View source for ἀνιάω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἀνιάω
|Medium diacritics=ἀνιάω
|Low diacritics=ανιάω
|Capitals=ΑΝΙΑΩ
|Transliteration A=aniáō
|Transliteration B=aniaō
|Transliteration C=aniao
|Beta Code=a)nia/w
|Definition=<b class="b3">[ᾰν</b>], <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>266</span>, etc.: 3sg. impf. [[ἠνία]] ib.<span class="bibl">273</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>502a</span>: fut. <b class="b3">ἀνιάσω [ᾱς</b>] <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.3.19</span>, Ep. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἀνιήσω Hom.: aor. ἠνίᾱσα <span class="bibl">And.1.50</span>, etc.; Dor. ἀνίᾱσα <span class="bibl">Theoc.2.23</span>: pf. ἠνίᾱκα <span class="bibl">Hld.7.22</span>:—Pass., ἀνιῶμαι <span class="bibl">Od.15.335</span>, etc., Ion. 3pl. opt. ἀνιῴατο <span class="bibl">Hdt.4.130</span>: 3pl. impf. ἠνιῶντο <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.3.10</span>: fut. ἀνιάσομαι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>488.11</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>1.1.8</span> ([[ἀνιαθήσομαι]] only in <span class="bibl">Gal.<span class="title">Anim.Pass.</span>9</span>); Ep. 2sg. ἀνιήσεαι <span class="bibl">Thgn.991</span>: aor. ἠνιάθην <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.4.20</span>; Ion. -ήθην <span class="bibl">Il.2.291</span>: pf. ἠνΐημαι <span class="bibl">Mosch. 4.3</span>: the aor. Med. [[ἀνιάσασθαι]] is [[varia lectio|v.l.]] for [[ἀνιᾶσθαι]] in <span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>6.16</span>: (ἀνία) <b class="b3">. [ῑ</b> always in Hom. and S.; ῐ in Thgn. and late Poets; ῐ in Ar. l. c., etc.]:—commoner form of the Ep. [[ἀνιάζω]], [[grieve]], [[distress]], c. acc. pers., ἀνιήσει . . υἷας Ἀχαιῶν <span class="bibl">Od.2.115</span>, cf. <span class="bibl">20.178</span>; μηδὲ φίλους ἀνία <span class="bibl">Thgn.1032</span>; φίλους ἀνιῶν <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>266</span>: c. acc. rei, <b class="b3">ἀνιᾷ μου τὰ ὦτα</b> <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>485b</span>: c. dupl. acc., ὁ δρῶν σ' ἀνιᾷ τὰς φρένας <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>319</span>: c. acc. pers. et neut. Adj., <b class="b3">τί ταῦτ' ἀνιᾷς με;</b> ib.<span class="bibl">550</span>; <b class="b3">παῦρ' ἀνιάσας, πόλλ' εὐφράνας</b> (sc. [[ὑμᾶς]]) <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>764</span>; ἠνίασά σε οὐδὲν πώποτε <span class="bibl">And. 1.50</span>:—Pass., to [[be grieved]], [[distressed]], c. dat. pers. vel rei, <b class="b3">ἀνιᾶται παρεόντι</b> he [[is vexed]] by one's presence, <span class="bibl">Od.15.335</span>; ἀ. ὀρυμαγδῷ <span class="bibl">1.133</span>; σύν σοι . . παθόντι κακῶς ἀνιώμεθα <span class="bibl">Thgn.655</span>; πάσχων ἀνιήσεαι <span class="bibl">Id.991</span>; ἀ. ὑπομιμνῄσκων <span class="bibl">Lys.13.43</span>; δαπανὼντα ἀνιᾶσθαι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>8.3.44</span>; περί τινος <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>593</span>: c. neut. Adj., <b class="b3">τοῦτ' ἀνιῶμαι πάλαι</b> I [[have]] long [[been vexed at]] tnis, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>906</span>; <b class="b3">πολλὰ μὲν αὐτοὺς ἀνιωμένους, πολλὰ δὲ ἀνιῶντας τοὺς οἰκέτας</b> <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>3.2</span>: abs., οὐδ' ἂν . . ἀνιῷτο <span class="bibl">Thgn.1205</span>: esp. in aor. part. Pass. ἀνιηθείς [[disheartened]], <span class="bibl">Od.3.117</span>, <span class="bibl">Il.2.291</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0236.png Seite 236]] ([[ἀνία]]), belästigen, beschwerlich fallen, Od. 19, 66, vgl. 20, 178; τινά, 2, 115; Soph. Ai. 259; auch mit doppeltem acc., τί ταῦτ' ἀνιᾷς με; Ant. 546; σὲ τὰς φρένας 319; auch in Prosa, Plat. Gorg. 485 b; Ggstz ὠφελεῖν Xen. Cyr. 1, 4, 25, [[εὐφραίνω]] Ar. Pax 748. – Pass. (ἠνιάθησαν Xen. Hell. 6, 4, 20, fut. med. ἀνιάσεται An. 4, 8, 26), belästigt werden, Ggstz εὐφραίνεσθαι Xen. Mem. 1, 1, 8; παρεόντι ἀνιᾶται, er wird durch Jemandes Auwesenheit belästigt, Od. 15, 335; ἀνιηθεὶς όρυμαγδῷ 1, 133; 3, 117; Iliad. 2, 291; τοῦτ' ἀνιῶμαι Soph. Phil. 894; ἵνα παραμένοντες ἀνιῴατο Her. 4, 130; ἐπί τινι Xen. Mem. 3, 9, 8. Schmerz empfinden, An. 4, 8, 26; [[περί]] τινος Ar. Lys. 593. [ι ist bei Ar. u. Sp. anceps.]
}}
{{ls
|lstext='''ἀνιάω''': Σοφ., κλπ.: γ΄ ἑν. παρατ. ἠνία Σοφ. Αἴ. 273, Πλάτ. Γοργ. 502Α: μέλλ. ἀνιάσω [ᾱ] Ξεν. Ἀν. 3. 3, 19. Ἐπ. ἀνιήσω Ὅμ.: ἀόρ. ἠνίᾱσα Ἀνδοκ. 7. 38, κτλ.· Δωρ. ἀνίᾱσα Θεόκρ. 2. 23: πρκμ. ἠνίᾱκα Ἡλιόδ. 7. 22: - Παθ., ἀνιῶμαι Ὀδ., Ἀττ., Ἰων. γ΄ πληθ. εὐκτ. ἀνιῴατο Ἡρόδ. 4. 130: γ΄ πληθ. παρατ., ἠνιῶντο, Ξεν. Κύρ. 6. 3, 10: μέλλ. ἀνιάσομαι Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 445a, Ξεν. Ἀπομ. 1. 1, 8· (ἀνιαθήσομαι μόνον παρὰ Γαλην.)· Ἐπ. β΄ ἑν. ἀνιήσεαι Θέογν. 991: ἀόρ. ἠνιάθην Ξεν. Ἑλλ. 6. 4, 20· Ἰων. -ήθην Ὁμ., πρκμ. ἠνίημαι Μόσχ. 4. 3. - Ὁ μέσ. ἀόρ. ἀνιάσασθαι [[εἶναι]] πιθαν. ἐσφαλ. γραφ. ἀντὶ ἀνιάσεσθαι: ([[ἀνία]])· [παρ’ Ὁμ. καὶ Σοφ. τὸ ι ἀεὶ [[μακρόν]]· παρὰ δὲ Θεόγν. καὶ τοῖς μεταγεν. ποιηταῖς ἐπαμφοτερίζον· βραχὺ παρ’ Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτ., κτλ., - [[ὥστε]] τὸ ι πιθανῶς ἦτο βραχὺ ἐν τῇ συνήθει γλώσσῃ πρβλ. [[ἀνιαρός]]]. Συνηθέστερος [[τύπος]] τοῦ Ἐπικ. [[ἀνιάζω]], λυπῶ, [[ἀλγύνω]], προξενῶ ἀνίαν, μετ’ αἰτ. προσ., ἀνιήσει... υἷας Ἀχαιῶν Ὀδ. Β. 115, πρβλ. Υ. 178· [[μηδὲ]] φίλους [[ἀνία]] Θέογν. 1032· φίλους ἀνιῶν Σοφ. Αἴ. 266, πρβλ. Ἀνδοκ. 7. 38, κτλ.: - μετ’ αἰτ. πράγμ., ἀνιᾷ μοι τὰ ὧτα Πλάτ. Γοργ. 485Β: - [[μετὰ]] διπλῆς αἰτ., ὁ δρῶν σ’ ἀνιᾷ τὰς φρένας Σοφ. Ἀντ. 319· μετ’ αἰτ. προσώπ. καὶ οὐδ. ἐπιθ., τί ταῦτ’ ἀνιᾷς με; [[αὐτόθι]] 550· παῦρ’ ἀνιάσας, πόλλ’ εὐφράνας (ἐνν. ὑμᾶς) Ἀριστοφ. Εἰρ. 764: - Παθ., λυποῦμαι, στενοχωροῦμαι, δυσαρεστοῦμαι, θλίβομαι, [[μετὰ]] δοτ. προσ. ἢ πράγμ., ἀνιᾶται παρεόντι, δυσαρεστεῖται ἐκ τῆς παρουσίας του, Ὀδ. Ο. 335· ἀν. ὀρυμαγδῷ Α. 133· σύν τοι... παθόντι κακῶς ἀνιώμεθα Θέογν. 65· πάσχων ἀνιήσεαι ὁ αὐτ. 991· ἀν. ὑπομιμνήσκων Λυσίας 133. 35· δαπανῶντα ἀνιᾶσθαι Ξεν. Κύρ. 8. 3, 44· [[περί]] τινος Ἀριστοφ. Λυσ. 593· μετ’ οὐδ. ἐπιθ. ἢ ἐπιθετικ. ἀντωνυμίας, τοῦτ’ ἀνιῶμαι [[πάλαι]], ἀπὸ πολλοῦ στενοχωροῦμαι διὰ τοῦτο, Σοφ. Φ. 906, 912· πολλὰ μὲν αὐτοὺς ἀνιωμένους, πολλὰ δὲ ἀνιῶντας τοὺς οἰκέτας Ξεν. Οἰκ. 3. 2: - ἀπολ., οὐδ’ ἄν... ἀνιῷτο Θέογν. 1205· ἰδίως κατὰ μετοχ. παθ. ἀόρ. ἀνιηθείς, βαρυνθείς, Ὀδ. Γ. 117· ἀνιηθέντα, «τῇ ψυχῇ ὀδυνηθέντα, λυπηθέντα» (Σχόλ.) Ἰλ. Β. 291.
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> [[ἠνίων]], <i>f.</i> ἀνιάσω, <i>ao.</i> [[ἠνίασα]], <i>pf.</i> [[ἠνίακα]];<br /><i>Pass. ao.</i> [[ἠνιάθην]], <i>pf. seul. ion.</i> [[ἠνίημαι]];<br /><b>1</b> chagriner, affliger : τινα qqn ; [[τί]] τινα causer qqe chagrin à qqn ; <i>Pass.</i> être affligé, s’affliger ; <i>part. ao. ion.</i> ἀνιηθείς triste, affligé;<br /><b>2</b> être un sujet de chagrin (<i>même sans idée d’affliger au sens Act.</i>) : φίλους [[ἀνιῶν]] SOPH étant un sujet d’affliction pour tes amis;<br /><b>3</b> importuner, ennuyer : τινα τὰ [[ὦτα]] SOPH importuner les oreilles de qqn ; <i>Pass.</i> être mécontent <i>ou</i> jaloux.<br />'''Étymologie:''' [[ἀνία]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [-ῑ- o -ῐ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [pres. opt. 3.<sup>a</sup> plu. ἀνιῴατο Hdt.4.130, impf. 3.<sup>a</sup> sg. ἠνία S.<i>Ai</i>.273, Pl.<i>Grg</i>.502a; fut. ἀνιάσω X.<i>An</i>.3.3.19, ép. ἀνιήσω <i>Od</i>.2.115, pas. ἀνιαθήσομαι Gal.5.51; aor. ἠνίασα And.<i>Myst</i>.50, dór. ἀνίασα Theoc.2.23; perf. act. ἠνίᾱκα Hld.7.22.3, pas. ἠνίημαι Mosch.4.3]<br /><b class="num">1</b> en v. act. [[causar dolor o daño]], [[dañar]] c. ac. de pers. υἷας Ἀχαιῶν <i>Od</i>.2.115, φίλους Thgn.1032, S.<i>Ai</i>.266, σέ Phoc.6.2, ἐμέ Theoc.2.23<br /><b class="num">•</b>c. doble ac., de pers. y parte del cuerpo ὁ δρῶν σ' ἀνιᾷ τὰς φρένας, τὰ δ' ὦτ' [[ἐγώ]] S.<i>Ant</i>.319<br /><b class="num">•</b>de pers. y ac. int. τί ταῦτ' ἀνιᾷς με; S.<i>Ant</i>.550, cf. And.l.c.<br /><b class="num">•</b>c. ac. adv. παῦρ' ἀ. Ar.<i>Pax</i> 764<br /><b class="num">•</b>c. ac. de parte del cuerpo ἀ. τὸν ὀφθαλμόν irritar el ojo</i> Hp.<i>Carn</i>.17, ἀνιᾷ μου τὰ ὦτα Pl.<i>Grg</i>.485b<br /><b class="num">•</b>c. part. [[importunar]], [[molestar]] ἀνέρας αἰτίζων <i>Od</i>.20.178.<br /><b class="num">2</b> en v. med.-pas. [[afligirse]], [[dolerse]] c. dat. instrum. οὐ [[γάρ]] τίς τοι ἀνιᾶται παρεόντι <i>Od</i>.15.335, ἀ. ὀρυμαγδῷ <i>Od</i>.1.133<br /><b class="num">•</b>c. prep. σύν σοι ... παθόντι κακῶς ἀνιώμεθα πάντες con tus sufrimientos todos nos entristecemos</i> Thgn.655, ὅστις ἐπὶ τοῖς σμικροῖς ἀνιᾶται Critias B 42, περὶ τῶν δὲ κορῶν ἐν τοῖς θαλάμοις γηρασκουσῶν ἀνιῶμαι sufro por las muchachas solteras que envejecen en sus casas</i> Ar.<i>Lys</i>.593<br /><b class="num">•</b>c. part. ἄλλοτέ τοι πάσχων ἀνιήσεαι Thgn.991, ἀνιῶμαι μὲν οὖν ὑπομιμνῄσκων τὰς γεγενημένας συμφορὰς τῇ πόλει Lys.13.43, cf. X.<i>Cyr</i>.8.3.44<br /><b class="num">•</b>c. ac. int. τοῦτ' ἀνιῶμαι πάλαι S.<i>Ph</i>.906, πολλὰ ἀ. X.<i>Oec</i>.3.2, εἴη δ' ἂν καὶ εὐθυμότερος, ἢν μή τι αὐτῷ ἡ κεφαλὴ ἀνιῷτο estaría más animado, si no le doliera algo la cabeza</i> Hp.<i>Prorrh</i>.2.4 (p.16), abs., οὔτε ἀλγεῖ οὔτε ἀνιᾶται Meliss.B 7, καὶ ἤν τι πάθῃ, ἀνιᾶται Democr.B 278, cf. Thgn.1205, Theoc.11.71<br /><b class="num">•</b>en part. ἀνιηθείς [[descorazonado]] πρίν κεν ἀνιηθεὶς σὴν πατρίδα γαῖαν ἵκοιο <i>Od</i>.3.117, cf. <i>Il</i>.2.291, Nonn.<i>D</i>.48.429, <i>PMasp</i>.295.3.11 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b>en medic. [[angustiarse]] o [[afligirse]] el enfermo cuando el cerebro se enfría, Hp.<i>Morb.Sacr</i>.15.4<br /><b class="num">•</b>οἱ ἀ. [[los depresivos o melancólicos]] τοὺς ἀνιωμένους ... μανδραγόρου ῥίζαν πρωῒ πιπίσκειν Hp.<i>Loc.Hom</i>.39.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἀνιάω:''' [ᾰν] γʹ ενικ. παρατ. <i>ἠνία</i>, μέλ. ἀνιάσω [ᾱ], Επικ. [[ἀνιήσω]], αόρ. αʹ <i>ἠνίᾱσα</i>, Δωρ. <i>ἀνίᾱσα</i> — Παθ. <i>ἀνιῶμαι</i>, Ιων. γʹ πληθ. ευκτ. [[ἀνιῴατο]]· γʹ πληθ. παρατ. <i>ἠνιῶντο</i>· μέλ. σε Μέσ. τύπο, <i>ἀνιάσομαι</i>, Επικ. βʹ ενικ. <i>ἀνιήσεαι</i>, αόρ. αʹ [[ἠνιάθην]], Ιων. <i>-ήθην</i>· παρακ. [[ἠνίημαι]]· ([[ἀνία]])· (<i>ῑ</i> στον Όμηρ. και Σοφ.· <i>ῐ</i> στους άλλους ποιητές). Όπως το [[ἀνιάζω]], στεναχωρώ, [[θλίβω]], με αιτ.· ὁ δρῶν σ' ἀνιᾷ [[τὰς]] φρένας, σε Σοφ. — Παθ., είμαι [[θλιμμένος]], στενοχωρημένος, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· με ουδ. επίθ., <i>τοῦτ' ἀνιῶμαι</i>, στενοχωριέμαι μ' αυτό, σε Σοφ.· μτχ. αορ. αʹ ως επίθ., [[λυπημένος]] [[άνθρωπος]], σε Όμηρ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀνιάω:''' (ῐ и ῑ; fut. ἀνιάσω с ᾱ - эп. [[ἀνιήσω]], aor. [[ἠνίασα|ἠνίᾱσα]] - дор. ἀνίᾱσα) огорчать, удручать, мучить (τινα Hom., Arph., Xen., Plut.); med.-pass. огорчаться, печалиться, терзаться; тяготиться (τινι Hom., τι и ἐπί τινι Xen., περί τινος Arph. и [[ὑπό]] τινος Plut.): ἀ. τινα τὰς φρένας Soph. терзать чье-л. сердце; οὐ γὰρ τίς τοι ἀνιᾶται παρεόντι Hom. никто ведь не будет тяготиться твоим присутствием; ἀνιῶμαι ὑπομιμνήσκων τὰς συμφοράς Lys. мне тяжело напоминать о невзгодах; τὸν Ἀλκιβιάδην ὁ [[Νικίας]] ἠνία τιμώμενος Plut. Алкивиад был удручен почестями, которые оказывались Никию.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ἀνία]] [ῑ in Hom. and Soph., ι or ῑ in [[other]] Poets.]<br />Like [[ἀνιάζω]], to [[grieve]], [[distress]], c. acc., Od., etc.; c. dupl. acc., ὁ δρῶν σ' ἀνιᾶι τὰς φρένας Soph.:—Pass. to be grieved, distressed, Od., etc.; with neut. adj., τοῦτ' ἀνιῶμαι I am vexed at [[this]], Soph.; aor1 [[part]]. as adj., a [[sorrowful]] man, Hom.
}}