View source for διαβήτης

{{LSJ1
|Full diacritics=διαβήτης
|Medium diacritics=διαβήτης
|Low diacritics=διαβήτης
|Capitals=ΔΙΑΒΗΤΗΣ
|Transliteration A=diabḗtēs
|Transliteration B=diabētēs
|Transliteration C=diavitis
|Beta Code=diabh/ths
|Definition=ου, ὁ, (διαβαίνω) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[compass]], so called from its outstretched legs, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>178</span>, <span class="bibl"><span class="title">Av.</span>1003</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b2">carpenter's</b> or [[stonemason's rule]], ξύσας ὀρθὸν πρὸς διαβήτην <span class="title">IG</span>12(2).11.20 (Lesbos), cf. ib.2.1054.10, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phlb.</span>56b</span>, Plu.2.802f, Sch.<span class="bibl">Il.2.765</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[siphon]], Colum.<span class="bibl">3.10</span>, <span class="bibl">Hero<span class="title">Spir.</span>1.29</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> Medic., the disease [[diabetes]], <span class="bibl">Aret.<span class="title">SD</span>2.2</span>, Philagr. ap. <span class="bibl">Orib.5.19.9</span>, Gal.8.394.</span>
}}
{{ls
|lstext='''διαβήτης''': -ου, ὁ, ([[διαβαίνω]]) τὸ γνωστὸν [[ἐργαλεῖον]] κληθὲν [[οὕτως]] ἐκ τῶν διεστώτων [[αὐτοῦ]] σκελῶν, Λατ. circinus, Ἀριστοφ. Νεφ. 178, Ὄρν. 1003, Πλάτ. Φιλήβ. 56Β καὶ Πλουτ. 2. 802Ε. (Ἐν τοῖς δύο τελευταίοις χωρίοις πολλοὶ νομίζουσιν ὅτι σημαίνει τὴν στάθμην τῶν τεκτόνων (libella), ἀλλ' [[ἄνευ]] λόγου). ΙΙ. ὁ [[σίφων]] (τρούμπα), Λατ. diabetes, Columella 3. 10, Ἥρων Πνευμ. σ. 156. ΙΙΙ. ὡς ἰατρ. ὅρος, ἡ [[νόσος]] [[διαβήτης]], Ἀρετ. π. Αἰτ. Χρον. Παθ. 2. 2.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> compas;<br /><b>2</b> fil à plomb.<br />'''Étymologie:''' [[διαβαίνω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=-ου, ὁ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> -[[βάτης]] Hsch.<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. gen. διαβήτεω Aret.<i>SD</i> 2.2.1, <i>CD</i> 2.2.1]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[compás]] Ar.<i>Nu</i>.178, <i>Au</i>.1003, Vett.Val.347.20, Porph.<i>in Harm</i>.18.25, Iambl.<i>VP</i> 115, Dor.Ab.<i>Doct</i>.78, Phlp.<i>in APo</i>.128.11, Leont.<i>in Arat</i>.1.5, Sud.<br /><b class="num">•</b>dud. (tal vez sent. 2) en Pl.<i>Phlb</i>.56b, πρὸς κανόνα καὶ διαβήτην ἀπηκριβωμένος Plu.2.802e.<br /><b class="num">2</b> [[nivel de albañil]] ξύσας ὀρθὸν πρὸς διαβήτην tallando recto con el nivel</i>, <i>SEG</i> 38.801.19 (Mitilene IV a.C.), cf. <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.1665.8, 1668.10, 1678a.7 (todas IV a.C.), <i>SEG</i> 39.442.11 (Oropo IV a.C.), 175.9 (Atenas III a.C.), <i>ID</i> 507.10 (III a.C.), Hsch., Sch.Er.<i>Il</i>.2.765d, Sch.Ar.<i>Ra</i>.800D.<br /><b class="num">3</b> mec. [[sifón]] recipiente con un tubo por el que sale el líquido por un punto superior a su nivel, de cristal, Hero <i>Spir</i>.1.3, 2.19, para vino, <i>PLaur</i>.14A.18 (III d.C.)<br /><b class="num">•</b>tb. n. del propio tubo, Colum.3.10.2.<br /><b class="num">4</b> [[gnomon de un reloj de sol]], Sud.<br /><b class="num">II</b> medic. [[diabetes]] Gal.8.394, Aret.ll.cc., Philagr. en Orib.5.19.9, Aët.5.137.
}}
{{grml
|mltxt=ο ([[κατά]] τον Ησύχιο και [[διαβάτης]]) (ΑΝ) [[διαβαίνω]]<br />όργανο χάραξης κύκλων και σύγκρισης μικρών διαστημάτων<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> «[[σακχαρώδης]] [[διαβήτης]]» — [[νόσος]] που προκαλείται από τη [[διαταραχή]] του μεταβολισμού τών υδατανθράκων, με [[αποτέλεσμα]] την [[αύξηση]] του σακχάρου στο [[αίμα]] και την [[εμφάνιση]] σακχάρου στα [[ούρα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «τά [[πάει]] όλα με τον διαβήτη» — ενεργεί με [[περίσκεψη]] και [[ακρίβεια]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[σίφωνας]] για την [[άντληση]] και [[μετάγγιση]] υγρών.
}}
{{lsm
|lsmtext='''διαβήτης:''' -ου, ὁ ([[διαβαίνω]]), [[πυξίδα]], [[διαβήτης]] ονομαζόμενος έτσι από τα τεντωμένα και σε [[έκταση]] πόδια του, Λατ. [[circinus]], σε Αριστοφ.
}}
{{elru
|elrutext='''διαβήτης:''' ου ὁ<br /><b class="num">1)</b> [[циркуль]] Arph.;<br /><b class="num">2)</b> плотничий отвес, по друг. = 1 Plat., Plut.
}}
{{etym
|etymtx=See also: s. [[βαίνω]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[διαβαίνω]]<br />the [[compass]], so called from its outstretched legs, Lat. [[circinus]], Ar.
}}
{{FriskDe
|ftr='''διαβήτης''': {diabḗtēs}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Zirkel]] (Ar.) von διαβαίνειν, [[die Beine spreizen]], [[Bleiwaage]] (Pl., Plu.), dann [[Heber]] (Colum., Hero) wegen der Ähnlichkeit der Gestalt; davon als med. t. t. [[Harnruhr]] (Aret. u. a.) wegen des starken Harnflusses. Kalbfleisch BPhW 1944 (gegen Strömberg Wortstudien 89). Die Bedeutung [[Zuckerkrankheit]] ist modern.<br />'''Etymology''' : Vgl. [[βαίνω]].<br />'''Page''' 1,383
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[pair of compasses]]
}}