View source for παρεκβαίνω

{{LSJ1
|Full diacritics=παρεκβαίνω
|Medium diacritics=παρεκβαίνω
|Low diacritics=παρεκβαίνω
|Capitals=ΠΑΡΕΚΒΑΙΝΩ
|Transliteration A=parekbaínō
|Transliteration B=parekbainō
|Transliteration C=parekvaino
|Beta Code=parekbai/nw
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[step aside from]], [[deviate from]], c. gen., δικαίου <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>226</span>; τοῦ εὖ <span class="bibl">Arist. <span class="title">EN</span>1109b19</span>; τῆς ἀρετῆς <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1325b6</span>; <b class="b3">π. τῆς ἀριστοκρατίας ἡ τάξις</b> ib.<span class="bibl">1273a21</span>; τοῦ καθήκοντος <span class="bibl">Plb.12.7.1</span>; π. ἐκ τοῦ γένους <span class="bibl">Arist. <span class="title">GA</span>767b6</span>; ἐκ τῆς τάξεως <span class="bibl">Plb.8.26.8</span>; ἀπὸ τῶν κρειττόνων <span class="bibl">Procl.<span class="title">Inst.</span>124</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. acc., [[overstep]], [[transgress]], Διὸς σέβας <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>645</span> (lyr.); τὰ πάτρια <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1310b19</span>; ἐπὶ μικρὸν π. τὸ τῆς πολιτείας εἶδος <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span>1160b20</span>; τὴν φύσιν <span class="bibl">Id.<span class="title">GA</span>771a12</span>; ῥίς ἐστι παρεκβεβηκυῖα τὴν εὐθύτητα <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1309b23</span>; τὸν κοινὸν νοῦν <span class="bibl">Phld.<span class="title">Po.</span> 5.15</span>; ποταμοῦ -βάντος τὸ ῥεῖθρον <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>3.1.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> abs., [[deviate]], ὁ μικρὸν παρεκβαίνων <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1126a35</span>; αἱ παρεκβεβηκυῖαι πολιτεῖαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1275b1</span>; opp. <b class="b3">ὀρθαὶ [πολιτεῖαι]</b>, ib.<span class="bibl">1282b13</span>; π. ἐς ἃ μὴ θέμις <span class="title">APl.</span>4.243 (Antist.); prob.l. in <span class="bibl">Ph.<span class="title">Bel.</span>61.49</span>, <span class="bibl">62.51</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[make a digression]], ὅθεν παρεξέβημεν <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1095b14</span>; περί τινος <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>658b11</span>; ἀπό τινος <span class="bibl">Plb.4.9.1</span>, al.; εἰς ταῦτα <span class="bibl">Id.6.50.1</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0513.png Seite 513]] (s. [[βαίνω]]), daneben weg-, darüber binausschreiten, d. i. überschreiten, καὶ μή τι παρεκβαίνουσι δικαίου, Hes. O. 224, wie τοῦ καθήκοντος, seine Pflicht verletzen, Pol. 12, 8, 1; u. c. accus., τὸ [[πᾶν]] Διὸς [[σέβας]] παρεκβάντες, Aesch. Ch. 635; τὰ νενομισμένα, Plut. Num. 9; absol., über das Maaß hinausgehen, Arist. eth. 4, 5 u. öfter; – abschweifen, bes. in der Rede, [[ἡμεῖς]] δὲ λέγωμεν, [[ὅθεν]] παρεξέβημεν Arist. eth. 1, 5, u. öfter; ἀπὸ τούτων, Pol. 4, 9, 1 u. sonst.
}}
{{ls
|lstext='''παρεκβαίνω''': μέλλ. -βήσομαι, [[ἐξέρχομαι]] κατὰ [[μέρος]] ἀπό τινος, [[ἀπομακρύνομαι]], μετὰ γεν., δικαίου Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 224· τοῦ εὖ Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 2. 9, 8· τῆς ἀρετῆς ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 7. 3, 5· τῆς ἀριστοκρατίας π. ἡ [[τάξις]] [[αὐτόθι]] 2. 11, 8· [[ὡσαύτως]], π . ἐκ τοῦ γένους ὁ αὐτ. π. Ζ. Γεν. 4. 3, 2· ἐκ τῆς τάσεως Πολύβ. 8. 28, 8. 2) μετ’ αἰτ., [[παραβαίνω]], Διὸς [[σέβας]] Αἰσχύλ. Χο. 645· τὰ πάτρια Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 10, 5· τὸ πολιτείας [[εἶδος]] ὁ αὐτ. ἐν Ἠθ. Νικ. 8. 10, 3· τὴν φύσιν ὁ αὐτ. π. Ζ. Γεν. 4. 4, 17· ἡ ῥὶς π. τὴν εὐθύτητα ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 5. 9. 7. 3) ἀπολ., παρεκτρέπομαι, ὁ μικρὸν παρεκβαίνων ὁ αὐτ. ἐν Ἠθικ. Νικ. 4. 5, 13· ἐπὶ μικρὸν π. [[αὐτόθι]] 8. 10, 3· αἱ παρεκβεβηκυῖαι πολιτεῖαι (ἴδε [[παρέκβασις]]) ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 3. 1, 9, καὶ ἀλλ.· ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ὀρθαὶ [πολιτεῖαι] [[αὐτόθι]] 3. 11, 21· π. ἐς ἃ μὴ [[θέμις]] Ἀνθ. Πλαν. 243. ΙΙ. [[ἐξέρχομαι]] τοῦ προκειμένου, [[ὅθεν]] παρεξέβημεν Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 1. 5, 1· [[περί]] τινος ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 2. 14, 7· τινὸς ἢ ἀπό τινος Πολύβ. 12. 8, 1., 4. 9, 1.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> aller au delà en s’écartant de, s’écarter de, <i>au propre avec</i> ἔκ τινος, <i>fig.</i> gén. <i>ou</i> acc.;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> faire une digression en parlant.<br />'''Étymologie:''' [[παρά]], [[ἐκβαίνω]].
}}
{{grml
|mltxt=ΝΑ, κρητ. τ. [[παρεσβαίνω]] Α [[εκβαίνω]]<br /><b>1.</b> [[βγαίνω]] έξω από [[κάτι]], απομακρύνομαι<br /><b>2.</b> <b>συνεκδ.</b> παρεκτρέπομαι, [[βγαίνω]] από τον δρόμο μου, [[παρεκκλίνω]], [[αποκλίνω]], [[λοξοδρομώ]]<br /><b>3.</b> (για ρήτορες ή συγγραφείς) [[βγαίνω]] από το [[κυρίως]] [[θέμα]] της ομιλίας ή του συγγράμματος, [[κάνω]] [[παρέκβαση]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[υπερβαίνω]], [[παραβαίνω]], [[παρανομώ]] («τὸ πᾱν Διὸς [[σέβας]] παρεκβάντες οὐ θεμιστῶς», <b>Αισχύλ.</b>).
}}
{{lsm
|lsmtext='''παρεκβαίνω:''' μέλ. -[[βήσομαι]], αόρ. βʹ <i>παρεξέβην</i>·<br /><b class="num">1.</b> με γεν., [[ανοίγω]] το [[βήμα]] μου [[μακριά]] από, απομακρύνομαι από, σε Ησίοδ., Αριστ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[υπερβαίνω]], [[παραβιάζω]], σε Αισχύλ., Αριστ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., παρεκτρέπομαι, σε Αριστ.· κάνω [[παρέκβαση]], στον ίδ.
}}
{{elnl
|elnltext=παρ-εκβαίνω overtreden; met acc.:; Διὸς σέβας παρεκβάντος de majesteit van Zeus schendend Aeschl. Ch. 645; τῶν βασιλέων παρεκβαινόντων τὰ πάτρια doordat de koningen de traditionele regels overtraden Aristot. Pol. 1310b19; abs.: παραβεβηκυῖαι ( πολιτεῖαι ) ontaarde staatsvormen Aristot. Pol. 1275b1. afwijken; met gen.:; παρεκβαίνουσι δικαίου zij wijken af van het rechtvaardige Hes. Op. 226; παρεκβαίνει δὲ τῆς ἀριστοκρατίας ἡ τάξις τῶν Καρχηδονίων de staatsinrichting van Carthago wijkt af van de aristocratie Aristot. Pol. 1273a21; overdr.: λέγωμεν ὅθεν παρεξέβημεν laten we verdergaan bij het punt waar we zijn afgedwaald Aristot. EN 1095b14.
}}
{{elru
|elrutext='''παρεκβαίνω:'''<br /><b class="num">1)</b> уходить в сторону, отступать, отклоняться (περί и ἔκ τινος Arst.; τινός и [[ἀπό]] и ἔκ τινος Polyb.; [[ἡμεῖς]] δε λέγωμεν [[ὅθεν]] παρεξέβημεν Arst.): μή τι παρεκβαίνουσι δικαίου Hes. (кто) ни в чем не отступает от справедливости;<br /><b class="num">2)</b> преступать, нарушать (Διὸς [[σέβας]] Aesch.; τὸ πολιτείας [[εἶδος]] Arst.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -[[βήσομαι]] aor2 παρεξέβην<br /><b class="num">1.</b> c.gen. to [[step]] out aside from, [[deviate]] from, Hes., Arist.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. to [[overstep]], [[transgress]], Aesch., Arist.<br /><b class="num">3.</b> absol. to [[deviate]], Arist.: to make a [[digression]], Arist.
}}