View source for στόχος

{{LSJ1
|Full diacritics=στόχος
|Medium diacritics=στόχος
|Low diacritics=στόχος
|Capitals=ΣΤΟΧΟΣ
|Transliteration A=stóchos
|Transliteration B=stochos
|Transliteration C=stochos
|Beta Code=sto/xos
|Definition=ὁ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[pillar]] of [[brick]], <span class="title">IG</span>22.463.59, al. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> = [[στοχάς]], <span class="bibl">Poll.5.36</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[butt]], [[target]], <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>1.25</span> (Wyttenbach for [[στοίχων]]). </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[aim]], [[aiming]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1100</span> (Reiske for <b class="b3">τ' ὄχον</b>). </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[guess]], [[conjecture]], <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>243</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0949.png Seite 949]] wie [[σταλίς]], [[στάλιξ]], alles Aufgerichtete, gew. das aufgestellte Ziel, wonach man zielt, Xen. Ages. 1, 25; Poll. 5, 36; – das Zielen, Muthmaßen, μόνον τόδ' Ἑλλὰς χθὼν συνοίσεται στόχῳ, Aesch. Suppl. 240.
}}
{{ls
|lstext='''στόχος''': ὁ, [[σκοπός]], «σημάδι», Εὐρ. Βάκχ. 1100 (ἐκ διορθώσεως τοῦ Reiske ἀντὶ τ ὅχον) στοχῷ (οὕτω) βάλλειν Αἰλ. π. Ζ. 1. 31. 2) [[εἰκασία]], Αἰσχύλ. Ἱκ. 243. ΙΙ. = [[στοχάς]], Πολυδ. Ε´, 36. (Δὲν σχετίζεται πρὸς τὸ [[στοῖχος]], [[στίχος]], ἀλλὰ παράγεται ἐκ τῆς √ΣΤΕΧ ἢ ΣΤΑΧ· πρβλ. Γοτθ. aus-tiggan (ἐξαιρεῖν)· Ἀρχ. Σκανδ. sting-a· Ἀγγλο-Σαξον. stingan, κτλ· πρβλ. Μ. Müller Sc. of Lang. 2. σ. 79. - Ἡ [[ῥίζα]] αὕτη φαίνεται ὅτι [[εἶναι]] συγγενὴς τῇ √ ΣΤΙΓ, [[στίζω]]).
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> but que l’on vise;<br /><b>2</b> conjecture.<br />'''Étymologie:''' R. Σταχ <i>ou</i> Στεχ, frapper.
}}
{{grml
|mltxt=ο, ΝΜΑ<br />[[σημείο]] ή [[αντικείμενο]] [[προς]] το οποίο σκοπεύει, κατευθύνει τη [[βολή]] του όπλου του [[κάποιος]], [[σημάδι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[σκοπός]], [[επιδίωξη]]<br /><b>2.</b> [[πρόσωπο]] ή [[αντικείμενο]] [[προς]] το οποίο κατευθύνεται μια [[ενέργεια]] («έγινε [[στόχος]] άδικων επικρίσεων και συκοφαντιών»)<br /><b>3.</b> <b>φυσ.</b> α) όρος που χρησιμοποιείται στη [[φυσική]] τών στοιχειωδών σωματιδίων και στις πυρηνικές επιστήμες για να χαρακτηρίσει στοιχειώδεις μονάδες της ύλης που εκτίθενται σε συγκρούσεις οι οποίες προκαλούνται από δέσμες κινούμενων σωματιδίων με σκοπό τη [[μελέτη]] αυτών τών συγκρούσεων ή την [[παραγωγή]] διαφορετικών σωματιδίων<br />β) ένα [[σύνολο]] στοιχειωδών μονάδων της ύλης που διαπερνάται από τη [[δέσμη]] τών σωματιδίων-βλημάτων<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[θεωρία]] του στόχου»<br /><b>βιολ.</b> γενικευμένη [[υπόθεση]] ότι οι βιολογικές επιδράσεις τών ακτινοβολιών οφείλονται στον ιοντισμό από τα μεμονωμένα κβάντα ή φωτόνια της ραδιενεργού ακτινοβολίας, τα οποία απορροφώνται από ευαίσθητα [[σημεία]] του κυττάρου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτό που εκτοξεύεται ως [[βλήμα]] («θύρσους... στόχον δύστηνον», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[συμπέρασμα]] («μόνον τόδ' Ἑλλὰς χθὼν συνοίσεται στόχῳ», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[κίονας]] από πλίνθους<br /><b>4.</b> [[στοχάς]] για τα θηρευτικά δίχτια.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[στόχος]] ανάγεται στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>ste</i>-<i>n</i>-<i>gh</i>- «[[είμαι]] [[οξύς]], [[μυτερός]], [[κεντώ]], [[τρυπώ]]», [[χωρίς]] έρρινο [[ένθημα]] -<i>n</i>- (<b>βλ.</b> και [[στάχυς]]) και συνδέεται με τα ρωσ. <i>stoža</i> «[[πάσσαλος]]», λιθουαν. <i>stagaras</i> «[[στέλεχος]]», αγγλοσαξ. <i>staca</i> «[[στέλεχος]], [[πάσσαλος]]» (με ηχηρό [[σύμφωνο]], [[μέσο]] ή δασύ). Η λ. [[στόχος]] είχε πιθανότατα αρχική σημ. «[[στύλος]], [[πάσσαλος]], μυτερό [[αντικείμενο]] που καρφώνεται [[κάπου]]» απ' όπου η λ. χρησιμοποιήθηκε μτφ. στο ρ. [[στοχάζομαι]] με σημ. «[[επιδιώκω]], [[προσπαθώ]] να πετύχω [[κάτι]]» και «[[υπολογίζω]], [[λογαριάζω]], [[σταθμίζω]], [[κρίνω]], [[εξετάζω]], [[ερευνώ]]». Η σημ., [[τέλος]], της λ. [[στόχος]] «[[συμπέρασμα]]» προήλθε πιθ. υποχωρητικά από τη σημ. του ρ. [[στοχάζομαι]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''στόχος:''' ὁ, [[σκοπός]], [[στόχος]], «[[σημάδι]]», σε Ευρ.
}}
{{elnl
|elnltext=στόχος -ου, ὁ [~ στάχυς] vermoeden, gissing.
}}
{{elru
|elrutext='''στόχος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> [[цель]]: ἐπὶ στόχον [[ἱέναι]] Xen. стрелять в цель; [[ἱέναι]] τι στόχον Eur. бросать что-л. в цель;<br /><b class="num">2)</b> предположение, догадка: στόχῳ συμφέρειν τι Aesch. догадываться о чем-л.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">erected pillar, post, mark, fixed target</b>, also [[suspicion]] (after [[στοχάζομαι]])? (very rare, partly in the transmission blurred attestations in A., E., X., Poll., Att. inscr.).<br />Compounds: Compp. <b class="b3">ἄ-στοχος</b> [[missing the target]], <b class="b3">εὔ-στοχος</b> [[aiming well]], [[hitting well]] (Att., hell. a. late) with [[ἀ-]], <b class="b3">εὑ-στοχ-ία</b>, <b class="b3">-έω</b>.<br />Derivatives: <b class="b3">στοχ-άς</b>, <b class="b3">-άδος</b> f. <b class="b2">raising for the poles of fixing-nets</b> (Poll.); also adj. of unclear meaning (E. Hel. 1480 [lyr.], prob. false [[varia lectio|v.l.]] for [[στολάδες]]); <b class="b3">-ανδόν</b> adv. [[by conjecture]] (Theognost.). Normal denom. [[στοχάζομαι]], also w. <b class="b3">κατα-</b> a.o., <b class="b2">to target at sthing, to shoot, to seek to achieve, to guess, to conjecture, to explore</b> (Hp., Att., hell. a. late) with (<b class="b3">κατα-</b>) [[στοχασμός]], <b class="b3">-ασις</b>, <b class="b3">-αστής</b>, <b class="b3">-αστικός</b>; also [[στόχασμα]] n. [[instrument for aiming]] = [[javelin]] (E. Ba. 1205; cf. Chantraine Form. 145).<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [1014] <b class="b2">*stegh-</b> [[sting]], [[bar]]<br />Etymology: Without certain non-Greek agreement. As the original meaning seems to have been [[erected pillar]], [[post]], we can compare some Balt.-Slav. and Germ. words. Thus Russ. <b class="b2">stóg</b> m. [[heap]], [[heap of hay]], Bulg. <b class="b2">stéžer</b> [[post to bind horses to]], [[bar]] (Germ. [[Schoberstange]])', Russ. dial. <b class="b2">stož-á</b>, <b class="b2">-ará</b>, <b class="b2">-erá</b> [[supporting pillar of a haystack]], čech. <b class="b2">stožár</b> <b class="b2">mast(tree)</b>, Lith. <b class="b2">stãgaras</b> [[thin long stalk of a plant]], Latv. <b class="b2">stę̄ga</b> [[long bar]] etc. Because of Germ., e.g. OE [[staca]], NEngl. [[stake]], OWNo. [[staki]] m. [[bar]], [[javelin]] (PGm. <b class="b2">*stak-an-</b>) for <b class="b2">stóg</b> etc. IE <b class="b2">*steg-</b> is also possible [no, the short vowel requires an aspirate: Winter-Kortlandt's law]. Beside the words mentioned Germ. presents also another group, which cannot be well be distinguished from it, which goes back on IE <b class="b2">*stegh-</b> (> Slav. <b class="b2">steg-</b>), mostly in the nasalized form <b class="b2">ste-n-gh-</b>: Swed. [[stagg]] [[stiff and standing grass]], [[sholder]], [[stickleback]] (<b class="b2">-gg</b> express. gemin.), ODan. [[stag]] [[point]], [[germ]]; OHG [[stanga]], OWNo. <b class="b2">stǫng</b> f. [[Stange]], [[stick]], [[pole]] (with OWNo. [[stinga]], OE [[stingan]] [[sting]]) etc. (Not from here with zero grade (IE <b class="b2">*stn̥gh-</b>) [[στάχυς]]?)
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[στόχος]], ὁ,<br />an aim, [[shot]], Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''στόχος''': {stókhos}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[aufgerichteter Pfeiler]], [[Pfosten]], [[Mal]], [[aufgestelltes Ziel]], auch [[Vermutung]] (nach [[στοχάζομαι]])? (ganz vereinzelte, z.T. in der Überlieferung verwischte Belege bei A., E., X., Poll., att. Inschr.).<br />'''Composita''' : Kompp. [[ἄστοχος]] ‘das Ziel verfehlende [[εὔστοχος]] [[gut zielend]], [[gut treffend]] (att., hell. u. sp.) mit ἀ-, [[εὐστοχία]], -έω.<br />'''Derivative''': Davon [[στοχάς]], -άδος f. [[Aufwurf für die Stangen der Stellnetze]] (Poll.); auch Adj. unklarer Bed. (E. ''Hel''. 1480 [lyr.], wohl falsche [[varia lectio|v.l.]] für στολάδες); -ανδόν Adv. [[mutmaßungsweise]] (Theognost.). Gewöhnliches Denom. [[στοχάζομαι]], auch m. κατα- u.a., [[wonach zielen]], [[schießen]], [[zu erzielen suchen]], [[erraten]], [[vermuten]], [[ausforschen]] (Hp., att., hell. u. sp.) mit (κατα-) [[στοχασμός]], -ασις, -αστής, -αστικός; auch [[στόχασμα]] n. [[Gerät zum Zielen]] = [[Wurfspieß]] (E. ''Ba''. 1205; vgl. Chantraine Form. 145).<br />'''Etymology''' : Ohne sichere außergriech. Entsprechung. Da die urspr. Bed. [[aufgerichteter Pfeiler]], [[Pfosten]] zu sein scheint, melden sich als denkbare Verwandte einige in dieses weite Bedeutungsfeld fallende balt.-slav. und germ. Wörter. So russ. ''stóg'' m. [[Schober]], [[Heuhaufen]], bulg. ''stéžer'' [[Tennenpfosten zum Anbinden der Pferde]], [[Schoberstange]], russ. dial. ''stož''-''á'', -''ará'', -''erá'' [[Stützpfahl eines Heuschobers]], čech. ''stožár'' [[Mastbaum]], lit. ''stãgaras'' [[dünner langer Pflanzenstengel]], lett. ''stę̄ga'' [[lange Stange]] usw. Wegen germ., z.B. ags. ''staca'', nengl. ''stake'', awno. ''staki'' m. [[Stange]], [[Spieß]] (urg. *''stak''-''an''-) kommt aber für ''stóg'' usw. idg. ''steg''- ebensogut in Betracht. Neben den vorerwähnten Wörtern bietet indessen das Germ. auch eine andere, davon nicht rein zu scheidende Gruppe, die auf idg. ''stegh''- (> slav. ''steg''-), meist in nasalierter Form ''ste''-''n''-''gh''- zurückzuführen ist : schwed. ''stagg'' [[steifes und stechendes Gras]], [[Achsel]], [[Stichling]] (-''gg'' express. Gemin.), ä.dän. ''stag'' [[Spitze]], [[Keim]]; ahd. ''stanga'', awno. ''stǫng'' f. ’''Stange'', Stock, Pfahl’ (mit awno. ''stinga'', ags. ''stingan'' [[stechen]]) usw. Davon mit Schwundstufe (idg. ''stn̥gh''-) [[στάχυς]]? S. d. m. weiteren Formen und Lit.<br />'''Page''' 2,804
}}