View source for οἰνάνθη

{{LSJ1
|Full diacritics=οἰνάνθη
|Medium diacritics=οἰνάνθη
|Low diacritics=οινάνθη
|Capitals=ΟΙΝΑΝΘΗ
|Transliteration A=oinánthē
|Transliteration B=oinanthē
|Transliteration C=oinanthi
|Beta Code=oi)na/nqh
|Definition=ἡ, ([[οἴνη]] A) <span class="sense"><span class="bld">A</span> <b class="b2">inflorescence of the grape-vine</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>1320</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">CP</span>3.14.8</span>, etc.; = [[ἡ πρώτη ἔκφυσις τῆς σταφυλῆς]], Suid.; also, [[of the wild vine]], [[Vitis silvestris]], <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>5.9.6</span>, Dsc.1.46,5.4, <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>12.132</span>, <span class="title">Gp.</span>5.51; [[bloom on the grape]], metaph., <b class="b3">γένυσι φαίνων τέρειναν ματέρ' οἰνάνθας ὀπώραν</b> the time of ripeness which softly brings forth the [[grape-bloom]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>5.6</span>, cf. <span class="bibl">Chaerem.12</span> (pl.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> in Poets, generally, [[vine]], χλωρὸν οἰνάνθης δέμας <span class="bibl">S. <span class="title">Fr.</span>255.4</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>231</span> (lyr.), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>588</span>; Λεσβίης νέκταρ οἰνάνθης <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>115</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[Dropwort]], [[Spiraea Filipendula]], a plant with a smell like the vine, <span class="bibl">Cratin.98</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>549b33</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>6.8.1</span>, Dsc.3.120, <span class="bibl">Plin.<span class="title">HN</span>21.65</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> a bird, perh. [[wheat-ear]], [[Saxicola oenanthe]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>633a15</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[a salve]], Asclep. ap. Gal.13.540, cf. 10.550.</span>
}}
{{ls
|lstext='''οἰνάνθη''': ἡ, ([[οἴνη]]) ἡ, ὁ πρῶτος βλαστὸς τῆς ἀμπέλου, ἡ [[κάλυξ]], ἥτις περικλείει τὸ [[φύλλον]] καὶ τὸ [[ἄνθος]], Λατιν. pampinus, Θεοφρ. π. Φυτ. Αἰτ. 3. 14, 8, κτλ.· ἑρμηνευόμενον παρὰ τοῦ Σουΐδ. ὡς «ἡ πρώτη [[ἔκφυσις]] τῆς ἀμπέλου», ὑπὸ δὲ τοῦ Ἀμμωνίου, «ἡ πρώτη τῶν βοτρύων [[ἐξάνθησις]]», πρβλ. Ἡσύχ. 2) τὸ [[ἄνθος]] τῆς σταφύλης, Γεωπ. 5, 51. 3) παρὰ ποιηταῖς [[καθόλου]], ἡ [[ἄμπελος]], χλωρὸν οἰνάνθης [[δέμας]] Σοφ. Ἀποσπ. 239, πρβλ. Εὐρ. Φοιν. 231, Ἀριστοφ. Ὄρν. 588, Βάτρ. 1320· Λεσβίης [[νέκταρ]] οἰνάνθης Καλλ. Ἀποσπ. 115. 4) ὁ χνοῦς ὁ ἐπὶ τῶν τρυφερῶν τῆς ἀμπέλου φύλλων, τὸ «χνοῦδι», καὶ κατὰ μεταφοράν, αἱ πρῶται λεπτόταται τρίχες τοῦ γενείου, [[οὔπω]] γένυσι φαίνων τέρειναν ματέρ’ οἰνάνθας ὀπώραν, «θέλει οὖν λέγειν ὅτι [[οὔπω]] καιρὸν τοῦ γενειάσκειν ἔχων, οἰνάνθην γὰρ κατὰ μεταφορὰν τὸν ἴουλον εἴρηκε, [[τουτέστι]] τὴν πρώτην τῶν γενειάδων ἀνάφυσιν … ὁ δὲ [[νοῦς]], [[οὔπω]] ἐν τῇ γενειάδι δεικνὺς τὴν ἁπαλὴν ὥραν καὶ ὀπώραν, τουτέστιν [[οὔπω]] γενειάσκων» (Σχολ.), Πινδ. Ν. 5. 11. ΙΙ. τὸ [[ἄνθος]] τῆς ἀγρίας ἀμπέλου, ἐκ τοῦ ὁποίου ἡδύ τι [[ἔλαιον]] παρήγετο ([[ἔλαιον]] οἰνάνθινον) ὡς καὶ [[εἶδος]] οἴνου, Διοσκ. 1. 56. ΙΙΙ. [[φυτόν]] τι ὅμοιον τῇ ἀμπέλῳ, Κρατῖνος ἐν «Μαλθακοῖς» 1. 5, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 18, 1, Θεοφρ. π. Φυτ. Ἱστ. 6. 8, 1. IV. πτηνόν τι, [[ἴσως]] ἡ [[οἰνάς]], Motacilla ἢ Saxicola oenanthe, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 49Β, 8.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />bourgeon de vigne.<br />'''Étymologie:''' [[οἴνη]], [[ἄνθος]].
}}
{{grml
|mltxt=η (ΑΜ [[οἰνάνθη]], δωρ. τ. οἰνάνθα)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>βοτ.</b> [[γένος]] αγγειόσπερμων δικότυλων [[φυτών]] που ανήκει στην [[οικογένεια]] [[σκιαδοφόρα]], με 30 [[περίπου]] είδη, [[συνήθως]] υδροχαρή, ορισμένα από τα οποία [[είναι]] δηλητηριώδη, όπως το [[είδος]] [[κροκώδης]], που περιέχει στη [[ρίζα]] του την τοξική [[ουσία]] οινανθοτοξίνη<br /><b>2.</b> <b>ζωολ.</b> [[γένος]] πτηνών<br />(μσν-αρχ.)<br /><b>1.</b> το [[άνθος]] του σταφυλιού<br /><b>2.</b> [[πρώτος]] [[βλαστός]] της αμπέλου<br /><b>3.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «ἡ πρώτη [[ἔκφυσις]] τῆς ἀμπέλου»<br /><b>4.</b> ([[κατά]] τον Αμμών.) «ἡ πρώτη τῶν βοτρύων [[ἐξάνθησις]]»<br /><b>5.</b> το [[άνθος]] της άγριας αμπέλου από το οποίο παρασκευζόταν ευώδες [[έλαιο]], το οινάνθινον<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> ο [[οίνος]] που παρασκευαζόταν από την άγρια άμπελο<br /><b>2.</b> <b>(ποιητ.)</b> η [[άμπελος]]<br /><b>3.</b> [[φυτό]] όμοιο με την άμπελο<br /><b>4.</b> αποδημητικό [[πτηνό]], ίσως η [[οινάς]]<br /><b>5.</b> [[είδος]] κολλυρίου<br /><b>6.</b> [[ονομασία]] φαρμακευτικής αλοιφής<br /><b>7.</b> <b>μτφ.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ οἰνάνθαι</i><br />οι πρώτες λεπτότατες [[τρίχες]] στο [[γένι]] τών εφήβων, [[επειδή]] μοιάζουν με τις πρώτες λεπτές και τριχοειδείς εκφύσεις της αμπέλου, ο [[ίουλος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[οἴνη]] «[[άμπελος]]» <span style="color: red;">+</span> [[ἄνθη]] «[[άνθηση]]» (<span style="color: red;"><</span> [[ἄνθος]]), [[πρβλ]]. [[αμπελάνθη]]. Η λ. με τις νεοελλ. της σημασίες [[είναι]] αντιδάνεια, <b>πρβλ.</b> αγγλ. <i>oenanthe</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''οἰνάνθη:''' ἡ ([[ἄνθος]]),·<br /><b class="num">1.</b> το πρώτο [[βλαστάρι]] του αμπελιού· γενικά, [[αμπέλι]], σε Ευρ., Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> το απαλό [[χνούδι]] στα τρυφερά κληματόφυλλα, σε Πίνδ.
}}
{{elru
|elrutext='''οἰνάνθη:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> первый побег виноградной лозы Eur.;<br /><b class="num">2)</b> цвет виноградной лозы или виноградная лоза Eur., Arph.;<br /><b class="num">3)</b> досл. мягкий пушок на виноградных листьях, перен. первый пушок на щеках юноши Pind.;<br /><b class="num">4)</b> бот. (предполож.) омежник, конский укроп (Oenanthe L) Arst.;<br /><b class="num">5)</b> предполож. птица каменка (Saxicola oenanta) Arst.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=οἰν-άνθη, ἡ, [[ἄνθος]]<br /><b class="num">1.</b> the [[first]] [[shoot]] of the [[vine]]: [[generally]], the [[vine]], Eur., Ar.<br /><b class="num">2.</b> the [[soft]] [[down]] of the [[young]] [[vine]]-leaves, Pind.
}}