View source for πλάσσω

{{LSJ1
|Full diacritics=πλάσσω
|Medium diacritics=πλάσσω
|Low diacritics=πλάσσω
|Capitals=ΠΛΑΣΣΩ
|Transliteration A=plássō
|Transliteration B=plassō
|Transliteration C=plasso
|Beta Code=pla/ssw
|Definition=Att. πλάττω <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>148</span> (anap.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>420c</span>, etc.: fut. <b class="b3">πλάσω</b> (<b class="b3">ἀνα</b>-) Hp.<span class="title">Mochl.</span>2:aor. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ἔπλᾰσα <span class="bibl">Hdt.2.70</span> (κατ-), <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>926</span>, etc.; poet. ἔπλασσα <span class="bibl">Theoc.24.109</span>; Ep. πλάσσα <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>70</span>: pf. πέπλᾰκα Phld. <span class="title">Mus.</span>p.85K.,<span class="bibl">D.S.15.11</span>, <span class="bibl">D.H.<span class="title">Th.</span>41</span>: 3sg.plpf. ἐπεπλάκει Erot.<span class="title">Praef.</span>: —Med., fut. πλάσομαι <span class="bibl">Alciphr.1.37</span>: aor. ἐπλασάμην <span class="bibl">Th.6.58</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 800b</span>, etc.:—Pass., fut. πλασθήσομαι Phld.<span class="title">Mus.</span>p.82 K., (δια-) Gal.4.619 : aor. ἐπλάσθην <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>1130</span>, <span class="bibl">Lys.12.48</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>26e</span> : pf. πέπλασμαι <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1030</span>, etc.:—[[form]], [[mould]], prop. of the artist who works in soft substances, such as earth, clay, wax, <b class="b3">ἐκ γαίης π</b>. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>70</span>, cf. <span class="bibl">Hdt. 2.47</span>,<span class="bibl">73</span>; of Prometheus, ὃν λέγουσ' ἡμᾶς πλάσαι καὶ τἄλλα… ζῷα <span class="bibl">Philem.89.1</span>, cf. <span class="bibl">Men.535.5</span> ; π. καθάπερ ἐκ κηροῦ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>746a</span> ; σχήματα ἐκ χρυσοῦ <span class="bibl">Id.<span class="title">Ti.</span>50a</span> ; ἐκ πηλοῦ ζῷον <span class="bibl">Arist.<span class="title">PA</span>654b29</span>; ἀγγεῖον π. κήρινον <span class="bibl">Id.<span class="title">Mete.</span>359a1</span> ; οὐκ ἔστιν ἀνδριαντοποιὸς ὅστις ἂν πλάσαι κάλλος τοιοῦτον <span class="bibl">Philem.72.2</span>; τοὺς πηλίνους <span class="bibl">D.4.26</span> ; opp. <b class="b3">γράφειν</b>, as sculpture to painting, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>510e</span> (so in Pass., <span class="bibl"><span class="title">Lg.</span>668e</span>, <span class="bibl">Isoc.9.75</span>); <b class="b3">τὴν ὑδριαν πλάσαι</b> [[mould]] the water-jar, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>926</span> ; σώματα π. θνητά <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>42d</span> ; <b class="b3">π. κηρία</b>, of bees, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>623b32</span> ; <b class="b3">ἔπλαττεν ἔνδον οἰκίας</b> [[made clay]] houses, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>879</span>; [[knead]] bread, Gal.6.313 :—Med., <b class="b3">σχῆμα πλασάμενος</b> [[having formed oneself]] a figure, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>297e</span> :— Pass., <b class="b2">to be moulded, made</b>, τὸ δὲ ἐν τῇσι μήτρῃσι πλάσσεται <span class="bibl">Hdt.3.108</span> ; οἶκος τεκτόνων πλασθεὶς ὕπο <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>1130</span> ; ἂν ἴδωσι… κήρινα μιμήματα πεπλασμένα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>933b</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> [[plaster]], τὸν… ναὸν χρίσαντες καὶ πλάσαντες <span class="title">BCH</span>15.209 (Panamara). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> generally, [[mould]], [[form]] by education, training, etc., <b class="b3">π. τὰς ψυχὰς τοῖς μύθοις, τὰ σώματα ταῖς χερσίν</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>377c</span> ; σῶμα ἐπιμελῶς <span class="bibl">Id.<span class="title">Ti.</span>88c</span> ; ἑαυτόν <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>500d</span> ; <b class="b3">παιδεύειν τε καὶ π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>671c</span>:—Pass., τοὔνομ' ἀνὰ χρόνον πεπλασμένον <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>830</span> ; of the voice, [[to be trained]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>536b19</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> [[form an image]] of a thing <b class="b2">in the mind, imagine</b>, πλάττομεν οὔτε ἰδόντες οὔτε… νοήσαντες ἀθάνατόν τι ζῷον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>246c</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">R.</span>420c</span>, <span class="bibl">466a</span> ; τῷ λόγῳ τοὺς νόμους <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>712b</span>; τἀρχαῖα Phld.<span class="title">Mus.</span>p.85K.:—Pass., ib.p.82 K. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> [[put in a certain form]], <b class="b3">τὸ στόμα π</b>. (so as to pronounce more elegantly) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Cra.</span>414d</span> ; [<b class="b3">κόμιον</b>] <span class="bibl">Arr.<span class="title">Epict.</span>2.24.24</span>; τὴν ὑπόκρισιν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Dem.</span>7</span> :—Med., <b class="b3">ἀδήλως τῇ ὄψει πλυσάμενος πρὸς τὴν ξυμφοράν</b> [[having formed himself]] in face, i.e. composed his countenance, <span class="bibl">Th.6.58</span>, cf. <span class="bibl">D.45.68</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> metaph., [[fabricate]], [[forge]], λόγους ψιθύρους πλάσσων <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>148</span> (anap.); ψευδεῖς π. αἰτίας <span class="bibl">Isoc.12.25</span>; προφάσεις <span class="bibl">D.25.28</span>; <b class="b3">τί λόγους πλάττεις</b>; <span class="bibl">Id.18.121</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>17c</span> ; μὴ πλάσῃς κακόν <span class="bibl">Men.<span class="title">Mon.</span>145</span> ; π. ἐπιστολήν <span class="bibl">Plb.5.42.7</span> : abs., <b class="b3">δόξω πλάσας λέγειν</b> I shall be thought to speak [[from invention]], i.e. not the truth, <span class="bibl">Hdt.8.80</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.6.37</span> :—Med., πλάσασθαι τὸν τρόπον τὸν αὑτοῦ <span class="bibl">Lys.19.60</span> ; ψεύδη <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>2.6.26</span> ; τῆς φιλανθρωπίας ἣν… ἐπλάττετο <span class="bibl">D.18.231</span> ; <b class="b3">προφάσεις π</b>. <span class="bibl">Id.19.215</span> ; τοιαῦτα πλάττεσθαι τολμᾶτε <span class="bibl">Id.28.9</span> ; καιρὸν πλάττεσθαι <span class="bibl">Id.21.187</span>: abs., <b class="b3">πλαττομένους πρὸς ἑαυτούς</b> (<b class="b3">αὐτούς</b> Bonitz) <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1381b28</span> : c. inf., <b class="b3">Νέρων εἶναι πλασάμενος</b> [[pretending]] to be N., <span class="bibl">D.C.64.9</span>; π. νοσεῖν Gal.19.1 :—Pass., <b class="b3">οὐ πεπλασμένος ὁ κόμπος</b> not [[fictitious]], <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1030</span> ; <b class="b3">πεπλάσθαι φάσκοντες</b> saying [[it was a forgery]], <span class="bibl">Is.7.2</span> ; μὴ πλασθέντα μῦθον ἀλλ' ἀληθινὸν λόγον <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ti.</span>26e</span> ; π. ὑπὸ ποιητῶν <span class="bibl">And.4.23</span>; ἐξ ὧν ἡ δίκη αὕτη πέπλασται <span class="bibl">D.52.12</span>. (<b class="b3">πλαθ-yω</b>, cf. <b class="b3">κορο-πλάθος, πηλο-πλάθος</b>.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0625.png Seite 625]] attisch -ττω, [[bilden]], formen, [[gestalten]], bes. aus weichen Massen, wie Erde, Thon, Wachs; ἐκ γαίης, Hes. O. 70; τίνος πλάσαντος θεῶν; Eur. Hel. 591; u. in Prosa überall: πάντα σχήματα ἐκ χρυσοῦ πλάσας, Plat. Tim. 50 a; πεπλάσθω, Rep. IX, 588 d; κήρινα μιμ ήματα πεπλασμένα, Legg. X, 933 b; οἱ πλάττοντες τοὺς πηλίνους, Dem. 4, 26; auch πλάττομεν [[οὔτε]] ἰδόντες, οὔθ' ἱκανῶς νοήσαντες θεόν, bilden, vorstellen, Plat. Phaedr. 246 c; τὴν εὐδαίμονα πόλιν, Rep. IV, 420 c, und πλάττειν τὰς ψυχὰς αὐτῶν τοῖς μύθοις πολὺ [[μᾶλλον]] ἢ τὰ σώματα ταῖς χερσίν, ib. 377 c; dah. mit παιδεύειν verbunden, Legg. II, 671 e. – Uebertr., im Ggstz des Natürlichen u. Wahren, [[erdichten]], erheucheln, vorgeben; ὅδ' οὐ πεπλασμένος ὁ [[κόμπος]], Aesch. Prom. 1032; λόγους ψιθυροὺς πλάσσων, Soph. Ai. 148; μὴ πλασθέντα μ ῦθον, ἀλλ' ἀληθινὸν λόγον, Plat. Tim. 26 e; Rep. II, 377 b; ἐκ τούτου πλάσας τὴν διαβολήν, Plut. Cat. min. 63; – auch im med., πλάσασθαι ψευδῆ, zu eigenem Vortheile, Xen. An. 2, 6, 26; u. bei Thue. 6. 58 = sich verstellen; vgl. Dem. 45, 68; auch τὸν τρόπον τὸν [[ἑαυτοῦ]], seinen Charakter verstellen, verhehlen. – Vom Vortrage des Redners od. Sängers, sich künstlicher Modulationen bedienen, Plut. Dem. 7. – Vgl. [[πλάσμα]].
}}
{{ls
|lstext='''πλάσσω''': Ἀττ. -ττω· μέλλ. πλάσω (ἀνα-) Ἱππ. 845F (Littré 4. σ. 436): ― ἀόρ. ἔπλᾰσα Ἡρόδ., Ἀττ.· ποιητ. ἔπλασσα Θεόκρ. 24. 107, Ἀνθ. Π. 2. 47· Ἐπικ. πλάσσα Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 70· ― πρκμ. πέπλᾰκα Διόδ. 15. 11, Διον. Ἁλ. π. Θουκ. 41. ― Μέσ., μέλλ. πλάσομαι Ἀλκίφρων 1. 37· ἀόρ. ἐπλασάμην Θουκ. 6. 58, Πλάτ., κλ. ― Παθ., μέλλ. πλασθήσομαι Γαλην.· ἀόρ. ἐπλάσθην Εὐρ. ἐν Ἀδήλ. 104, Πλάτ.· πρκμ. πέπλασμαι (ἴδε ἐν τέλ.) Σχηματίζω, [[πλάττω]], δίδω εἴς τι [[σχῆμα]] καὶ μορφήν, Λατ. fingere, [[κυρίως]] ἐπὶ τοῦ καλλιτέχνου τοῦ ἐπεξεργαζομένου μαλακὰς καὶ εὐπλάστους οὐσίας, ὡς π.χ. πηλόν, κηρὸν καὶ τὰ τοιαῦτα, [[προσέτι]] καὶ [[λεπτὸν]] χρυσόν, πλ. ἐκ γαίης Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 70, πρβλ. 2. 47, 73· ἐπὶ τοῦ Προμηθέως, ὃν λέγουσ’ ἡμᾶς πλάσαι καὶ [[τἆλλα]]… ζῷα Φιλήμων ἐν Ἀδήλ. 3, πρβλ. Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 6. 5· πλ. καθάπερ ἐκ κηροῦ Πλάτ. Νόμ. 746Α· σχήματα ἐκ χρυσοῦ ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 50Α· ἐκ πηλοῦ [[ζῷον]] Ἀριστ. π. Ζ. Μορ. 2. 9, 7· [[ἀγγεῖον]] πλ. κήρινον ὁ αὐτ. ἐν Μετεωρ. 2. 3, 33· τοὺς πηλίνους στρατηγοὺς Δημ. 47. 15· ― ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ γράφειν, ὡς ἡ [[τέχνη]] τοῦ γλύπτου πρὸς τὴν τοῦ ζωγράφου, Πλάτ. Πολ. 510Ε, πρβλ. Νόμ. 668Ε, Ἰσοκρ. 240C, κτλ.· ― τὴν ὑδρίαν πλάσαι, πλαστουργῆσαι, Ἀριστοφ. Σφ. 926· σώματα πλ. θνητὰ Πλάτ. Τίμ. 42D· πλ. τὰ [[κηρία]], ἐπὶ μελισσῶν, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 40, 7· ἔπλαττεν [[ἔνδον]] οἰκίας, ἐσχημάτιζεν ἐκ πηλοῦ οἰκίας, Ἀριστοφ. Νεφ. 879· ― Μέσ., [[σχῆμα]] πλασάμενος, σχηματίσας ἑαυτῷ εἰκόνα, Πλάτ. Πολιτ. 297Ε. ― Παθ., ὁ μὲν πλάσσεται, σχηματίζεται, Ἡρόδ. 3. 108· [[οἶκος]] τεκτόνων πλασθεὶς ὕπο Εὐρ. Ἀποσπ. 1116· ἂν ἴδωσι… κήρινα μιμήματα πεπλασμένα Πλάτ. Νόμ. 933Β. 2) ἐπιθέτω ὡς ἔμπλαστρον, Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 14, ἐν τῷ παθ., (διάφ. γραφ. προσπλασσ-). ΙΙ. [[καθόλου]] διαπλάττω καὶ μορφώνω δι’ ἀνατροφῆς καὶ ἐκπαιδεύσεως, πλ. τὰς ψυχὰς τοῖς μύθοις, τὰ σώματα ταῖς χερσὶν Πλάτ. Πολ. 377C. πρβλ. 466Α· [[σῶμα]] ἐπιμελῶς ὁ αὐτ. ἐν Τιμ. 88C· ἑαυτὸν ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 500D·· παιδεύειν τε καὶ πλ. ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 671C· τῷ λόγῳ τοὺς νόμους [[αὐτόθι]] 712Β, ― Παθ., τοὔνομ’ ἀνὰ χρόνον πεπλασμένον Εὐρ. Ἴων. 830. ΙΙΙ. [[πλάττω]] ἐν τῷ νῷ, [[σχηματίζω]] ἔννοιάν τινος, πλάττομεν [[οὔτε]] ἰδόντες [[οὔτε]]… νοήσαντες ἀθάνατόν τι [[ζῷον]] Πλάτ. Φαῖδρ. 246C, πρβλ. Πολ. 420C· ἐπὶ τῆς φωνῆς, ἐνδέχεται πλάττεσθαι Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 4. 9, 19. ΙV. δίδω εἴς τι σχηματισμόν τινα, πλ. τὸ [[στόμα]] ([[οὕτως]] [[ὥστε]] νὰ [[προφέρω]] τι κομψότερον) Πλάτ. Κρατ. 414D· τὴν κόμην Ἀρρ. Ἐπίκτ. 2. 24, 24· τὴν [[ὑπόκρισιν]] Πλουτ. Δημ. 7· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, πλασάμενος τῇ ὄψει πρὸς τὴν ξυμφοράν, [[οἷον]] «τῇ ὄψει πλασάμενος ἀδήλως πρὸς τὴν συμφοράν», σχηματίσας οὕτω τὸ [[πρόσωπον]] [[ὥστε]] νὰ μὴ δώσῃ ὑποψίαν διὰ τὴν γενομένην συμφοράν, Θουκ. 6. 58, πρβλ. Δημ. 1122. 12, 20. V. μεταφορ., [[πλάττω]], ἐπινοῶ, λόγους ψιθύρους πλάσσων Σοφ. Αἴ. 148· ψευδεῖς πλ. αἰτίας Ἰσοκρ. 238Β· προφάσεις Δημ. 778. 21· τί λόγους πλάττεις; Δημ. 288. 3· μὴ πλάσῃς κακὸν Μενάνδρου Μονόστ. 145· ― ἀπολ., δόξω πλάσας λέγειν, θὰ φανῶ ὅτι [[λέγω]] ἐξ ἰδίας ἐπινοίας καὶ οὐχὶ τὴν ἀλήθειαν, Ἡρόδ. 8. 80, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 2. 6, 37· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, πλάσασθαι τρόπον [[ἑαυτοῦ]] Λυσ. 157. 23· ψευδῆ Ξεν. Ἀν. 2. 6, 26· τῆς φιλανθρωπίας... ἣν ἐπλάττετο Δημ. 304. 26· πλ. προφάσεις ὁ αὐτ. 408. 12· τοιαῦτα πλάττεσθαι ἐτόλμα ὁ αὐτ. 837. 13· ἔτι καί, καιρὸν πλάττεσθαι ὁ αὐτ. 575. 8·· ἀπολ., πλάσασθαι πρὸς ἑαυτὸν Ἀριστ. Ρητορ. 2. 4, 27· μετ’ ἀπαρ., Νέρων [[εἶναι]] πλασάμενος, προσποιούμενος ὅτι ἦτο ὁ Νέρων, Δίων Κ. 64. 9. ― Παθ., οὐ πεπλασμένος ὁ [[κόμπος]], οὐχὶ [[πλαστός]], Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 1030·· φάσκοντες πεπλάσθαι, λέγοντες ὅτι ἦτο [[πλάσμα]], Ἰσαῖ. 63. 9· μὴ πλασθέντα μῦθον ἀλλ’ ἀληθινὸν λόγον Πλάτ. Τίμ. 26Ε· πλ. ὑπὸ ποιητῶν Ἀνδοκ. 32. 16· ἐξ ὧν ἡ [[δίκη]] αὕτη πέπλασται Δημ. 1239. 21· πρβλ. [[πλάσμα]], [[πλαστός]], [[πλασματίας]], [[πλασματώδης]].
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> πλάσω, <i>ao.</i> ἔπλασα, <i>pf.</i> πέπλακα, <i>Pass. ao.</i> [[ἐπλάσθην]], <i>pf.</i> πέπλασμαι;<br /><b>1</b> façonner, modeler ; <i>particul.</i> façonner avec soin, modeler avec art : λόγους PLAT des discours, <i>càd</i> parler avec recherche <i>ou</i> affectation;<br /><b>2</b> imaginer, forger, feindre, simuler : λόγους SOPH composer son langage ; ψευδεῖς αἰτίας ISOCR imaginer de fausses accusations;<br /><i><b>Moy.</b></i> πλάσσομαι;<br /><b>1</b> <i>tr.</i> façonner pour soi ; forger pour soi, à son profit : [[ψευδῆ]] XÉN des faussetés, des mensonges ; <i>abs.</i> πλάττειν πρὸς ἑαυτόν ARSTT feindre vis-à-vis de soi-même, se faire illusion à soi-même ; feindre, simuler, contrefaire : φιλανθρωπίαν DÉM faire le philanthrope;<br /><b>2</b> <i>intr.</i> se donner une contenance, composer son attitude.<br />'''Étymologie:''' DELG pas d’étym. sûre ; pê apparenté à [[παλάμη]], [[παλάθη]], de la rac. *pel-, avec idée de « étendre, étendue ».
}}
{{Slater
|sltr=[[πλάσσω]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[hurl]] [[Ζεὺς]] δ' ἐπ Ἴδᾳ πυρφόρον πλᾶξε ψολόεντα κεραυνόν (N. 10.71) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[strike]] ματρὸς δὲ ματέρ' ἐμᾶς πολεμίῳ πυρὶ πλαγεῖσαν (Pae. 2.29) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> in tmesis, v. [[ἐκπλάσσω]].
}}
{{eles
|esgtx=[[modelar]], [[amasar]]
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] [[verb]]; to [[mould]], i.e. [[shape]] or [[fabricate]]: [[form]].
}}
{{Thayer
|txtha=1st aorist participle πλάσας; 1st aorist [[passive]] ἐπλασθην; ([[perhaps]] [[akin]] to [[πλατύς]]; [[Curtius]], § 367 b)); from [[Hesiod]] [[down]]; the Sept. [[chiefly]] for יָצַר; to [[form]], [[mould]] ([[properly]], [[something]] from [[clay]], [[wax]], etc.): used of a [[potter]], 1 Timothy 2:13.
}}
{{grml
|mltxt=και [[πλάττω]], ΝΜΑ, και [[πλάθω]] Ν<br /><b>1.</b> [[δίνω]] [[μορφή]] ή [[σχήμα]] σε [[κάτι]], [[διαμορφώνω]], [[σχηματίζω]] (α. «καὶ ἔπλασε τὸν κόσμον εἰς ἑπτὰ ἡμέρας», ΠΔ<br />β. «τὰ [[μέλη]] τοῦ σώματος, εὐθὺς ἀπὸ γενέσεως πλάττειν τῶν τέκνων ἀναγκαῑον ἐστι», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>2.</b> ([[κυρίως]]) [[κατεργάζομαι]] ευμάλακτη, εύπλαστη ύλη, όπως λ.χ. [[ζύμη]], πηλό, [[κερί]], και της [[δίνω]] ορισμένη [[μορφή]] (α. «[[πλάθω]] το [[ζυμάρι]]» β. «ἀγγεῑον πλάττειν κήρινον», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[επινοώ]] με τη [[φαντασία]] μου, [[δημιουργώ]] [[κάτι]] που δεν υπάρχει στην [[πραγματικότητα]] (α. «έπλασε ιστορίες εις [[βάρος]] μου» β. «ψευδεῑς πλάττοντας αἰτίας», Ισοκρ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[επιχρίω]] με ασβέστη ή με [[άλλο]] υλικό («τὸν ναὸν χρίσαντες καὶ πλάσαντες», <b>επιγρ.</b>)<br /><b>2.</b> ασκούμαι, εξασκούμαι σε [[κάτι]]<br /><b>3.</b> διαπλάθω με την [[ανατροφή]] και την [[εκπαίδευση]], [[διαπαιδαγωγώ]], [[εκπαιδεύω]] («πείσομεν τὰς τροφούς τε καὶ μητέρας λέγειν τοῑς παισὶ καὶ πλάττειν τὰς ψυχὰς αὐτῶν τοῑς μύθοις», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> [[σχηματίζω]] την [[εικόνα]] ενός αντικειμένου ή μια [[έννοια]] στο [[μυαλό]] μου, στον νου μου, [[στοχάζομαι]] («πλάττομεν [[οὔτε]] ἰδόντες [[οὔτε]] ἱκανῶς νοήσαντες θεόν, ἀθάνατόν τι [[ζῷον]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> <i>πλάσσομαι</i><br />[[αποκρύπτω]] τα πραγματικά μου αισθήματα, τον χαρακτήρα μου, [[προσποιούμαι]], [[υποκρίνομαι]]<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> α) (για τη [[φωνή]]) γυμνάζομαι<br />β) [[επιθέτω]] ως [[έμπλαστρο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Το ρ. [[πλάσσω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πλαθ</i>-<i>jο</i>) έχει σχηματιστεί από θ. <i>πλαθ</i>- με ενεστωτικό [[μόρφημα]] -<i>θ</i>- (<b>πρβλ.</b> <i>βρί</i>-<i>θ</i>-<i>ω</i>, <i>πλή</i>-<i>θ</i>-<i>ω</i>) και [[επίθημα]] -<i>jo</i> (<b>πρβλ.</b> <i>κορυθ</i>-<i>jο</i> > [[κορύσσω]]). Η αρχική σημ. του ρ. [[πλάσσω]] «[[απλώνω]] [[λεπτό]] [[στρώμα]], [[επιχρίω]]» θα επέτρεπε την [[αναγωγή]] του στη [[ρίζα]] <i>pel</i><i>ā</i>-/<i>pel</i><i>ә</i><sub>2</sub>-/ <i>pla</i>- «[[ευρύς]], [[απλώνω]], [[εκτείνω]]» (<b>πρβλ.</b> [[παλάμη]], [[παλάθη]], [[πέλαγος]] <b>κ.λπ.</b>). Στη [[συνέχεια]] το ρ. χρησιμοποιήθηκε για την [[επεξεργασία]] του αργίλου, για τη [[γλυπτική]] και κατ' [[επέκταση]] για τη [[δημιουργία]], γενικότερα, την [[επινοητικότητα]], τη [[φαντασία]], τη [[μυθοπλασία]] κ.λπ. Ανάλογη σημασιολογική [[εξέλιξη]] παρατηρείται στην [[οικογένεια]] τών αρχ. ινδ. <i>dehmi</i> «[[επαλείφω]]», λατ. <i>fingo</i> «[[πλάθω]], [[κατασκευάζω]] από πηλό, [[επινοώ]]», αγγλ. <i>fiction</i> «[[φαντασία]]» (<b>πρβλ.</b> [[τείχος]]). Η Λατινική δανείστηκε από την Ελληνική το σύνθ. <i>έμ</i>-<i>πλαστρον</i> (<b>πρβλ.</b> λατ. <i>emplastrum</i>, <i>plastrum</i>), το οποίο πέρασε στη [[συνέχεια]] και στις νεώτερες γλώσσες (<b>πρβλ.</b> γαλλ. <i>emplatre</i>, <i>platre</i>, γερμ. <i>Pflaster</i>). Στη Νέα Ελληνική χρησιμοποιείται και ο τ. [[πλάθω]], ο [[οποίος]] έχει σχηματιστεί από τον αόρ. <i>ἔ</i>-<i>πλασ</i>-<i>α</i> του [[πλάσσω]] [[κατά]] το [[σχήμα]] <i>έκλωσα</i>: [[κλώθω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πλάση]](-<i>ις</i>), [[πλάσμα]], [[πλάστης]], [[πλαστός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πλαστείον]], [[πλάστρον]]<br /><b>μσν.</b><br />[[πλασμός]] (ΙΙ)<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[πλαστήρι]](<i>ον</i>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πλαστάρι]], [[πλασταριά]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) <i>αναπλάττω</i> (-<i>σσω</i>), <i>διαπλάττω</i>(-<i>σσω</i>), [[μεταπλάττω]] (-<i>σσω</i>), <i>προπλάττω</i>(-<i>θω</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[αμφιπεριπλάσσω]], [[αμφιπλάσσω]], <i>εκπλάσσω</i>, <i>εμπλάττω</i>, <i>επαναπλάττω</i>, [[επικαταπλάσσω]], <i>επιπλάττω</i>, <i>καταπλάττω</i>, <i>παραπλάττω</i>, <i>παρεμπλάττω</i>, <i>περιπλάττω</i>, [[προαναπλάσσω]], [[προδιαπλάσσω]], [[προκαταπλάσσω]], <i>προσαναπλάττω</i>, [[προσεμπλάσσω]], [[προσεπιπλάσσω]], [[προσκαταπλάσσω]], <i>προσπλάττω</i>, <i>συγκαταπλάττω</i>, <i>συμπλάττω</i>, [[συναναπλάσσω]], [[συνδιαπλάσσω]], [[υποπλάσσω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πλάσσω:''' Αττ. -ττω, μέλ. πλάσω [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἔπλᾰσα</i>, ποιητ. <i>ἔπλασσα</i>, Επικ. <i>πλάσσα</i>· παρακ. <i>πέπλᾰκα</i>· Μέσ. αόρ. αʹ <i>ἐπλασάμην</i>· Παθ. αόρ. αʹ [[ἐπλάσθην]], παρακ. [[πέπλασμαι]]·<br /><b class="num">I.</b> [[σχηματίζω]], διαπλάθω, [[διαμορφώνω]], [[μορφοποιώ]], Λατ. fingere, [[κυρίως]] λέγεται για καλλιτέχνη που εργάζεται με πηλό ή [[κερί]], σε Ησίοδ., Ηρόδ.· τὴν ὑδρίαν [[πλάσαι]], [[πλάθω]] πήλινο [[σκεύος]] για [[νερό]], σε Αριστοφ.· <i>ἔπλαττεν οἰκίας</i>, έφτιαχνε πήλινα σπίτια, στον ίδ. — Παθ., σχηματίζομαι, πλάθομαι, <i>ὁ μὲν πλάσσεται</i>, [[κάποιος]] είναι κατασκευασμένος, σχηματίζεται, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> γενικά, διαπλάθω και [[διαμορφώνω]] με την [[εκπαίδευση]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> [[πλάθω]] στο νου, [[σχηματίζω]] νοητικά την [[έννοια]] ενός πράγματος, στον ίδ.<br /><b class="num">IV.</b> [[τοποθετώ]] σε συγκεκριμένη [[φόρμα]] — Μέσ., πλασάμενος τῇ [[ὄψει]], ἔδωσε [[μορφή]] στο πρόσωπό του, ρύθμισε τις εκφράσεις του προσώπου του, σε Θουκ.<br /><b class="num">V.</b> μεταφ., [[καλύπτω]], [[επινοώ]], [[παραποιώ]], [[πλάθω]], σε Σοφ., Δημ.· απόλ., <i>πλάσας λέγειν</i>, λέω πλαστές ιστορίες, δηλ. όχι την [[αλήθεια]], σε Ηρόδ.· ομοίως στη Μέσ., σε Ξεν. κ.λπ. — Παθ., οὐ πεπλασμένος ὁ [[κόμπος]], όχι [[πλαστός]], σε Αισχύλ.
}}
{{elnl
|elnltext=πλάσσω Ion. voor πλάττω.
}}
{{elru
|elrutext='''πλάσσω:''' атт. [[πλάττω]] (fut. πλάσω, aor. ἔπλᾰσα - поэт. тж. ἔπλασσα и πλάσσα, pf. πέπλᾰκα; pass.: aor. [[ἐπλάσθην]], pf. [[πέπλασμαι]])<br /><b class="num">1)</b> лепить (ἐκ κηροῦ Plat.; τὴν ὑδρίαν Arph.; [[ἀγγεῖον]] Arst.): κήρινα μιμήματα πεπλασμένα Plat. вылепленные из воска изображения; οἱ πλάττοντες Dem. гончары;<br /><b class="num">2)</b> отливать (σχήματα ἐκ χρυσοῦ Plat.);<br /><b class="num">3)</b> формировать, образовывать (τὰς ψυχὰς τοῖς μύθοις, τοὺς νόμους τῷ λόγῳ Plat.): τὸ [[στόμα]] π. Plat. складывать губы (досл. рот) (для произнесения какого-л. звука);<br /><b class="num">4)</b> строить в воображении, воображать, представлять себе (ἀθάνατόν τι [[ζῷον]] Plat.);<br /><b class="num">5)</b> выдумывать, измышлять ([[ψευδῆ]] Xen.; προφάσεις Dem.): τί λόγους πλάττεις; Dem. что ты выдумываешь?; [[δόξω]] πλάσας λέγειν Her. подумают, что я сочиняю; πλάσασθαι τὸν τρόπον τὸν [[αὑτοῦ]] Lys. прикидываться другим, притворяться; οὐ πεπλασμένος ὁ [[κόμπος]] Aesch. это не пустые слова.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to knead, to form, to mould, to shape (a soft mass); to think up, to imagine, to pretend</b> (Hes.).<br />Other forms: Att. <b class="b3">-ττω</b>, fut. <b class="b3">πλάσω</b>, aor. <b class="b3">πλάσ(σ)αι</b> (Hes.), pass. <b class="b3">πλασθῆναι</b>, perf. <b class="b3">πέπλασμαι</b> (IA.), act. <b class="b3">πέπλακα</b> (hell.).<br />Compounds: Very often w. prefix in diff. senses, e.g. <b class="b3">κατα-πλάσσω</b> [[to spread]], [[to besmear]], <b class="b3">ἐμ-πλάσσω</b> [[to smear]], [[to stop up]] (cf. bel.).<br />Derivatives: Many derivv. Nom. actionis: 1. <b class="b3">πλάσμα</b> n. [[forming]], [[formation]], [[fiction]] (IA.) with <b class="b3">-ματίας</b> m. [[fictional]], <b class="b3">-ματώδης</b> <b class="b2">id.</b> (Arist.), <b class="b3">-ματικός</b> <b class="b2">id.</b> (S.E.); <b class="b3">ἔμ-</b>, <b class="b3">ἐπί-</b>, <b class="b3">κατά-πλασμα</b> n. [[plaster]] (medic.). 2. <b class="b3">πλάσις</b> (<b class="b3">ἀνά-</b>πλάσσω, <b class="b3">κατά-</b>πλάσσω etc.) f. [[forming]], [[formation]], [[figuration]] (Hp., Arist.). 3. <b class="b3">ἀνα-πλασμός</b> m. [[figuration]] (Plu.), <b class="b3">μετα-πλασ-μός</b> m. [[transformation]] (gramm.) a.o. 4. <b class="b3">κατα-πλαστύς</b> f. [[besmearing]] (Hdt. 4, 175). Nom. agentis a. instr.: 5. <b class="b3">πλάστης</b> m. [[former]], [[moulder]], [[maker]] (Pl.), often in synthet. compp., e.g. <b class="b3">κηρο-πλάστης</b> m. [[modeller in wax]] (Pl.) with <b class="b3">-έω</b> (Hp.) etc.; f. <b class="b3">πλάσ-τις</b> (Ael.), <b class="b3">-τειρα</b> (Orph., APl.), <b class="b3">-τρια</b> (Theol.Ar.). 6. <b class="b3">πλάστρον</b> n. [[earring]] (Att. inscr. a.o.), <b class="b3">ἔμπλασ-τρον</b> n., <b class="b3">-τρος</b> f. [[ointment]] or [[plaster]] (Dsc., Gal., pap.). Adj. : 7. <b class="b3">πλαστός</b> [[formed]], [[shaped]], [[thought up]] (Hes.), <b class="b3">ἔμπλασ-τον</b> n., <b class="b3">-τος</b> f. [[ointment]], [[plaster]] (Hp.); <b class="b3">πλαστή</b> f. [[clay wall]] (pap.) with <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">συμ-πλαστεύω</b> <b class="b2">to surround, to construct with a π</b>, <b class="b3">πλαστευτής</b> m. <b class="b2">builder of a π.</b> (pap.). 8. <b class="b3">πλαστικός</b> (<b class="b3">προσ-</b>, <b class="b3">ἐν-</b>, <b class="b3">ἀνα-</b>) <b class="b2">suitable for forming, plastic</b> (Pl.). -- a.o.; <b class="b3">κορο-πλάστης</b> hell.). On <b class="b3">πλάθανον</b> s.v.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Common verbal stem <b class="b3">πλαθ-</b>; from there on the one hand the yot-present <b class="b3">*πλαθ-ι̯ω</b> > <b class="b3">πλάσσω</b> (on the phonetics Schwyzer 320), on the other hand the non-present forms (which on themselves could also go back on <b class="b3">πλα-</b> with analog. <b class="b3">πλάσσαι</b>, <b class="b3">πλασθῆναι</b>, <b class="b3">πλαστός</b>; cf. on <b class="b3">κλάω</b>). -- No correspondence outside Greek. As the <b class="b3">θ</b> (IE <b class="b2">*dh</b>) prob. orig. has present-forming, in any case formantic function (<b class="b3">πλή-θω</b>, <b class="b3">βρί-θω</b> etc.; Schwyzer 703), <b class="b3">πλά-θω</b> can belong to the group of <b class="b2">pelā-</b> [[broaden]] (s. [[πλάξ]]); one has to assume an orig. meaning [[smear thin]], [[make flat]]; s. WP. 2, 63. On the meaning [[smear]] (in <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">ἐμ-πλάσσω</b>) and [[knead]], [[form]] cf. the same duplicity in Skt. <b class="b2">déhmi</b> [[spread]], [[smear]] and Lat. [[fingō]] [[knead]], [[form]] (cf. on <b class="b3">τεῖχος</b>). -- From <b class="b3">ἔμπλαστρον</b> Lat. [[emplastrum]], Fr. [[emplâtre]] etc.; MLat. [[plastrum]] [[Pflaster]], [[plaster]], Fr. [[plâtre]], OHG [[pflastar]] etc. -- Cf. [[πλάξ]]; cf. also [[παλάθη]] and [[πλάστιγξ]]. -- A form <b class="b3">πλαθ-</b> annot be derived from IE, cf. on <b class="b3">πλάθανον</b>. So it must be of Pre-Greek origin.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">I.</b> to [[form]], [[mould]], [[shape]], Lat. fingere, [[properly]] of the [[artist]] who works in [[clay]] or wax, Hes., Hdt.; τὴν ὑδρίαν [[πλάσαι]] to [[mould]] the [[water]]-jar, Ar.; ἔπλαττεν οἰκίας made [[clay]] houses, Ar.:—Pass. to be moulded, made, ὁ μὲν πλάσσεται one is a-moulding, Hdt.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], to [[mould]] and [[form]] by [[education]], [[training]], Plat.<br /><b class="num">III.</b> to [[form]] in the [[mind]], [[form]] a [[notion]] of a [[thing]], Plat.<br /><b class="num">IV.</b> to put in a [[certain]] [[form]]: Mid., πλασάμενος τῆι [[ὄψει]] having formed [[himself]] in [[face]], i. e. [[composed]] his [[countenance]], Thuc.<br /><b class="num">V.</b> metaph. to make up, [[fabricate]], [[forge]], Soph., Dem.:— absol., πλάσας λέγειν to [[speak]] from [[invention]], i. e. not the [[truth]], Hdt.:—so in Mid., Xen., etc.:—Pass., οὐ πεπλασμένος ὁ [[κόμπος]] not [[fictitious]], Aesch.
}}
{{FriskDe
|ftr='''πλάσσω''': {plássō}<br />'''Forms''': att. -ττω, Fut. πλάσω, Aor. πλάσ(σ)αι (seit Hes.), Pass. πλασθῆναι, Perf. πέπλασμαι (ion. att.), Akt. πέπλακα (hell. u. sp.)<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘(eine weiche Masse) kneten, formen, bilden, gestalten; erdichten, ersinnen, vorgeben’;<br />'''Composita''' : sehr oft m. Präfix in verschiedenen Sinnfärbungen, z.B. [[καταπλάσσω]] [[bestreichen]], [[beschmieren]], [[ἐμπλάσσω]] [[einschmieren]], [[zustopfen]] (vgl. u.).<br />'''Derivative''': Zahlreiche Ableitungen. Nom. actionis: 1. [[πλάσμα]] n. [[Bildung]], [[Gebilde]], [[Erdichtung]] (ion. att.) mit -ματίας m. [[erdichtet]], -ματώδης ib. (Arist.), -ματικός ib. (S.E. u.a.); ἔμ-, [[ἐπί]]-, [[κατάπλασμα]] n. [[Pflaster]] (Mediz.). 2. [[πλάσις]] ([[ἀνά]]-~, [[κατά]]-~ usw.) f. [[das Bilden]], [[Bildung]], [[Gestaltung]] (Hp., Arist. usw.). 3. [[ἀναπλασμός]] m. [[Gestaltung]] (Plu.), [[μεταπλασμός]] m. [[Umformung]] (Gramm.) u.a. 4. [[καταπλαστύς]] f. [[Beschmierung]] (Hdt. 4, 175). Nom. agentis u. instr.: 5. [[πλάστης]] m. [[Bildner]], [[Former]], [[Schöpfer]] (Pl. usw.), oft in synthet. Kompp., z.B. [[κηροπλάστης]] m. [[Wachbildner]] (Pl. u.a.) mit -έω (Hp. u.a.) usw.; f. [[πλάστις]] (Ael.), -τειρα (Orph., ''APl''.), -τρια (''Theol''.''Ar''.). 6. [[πλάστρον]] n. [[Ohrring]] (att. Inschr. u.a.), [[ἔμπλαστρον]] n., -τρος f. [[Salbe]] od. [[Pflaster]] (Dsk., Gal., Pap. u.a.). Adj. : 7. [[πλαστός]] [[geformt]], [[gebildet]], [[erdichtet]] (seit Hes.), ἔμπλαστον n., -τος f. [[Salbe]], [[Pflaster]] (Hp. u.a.); [[πλαστή]] f. [[Lehmwand]] (Pap.) mit περι-, [[συμπλαστεύω]] ‘eine π. ringsum od. zusammen aufführen’, [[πλαστευτής]] m. ‘Erbauer einer π.’ (Pap.). 8. [[πλαστικός]] (προσ-, ἐν-, ἀνα- u.a.) [[zur Formung geeignet]], [[plastisch]] (Pl. usw.). — Für sich stehen 9. [[πλάθανον]] n. ‘Kuchenbrett, -form.’ (Theok., Nik. u.a.) mit -ανίτας [[ἄμυλος]] [[in Form gebackener Kuchen]] (Philox. 3, 17; nicht ganz sicher); [[πλαθά]] f. [[Abbild]], [[εἰκών]] (dor. bei Plu.); synthet. Kompp. wie [[κοροπλάθος]] m. [[Bildner weiblicher Figuren]], [[Puppenmodellierer]] (Pl., Isok. u.a.; κοροπλάστης hell.).<br />'''Etymology''' : Gemeinsamer Verbalstamm πλαθ-; daraus einerseits das Jotpräsens *πλαθι̯ω > [[πλάσσω]] (zum Lautlichen Schwyzer 320), anderseits die außerpräsentischen Formen (die an und für sich auch auf πλα- zurückgehen könnten mit analog. bedingten πλάσσαι, πλασθῆναι, [[πλαστός]]; vgl. zu [[κλάω]]). — Außergriech. Entsprechung fehlt. Da θ (idg. ''dh'') wohl urspr. präsensbildende, jedenfalls formantische Funktion hat ([[πλήθω]], [[βρίθω]] usw.; Schwyzer 703), reiht sich [[πλάθω]] unschwer in die große Sippe ''pelā''- [[ausbreiten]] (s. [[πλάξ]]) ein; man muß dabei eine urspr. Bed. [[dünn aufstreichen]], [[flach klatschen]] ansetzen; s. WP. 2, 63. Zur Bed. [[bestreichen]], [[beschmieren]] (in κατα-, [[ἐμπλάσσω]]) und [[kneten]], [[formen]], [[bilden]] vgl. dieselbe Doppelheit bei aind. ''déhmi'' [[bestreichen]], [[beschmieren]] und lat. ''fingō'' [[kneten]], [[formen]], [[bilden]] (vgl. zu [[τεῖχος]]). — Aus [[ἔμπλαστρον]] lat. ''emplastrum'', frz. ''emplâtre'' usw.; mlat. ''plastrum'' [[Pflaster]], [[Gips]], frz. ''plâtre'', ahd. ''pflastar'' usw. — Weiteres s. [[πλάξ]]; vgl. auch [[παλάθη]] und [[πλάστιγξ]].<br />'''Page''' 2,551-552
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：pl£ssw 普拉所<br />'''詞類次數'''：動詞（2）<br />'''原文字根'''：模成 相當於： （[[יׄוצֵר]]&#x200E; / [[יָצַר]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：模造*，造，造物，使平，成形，造成<br />'''同源字'''：1） （[[πλάξ]]）模板 2） （[[πλάσμα]]）塑造物 3） （[[πλάσσω]]）模造 4） （[[πλαστός]]）模造成的<br />'''出現次數'''：總共（2）；羅（1）；提前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 造的（1） 提前2:13；<br />2） 造物的（1） 羅9:20
}}