View source for νῶτον

{{LSJ1
|Full diacritics=νῶτον
|Medium diacritics=νῶτον
|Low diacritics=νώτον
|Capitals=ΝΩΤΟΝ
|Transliteration A=nō̂ton
|Transliteration B=nōton
|Transliteration C=noton
|Beta Code=nw=ton
|Definition=τό, or νῶτος, ὁ, pl. always <b class="b3">νῶτα, τά</b> in early writers (<span class="sense"><span class="bld">A</span> οἱ νῶτοι <span class="bibl">LXX <span class="title">3 Ki.</span>7.19(33)</span>) : the gender of thesg. is undetermined in Hom. and Hes. ; neut. in <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.28</span>, <span class="bibl">4.83</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>237</span>, <span class="bibl">643</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>289</span>, <span class="bibl"><span class="title">Pax</span>747</span>, <span class="bibl">Antiph.132.6</span> (anap.), and always in Att. acc. to Phryn. 257, etc. : acc. [[νῶτον]] is masc. in <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prorrh.</span>2</span>.&lt;*&gt;<span class="bibl">0</span>,<span class="bibl">40</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>3.3</span> (as cited by Hdn.Gr.<span class="bibl">1.215</span>), <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>512b17</span>, <span class="bibl">544a6</span>, <span class="bibl">Ephor.224J.</span> :—[[back]], both cf men and animals : sg., of a man, <span class="bibl">Il.5.147</span>, <span class="bibl">13.289</span>, etc. ; of a boar, [[φρίσσεινῶτον]] ib.<span class="bibl">473</span> ; ν.… ὄϊος καὶ πίονος αἰγός <span class="bibl">9.207</span> ; of horses, ἐπὶ νῶτον ἐῗσαι <span class="bibl">2.765</span> ; of an eagle, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.9</span> : pl. freq. used in Poets in sense of sg., δράκων ἐπὶ νῶτα δαφοινός <span class="bibl">Il.2.308</span>, cf. <span class="bibl">Od.6.225</span>, etc. : sts. in Ep. of the [[chine]] of an animal served as food, <b class="b3">νῶτα βοὸς… πίονα</b> ib.<span class="bibl">4.65</span> ; νώτοισιν δ' Ὀδυσῆα διηνεκέεσσι γέραιρεν <span class="bibl">14.437</span>, cf. <span class="bibl">Il.7.321</span> ; of men in battle, <b class="b3">τὰ νῶτα ἐντρέψαι</b> to turn [[the back]], i.e. flee, <span class="bibl">Hdt.7.211</span> ; <b class="b3">νῶτον ἐπιστρέψαι</b> Orac.ib.<span class="bibl">141</span> ; σν μὴ δῷς ν. μηδενί <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>21.8</span> (ii B. C.) ; δοτέον τὰ ν. Plu.2.787f ; δεῖξαι νῶτα <span class="bibl">Id.<span class="title">Marc.</span>12</span> (this phrase also of the winner in a race, <span class="title">AP</span>9.557 (Antip. Thess.)) ; πίπτειν ἐπὶ νώτῳ <span class="bibl">A. <span class="title">Supp.</span>91</span>(lyr.) ; <b class="b3">κατὰ νώτου</b> in [[rear]], κατὰ νώτου γενέσθαι τινός <span class="bibl">Hdt.1.9</span>, <span class="bibl">10</span> ; <b class="b3">τὸ στρατόπεδον κατὰ ν. λαβεῖν</b> ib.<span class="bibl">75</span> ; κατὰ ν. βοηθεῖν <span class="bibl">Th.1.62</span>, etc. ; κατὰ νῶτα <span class="bibl">Theoc.22.84</span> ; [[back]] of the finger, Procop. Gaz.<span class="title">Ecphr.</span> 168.11. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[any wide surface]], esp. of the sea, ἐπ' εὐρέα νῶτα θαλάσσης <span class="bibl">Il.2.159</span>, <span class="bibl">Od.3.142</span>, cf. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>762</span> ; ἐν νώτοισι ποντίας ἁλός <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>129</span> ; <b class="b3">πόντου 'πὶ νώτοις</b> ib.<span class="bibl">774</span> ; also of the land, σχίζε ν. γᾶς <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.228</span>, cf. <span class="bibl">26</span> ; χθονὸς ν. <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>46</span> ; of the sky, ἀστεροειδέα ν. αἰθέρος <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>114a</span>p.<span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>1067</span>(lyr.) ; ἐπὶ τῷ τοῦ οὐρανοῦ ν. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span> 247c</span> ; but <b class="b3">ἕσπερα ν</b>. the [[evening]], i.e. [[western]], [[sky]], <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>731</span>(lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[ridge]] of a hill or rock, <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>7.87</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>128</span>(lyr.) ; of a tomb, <span class="bibl">Id.<span class="title">Hel.</span>842</span>, etc. ; of a chariot, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>572</span> (anap.) ; of a saw, <span class="title">AP</span>6.204 (Leon.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[nave]] of a wheel, LXX l.c. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[back]] of a page, Gal. 15.624 ; τὰ κατὰ νώτου <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>1725.9</span> (iii A.D.). (Perh. cf. Lat. [[νᾰτες]].) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0273.png Seite 273]] τό, s. [[νῶτος]].
}}
{{ls
|lstext='''νῶτον''': τό, ἢ [[νῶτος]], ὁ πληθ. ἀείποτε, νῶτα, τά, (πλὴν παρὰ μεταγεν. ὡς Ἑβδ. (Γ΄ Βασιλ. Ζ΄, 33)· τὸ γένος τοῦ ἑνικοῦ [[εἶναι]] ἀόρ. παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσ.· [[εἶναι]] οὐδέτ. παρὰ Πινδ. ΙΙ. 1. 55., 4. 146, Εὐρ. Κύκλ. 237, 643, Ἀριστοφ. Ἱππ. 289, Εἰρ. 731, Ἀντιφάν. ἐν «Κύκλωπι» 1, 6, καὶ ἀείποτε παρ’ Ἀττ. κατὰ τοὺς ἀττικίζοντας (Φρύν. 290, Μοῖρ. 267 κλ.), ἂν καὶ ἡ αἰτ. [[νῶτον]] ἀπαντᾷ ὡς ἀρσ. οὐ μόνον παρ’ Ἱππ. 109Β, C, 112D, ἀλλὰ καὶ ἐν Ξεν. Ἱππ. 3, 3, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 3, 1., 5. 12, 1· - τὸ [[ὄπισθεν]] [[μέρος]] τοῦ σώματος, ἡ [[ῥάχις]] ἢ «[[πλάτη]]», Λατ. tergum, ἐπί τε ἀνθρώπων καὶ ἐπὶ ζῴων· ἐν τῷ ἑνικῷ ἐπὶ ἀνθρώπων, Ἰλ. Ε. 147., Ν. 289, κτλ.· ἐπὶ κάπρου, φρίσσει [[νῶτον]] Ν. 473· ἐπὶ προβάτου καὶ αἰγός, ν. [[ὄϊος]]... καὶ πίρνος αἰγὸς Ι. 207· ἐπὶ ἵππων, ἐπὶ [[νῶτον]] ἐΐσαι Β. 765, κτλ.· ἀλλ’ ὁ πληθ. [[συχνάκις]] παρὰ ποιηταῖς ἐν χρήσει ὡς τὸ Λατ. terga, [[μετὰ]] τῆς ἐννοίας τοῦ ἑνικοῦ, [[δράκων]] ἐπὶ νῶτα δαφοινὸς Β. 308, πρβλ. Ὀδ. Ζ. 225, κτλ.· ἐπὶ τῆς ῥάχεως, ἢ τῆς «πλάτης» ζῴου παρασκευασθείσης πρὸς βρῶσιν, νῶτα βοὸς ... πίονα Δ. 65· νώτοισιν δ’ Ὀδυσῆα διηνεκέεσσι γέραιρε, δηλ. διὰ τεμαχίων κοπτομένων κατὰ [[μῆκος]] τῆς ῥάχεως, Ξ. 437, πρβλ. Ἰλ. Η. 321· - ἐπὶ ἀνδρῶν ἐν μάχῃ, τὰ νῶτα ἐντρέπειν, ἐπιστρέψαι, στρέφειν τὰ νῶτα, δηλ. φεύγειν, τρέπεσθαι εἰς φυγήν, Ἡρόδ. 7. 211, 141· νῶτα δοῦνα, Λατιν. dare terga, Πλούτ. 2. 787F· νῶτα δεῖξαι ὁ αὐτ. ἐν Μαρκέλλ. 12· ἀλλὰ τὸ τελευταῖον τοῦτο λέγεται καὶ ἐπὶ τοῦ νικῶντος ἐν δρομικῷ ἀγῶνι, Ἀνθ. Π. 9. 557· πίπτειν ἐπὶ νώτῳ Αἰσχύλ. Ἱκ. 90· κατὰ νώτου, ἐκ τῶν νώτων, [[ὄπισθεν]], κατὰ νώτου γενέσθαι τινὸς Ἡρόδ. 1. 9, 10· τὸ [[στρατόπεδον]] κατὰ ν. λαβεῖν [[αὐτόθι]] 75· κατὰ ν. βοηθεῖν Θουκ. 1. 62, κτλ.· [[ὡσαύτως]], κατὰ νῶτα Θεόκρ. 22.84. ΙΙ. μεταφορ., πᾶσα εὐρεῖα [[ἐπιφάνεια]], ἰδίως τῆς θαλάσσης, ἐπ’ εὐρέα νῶτα θαλάσσης Ἰλ. Β. 159, Ὀδ. Γ. 142, Ἡσ. κλ.· ἐν νώτοισι ποντίας ἁλὸς Εὐρ. Ἑλ. 129· πόντου ’πὶ νώτοις [[αὐτόθι]] 774· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ μεγάλων ἐκτάσεων γῆς, πεδιάδες, νῶτα γαίας Πινδ. Π. 4. 45· χθονὸς ν. Εὐρ. Ι. Τ. 46· [[οὕτως]], ἀστεροειδέα νῶτα αἰθέρος παρ’ Ἀριστοφ. ἐν Θεσμ. 1067· ἐπὶ τῷ τοῦ οὐρανοῦ ν. Πλάτ. Φαῖδρ. 247C· ἕσπερα νῶτα, ἡ ἑσπερινὴ [[ὄψις]] τοῦ οὐρανοῦ, Εὐρ. Ἠλ. 731. 2) τὸ ἄνω [[μέρος]], ἡ [[ῥάχις]] ὄρους, Πινδ. Ο. 7. 160, Εὐρ. Ἱππ. 127· ἐπὶ τύμβου, ὁ αὐτ. ἐν Ἑλ. 842 κτλ.· ἐπὶ δίφρου, ὁ αὐτ. ἐν Τρῳ. 572, κτλ. (Τὸ Λατ. nates [[ἴσως]] παράγεται ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης· πρβλ. [[ὡσαύτως]] [[νόσφι]] ἐν τέλ.).
}}
{{bailly
|btext=ου (τό) :<br />v. [[νῶτος]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[back]], of [[meat]], [[back]]-[[piece]], [[chine]], Il. 9.207, pl., Il. 7.321; [[fig]]., [[εὐρέα]] νῶτα θαλάσσης.
}}
{{Slater
|sltr=(-ῳ, -ον; -ων, -οισιν, -α.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[back]] <br />&nbsp;&nbnbsp;&nbsp;<b>I</b> of a [[person]]. στρωμνὰ δὲ χαράσσοισ' [[ἅπαν]] [[νῶτον]] ποτικεκλιμένον κεντεῖ sc. the [[back]] of [[Typhon]], buried [[beneath]] Mt. [[Etna]] (P. 1.28) πλόκαμοι [[ἅπαν]] [[νῶτον]] καταίθυσσον of [[Jason]] (P. 4.83) ἄνδρας πτεροῖσιν νῶτα πεφρίκοντας (P. 4.183) ἑκόντι δ' ἐγὼ νώτῳ μεθέπων δίδυμον [[ἄχθος]] (N. 6.57) ἐκ δὲ Πελλάνας (sc. ἀπέβαν) ἐπιεσσάμενοι [[νῶτον]] μαλακαῖσι κρόκαις (N. 10.44) pl. pro s., δουρὶ Περικλυμένου πρὶν νῶτα τυπέντα μαχατὰν θυμὸν αἰσχυνθῆμεν (N. 9.26), cf. Πα. 6. 139 infra.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> of an [[eagle]]. ὁ δὲ κνώσσων ὑγρὸν [[νῶτον]] αἰωρεῖ (P. 1.9) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> of [[land]]<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> [[expanse]], [[surface]] “φέρομεν νώτων [[ὕπερ]] γαίας ἐρήμων ἐννάλιον [[δόρυ]]” (P. 4.26) ἀνὰ βωλακίας δ' ὀρόγυιαν σχίζε [[νῶτον]] γᾶς [[Jason]], [[while]] [[ploughing]] (P. 4.228) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[ridge]] ὦ Ζεῦ πάτερ, νώτοισιν Ἀταβυρίου [[μεδέων]] (O. 7.87) met., of [[person]] and [[place]], [[τότε]] χρύσεαι ἀέρος ἔκρυψαν κόμαι ἐπιχώριον κατάσκιον [[νῶτον]] ὑμέτερον of Aigina, [[nymph]] and [[island]] (Pae. 6.139)
}}
{{lsm
|lsmtext='''νῶτον:''' τό ή [[νῶτος]], ὁ,<br /><b class="num">I.</b> πληθ. [[πάντοτε]], <i>νῶτα</i>, <i>τά</i>· [[πλάτη]], [[ράχη]], Λατ. [[tergum]], σε Ομήρ. Ιλ.· [[συχνά]] στον πληθ., όπως το Λατ. terga, σε Όμηρ.· <i>τὰ νῶτα ἐντρέπειν</i>, <i>ἐπιστρέφειν</i>, [[γυρίζω]] την [[πλάτη]] μου, δηλ. [[φεύγω]], [[αποχωρώ]], τρέπομαι σε [[φυγή]], σε Ηρόδ.· νῶτα [[δεῖξαι]], σε Πλούτ.· <i>κατὰ νώτου</i>, από τα [[νώτα]], από [[πίσω]], σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">II. 1.</b> μεταφ., [[κάθε]] ευρεία [[επιφάνεια]]· ἐπ' [[εὐρέα]] νῶτα θαλάσσης, σε Όμηρ.· λέγεται για πεδιάδες, σε Πίνδ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> πάνω [[μεριά]] ή [[ράχη]] λόφου ή βουνού, σε Πίνδ., Ευρ.· λέγεται επίσης για [[άρμα]], σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''νῶτον:''' τό = [[νῶτος]].
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: n.<br />Meaning: sec. <b class="b3">τὸν νῶτον</b> (acc.) and <b class="b3">οἱ νῶτοι</b> (Egli Heteroklisie 84ff.) [[back]] (Il.).<br />Compounds: Compp., e.g. <b class="b3">νωτο-φόρος</b> [[carrying om the back]], m. [[bearer]], n. [[beast of burden]] (X., hell.) with <b class="b3">-έω</b>, <b class="b3">-ία</b> (D. S.); <b class="b3">ποικιλό-νωτος</b> [[with motley back]] (Pi., E.)<br />Derivatives: Adj. <b class="b3">νωτ-ιαῖος</b> (Hp., Pl., E.; Chantraine Form. 49), also <b class="b3">-αῖος</b> (Nic.), <b class="b3">-ιος</b> (Ti. Locr.) [[belonging to the back]], f. <b class="b3">-ιάς</b> (Hp.). Subst. [[νωτιδανός]] m. [[kind of shark]] (Arist.; on the formation Schwyzer 530), also [[ἐπινωτιδεύς]] <b class="b2">id.</b> (Epaen. ap. Ath. 7, 294 d; explanation uncertain, s. Thompson Fishes s.v.; diff. Strömberg Fischnamen 49f.; cf. also Bosshardt 86); [[νωτεύς]] m. [[beast of burden]] (Poll., H.; Bosshardt l.c.). Verb [[νωτίζω]], also w. prefix, e.g. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">ἐπι-</b>, <b class="b2">turn ones back, cover one's back, besmear, beat on the back</b> (trag.; cf. Kretschmer Glotta 5, 287) with [[νώτισμα]] n. [[cover of the back]] = [[wing]] (Trag. Adesp.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: No certain cognates. One compares since Curtius 320 Lat. [[natis]], [[natēs]], gen. pl. <b class="b2">-ium</b> f. [[the buttock]], s. W.-Hofmann s.v. with further attempts at connection.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[νῶτον]], ου, τό,<br /><b class="num">I.</b> the [[back]], Lat. [[tergum]], Il.; often in pl., like Lat. terga, Hom.; τὰ νῶτα ἐντρέπειν, ἐπιστρέφειν to [[turn]] the [[back]], i. e. [[flee]], Hdt.; νῶτα [[δεῖξαι]] Plut.; κατὰ νώτου from [[behind]], in [[rear]], Hdt., Thuc. [pl. [[always]] νῶτα, τά]<br /><b class="num">II.</b> metaph. any [[wide]] [[surface]], ἐπ' [[εὐρέα]] νῶτα θαλάσσης Hom.; of plains, Pind., Eur.<br /><b class="num">2.</b> the [[back]] or [[ridge]], of a [[hill]], Pind., Eur.; of a [[chariot]], Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''νῶτον''': {nō̃ton}<br />'''Grammar''': n.,<br />'''Meaning''': sekundär τὸν [[νῶτον]] (Akk.) und οἱ νῶτοι (Egli Heteroklisie 84ff.) [[Rücken]] (seit II.).<br />'''Composita''' : Kompp., z.B. [[νωτοφόρος]] [[auf dem Rücken tragend]], m. [[Träger]], n. [[Lasttier]] (X., hell. u. sp.) mit -έω, -ία (D. S. u.a.); [[ποικιλόνωτος]] [[mit buntfarbigem Rücken]] (Pi., E. in lyr.).<br />'''Derivative''': Ableitungen: Adj. [[νωτιαῖος]] (Hp., Pl., E. u.a.; Chantraine Form. 49), auch -αῖος (Nik.), -ιος (Ti. Lokr.) [[zum Rücken gehörig]], f. -ιάς (Hp.). Subst. [[νωτιδανός]] m. [[Art Haifisch]] (Arist.; zur Bildung Schwyzer 530), auch [[ἐπινωτιδεύς]] ib. (Epaen. ap. Ath. 7, 294 d; Erklärung unsicher, s. Thompson Fishes s.v.; anders Strömberg Fischnamen 49f.; vgl. auch Bosshardt 86); [[νωτεύς]] m. [[Lasttier]] (Poll., II.; Bosshardt a.a.O.). Verb [[νωτίζω]], auch m. Präfix, z.B. ἀπο-, επι-, [[den Rücken wenden]], [[den Rücken bedecken]], [[bestreichen]], [[auf den Rücken schlagen]] (Trag. u. a.; vgl. Kretschmer Glotta 5, 287) mit [[νώτισμα]] n. [[Rückenbedeckung]] = [[Flügel]] (''Trag''. ''Adesp''.).<br />'''Etymology''' : Ohne sichere Verwandte. Man vergleicht seit Curtius 320 lat. ''natis'', gen. pl. ''natēs'', -''ium'' f. [[die Hinterbacke]], [[der Hintere]], s. W.-Hofmann s.v. mit weiteren Anknüpfungsversuchen.<br />'''Page''' 2,331-332
}}