View source for ἀλέγω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀλέγω
|Medium diacritics=ἀλέγω
|Low diacritics=αλέγω
|Capitals=ΑΛΕΓΩ
|Transliteration A=alégō
|Transliteration B=alegō
|Transliteration C=alego
|Beta Code=a)le/gw
|Definition=Ep. and Lyr., once in A. (lyr.), only pres., <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">have a care, mind, heed</b>, usu. neg.: </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> abs., <b class="b3">οὐκ ἀ</b>. [[have]] no [[care]], <span class="bibl">Il.11.389</span>, <span class="bibl">Od. 17.390</span>; κύνες οὐκ ἀλέγουσαι <span class="bibl">Od.19.154</span>: without neg., <b class="b3">Λιταὶ ἀλέγουσι κιοῦσαι</b> walk <b class="b2">with good heed</b>, <span class="bibl">Il.9.504</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> with a case, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> c. gen., [[heed]], [[care for]], οὐδ' ἀλλήλων ἀλέγουσιν <span class="bibl">Od.9.115</span>; <b class="b3">οὐ γὰρ Κύκλωπες Διὸς . . ἀλέγουσιν</b> ib.<span class="bibl">275</span>, cf. <span class="bibl">Simon.37.10</span>; βωμῶν ἀλέγοντες οὐδέν <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>752</span>; μακάρων οὐκ ἀλέγοντα θεῶν <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.65</span> : without neg., ψυχῆς ἀ. ὕπερ <span class="bibl">A.R.2.634</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> less freq. c. acc., [[regard]], [[respect]], θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντες <span class="bibl">Il.16.388</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>251</span>; οἰωνούς <span class="bibl">A.R. 1.145</span>: without neg., <b class="b3">νηῶν ὅπλα . . ἀλέγουσιν</b> <b class="b2">take care of</b>, <span class="bibl">Od.6.268</span>, cf. <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>11</span> (<span class="bibl">10</span>).<span class="bibl">15</span>, <span class="bibl"><span class="title">I.</span>8(7).51</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> [[count among]], Λύκαισον ἐν καμοῦσιν <span class="bibl">Alcm.32</span>, cf. <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.78</span> (Pass.); <b class="b3">ἐν ἀθανάτοις ἀ</b>. <span class="title">IG</span>14.1389 ii6. (Commonly deriv. from <b class="b3">ἀ-</b> copul., <b class="b3">λέγω</b>, [[count with]], cf. 111.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0091.png Seite 91]] (ἀ copulat. u. [[λέγω]]) nur praes. u. impf., eigtl. hinzuzählen, ἔν τισιν ἀλέγεσθαι Pind. Ol. 2, 86, Schol. συγκαταλέγονται; gew. von Hom. an bei Dichtern: sorgsam sein, Od. 9, 115 οὐδ' [[ἀλλήλων]] ἀλέγουσιν, sie bekümmern sich nicht um einander, 9, 275 οὐ γὰρ Κύκλωπες Διὸς ἀλέγουσιν οὐδὲ θεῶν, 20, 214 [[οὐδέ]] τι παιδὸς ἐνὶ μεγάροις ἀλέγουσιν; – Iliad. 8, 483 οὐ σεῦ ἔγωγε σκυζομένης [[ἀλέγω]]; – Iliad. 16. 888 θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντες; – absolut οὐκ [[ἀλέγω]] Iliad. 11, 389, ὅ τις οὐκ ἀλέγει Od. 1 6, 307, ἔγωγε οὐκ [[ἀλέγω]] Od. 17, 390, δμωάς, κύνας οὐκ ἀλεγούσας 19, 154; – ohne Negation Iliad. 9, 504 λιταί, αἵῥά τε καὶ μετόπισθ' ἄτης ἀλέγουσι κιοῦσαι; – Od. 6, 268 [[ἔνθα]] δὲ [[νηῶν]] ὅπλα μελαινάων ἀλέγουσιν; – Hes. O. 249; Pind. I. 7, 46 Ol. 10, 15; Aeschyl. Suppl. 733; Call. Dian. 30; Theocr. 26, 27; 15, 95 μὴ ἀπομάξῃς; Apoll. Rh. 2, 634 [[ὑπέρ]] τινος.
}}
{{ls
|lstext='''ἀλέγω''': Ἐπ. [[ῥῆμα]] ἐν χρήσει μόνον παρὰ Πινδάρῳ καὶ [[ἅπαξ]] παρ’ Αἰσχύλ. (λυρ.): μόνον κατ’ ἐνεστῶτα, ἀπασχολοῦμαι, μεριμνῶ, [[φροντίζω]], ἐπιμελοῦμαι, [[μάλιστα]] μετ’ ἀρνήσ. 1) ἀπολ., οὐκ ἀλ., δέν μοι [[μέλει]], δὲν [[φροντίζω]], Λατ. megligo, Ἰλ. Λ. 389, Ὀδ. Ρ. 390· κύνες οὐκ ἀλέγουσαι, ἀφρόντιδες, ἀναιδεῖς, αὐθάδεις, Ὀδ. Τ. 154, ἀλλ’ [[ἄνευ]] ἀρνήσ., Λιταί ... ἀλέγουσι κιοῦσαι, περιπατοῦσι [[μετὰ]] πολλῆς προσοχῆς, Ἰλ. Ι. 504. ΙΙ. [[μετὰ]] πτώσεως, 1) μ. γεν., [[φροντίζω]] [[περί]] τινος, οὐδ’ [[ἀλλήλων]] ἀλέγουσιν, Ὀδ. Ι. 115· οὐ γὰρ Κύκλωπες Διὸς ... ἀλέγουσιν, [[αὐτόθι]] 275, πρβλ. Σιμων. 37. 10· βωμῶν ἀλέγοντες οὐδέν, Αἰσχύλ. Ἱκ. 752· [[ἄνευ]] ἀρνήσ., ψυχῆς ἀλ. ὕπερ, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 634· πρβλ. Συλλ. Ἐπιγρ. 6280. 65. 2) σπαν. μ. αἰτ., [[προσέχω]], ἐκτιμῶ, [[σέβομαι]], θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντες, Ἰλ. Π. 388, Ἡσ. Ἔργα καὶ Ἡμ. 251. - [[ἄνευ]] ἀρνήσ., [[νηῶν]] ὅπλα ... ἀλέγουσιν, λαμβάνουσι φροντίδα, φροντίζουσι [[περί]], Ὀδ. Ζ. 268· πρβλ. Πινδ. Ο. 11 (10). 15, Ι. 8 (7). 103. ΙΙΙ. Παθ. ἀλέγεσθαι ἔν τισι, καταριθμεῖσθαι [[μεταξύ]], Πινδ. Ο. 2. 142. (κοινῶς παράγεται ἐκ τοῦ α ἀθροιστ., [[λέγω]] = συναριθμῶ· καὶ ὁ Πίνδαρ. ἐν τοῖς τελευταίοις χωρίοις φαίνεται ὅτι ἔχει λάβῃ τὴν λέξιν ἐπὶ ταύτης τῆς σημασίας, [[ἐντεῦθεν]] [[ἀλεγίζω]], [[ἀλεγύνω]]: ἡ [[σχέσις]] πρὸς τὸ ἀλεγεινὸς καὶ ἀλγεινὸς [[εἶναι]] πλέον ἢ [[ἀμφίβολος]])
}}
{{bailly
|btext=<i>seul. prés.</i><br />s’inquiéter, se préoccuper, prendre soin de, <i>gén., rar. acc.</i> ; [[οὐκ]] ἀ. OD être indifférent.<br />'''Étymologie:''' ἀ- prosth., [[λέγω]]³.
}}
{{Autenrieth
|auten=only pres.: [[care]], [[care]] [[for]], be concerned, τινός (acc. Il. 16.388); ἀλέγουσι κιοῦσαι, ‘are [[troubled]]’ as [[they]] go, Il. 9.504; [[usually]] w. neg., abs. κύνες [[οὐκ]] ἀλέγουσαι, [[careless]] ([[good]]-[[for]]-[[nothing]]) hussies, Od. 19.154. In Od. 6.268 equiv. to [[ἀλεγύνω]].
}}
{{Slater
|sltr=<b>ᾰλέγω</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[heed]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[consider]], [[reckon]] [[pass]]. [[Πηλεύς]] τε καὶ [[Κάδμος]] ἐν τοῖσιν ἀλέγονται (O. 2.78) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[honour]] Ζεφυρίων Λοκρῶν γενεὰν ἀλέγων (O. 11.15) φαντὶ γὰρ [[ξύν]]' ἀλέγειν καὶ γάμον Θέτιος ἄνακτας (Hermann: συναλέγειν codd.) (I. 8.46)
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><b class="num">I</b> sent. relig.<br /><b class="num">1</b> [[preocuparse]], [[respetar]], [[sentir respeto religioso]] c. ac. θεῶν ὄπιν οὐκ ἀλέγοντες <i>Il</i>.16.388, Hes.<i>Op</i>.251, ἄχναν ... κύματος οὐκ ἀλέγεις, οὐδ' ἀνέμου φθόγγον Simon.38.15, οἰωνούς A.R.1.145<br /><b class="num">•</b>c. gen. οὐ γὰρ Κύκλωπες Διὸς ... ἀλέγουσιν <i>Od</i>.9.275, θεῶν Xenomedes 1, βωμῶν ἀλέγοντες οὐδέν A.<i>Supp</i>.752, θανάτοιο Nonn.<i>D</i>.15.336.<br /><b class="num">2</b> abs. [[obrar conforme a las leyes divinas]], [[cuidarse de obras piadosas]] Λιταὶ ... μετόπισθ' Ἄτης ἀλέγουσι κιοῦσαι las Plegarias ... van tras Ate y cumplen una labor piadosa</i>, <i>Il</i>.9.504<br /><b class="num">•</b>c. neg. [[no tener respeto alguno, humano o divino]], [[no tener vergüenza]] ἠδ' ὅτις οὐκ ἀλέγει <i>Od</i>.16.307, κύνας οὐκ ἀλεγούσας perras desvergonzadas</i> ref. a las esclavas de Odiseo <i>Od</i>.19.154.<br /><b class="num">3</b> sin valor relig. [[ocuparse]], [[prestar atención]], [[cuidar]], [[honrar]] c. ac. νηῶν ὅπλα ... ἀλέγουσιν <i>Od</i>.6.268, Ζεφυρίων Λοκρῶν γενεὰν ἀλέγων Pi.<i>O</i>.11.15, γάμον Θέτιος Pi.<i>I</i>.8.46a, τὸν μανθάνοντ' ἀλέγοντες Arist.<i>APr</i>.50<sup>a</sup>2<br /><b class="num">•</b>c. gen. y prep. ἑῆς ψυχῆς ἀλέγων ὕπερ preocupándote de tu propia vida</i> A.R.2.634<br /><b class="num">•</b>c. neg. y gen. [[no importarle a uno]], [[no preocuparle]] οὐδ' ἀλλήλων ἀλέγουσι <i>Od</i>.9.115, ο῎υ σευ ... [[ἀλέγω]] <i>Il</i>.8.483, παρθενίης Musae.155, abs. οὐκ [[ἀλέγω]] <i>Il</i>.11.389, <i>Od</i>.17.390, Theoc.15.95.<br /><b class="num">II</b> [[contar]], [[contar entre]], [[estimar]] c. ἐν y dat. οὐκ ἐγὼν Λύκαισον ἐν καμοῦσιν [[ἀλέγω]] Alcm.1.2, en v. pas. Πηλεύς τε καὶ Κάδμος ἐν τοῖσιν ἀλέγονται Pi.<i>O</i>.2.78, τόφρα κε καὶ Τριόπειαι ἐν ἀθανάτοις ἀλέγησθον para que también entre los inmortales se os tenga por diosas Triopeas</i> Marc.Sid. en <i>IUrb.Rom</i>.1155.65.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>H2elg</i>- presente en [[ἄλγος]] y derivados, y c. otro vocalismo *<i>H2leg</i>- en [[ἀλέγω]] y derivados, cf. [[ἄλγος]].
}}
{{grml
|mltxt=[[ἀλέγω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[φροντίζω]], [[μεριμνώ]], απασχολούμαι, με [[μέλει]] για [[κάτι]], [[νοιάζομαι]] για [[κάτι]]<br /><b>2.</b> [[προσέχω]], [[εκτιμώ]], [[σέβομαι]]<br /><b>3.</b> [[συγκαταλέγω]], [[συμπεριλαμβάνω]], [[λογαριάζω]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ποιητική [[κυρίως]] [[λέξη]], που απαντά μόνο σε χρόνο ενεστώτα και χρησιμοποιείται [[συνήθως]] με [[άρνηση]]. Ετυμολογικά η λ. [[είναι]] αβέβαιης προελεύσεως. Η σύνδεσή της με τη λ. [[ἄλγος]] δημιουργεί [[πολλά]] προβλήματα (<b>βλ.</b> [[ἄλγος]]). Κατ’ άλλους η λ. [[είναι]] σύνθετη με β΄ συνθετικό το [[ρήμα]] [[λέγω]] «[[απαριθμώ]], [[διεξέρχομαι]], [[υπολογίζω]]» — ά συνθ. της λ. [[είναι]] η μηδενισμένη [[βαθμίδα]] του προθήματος <i>εν</i>-, Η β΄ [[ερμηνεία]] μειονεκτεί [[κατά]] το ότι η μηδενισμένη [[βαθμίδα]] του προθήματος <i>εν</i>-στην Ελληνική [[είναι]] σπάνιο [[φαινόμενο]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀλεγίζω]], [[ἀλεγύνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀνηλεγής]], [[ἀπηλεγής]], <i>ἐπηλεγής</i>, [[δυσηλεγής]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀλέγω:''' μόνο σε ενεστ.,<br /><b class="num">I.</b> [[μεριμνώ]], [[φροντίζω]], [[κυρίως]] με [[άρνηση]]·<br /><b class="num">1.</b> απόλ., <i>οὐκ ἀλ</i>., δεν με [[νοιάζει]], δεν [[φροντίζω]], Λατ. negligo, σε Όμηρ.· <i>κύνες οὐκ ἀλέγουσαι</i>, αδιάφοροι, άμυαλοι, παράτολμοι, απερίσκεπτοι σκύλοι, σε Ομήρ. Οδ.· [[χωρίς]] [[άρνηση]], <i>ἀλέγουσι κιοῦσαι</i>, περπατούν με πολλή [[προσοχή]].<br /><b class="num">II.</b> με [[πτώση]],<br /><b class="num">1.</b> με γεν., [[φροντίζω]] για, σε Ομήρ. Οδ., Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[προσέχω]], [[εκτιμώ]], [[σέβομαι]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[χωρίς]] [[άρνηση]], <i>ὅπλαἀλέγουσιν</i>, φροντίζουν για, σε Ομήρ. Οδ. (πιθ. από τη √<i>ΛΕΓ</i> = LIG, σε Λατ. re-ligio, <i>α ευφωνικό</i>).
}}
{{elru
|elrutext='''ἀλέγω:'''<br /><b class="num">1)</b> (преимущ. с отриц.) заботиться, быть озабоченным (τινός, реже τι Hom., Pind.): οὐκ ἀ. Hom., Hes., Aesch. не заботиться о ком(чем)-л., не обращать внимания на кого(что)-л., пренебрегать кем(чем)-л.;<br /><b class="num">2)</b> причислять: ἔν [[τισιν]] ἀλέγεσθαι Pind. быть причисляемым к кому-л.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[have care]], [[mind]], [[heed]] (Il.).<br />Other forms: pres. only; mostly with negation.<br />Compounds: <b class="b3">δυσ-ηλεγής</b> orig. <b class="b2">who does not care, pityless</b>, sec. associated with <b class="b3">ἄλγος</b> (Hom.); <b class="b3">ἀν-ηλεγής</b> id (Q. S.), to be read for Hom. <b class="b3">τανηλεγής</b> (Bechtel Herm. 39, 155f., Leumann Hom. Wörter 45; cf. <b class="b3">ἀνηλεγές· ἀφρόντιστον</b>; prob. for older <b class="b3">*νηλεγης</b> < <b class="b2">*n̥-h₂leg-</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [00] <b class="b2">*h₂leg-</b> [[care]], [[mind]]<br />Etymology: No etym., but the structure of the word suggests IE origin, as indicated. Identity with <b class="b3">ἄλγος</b> is semant. improbable. De Lamberterie (EG 2, 150) defends the connection with <b class="b3">λέγω</b>; unacceptable since the laryngeal theory.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Prob. from Root !λεγ, = LIG in Lat. [[religio]], α [[being]] euphonic.] only in pres.]<br /><b class="num">I.</b> to [[trouble]] [[oneself]], [[have]] a [[care]], [[mostly]] with negat.:<br /><b class="num">1.</b> absol., οὐκ ἀλ. to [[have]] no [[care]], [[heed]] not, Lat. negligo, Hom.; κύνες οὐκ ἀλέγουσαι [[careless]], [[reckless]] dogs, Od.; without negat., ἀλέγουσι κιοῦσαι are [[heedful]] in [[their]] [[course]].<br /><b class="num">II.</b> with a [[case]],<br /><b class="num">1.</b> c. gen. to [[care]] for, Od., Aesch.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. to [[heed]], [[regard]], [[respect]], Il.:—without a negat., ὅπλα ἀλέγουσιν [[take]] [[care]] of, Od.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἀλέγω''': {alégō}<br />'''Forms''': nur Präs., gew. mit Negation,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘auf etwas achten, sich um etwas kümmern’ (ep. lyr.).<br />'''Derivative''': Erweiterungen: [[ἀλεγίζω]] und [[ἀλεγύνω]], beide nur Präs. und Impf., vgl. Schwyzer 736, bzw. Risch 253. — Von [[ἀλέγω]] das Hinterglied -ηλεγής (kompositionelle Dehnung) in den Syntheta [[δυσηλεγής]] [[schmerzvoll]] (ep.) und [[ἀνηλεγής]] [[der sich um nichts kümmert]], [[rücksichtslos]] (Q. S.), wahrscheinlich auch bei Homer für [[τανηλεγής]] einzusetzen (Bechtel Herm. 39, 155f., Leumann Hom. Wörter 45, der mir die semantischen Schwierigkeiten zu überschätzen scheint). Ein Substantiv *ἄλεγος anzusetzen, ist jedenfalls nicht notwendig, denn auch das Adj. [[ἀλεγεινός]] läßt sich anders, und zwar als eine Umbildung von [[ἀλγεινός]] nach [[ἀλέγω]] erklären.<br />'''Etymology''' : [[ἀλέγω]], eig. [[Schmerz]], [[Leid über etwas empfinden]] und [[ἄλγος]] [[Schmerz]], [[Leid]], [[Kummer]] sind wegen der übereinstimmenden Bedeutung zusammenzuhalten unter der Annahme eines Ablautwechsels ἀλεγ- ~ ἀλγ- (vgl. [[ἀλέξω]] : [[ἀλκή]]). Dabei ist die ohnehin anfechtbare Zerlegung in ἀ- (Schwundstufe von ἐν-) und [[λέγω]] (Hermann IF 35, 171) aufzugeben. Weitere Beziehungen sind ganz unsicher, vgl. WP. 1, 160; 2, 423.<br />'''Page''' 1,66-67
}}