View source for μαρμαίρω

{{LSJ1
|Full diacritics=μαρμαίρω
|Medium diacritics=μαρμαίρω
|Low diacritics=μαρμαίρω
|Capitals=ΜΑΡΜΑΙΡΩ
|Transliteration A=marmaírō
|Transliteration B=marmairō
|Transliteration C=marmairo
|Beta Code=marmai/rw
|Definition=only pres. and impf.; impf.<br><span class="bld">A</span> μαρμαίρεσκον Q.S.1.150: (redupl. from μαρ-, cf. [[μάρμαρος]], [[ἀμαρύσσω]]):—[[flash]], [[sparkle]], [[gleam]], of any [[dart]]ing, [[quiver]]ing [[light]], Hom. (only in Il.); ἔντεα μαρμαίροντα Il.12.195, cf. 16.664,al.; τεύχεα μ. 18.617; Τρῶες… χαλκῷ μαρμαίροντες 13.801; σὺν ἔντεσι μαρμαίροντας 16.279; δώματα… χρύσεα μαρμαίροντα 13.22; [[ὄμμα]]τα [[μαρμαίροντα]] the [[sparkling]] [[eye]]s of [[Aphrodite]], 3.397; αὐγὴ μαρμαίρουσα κεραυνοῦ Hes.Th.699; μαρμαίρει δὲ δόμος χάλκῳ Alc.15.1; χρυσῷ ἐλέφαντί τε μ. οἶκοι B.Fr.16.9; νύκτα… ἄστροισι μαρμαίρουσαν A.Th.401; χρυσῷ χαίταν μαρμαίρων, of [[Apollo]], E.Ion888 (lyr.); ἀστὴρ μαρμαίρων D.P.329; μαρμαίρουσι παρηΐδες AP5.281 (Agath.), cf. Alciphr.3.67: also in late Prose, Phld. Po.2.40, Plu.Caes.6, Luc.DMeretr.13.3, Alciphr.l.c.
}}
{{ls
|lstext='''μαρμαίρω''': ἐν χρήσει μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.· Ἰων. παρατ. μαρμαίρεσκον Κόϊντ. Σμ. 1. 150. (Ἐπιτεταμέν. δι’ ἀναδιπλασιασμοῦ ἐκ τῆς √ ΜΑΡ (πρβλ. [[μαιμάω]], [[μορμύρω]], [[πορφύρω]], [[παιφάσσω]]), ἐξ ἧς καὶ αἱ λέξεις: μάρμαρος, μαρμαρύσσω, μαρμαρυγή, ἀμαρύσσω, ἀμαρυγή, και πιθ. ἀμαυρός, μαυρός). Λάμπω, [[ἀστράπτω]], ἀκτινοβολῶ, [[ἀπαστράπτω]], ἐπὶ φωτὸς τρέμοντος ἢ παλλομένου, παρ’ Ὁμ. (μόνον ἐν Ἰλ.)· ἐπὶ τῆς λάμψεως μετάλλου, [[ἔντεα]] μαρμαίροντα Ἰλ. Μ. 195., Π. 664, κτλ. τεύχεα μ. Σ. 117· Τρῶες... χαλκῷ μαρμαίροντες Ν. 801· σὺν ἔντεσι μαρμαίροντες Π. 279· δώματα... χρύσεα μαρμαίροντα Ν. 22· ὄμματα μαρμαίροντα, οἱ ἀπαστράπτοντες ὀφθαλμοὶ τῆς Ἀφροδίτης, Γ. 397· - οὕτω παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, αὐγὴ μαρμαίρουσα κεραυνοῦ Ἡσ. Θ. 699· μαρμαίρει δὲ [[δόμος]] χαλκῷ Ἀλκαῖ. 1· χρυσῷ δ’ ἐλέφαντί τε μαρμαίρουσιν [[οἴκοι]] Βακχυλ. Ἀποσπ. 20 [27], 8· νύκτα... ἄστροισι μαρμαίρουσαν Αἰσχύλ. Θήβ. 401· χρυσῷ χαίταν μαρμαίρων, ἐπὶ τοῦ Ἀπόλλωνος, Εὐρ. Ἴων 888, πρβλ. 1427· ἀρτὴρ μαρμαίρων Διον. Π. 329· πρβλ. Ἀνθ. Π. 5. 282· - ἐν χρήσει καὶ παρὰ μεταγεν. πεζοῖς, Λουκ. Ἑταιρ. Διάλογ. 13. 3, Ἀλκίφρων 3. 67.
}}
{{bailly
|btext=briller, rayonner, resplendir.<br />'''Étymologie:''' R. Μαρ, briller, avec redoubl.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[sparkle]], [[flash]], [[glitter]].
}}
{{grml
|mltxt=(Α [[μαρμαίρω]])<br /><b>1.</b> [[λάμπω]], [[λαμποκοπώ]], [[ακτινοβολώ]], [[αστράφτω]]<br /><b>2.</b> (για φως) [[τρεμολάμπω]], [[τρέμω]], [[λαμπυρίζω]] («[[νύκτα]]... ἄστροισι μαρμαίρουσαν», Βακχυλ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο ενεστ. [[μαρμαίρω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>μαρμαρ</i>-<i>jω</i>), με [[επένθεση]] του <i>ζ</i>- και διπλασιασμό, [[καθώς]] και το επίθ. [[μαρμάρεος]] (<b>[[πρβλ]].</b> [[δαιδάλλω]], [[δαιδάλεος]], [[αλλά]] στην [[περίπτωση]] αυτή υπάρχει και το [[δαίδαλος]]), ανάγονται στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] <i>mr</i> της ΙΕ ρίζας <i>mer</i>- «[[λάμπω]], [[σπινθηροβολώ]]» (<b>[[πρβλ]].</b> <i>mar</i><i>ī</i><i>ci</i> «[[ακτίνα]] φωτός») και συνδέεται με τις λ. [[μαρίλη]], [[μαριεύς]], [[μαραυγέω]] και <i>ἀμαρυσσω</i>. Η [[σύνδεση]] του τ. με λατ. <i>merus</i> «[[άκρατος]], [[καθαρός]]» θεωρείται αμφίβολη.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[μαρμαρυγή]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[Μαίρα]], [[μαρμάρεος]] (I).<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[αναμαρμαίρω]], [[παραμαρμαίρω]], [[περιμαρμαίρω]], [[υπομαρμαίρω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''μαρμαίρω:''' μόνο σε ενεστ. και παρατ., [[αστράφτω]], [[σπινθηρίζω]], [[λάμπω]], λέγεται για όπλα, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ὄμματα μαρμαίροντα</i>, τα σπινθηροβόλα μάτια της Αφροδίτης, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>[[νύκτα]] ἄστροισι μαρμαίρουσαν</i>, σε Αισχύλ.
}}
{{elru
|elrutext='''μαρμαίρω:''' (только praes.) блистать, сверкать, гореть как жар (χαλκῷ, σὺν ἔντεσι Hom.; ἄστροισι Aesch.): ὄμματα μαρμαίροντα Hom. горящие глаза.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[flash]], [[sparkle]], [[gleam]] (Il., late also prose); only present<br />Compounds: Rarely with <b class="b3">ἀνα-</b>, <b class="b3">παρα-</b>, <b class="b3">περι-</b>, <b class="b3">ὑπο-</b>. <b class="b3">πυρι-</b>, <b class="b3">περι-μάρμαρος</b> <b class="b2">sparkling (of fire)</b> (Man., Hymn. Is.)<br />Derivatives: Besides [[μαρμάρεος]] [[gleaming]], [[flashing]], [[sparkling]] (Il.) with [[μαρμαρίζω]] = [[μαρμαίρω]] (Pi., D. S.); [[μαρμαρυγή]] f. [[flashing]], [[sparkling]], a. o. of rapid movements (cf. on 1. [[ἀργός]]; IA., since θ 265), after [[ἀμαρυγή]] (Debrunner IF 21, 243 f., Porzig Satzinhalte 229) with [[μαρμαρυγώδης]] [[flashing-like]] (Hp.), [[μαρμαρύσσω]] (: [[ἀμαρύσσω]]) = [[μαρμαίρω]] (Them., Jul.); with [[μαρμάρυγμα]] (Cael. Aur.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: On [[μάρμαρος]] s. v. The reduplicated intensive yot-present [[μαρμαίρω]] (< <b class="b3">*μαρ-μαρ-ι̯ω</b>) stands beside [[μαρμάρεος]] like [[δαιδάλλω]] beside [[δαιδάλεος]] (cf. Schulze Kl. Schr. 118 n. 3; on <b class="b3">-εος</b> Schmid <b class="b3">-εος</b> u. <b class="b3">-ειος</b> 34). As simplex <b class="b3">μαρ-</b> is found in [[Μαῖρα]] f. "the sparkling"(?), name of the Sirius (Call., Eratosth., as PN in Hom.; Scherer Gestirnnamen 114f.); in <b class="b3">μαρ-αυγέω</b>, <b class="b3">ἀ-μαρ-ύσσω</b>, prob. also in [[μαρίλη]] and [[μαριεύς]] (s. vv.); further perhaps the PN <b class="b3">Ἀμφί-μαρος</b>, son of Poseidon (Paus. 9, 29, 6; Lesky RhM 93, 54ff.; < <b class="b3">*Ἀμφι-μάρ-μαρος</b>?). -- As certain cognate outside Greek was considered Skt. <b class="b2">márīci-</b> f. (m.) <b class="b2">beam of light, (air)mirage</b> (cf. <b class="b3">μαρί-λη</b>, <b class="b3">*μαρι̯α</b> > [[μαῖρα]]?). Though accepted by Mayrhofer (KEWA 2, 589, EWAia 2, 321), the connection must be rejected, as Greek <b class="b3">μαρ-</b> cannot be explained in this comparison (it is an old comparison, from the time when <b class="b2">*a</b> was not a problem; Pok. 733 writes simply <b class="b2">*mer-</b>). Further suppositions (Lat. [[merus]] [[unmixed]], [[pure]], also [[mare]] [[sea]] ?, OE [[ā-merian]] [[purify]], [[taste]], Russ. [[mar]] [[ardour of the sun]] etc.), cf. WP. 2, 273f., Pok. 733, W.-Hofmann s. [[merus]], Vasmer s. [[mar]] are also most doubtful. - The reduplication <b class="b3">μαρ-μαρ-</b> is hardly IE. <b class="b3">Ἀμαρυγή</b> has a prothetic vowel, which is typical of Pre-Greek (as is the suffix <b class="b3">-υγ-</b>). So the word is no doubst Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />to [[flash]], [[sparkle]], of [[arms]], Il.; ὄμματα μαρμαίροντα the [[sparkling]] eyes of [[Aphrodite]], Il.; νύκτα ἄστροισι μαρμαίρουσαν Aesch. only in pres. and imperf.]
}}
{{FriskDe
|ftr='''μαρμαίρω''': {marmaírō}<br />'''Forms''': nur Präsensstamm,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[glänzen]], [[schimmern]], [[funkeln]] (poet. seit Il., auch sp. Prosa).<br />'''Composita''' : vereinzelt mit ἀνα-, παρα-, περι-, ὑπο-,<br />'''Derivative''': Daneben [[μαρμάρεος]] [[glänzend]], [[flimmernd]], [[funkelnd]] (poet. seit Il.) mit [[μαρμαρίζω]] = [[μαρμαίρω]] (Pi., D. S.); πυρι-, [[περιμάρμαρος]] ‘(von Feuer) funkelnd’ (Man., Hymn. Is. u. a.); [[μαρμαρυγή]] f. [[das Geflimmer]], [[das Gefunkel]], u. a. bei raschen Bewegungen (vgl. zu 1. [[ἀργός]]; ion. att. seit θ 265), nach [[ἀμαρυγή]] (Debrunner IF 21, 243 f., Porzig Satzinhalte 229) mit [[μαρμαρυγώδης]] [[flimmerartig]] (Hp.), [[μαρμαρύσσω]] (: [[ἀμαρύσσω]]) = [[μαρμαίρω]] (Them., Jul. u. a.); davon [[μαρμάρυγμα]] (Cael. Aur.). — Zu [[μάρμαρος]] s. bes.<br />'''Etymology''' : Das reduplizierte intensive Jotpräsens [[μαρμαίρω]] (aus *μαρμαρι̯ω) steht neben [[μαρμάρεος]] wie [[δαιδάλλω]] neben [[δαιδάλεος]] (vgl. Schulze Kl. Schr. 118 A. 3; zu -εος Schmid -εος u. -ειος 34). Als Simplex liegt μαρ- vor in [[Μαῖρα]] f. "die Funkelnde", N. des Hundsterns (Kall., Eratosth. u. a., als PN bei Hom.; Scherer Gestirnnamen 114f.); in [[μαραυγέω]], [[ἀμαρύσσω]], wohl auch in [[μαρίλη]] und [[μαριεύς]] (s. dd.); in Betracht kommt noch der PN Ἀμφίμαρος, Sohn des Poseidon (Paus. 9, 29, 6; Lesky RhM 93, 54ff.; < *Ἀμφιμάρμαρος?). — Einen sicheren außergriech. Verwandten bietet das Aind. in ''márīci''- f. (m.) [[Lichtstrahl]], [[Luftspiegelung]] (: μαρί̄-λη, *μαρι̯α > [[μαῖρα]]?). Über weitere Vermutungen (lat. ''merus'' [[unvermischt]], [[lauter]], auch ''mare'' [[Meer]] ?, ags. ''ā''-''merian'' [[läutern]], [[prüfen]], russ. ''mar'' [[Sonnenglut]] usw.) s. WP. 2, 273f., Pok. 733, W.-Hofmann s. ''merus'', Vasmer s. ''mar'' m. reicher Lit.<br />'''Page''' 2,176
}}