [[feel]] [[religious]] awe, [[feel]] [[shame]], Il., Ar.; σεφθεῖσα awe-[[stricken]], Plat.: c. inf. to [[dread]] or [[fear]] to do a [[thing]], Aesch., Plat.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. pers. to [[honour]] with [[pious]] awe, to [[worship]], Lat. [[veneror]], Pind., Hdt., etc.:—then, to do [[homage]] to, pay [[honour]] or [[respect]] to, Trag.
}}
{{FriskDe
|ftr='''σέβομαι''': (seit Δ 242),<br />{sébomai}<br />'''Forms''': auch [[σέβω]] (Pi., Trag., selten in d. Prosa; vgl. Schw.-Debrunner 234), außerpräs. Formen ganz spärlich: Aor. Pass. σεφθῆναι (S. ''Fr''. 164, Pl. ''Phdr''. 254b), Fut. σεβήσομαι (Pap. II<sup>p</sup>),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[sich scheuen]], [[sich schämen]], nachhom. [[Ehrfurcht haben]], [[verehren]], bes. im Hinblick auf die Götter.<br />'''Composita''' : sehr vereinzelt mit προσ-, ἀντι-,<br />'''Derivative''': Davon A. [[σέβας]] n. (nur Nom. u. Akk.; pl. σέβη A. ''Supp''. 755) ‘(heilige) Scheu, Staunen, Verehrung, Gegenstand der Scheu, der Verehrung’ (ep. poet. seit Il.); nach [[γέρας]]? (vgl. Chantraine Form. 422; s. auch zu [[σεμνός]]); als Hinterglied, nach den εσ-Stämmen, -σεβής (Schwyzer 514; auch Anschluß an [[σέβομαι]] kommt in Betracht), z. B. [[εὐσεβής]] [[gottesfürchtig]], [[fromm]] (Thgn., Pi. usw.) mit [[εὐσέβεια]], -έω, -ημα; danach und nach [[ἀσέβημα]] das Simplex [[σέβημα]] n. [[Verehrung]] (Orph.). Von [[σέβας]]: 1. der Aorist σεβάσσατο (Il.), wozu [[σεβάζομαι]], σεβασῆναι (sp.) = [[σέβομαι]]. Davon a. σεβάσεις pl. [[Ehrerbietungen]] (Epikur.); b. -σμα n. [[Gegenstand der Verehrung]], [[Heiligtum]] (D. H., NT usw.); c. -σμός m. [[Verehrung]] (hell. u. sp.) mit -σμιος, -σμιότης; d. -στός [[verehrungswürdig]], [[ehrwürdig]], [[erhaben]], = lat. ''Augustus'' (D. H., Str. usw.; auch auf [[σέβας]] beziehbar) mit -στιος, -στικός, -στεύω, -στεῖον. 2. σεβίζομαι, -ίζω = [[σέβομαι]] (Pi., Trag. u.a.; kann auch Erweiterung von [[σέβομαι]] sein) mit -ισμα n. (Sch.). — B. Verbaladj. [[σεπτός]] [[verehrungswürdig]] (A. ''Pr''. 812, sp. Prosa), meist komponiert, ἄ-, [[περί]]-, [[θεόσεπτος]] u.a. (Trag. u.a.); [[σεπτικός]], -εύω H. C. Nom. ag. [[θεοσέπτωρ]] m. [[Gottesverehrer]] (E. ''Hipp''. 1364 [anap.]; Fraenkel Nom. ag. 2, 28). D. [[σέβερος]]· [[εὐσεβής]], [[δίκαιος]] H. — Zu [[σεμνός]] und [[σοβέω]] s. bes.<br />'''Etymology''' : Nicht sicher erklärt. Lautlich möglich, aber wenigstens beim ersten Anblick semantisch wenig überzeugend ist die Zusammenstellung mit aind. ''tyajati'' [[verlassen]], [[im Stich lassen]], [[aufgaben]] (Brugmann IF 25, 301 ff., WP. 1, 746, Pok. 1086). Das Kausativum [[σοβέω]] (s. bes.) läßt indessen für [[σέβομαι]] auf eine urspr. Bed. [[wegeilen]], [[davon fliehen]] od. ä. schließen; daraus ‘(scheu) vor etwas zurücktreten, zurückweichen’? Bedenken bei Mayrhofer s.v. (m. Lit.); Zustimmung bei v. Erffa Αἰδώς (Phil. Supp. 30: 2) 27 f. Die Gleichsetzung von [[σεπτός]] m.it ''tyaktá''-, von [[θεοσέπτωρ]] mit ''tyaktar''-, wozu noch die ''s''-Stämme [[σέβας]]: ''tyajas''- (Porzig Satzinhalte 301), ist für die Etymologie belanglos, da es sich unter allen Umständen um einzelsprachliche Neubildungen handelt. Nach v. Windekens Orbis 14, 117 hierher noch toch. AB ''yäk''- [[nachlässig]], [[achtlos]], [[lässig sein]]; in jeder Hinsicht anfechtbar.<br />'''Page''' 2,686-687
}}