View source for πύλη

{{LSJ1
|Full diacritics=πύλη
|Medium diacritics=πύλη
|Low diacritics=πύλη
|Capitals=ΠΥΛΗ
|Transliteration A=pýlē
|Transliteration B=pylē
|Transliteration C=pyli
|Beta Code=pu/lh
|Definition=[ῠ], ἡ, prop. <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[one wing of a pair of double gates]], ὀλίγον τι παρακλίναντες τὴν ἑτέρην π. <span class="bibl">Hdt.3.156</span>: mostly in plural, [[gates of a town]] (whereas [[θύρα]] = house-door), Σκαιαὶ π. <span class="bibl">Il.3.145</span>, etc.; π. εὖ ἀραρυίας <span class="bibl">7.339</span>; πύκα στιβαρῶς ἀραρυίας <span class="bibl">12.454</span>; πεπταμένας ἐν χερσὶ π. ἔχετε <span class="bibl">21.531</span>; <b class="b3">ἄνεσάν τε π. καὶ ἀπῶσαν ὀχῆας</b> ib.<span class="bibl">537</span>; π. ἀνοῖξαι <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>604</span>; π. κλῇσαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>560c</span> (the Art. is freq. omitted even in Prose): pl. of several [[gates]], <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>125</span>; <b class="b3">ἐν πύλαις</b> in or at [[the gates]], ib.<span class="bibl">160</span>,<span class="bibl">213</span> (both lyr.), al.; <b class="b3">πρὸς πύλαις</b> ib.<span class="bibl">377</span>,<span class="bibl">457</span>; ἐπὶ ταῖς πύλαισιν, οὗ τὸ τάριχος ὤνιον <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>1247</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> in Trag. sometimes of the [[house-door]], δωμάτων πύλαι <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>732</span>, cf. <span class="bibl">561</span>; <b class="b3">γυναικείους π</b>. [[gate]] or [[door]] leading to the women's apartments, ib.<span class="bibl">878</span>; πύλαις διπλαῖς ἐνήλατο <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1261</span>; ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>18</span>: also in sg., ib.<span class="bibl">1186</span>, <span class="bibl"><span class="title">El.</span>818</span>; of the [[door]] of a tent, <span class="bibl">Id.<span class="title">Aj.</span>11</span>; πύλης ἄναξ θυρωρέ <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>775</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">πύλαι Ἀΐδαο</b> the [[gates of the nether world]], periphr.for [[hell]], <span class="bibl">Il.5.646</span>,<span class="bibl">9.312</span>, <span class="bibl">Od.14.156</span>; Ἅιδου πύλαι <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1291</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>16.18</span>, etc.; also σκότου πύλαι <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>1</span>; νερτέρων π. <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span>1447</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[custom-house]], PTeb.5.34 (ii B.C.); <b class="b3">τετελώνηται διὰ πύλης</b> has paid the [[customs]], <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>1592</span>(iii A.D.), etc.; τὸ σύμβολον τῆς ἱερᾶς Συηνιτικῆς π. <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>79.10</span> (i B.C.); μισθωταὶ ἱερᾶς π. Σοήνης <span class="bibl"><span class="title">Ostr.</span>106</span>(ii A.D.), al., cf. <span class="title">Ostr.Bodl.</span>v <span class="title">C</span> 1 (ii A.D.), </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> generally, [[entrance]], [[orifice]], ἀμφὶ πύλας ἰσθμοῖο <span class="bibl">Emp.100.19</span>; ἀναπεπταμένας ἔχω τῶν ὤτων τὰς π. <span class="bibl">Ath.4.169a</span>; πύλας τοῖς ὠσὶν ἐπίθεσθε <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>218b</span>; <b class="b3">ἡλίου πύλαι</b>, Pythag. name for the eyes, <span class="bibl">D.L.8.29</span>; [[portal fissure]] of the liver, π. καὶ δοχαὶ χολῆς <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span>828</span>, cf. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span> 2.4.1</span>, <span class="bibl"><span class="title">Anat.</span>1</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>71c</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>496b32</span>, Gal.15.145; [[portal vein]] of the liver, <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>179</span>, Gal.2.785,5.542. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> pl., of the [[carceres]] in the circus, Aristid.1.124J. </span><span class="sense"><span class="bld">c</span> metaph., πύλας ὕμνων ἀναπιτνάμεν <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>6.27</span>; ἐπέων π. B.<span class="title">Fr.</span>4; ἐν πύλαις γήρως <span class="bibl">D.C.57.24</span>, cf. <span class="bibl">76.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[entrance into a country through mountains]], [[pass]], <span class="bibl">Hdt.5.52</span>: hence, [[Πύλαι]], [[αἱ]], the common name for [[Θερμοπύλαι]], [[the Gates]] of Greece, <span class="bibl">Id.7.201</span>, etc.: of other [[passes]], π. τῆς Κιλικίας καὶ τῆς Συρίας <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.4.4</span>; <b class="b3">αἱ Σύριαι π</b>. ib.<span class="bibl">5</span>; <b class="b3">αἱ Κάσπιαι π</b>. <span class="bibl">Str.11.12.1</span>; π. Λύδιαι <span class="bibl">Id.13.1.65</span>; <b class="b3">Ἀμανίδες π</b>. <span class="bibl">Id.14.5.18</span>, <span class="bibl">16.2.8</span> (αἱ Ἀμανικαὶ καλούμεναι <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>2.7.1</span>): these [[passes]] were sometimes really barred by [[gates]], <span class="bibl">Hdt.7.176</span>, cf. <span class="bibl">3.117</span>, <span class="bibl">5.52</span>, X. [[l.c.]]: the Isthmus is called <b class="b3">πόντοιο πύλαι</b>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.27</span>; Κορίνθου π. <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>9.86</span>; αἱ π. τῆς Πελοποννήσου <span class="bibl">X.<span class="title">Ages.</span>2.17</span>; <b class="b3">Πέλοπος νάσου θεόδματοι π</b>. B.<span class="bibl">p.437</span> J. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of [[narrow straits]], by which one enters a broad sea, <b class="b3">Πύλαι Γαδειρίδες</b> the <span class="title">Straits</span> of Gibraltar, <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>256</span>; <b class="b3">ἐπ' αὐταῖς στενοπόροις λίμνης π</b>., of the Thracian Bosporus, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>729</span>; <b class="b3">ἐν πύλαις</b>, of the Euripus, <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>803</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0817.png Seite 817]] ἡ, Thür, Thor der Stadt; Σκαιαὶ πύλαι, Il. 3, 145 u. oft; Δαρδάνιαι, 5, 798; des Lagers, πύλας ποιήσομεν εὖ ἀραρυίας, 7, 339; des Hauses u. Zimmers; bei Hom. u. Hes. nur im plur., wobei vielleicht an Flügelthüren zu denken ist; ἰθὺς σανίδων, αἵ ῥα πύλας εἴρυντο [[πύκα]] στιβαρῶς ἀραρυίας, Il. 12, 454, vgl. 18, 275, ὑψηλαί τε πύλαι, σανίδες τ' ἐπὶ τῇς ἀραρυῖαι; vgl. noch πεπταμένας ἐν χερσὶ πύλας ἔχετε, geöffnet, 21, 531; ἄνεσάν τε πύλας καὶ ἀπῶσαν ὀχῆας, ib. 537; auch οὐρανοῦ, 5, 749; u. ἐχθρὸς γάρ μοι [[κεῖνος]] [[ὁμῶς]] Ἀΐδαο πύλῃσιν, 9, 312 Od. 14, 156, d. i. wie der Tod; πύλας Ἀΐδαο περήσειν, Il. 5, 646, in's Reich der Todten eingehen werden; τὰν Ἀΐδαο πύλαν ἀραξεῖ, Theocr. 2, 160; Pind. οἰχθεισᾶν πυλᾶν, N. 1, 41, u. öfter, immer im plur.; auch übertr., πύλας ὕμνων ἀναπιτνάμεν, Ol. 6, 27; Aesch. u. Eur. immer im plur., πύλας ἀνοῖξαι, Ag. 590, Spt. oft; Soph. auch im sing., Ai. 11, κλῇθρ' ἀνασπάστου πύλης χαλῶσα Ant. 1171, häufiger aber im plur.; auch in Prosa im sing., der eine von zwei Thürflügeln, ἑτέρην πύλην παρακλίνας, Her. 3, 156; κλῄσαντες τὰς τοῦ βασιλικοῦ πύλας, Plat. Rep. VIII, 560 e; – auch übertr., πύλας [[πάνυ]] μεγάλας τοῖς ὠσὶν ἐπίθεσθε, Conv. 218 b; – ein Theil der Leber, Tim. 71 e; – Paß, im Gebirge, Her. 5, 52; Xen. An. 1, 4, 4; s. N. pr.; – überh. Oeffnung, Sp.
}}
{{ls
|lstext='''πύλη''': [ῠ], ἡ, [[κυρίως]] τὸ ἕτερον ἐκ τῶν φύλλων διφύλλου πύλης, ὀλίγον τι παρακλίναντες τὴν ἑτέραν πύλην Ἠρόδ. 3. 156˙ ἀλλὰ κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ πληθ., αἱ πύλαι πόλεως, ἀντίθετον τῷ [[θύρα]] (οἰκίας [[θύρα]]), Σκαιαὶ πύλαι Ἰλ. Γ. 145, κτλ.· πύλας εὖ ἀραρυίας Η. 339˙ πύκα στιβαρῶς ἀραρυίας Μ. 454˙ πεπταμένας ἐν χερσὶ πύλας ἔχετε Φ. 531˙ ἄνεσάν τε πύλας καὶ ἀπῶσαν ὀχῆας Φ. 537˙ πύλας ἀναπιτνάμεν, ανοῖξαι Πινδ. Ο. 6. 45, Αἰσχύλ. Ἀγ. 604˙ κλῇσαι Πλάτ. Πολ. 560C· [[παρατηρητέον]] δὲ ὅτι τὸ ἄρθρ. [[συχνάκις]] καὶ παρὰ τοῖς πεζογράφοις ἔτι παραλείπεται˙ - παρὰ Σοφ. [[ἐνίοτε]] καὶ καθ’ ἑνικόν, Ἀντ. 1186, Αἴ. 11, Ἠλ. 818, καὶ ὁ πληθ. [[ἐνίοτε]] κεῖται ἐπὶ πολλῶν πυλῶν, Αἰσχύλ. Θηβ. 125˙ - ἐν πύλαις, κατὰ τὰς πύλας, [[αὐτόθι]] 160, 213, κ. ἀλλ.˙ πρὸς πύλαις [[αὐτόθι]] 377, 457˙ - αἱ πύλαι τῆς πόλεως ἦτο [[τόπος]] [[ἔνθα]] κοινῶς συνήρχοντο πρὸς πωλήσεις καὶ ἀγοράς, κτλ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 1246. 2) παρὰ τοῖς Τραγ., [[ἐνίοτε]] λέγεται ἐπὶ τῆς θύρας οἰκίας, δωμάτων πύλαι Αισχύλ. Χο. 732, πρβλ. 561˙ γυναικείους π., τὴν θύραν τὴν ἄγουσαν εἰς τὸν γυναικῶνα, [[αὐτόθι]] 878˙ πύλαις διπλαῖς ἐνήλατο Σοφ. Ο. Τ. 1244˙ ἐκτὸς αὐλείων πυλῶν ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 18˙ ἐπὶ τῆς θύρας σκηνῆς, ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 11˙ [[οὕτως]] ἐν τῷ ἑνικῷ, ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 1186˙ πύλης [[ἄναξ]] θυρωρὲ ὁ αὐτ. ἐν τῷ Φλωρεντιαν Ἐτυμολογ. ἐν Mélanges de litt. Gr. σ. 32 3) Ἀΐδαο πύλαι, περίφρ. ἐπὶ τοῦ [[κάτω]] κόσμου, δηλ. τοῦ ᾅδου, Ἰλ. Ε. 646., Ι. 312, Ὀδ. Ξ. 150˙ Ἅιδου πύλαι Αἰσχύλ. Ἀγ. 1291, κτλ.˙ οὕτω, σκότου πύλαι Εὐρ. Ἑκ. 1˙ νερτέρων π. ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 1447. ΙΙ. [[καθόλου]], [[εἴσοδος]], [[ἄνοιγμα]], [[στόμιον]], ἀμφὶ πύλας ἰσθμοῖο Ἐμπεδ. 361˙ ἀναπεπταμένας ἔχω τῶν ὤτων τὰς π. Ἀθήν. 169Α˙ πύλας τοῖς ὠσὶ ἐπιτίθεσθαι Πλάτ. Συμπ. 218Β˙ ἐπὶ τοῦ [[ἥπατος]], π. καὶ δοχαὶ χολῆς, τὸ [[στόμιον]] τῆς χοληδόχου κύστεως, Εὐρ. Ἠλ. 828, πρβλ. Πλάτ. Τίμ. 71C, Ἀριστ. Π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 17, 12. 2) ἡ εἴς τινα χώραν [[εἴσοδος]] διὰ μέσου ὀρέων, ὀρεινὴ διάβασις, Ἡρόδ. 5. 52˙ - [[ἐντεῦθεν]], [[Πύλαι]], αἱ, τὸ κοινὸν [[ὄνομα]] ἀντὶ τοῦ Θερμοπύλαι, ἡ παρὰ τὰ ὄρη [[εἴσοδος]] ἐκ Θεσσαλίας εἰς τὴν Λοκρίδα θεωρουμένη ὡς ἡ [[πύλη]] τῆς Ἑλλάδος, πρῶτον παρ’ Ἡρόδ. 7. 176, 201˙ οὕτω, π. τῆς Κιλικίας καὶ τῆς Συρίας, ἐπὶ τῆς μεταξὺ τῶν ὀρέων διόδου ἀπὸ τῆς Συρίας εἰς τὴν Κιλικίαν, Ξεν. Ἀν. 1. 4, 4˙ αἱ Σύριαι π. [[αὐτόθι]] 5, πρβλ. Ἡρόδ. 5. 52˙ [[ὡσαύτως]], Κασπίαις πύλαις Στράβ. 520˙ πύλαι Λύδιαι ὁ αὐτ. 613˙ Ἀμανίδες π. ὁ αὐτ. 676, 571 (αἱ Ἀμανικαὶ καλούμεναι Ἀρρ. Ἀν. 2. 7)˙ - ([[ἐνίοτε]] δὲ αἱ δίοδοι αὖται καὶ πράγματι ἐκλείοντο διὰ πυλῶν, Ἡρόδ. 7. 176, πρβλ. 3. 117., 5. 52, Ξενοφ. ἔνθ’ ἀνωτ.)˙ - [[οὕτως]] ὁ Ἰσθμὸς καλεῖται Πόντοιο πύλαι, Πινδ. Ν. 10. 50 ἢ Κορίνθου π., ὁ αὐτ. Ο 9. 129˙ ἢ αἱ π. τῆς Πελοποννήσου, Ξεν. Ἀγησ. 2. 17˙ ἢ Πέλοπος νάσου θεόδματοι πύλαι Βακχυλ. Ἀποσπ. 28 [7] Blass, ἴδε πυλωρὸς Ι. 3) [[ὡσαύτως]] ἐπὶ στενοῦ πορθμοῦ, δι’ οὖ τις εἰσέρχεται εἰς εὐρεῖαν θάλασσαν, [[Πύλαι]] Γαδειρίδες, ὁ πορθμὸς τοῦ Γιβραλτάρ, Πινδ. Ἀποσπ. 155˙ [[οὕτως]], ἐπ’ αὐταῖς στενοπόροις λίμνης π., ἐπὶ τοῦ Θρᾳκικοῦ Βοσπόρου, Αἰσχύλ. Πρ. 729˙ ἐν πύλαις, ἐπὶ τοῦ Εὐρίπου, Εὐρ. Ι. Α. 803.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br /><b>A.</b> <i>n. comm.</i> :<br /><b>I.</b> <i>au sg.</i> battant d’une porte, <i>p. ext.</i> porte;<br /><b>II.</b> [[αἱ]] πύλαι porte (d’une maison <i>ou</i> d’un palais, d’une tente, d’un camp, de tours, de fortifications, d’une ville) ; <i>particul. à Troie</i> les portes Scées (v. [[Σκαιαί]]);<br /><b>III.</b> <i>p. ext.</i> passage <i>en gén.</i> :<br /><b>1</b> <i>en parl. de désignation géograph.</i> isthme, détroit, canal, écluse, défilé d’une montagne;<br /><b>2</b> <i>en parl. d’organes (un vaisseau du foie, etc.)</i>;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> πύλαι πολέμου PLUT portes de la guerre, <i>etc.</i><br /><b>B.</b> <i>noms de lieu : v.</i> [[Πύλαι]].<br />'''Étymologie:''' pê de la R. Πελ. agiter, pousser ; cf. <i>lat.</i> pello.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[gate]], gates, [[always]] pl., [[with]] [[reference]] to the [[two]] wings. Poetically Ἀίδᾶο (periphrasis [[for]] [[death]]), οὐρανοῦ, Ὀλύμπου, Ἠελίοιο, ὀνείρειαι, ὀνείρων, Od. 4.809, Od. 19.562, Ε, Od. 14.156.
}}
{{eles
|esgtx=[[puerta]]
}}
{{StrongGR
|strgr=[[apparently]] a [[primary]] [[word]]; a [[gate]], i.e. the [[leaf]] or [[wing]] of a folding [[entrance]] ([[literally]] or [[figuratively]]): [[gate]].
}}
{{Thayer
|txtha=πύλης, ἡ ([[perhaps]] [[feminine]] of [[πόλος]] (cf. English [[pole]] i. e. [[axis]]) from the [[root]] [[πελῶ]], to [[turn]] ([[Curtius]], p. 715)), from Homer down; the Sept. [[very]] [[often]] for שַׁעַר, [[occasionally]] for דְּלֵת, [[sometimes]] for פֶּתַח; a [[gate]] (of the larger [[sort]], in the [[wall]] [[either]] of a [[city]] or a [[palace]]; Thomas Magister (p. 292,4) πύλαι [[ἐπί]] τείχους. θύραι [[ἐπί]] οἰκίας): of a [[town]], L T Tr WH; πύλαι ᾅδου, the gates of [[Hades]] (likened to a [[vast]] [[prison]]; [[hence]], the 'keys' of [[Hades]], [[κατισχύω]]); [[access]] or [[entrance]] [[into]] [[any]] [[state]]: R G T brackets Tr WH marginal [[reading]], 14 R G L brackets T brackets Tr WH; R L marginal [[reading]] (On its [[omission]] [[see]] [[προβατικός]].)
}}
{{grml
|mltxt=η, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> [[μεγάλη]] [[θύρα]] πόλης, ανακτόρου, φρουρίου, στρατοπέδου, στρατώνα, ναού ή άλλου μεγάλου οικοδομήματος<br /><b>2.</b> στενή [[δίοδος]] διά μέσου ορέων σε κάποιον [[τόπο]]<br /><b>3.</b> η [[είσοδος]] κτηρίου<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «πύλαι Άδου» <br />α) οι θύρες από τις οποίες εισερχόταν [[κάποιος]] στον [[κάτω]] κόσμο<br />β) ο Άδης<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ανατ.</b> [[τμήμα]] ενός σπλάγχνου το οποίο γενικά εισέχει αποτελώντας το [[σημείο]] εισόδου τών αγγείων και τών νεύρων του οργάνου (α. «ηπατικές πύλες» β. «νεφρικές πύλες»)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «ωραία [[πύλη]]» ή «[[πύλη]] [[μεγάλη]]» ή «πύλαι μεγάλαι» ή «[[πύλη]] αργυρά» ή «πύλαι αργυραί» ή «[[βασιλική]] [[πύλη]]» ή «βασιλικαί πύλαι» ή «[[πύλη]] της Κιβωτού»<br />i) η μεσαία από τις [[τρεις]] πύλες με τις οποίες ο [[νάρθηκας]], στον ναό της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης, συγκοινωνούσε με τον [[κυρίως]] ναό<br />ii) ([[σήμερα]]) η κεντρική [[πύλη]] που οδηγεί από τον [[κυρίως]] ναό στο Ιερό Βήμα από την οποία εισέρχονται μόνο οι ιερουργοί<br />β) «υψηλή [[πύλη]]»<br />i) (αρχικά) η [[είσοδος]] της σουλτανικής σκηνής<br />ii) ([[μετά]] την [[κατάληψη]] της Κωνσταντινούπολης) το σουλτανικό [[ανάκτορο]]<br />iii) (αργότερα) το [[τμήμα]] του ανακτόρου που στέγαζε το [[γραφείο]] του Μεγάλου Βεζύρη και τών υπηρεσιών του<br />iv) (από τον 18ο αιώνα ώς το 1923, όταν η [[πρωτεύουσα]] του τουρκικού κράτους μεταφέρθηκε στην Άγκυρα) η [[κυβέρνηση]] του σουλτάνου<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />η [[είσοδος]] του ουρανού, του παραδείσου κ.λπ. («ἡ [[πύλη]] τῆς πρὸς ἡμᾱς σου Κύριε συγκαταβάσεως», Μηναί.)<br /><b>μσν.</b><br />[[επίθετο]] της Παναγίας<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το ένα από τα δύο φύλλα δίφυλλης θύρας<br /><b>2.</b> (στον εν. και στον πληθ.) η [[είσοδος]] του τείχους πόλης<br /><b>3.</b> η [[είσοδος]] σκηνής<br /><b>4.</b> [[τελωνειακός]] [[σταθμός]]<br /><b>5.</b> [[δίοδος]], [[άνοιγμα]], [[στόμιο]] («ἀναπεπταμένας ἔχω τῶν ὤτων τὰς πύλας», <b>Αθήν.</b>)<br /><b>6.</b> [[αφετηρία]] σε [[ιπποδρόμιο]]<br /><b>7.</b> η [[πυλαία]] [[φλέβα]]<br /><b>8.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ πύλαι</i><br />α) τα θυρόφυλλα<br />β) <b>μτφ.</b> το [[σημείο]] από το οποίο εισέρχεται [[κάποιος]] [[κάπου]], τα πρόθυρα («ἐν πύλαις [[γήρως]]», Δίων Κάσσ.)<br />γ) [[στενός]] [[πορθμός]] («[[Πύλαι]] Γαδειρίδες» — το στενό του Γιβραλτάρ, <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>9.</b> (<b>στον πληθ. ως κύριο όν.</b>) οι Θερμοπύλες<br /><b>10.</b> <b>φρ.</b> α) «Πόντοιο πύλαι» ή «Κορίνθου πύλαι» ή «πύλαι τῆς Πελοποννήσου» ή «Πέλοπος νάσου θεόδμαται πύλαι» — ο Ισθμός της Κορίνθου<br />β) «πύλαι καὶ δοχαὶ χολῆς» — το [[στόμιο]] της χοληδόχου κύστεως.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τ. του τεχνικού λεξιλογίου, πιθ. [[δάνειος]], άγνωστης ετυμολ. (<b>πρβλ.</b> και λ. [[μέγαρο]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πύλη:''' [ῠ], ἡ,<br /><b class="num">I. 1.</b> το ένα [[φύλλο]] από το [[ζευγάρι]] φύλλων μιας δίφυλλης πόρτας, σε Ηρόδ.· [[κυρίως]] στον πληθ., οι πύλες της πόλης, αντίθ. προς το [[θύρα]] (η πόρτα του σπιτιού), σε Ομήρ. Ιλ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> στους Τραγ., μερικές φορές λέγεται για την πόρτα του σπιτιού.<br /><b class="num">3.</b> <i>Ἀΐδαο πύλαι</i>, περιφρ. για τον Κάτω Κόσμο, σε Όμηρ., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">II. 1.</b> γενικά, [[είσοδος]], [[άνοιγμα]], [[στόμιο]], λέγεται για το [[συκώτι]], <i>π. καὶ δοχαὶ χολῆς</i>, το [[στόμιο]] της χοληδόχου κύστης, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[είσοδος]] στη [[χώρα]] μέσα από τα βουνά, ορεινή [[διάβαση]], σε Ηρόδ.· [[ιδίως]], [[Πύλαι]], <i>αἱ</i>, το κοινό όνομα των Θερμοπυλών ([[Θερμοπύλαι]]), η [[είσοδος]] μέσα από τα βουνά από τη [[Θεσσαλία]] στη [[Λοκρίδα]] που θεωρείται η [[πύλη]] της Ελλάδας, στον ίδ.· ομοίως, λέγεται για το [[πέρασμα]] από τη [[Συρία]] στην [[Κιλικία]], σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> επίσης λέγεται για στενό πορθό μέσω του οποίου εισέρχεται [[κανείς]] στην ανοιχτή [[θάλασσα]], στο [[πέλαγος]], <i>ἐπ' αὐταῖς λίμνης π</i>., λέγεται για το Θρακικό Βόσπορο, σε Αισχύλ.· <i>ἐν πύλαις</i>, για τον Εύριπο, σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''πύλη:''' (ῠ) ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[створка]] (двери или ворот): παρακλίνειν τὴν ἑτέρην πύλην Her. приоткрыть одну половину ворот;<br /><b class="num">2)</b> преимущ. pl. ворота, врата Hom., Pind., Aesch., Plat., реже дверь Trag.: Ἀΐδαο πύλαι Hom., Ἃιδου πύλαι Aesch. etc., тж. σκότου или νερτέρων πύλαι Eur. врата Аида, т. е. подземное царство;<br /><b class="num">3)</b> pl. вход, проход (λίμνης πύλαι Aesch.): πύλαι χολῆς Eur. желчный проток.
}}
{{elnl
|elnltext=πύλη -ης, ἡ deurvleugel; meestal plur. stadspoort. οἱ δ’ ἄνεσάν τε πύλας zij openden de poort Il. 21.537; ἥατο... ἐπὶ Σκαιῇσι πύλῃσι ze zaten bijeen bij de Scaeïsche poort Il. 3.149. huisdeur, poort:; κλῇθρ ( α )... πυλῆς χαλῶσα de grendel van de deur losmakend Soph. Ant. 1186; π. Ἀΐδαο de poort van Hades (onderwereld) Il. 5.646; σκότου π. poort van de duisternis Eur. Hec. 1; overdr.. τοῦ πολέμου π. de poorten van de oorlog Plut. Caes. 33.1. ingang, toegang:. πύλας πάνυ μεγάλας τοῖς ὠσὶν ἐπίθεσθε sluit jullie oren af met heel grote deuren Plat. Smp. 218b; πυλαὶ καὶ δοχαὶ χολῆς leverpoort en galblaas Eur. El. 828. geogr. bergpas:; αἱ Πύλαι Thermopylae Hdt. 7.201; π. τῆς Κιλικίας καὶ τῆς Συρίας bergpas tussen Cilicië en Syrië Xen. An. 1.4.4; zeestraat:; Κορίνθου π. straat van Korinthe Pind.; van de Euripus. Eur. IA 803.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[wing of a door]], [[gate]], mostly in plur. [[door]], [[gate]], especially of town-gates, gates of an camp a. the like (Il.); <b class="b2">entrance, access, bottleneck etc.</b>, also as PlN (Pi., Emp., IA.).<br />Compounds: Several compp., e.g. <b class="b3">πυλ-άρτης</b> m. [[gate-closer]], adjunct of Hades, also as PN (Hom.), to <b class="b3">ἀρ-</b> in [[ἀραρίσκω]] (s.v.) with univerbating <b class="b3">τη-</b>suffix (Bechtel Lex. s.v., Fraenkel Nom. ag. 1. 31 w. n. 2); <b class="b3">πυλ-ωρός</b>, ep. <b class="b3">πυλα-ωρός</b>, Hdt. <b class="b3">πυλ-ουρός</b>, H. <b class="b3">πυλ-αυρός</b> (Dor.), <b class="b3">-ευρός</b> (Ion.) [[gate-keeper]], [[guard]] (Il.); on the comp.vowel and 2. member s. on [[ὁράω]] and Schwyzer 438, Leumann Hom. Wörter 223 n. 20: 2c, Chantraine Gramm. hom. 1, 161; <b class="b3">ἑπτά-πυλος</b> [[with seven gates]] (ep. lyr. Il.); PlN <b class="b3">Θερμο-πύλαι</b> pl. (Simon., Hdt. etc.); the Att. orator a.o. for it [[Πύλαι]], cf. Risch IF 59, 267.<br />Derivatives: 1. Dimin. <b class="b3">πυλ-ίς</b>, <b class="b3">-ίδος</b> f. (IA.); 2. <b class="b3">-ώματα</b> pl. n. [[gate]] (A, E.; cf. Sommer Zum Zahlwort 9 n.1), formal enlargement (Chantraine Form. 186f.); 3. <b class="b3">-εών</b> (sp.), <b class="b3">-ών</b> (Arist., hell.). -(<b class="b3">ε)ῶνος</b> m. [[gate-space]], [[gateway]], [[gate-building]]; 4. <b class="b3">Πυλ-ᾶτις</b>, <b class="b3">-ιδος</b> f. [[belonging to Πύλαι]] (S. in lyr.), <b class="b3">-αϊ̃τις</b>, <b class="b3">-ιδος</b> f. [[belonging to a gate]] (Lyc. 356; for [[Πυλᾶτις]]?; cf. Redard 10 a. 212). 5. [[πυλαῖος]] [[belonging to a gate]] (late), [[belonging to Πύλαι]] (Demeter; Call.); PN [[Πύλαιος]] (Β842); [[Πυλαία]], <b class="b3">-ίη</b> f. adjunct of the amphictyonian meeting in [[Πύλαι]] (IA.); from it [[Πυλαιασταί]] m. pl. prop. *"members of [[Πυλαία]]" (on the formation Fraenkel Nom. ag. 1, 175ff.; hardly correct Bechtel Dial. 2, 655), metaph. [[mountebank]], [[liar]] (Phot., Suid.; Rhod. after H.); prob. also [[πυλαϊκός]] [[conjurer-like]] (late). 6. Denom. verb <b class="b3">πυλ-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b> <b class="b2">to be(come) provided with gates</b> (Ar., X.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: As opposed to the inherited [[θύρα]] without etymology; so prob. technical LW [loanword] like many other expressions of architecture (e.g. [[μέγαρον]]; s. also Schwyzer 62). Vain attempts at interpretation in Bq (rejected). -- So prob. Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=πψ/λη, ἡ,<br /><b class="num">I.</b> one [[wing]] of a [[pair]] of [[double]] gates, Hdt.: [[mostly]] in plural the gates of a [[town]], opp. to [[θύρα]] (a [[house]]-[[door]]), Il., [[attic]]<br /><b class="num">2.</b> in Trag., [[sometimes]], of the [[house]]-[[door]].<br /><b class="num">3.</b> Ἀΐδαο πύλαι, periphr. for the [[nether]] [[world]], [[hell]], Hom., Aesch., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], an [[entrance]], of the [[liver]], π. καὶ δοχαὶ χολῆς the [[orifice]] and [[receptacle]] of [[gall]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> an [[entrance]] [[into]] a [[country]] [[through]] mountains, a [[mountain]]-[[pass]], Hdt.: esp. [[Πύλαι]], ῶν, αἱ, the [[common]] [[name]] for [[Θερμοπύλαι]], the [[pass]] [[round]] the mountains from [[Thessaly]] to [[Locris]], considered the gates of [[Greece]], Hdt.; so, of the [[pass]] from [[Syria]] [[into]] [[Cilicia]], Xen., etc.<br /><b class="num">3.</b> also of [[narrow]] straits, by [[which]] one enters a [[broad]] sea, ἐπ' αὐταῖς λίμνης π., of the Thracian [[Bosporus]], Aesch.; ἐν πύλαις, of the [[Euripus]], Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''πύλη''': {púlē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘Tür-, Torflügel’, meist im Plur. [[Tor]], [[Pforte]], bes. vom Stadttore, Tore eines Lagers u. dgl. (seit Il.); [[Eingang]], [[Zugang]], [[Engpaß]], auch als ON (Pi., Emp., ion. att.).<br />'''Composita''': Mehrere Kompp., z.B. [[πυλάρτης]] m. [[Torschließer]], Beiwort des Hades, auch als PN (Hom.), zu ἀρ- in [[ἀραρίσκω]] (s.d.) mit univerbierendem τη-Suffix (Bechtel Lex. s.v., Fraenkel Nom. ag. 1. 31m. A. 2); [[πυλωρός]], ep. [[πυλαωρός]], Hdt. [[πυλουρός]], H. [[πυλαυρός]] (dor.), -ευρός (ion.) [[Torwart]], [[Wächter]] (seit Il.); zum Komp.vokal und Hinterglied s. zu [[ὁράω]] und Schwyzer 438, Leumann Hom. Wörter 223 A. 20: 2c, Chantraine Gramm. hom. 1, 161; [[ἑπτάπυλος]] [[siebentorig]] (ep. lyr. seit Il.); ON [[Θερμοπύλαι]] pl. (Simon., Hdt. usw.); die att. Redner u.a. dafür [[Πύλαι]], vgl. Risch IF 59, 267.<br />'''Derivative''': Davon 1. das Demin. [[πυλίς]], -ίδος f. (ion. att.); 2. -ώματα pl. n. [[Tor]] (A, E.; vgl. Sommer Zum Zahlwort 9A.1), formale Erweiterung (Chantraine Form. 186f.); 3. -εών (sp.), -ών (Arist., hell. u.sp.). -(ε)ῶνος m. [[Torraum]], [[Torweg]], [[Torgebäude]]; 4. [[Πυλᾶτις]], -ιδος f. [[zu [[Πύλαι]] gehörig]] (S. in lyr.), -αϊ̃[[τις]], -ιδος f. [[zum Tor gehörig]] (Lyk. 356; für [[Πυλᾶτις]]?; vgl. Redard 10 u. 212). 5. [[πυλαῖος]] [[zum Tor gehörig]] (sp.), [[zu [[Πύλαι]] gehörig]] (Deme- ter; Kall.); PN [[Πύλαιος]] (Β842); [[Πυλαία]], -ίη f. Bew. der amphiktyonischen Versammlung in [[Πύλαι]] (ion. att.); davon Πυλαιασταί m. pl. eig. *"Mitglieder der [[Πυλαία]]" (zur Bild. Fraenkel Nom. ag. 1, 175ff.; kaum richtig Bechtel Dial. 2, 655), übertr. [[Marktschreier]], [[Lügner]] (Phot., Suid.; rhod. nach H.); wohl auch [[πυλαϊκός]] [[gauklerisch]] (sp.). 6. Denom. Verb πυλόομαι, -όω ‘mit Toren versehen (werden)’ (Ar., X.).<br />'''Etymology''': Im Gegensatz zur altererbten [[θύρα]] ohne Etymologie; somit wohl technisches LW wie viele andere Ausdrücke der Baukunst (z.B. [[μέγαρον]]; s. noch Schwyzer 62). Vergebliche Deutungsversuche bei Bq (abgelehnt). Pelasgische Etymologie bei v. Windekens Le Pél. 130f.<br />'''Page''' 2,623-624
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：pÚlh 匹累<br />'''詞類次數'''：名詞（10）<br />'''原文字根'''：大門 相當於： （[[שַׁעַר]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：大門*，城門，門，門口<br />'''同源字'''：1） （[[πύλη]]）大門 2）建築物的大門口參讀 （[[θύρα]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（10）；太（4）；路（1）；徒（4）；來（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 門（6） 太7:13； 太7:13； 太7:14； 太16:18； 路7:12； 徒12:10；<br />2） 城門（3） 徒9:24； 徒16:13； 來13:12；<br />3） 門口（1） 徒3:10
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[gate]]
}}