View source for χώννυμι

{{LSJ1
|Full diacritics=χώννῡμι
|Medium diacritics=χώννυμι
|Low diacritics=χώννυμι
|Capitals=ΧΩΝΝΥΜΙ
|Transliteration A=chṓnnymi
|Transliteration B=chōnnymi
|Transliteration C=chonnymi
|Beta Code=xw/nnumi
|Definition=later form of [[χόω]], <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>2.18.3</span>, etc.; also χωννύω <span class="bibl">Plb.1.47.3</span>: impf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἐχώννυον <span class="bibl">D.S.14.49</span>, etc.; 3pl. ἐχώννυσαν <span class="bibl">D.C.66.4</span>:—Pass., inf. χώννυσθαι <span class="bibl">Plb.4.40.4</span>, etc.; subj. χωννύηται <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>5.486.5</span> (iii B. C.); [[ἐχωννύμεθα]] [[we were covered with a heap of earth]], i. e. [[had a sepulchral mound raised over us]] (cf. [[χόω]] fin.), <span class="title">AP</span>7.136 (Antip.), 137.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1386.png Seite 1386]] u. χωννύω, fut. χώσω, perf. pass. κέχωσμαι, bei Her. u. Thuc. auch χόω (verwandt mit χέω), <b class="b2">schütten, aufschütten</b>; bes. von ausgegrabener u. aufgeschütteter Erde, mit Schutt u. Erde ausfüllen, dämmen, Dämme od. Wälle aufwerfen, χώματα χοῦν, χῶσαι, Her. 1, 162. 4, 71. 9, 85; πρὸς πόλιν Thuc. 2, 75; λιμένας, verschütten, Dem. 25, 84; Aesch. 3, 109; τάφρου [[μέρος]] γῇ καὶ ὕλῃ Plut. Crass. 10; durch aufgeworfene Wälle befestigen, verschanzen; pass. durch Schutt ausgefüllt werden, χωσθῆναι Her. 2, 11. 137, u. Sp. – Bes. einen Grabhügel aufschütten, τάφον χώσουσα πορεύσομαι, Soph. Ant. 81. 1189; τύμβον χῶσον Eur. I. T. 702; [[ὅπως]] χώσω τάφῳ Or. 1585; [[ἐπεί]] μοι [[τύμβος]] οὐ χωσθήσεται I. A. 1443; Plat. Legg. XII, 947 e; pass. ἐχωννύμεθα, uns wurde ein Grabhügel aufgeschüttet, Antp. Sid. 66, Ep. ad. 619 (VII, 136. 137). – Χῶσαί τινα λίθοις, Einen mit Steinen überschütten, steinigen, Ar. Ach. 279.
}}
{{ls
|lstext='''χώννῡμι''': μεταγεν. [[τύπος]] τοῦ χόω, Ἀρρ. Ἀνάβ. Ἀλεξ. 2. 18, 3, κλπ.· [[ὡσαύτως]] χωννύω Πολύβ. 1. 47, 3· παρατ.· ἐχώνυον Διόδ. 14. 49, κλπ.· γ΄ πληθ. ἐχώννυσαν Δίων Κάσσ. 66. 4. ― Παθ., ἀπαρ. χώννυσθαι Πολύβ. 4, 40, 4, κλπ. ― Ἴδε Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογικὰ τόμ. Α΄, σ. 701 κἐξ. 886.
}}
{{bailly
|btext=<i>seul. prés. et impf. Act. et f. Pass. 3ᵉ sg.</i> χωσθήσεται;<br />amonceler de la terre <i>ou</i> du sable : [[χῶμα]] <i>ou</i> χώματα ATT faire un terrassement, une jetée ; τάφον SOPH, τύμβον EUR élever une tombe au moyen de terre amoncelée.<br />'''Étymologie:''' [[χόω]].
}}
{{grml
|mltxt=και χωννύω Α<br />μτγν. τ. του χῶ.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο ενεστ. [[χώννυμι]] (<span style="color: red;"><</span> <i>χώσ</i>-<i>νυμι</i>, <b>[[πρβλ]].</b> [[ζώννυμι]]) [[είναι]] μτγν., δευτερογενώς σχηματισμένος τ. για [[αντικατάσταση]] του άχρηστου ενεστ. <i>χόω</i>, -<i>ῶ</i> (<b>[[πρβλ]].</b> τους τ. <i>ἔχουν</i>, <i>προσ</i>-<i>χοῖ</i>, <i>χοῦσι</i>, <i>χοῦν</i>), ο [[οποίος]] θα μπορούσε να θεωρηθεί μετονοματικό παράγωγο του [[χόος]]/[[χοῦς]] (<b>βλ. λ.</b> <i>χέω</i>). Αρχικός τ. του συστήματος του [[χώννυμι]] [[πρέπει]] να θεωρηθεί ο αόρ. <i>χῶσ</i>-<i>αι</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>χοῶσαι</i>, με [[συναίρεση]]). Ο αόρ. <i>χῶσαι</i>, [[ωστόσο]], θα μπορούσε να προέλθει από <i>χοῆσαι</i> από αμάρτυρο ενεστ. τ. <i>χοέω</i>, επιτατικό τ. του ρ. <i>χέω</i> με φωνηεντισμό -<i>ο</i>- (<b>[[πρβλ]].</b> <i>σεύομαι</i>: <i>σοFέομαι</i>, <b>βλ. λ.</b> [[σεύω]]). Για τη [[συναίρεση]], [[τέλος]], του <i>χοῆσαι</i> > <i>χῶσαι</i>, <b>[[πρβλ]].</b> [[νοέω]]: <i>νοῆσαι</i> > <i>νῶσαι</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''χώννυμι:''' -ύω, μεταγεν. [[τύπος]] του [[χόω]], σε Πολύβ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''χώννῡμι:''' и χωννύω (fut. χώσω)<br /><b class="num">1)</b> насыпать, наваливать, возводить (из земли) (τάφον Soph.; τύμβον Eur.; [[χῶμα]] Plat.);<br /><b class="num">2)</b> засыпать, заваливать (λιμένας Dem.; τάφρον γῇ Plut.);<br /><b class="num">3)</b> погребать, хоронить (τινὰ τάφῳ Eur. и σήματι Anth.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=later form of χόω, Polyb., etc.
}}
{{FriskDe
|ftr='''χώννυμι''': -ύω (Arist., hell. u. sp.),<br />{khṓnnumi}<br />'''Forms''': selten προσχοῖ, [[χοῦσι]], [[χοῦν]], [[χῶν]] (wie von *[[χόω]]; Hdt., Th.), Aor. χῶσαι, -σασθαι, -σθῆναι, Perf. Med. κέχωσμαι (ion. att.), Akt. κέχωκα (D., Arist.), Fut. χώσω (att.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[aufschütten]], [[aufwerfen]], [[mit Schutt oder Erde ausfüllen]].<br />'''Composita''' : sehr oft m. Präfix, z.B. ἐπι-, προσ-, κατα-, συν-,<br />'''Derivative''': Davon [[χῶμα]] (selten und sp. -σμα) n. [[Aufschüttung]], [[Schutt]], [[Damm]], [[Wall]] (ion. att.), -σις f. [[das Aufschütten]], [[Aufwerfen]], [[Eindämmen]] (Th., hell. u. sp.), oft von den Präfixkompp., z.B. [[ἀνάχωμα]], [[ἔγχωσις]]; [[χωστρίς]] ([[χελώνη]]) [[Sturmdach]], [[unter dem die Belagerer Gräben zuschütten]] (hell. u. sp.).<br />'''Etymology''' : Das obige Formensystem ist auf dem Aorist χῶσαι aufgebaut, der statt des formal schlecht charakterisierten [[χέαι]] eintrat und entweder für *χοῶσαι als Denominativ von [[χόος]], [[χοῦς]] steht oder aus *χοῆσαι, von *χοέω, kontrahiert wurde (vgl. νῶσαι < νοῆσαι von [[νοέω]] und [[σοῦμαι]] s. σεύομαι m. Lit.), ebenfalls als Denom. oder als Iterativ-Intensiv von [[χέω]]. An χῶσαι schlossen sich die übrigen Formen, zuletzt das Präsens [[χώννυμι]], -ύω. Die Präsensformen -χοῖ, [[χοῦσι]] usw. haben sich nie durchgesetzt. Weiteres s. [[χέω]].<br />'''Page''' 2,1125
}}