View source for ἐντέμνω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐντέμνω
|Medium diacritics=ἐντέμνω
|Low diacritics=εντέμνω
|Capitals=ΕΝΤΕΜΝΩ
|Transliteration A=entémnō
|Transliteration B=entemnō
|Transliteration C=entemno
|Beta Code=e)nte/mnw
|Definition=Ion. ἐντάμνω, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[cut in]], [[engrave upon]], ἐν τοῖσι λίθοισι γράμματα <span class="bibl">Hdt.8.22</span>; of a map, χάλκεον πίνακα, ἐν τῷ γῆς . . περίοδος ἐνετέτμητο <span class="bibl">Id.5.49</span>: [[cut]] or [[scoop]] a hollow in a thing, in Pass., [[ἐντετμέαται]] Hp <span class="title">Art.</span>72; ἐντετμημένου τοῦ σπληνίου <span class="bibl">Orib.46.25.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[cut up a victim]], [[sacrifice]], [[ἥρωϊ]] to a hero, <span class="bibl">Th.5.11</span>, cf. <span class="bibl">Luc.<span class="title">Scyth.</span>1</span>; ἐ. σφάγιά τινι <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sol.</span>9</span>:—Med., <b class="b3">εἰ . . ἵππον τόμιον ἐντεμοίμεθα</b> [[should get]] it [[cut up]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>192</span>:—Pass., ἐντέμνεται σφάγια <span class="bibl">Dion.Byz.14</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[cut in]], [[shred in]], of herbs in a remedy, metaph., <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[cut]], ναῦς ἐ. κύματα <span class="bibl">Ph.1.352</span>, cf. <span class="bibl">Luc. <span class="title">Tim.</span>22</span> (Pass.), <span class="bibl"><span class="title">Tox.</span>37</span>, <span class="bibl"><span class="title">Tox.</span>37</span>, <span class="bibl"><span class="title">Hist.Conscr.</span>25</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0855.png Seite 855]] (s. [[τέμνω]], 1) einschneiden, hineinschneiden, γράμματα ἐν λίθοις Her. 8, 22; Sp.; τὴν μήρινθον, zerschneiden, Luc. – 2) ein Opferthier schlachten; absol., ἥρωϊ ἐντ. Thuc. 5, 11; Luc. Scyth. 1; σφάγιά τινι, Plut. Sol. 9; med., [[τόμιον]] ἐντεμοίμεθα Ar. Lys. 192. – 31 von dem Arzte hergenommen, [[ἄκος]] ὕπνου, ein Heilmittel gegen den Schlaf bereiten, Aezeh. Ag. 17.
}}
{{ls
|lstext='''ἐντέμνω''': Ἰων. -[[τάμνω]], [[ἐγκολάπτω]], ἐγχαράττω, ἐντάμνων ἐν τοῖσι λίθοισι γράμματα Ἡρόδ. 8. 22· ἐπὶ γεωγραφικοῦ πίνακος, χάλκεον πίνακα, ἐν τῷ γῆς... [[περίοδος]] ἐνετέτμητο ὁ αὐτ. 5. 59· [[ἐγκόπτω]], βαθύνω δι’ ἐργαλείου, ἐπὶ ξύλου, Ἱππ. π. Ἄρθρ. 834. ΙΙ. [[τέμνω]], [[κόπτω]], 1) [[τέμνω]], [[σφάζω]], τὸ [[θῦμα]], [[θυσιάζω]], ἥρωι Θουκ. 5. 11· ἐντ. σφάγιά τινι Πλουτ. Σόλων 2: καὶ ἐν τῷ Μέσ., εἰ... ἵππον [[τόμιον]] ἐντεμοίμεθα Ἀριστοφ. Λυσ. 192, πρβλ. [[ἔντομος]], [[τόμος]]. 2) ὕπνου τόδ’ ἀντίμολον ἐντέμνων [[ἄκος]], ἀπὸ τῶν ῥιζοτομούντων, δηλ., μεταχειριζόμενοι τοῦτο τὸ ἀντίμολπον ὡς [[ἀντιφάρμακον]] κατὰ τοῦ ὕπνου, Αἰσχύλ. Ἀγ. 16, πρβλ. [[ἀντιτέμνω]], [[τέμνω]], ΙΙ. 3. 3) [[κόπτω]], [[ἐπειδὰν]] τὸ [[σημεῖον]] ἀφαιρεθῇ καὶ τὸ [[λίνον]] ἐντμηθῇ Λουκ. Τίμων 22.
}}
{{bailly
|btext=<b>1</b> tailler dans, entailler ; γράμματα [[ἐν]] λίθοις HDT graver des lettres sur des pierres ; [[ἄκος]] ESCHL préparer <i>litt.</i> couper un remède;<br /><b>2</b> couper en deux, couper;<br /><b>3</b> courber la tête de la victime vers la terre et lui couper la gorge : ἐντ. τινί une victime en l'honneur de qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ἐν]], [[τέμνω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> jón. [[ἐντάμνω]] Hdt.8.22, Aret.<i>CA</i> 1.1.21<br /><b class="num">• Morfología:</b> [v. pas. perf. ind. 3<sup>a</sup> plu. ἐντετμέαται Hp.<i>Art</i>.72]<br /><b class="num">I</b> c. ac. de resultado<br /><b class="num">1</b> [[grabar]], [[inscribir]] c. ἐν y dat. o εἰς y ac. ἐντάμνων ἐν τοῖσι λίθοισι γράμματα Hdt.l.c., ἐνταμὼν γράμματα ἐς μὲν τὴν (στήλην) Ἀσσύρια Hdt.4.87, [[γυνή]] τις ἐς τὸν βραχίονα γράμματα [[ἄττα]] ἐντεμοῦσα D.C.55.31.2, εἰς βάθος ἐντέμνουσι ... τοὺς χαρακτῆρας Gr.Nyss.<i>Pss</i>.160.19, en v. pas. πίνακα ἐν τῷ γῆς ἁπάσης περίοδος ἐνετέτμητο Hdt.5.49, μέτρον ... ἐντετμημένον γραμμαῖς διαιρούσαις τὸ σύμπαν εἰς μέρη ιβ' Gal.13.616.<br /><b class="num">2</b> [[tallar]], [[labrar]] en v. pas. ἀρκεῖ ... ἐντετμῆσθαι ὡς καπέτους μακρὰς πέντε ἢ ἕξ (en el tablero) basta que estén talladas unas cinco o seis hendiduras grandes para la fabricación del «banco hipocrático»</i>, Hp.<i>Art</i>.72, cf. [[l.c.]], προστιβάδας ... κατὰ τὴν πέτραν ἐντετμημένας D.S.17.85, ἐν δὲ τοῖς ἀξονίοις ἕλικες ἐντέμνονται en las barras se tallan unas roscas</i> Hero <i>Dioptr</i>.4<br /><b class="num">•</b>fig., c. suj. de pers. [[estar entallado]] c. ac. de rel. ἄνδρες ... τῶν σφηκῶν τὰς γαστέρας μᾶλλον ἐντετμημένοι hombres más entallados de cintura que las avispas</i> D.Chr.8.13.<br /><b class="num">II</b> c. ac. de obj. externo<br /><b class="num">1</b> [[cortar]], [[hacer una incisión o corte en]], [[rajar]] τὸ [[δέρμα]] ἐντεμών Arist.<i>HA</i> 595<sup>b</sup>8, τὴν βάλανον Aen.Tact.18.5, τὸ στῆθος App.<i>BC</i> 2.117, τοὺς δακτύλους Luc.<i>Tox</i>.37, τὴν φλέβα D.C.62.26.4, τὸν ἄξονα τοῦ ἅρματος Philostr.Iun.<i>Im</i>.9.6, en v. pas. φλέβες ἐντεμνόμεναι Gal.15.789, cf. 11.305, en perf. ἐντετμημένου τοῦ σπληνίου habiendo hecho un corte en el apósito</i> Orib.46.25.4<br /><b class="num">•</b>fig. ἐ. κύματα [[cortar las olas]], [[atravesar el mar]] ναῦς ἐ. κύματα Ph.1.352.<br /><b class="num">2</b> cirug. [[hacer una incisión]], [[sajar]] τουτέων ἐντάμνειν τινά (τὸ ἰνίον ἠδὲ τὸν θώρηκα) Aret.1.8.4, cf. [[l.c.]]<br /><b class="num">•</b>bot. [[sangrar]], [[hacer un entalle en para extraer savia u otros jugos]] τὴν σμύρναν ... ἐ. Thphr.<i>HP</i> 9.1.6, ἐκ πλαγίου δὲ τὰς κωδύας Dsc.4.64.7, τὸν φλοιόν Gal.11.892, en v. pas. ἡ ῥίζα καὶ ὁ καυλὸς ἐντέμνεται se sangran la raíz y el tallo</i> Thphr.<i>CP</i> 6.11.15, cf. <i>HP</i> 9.1.7<br /><b class="num">•</b>fig. [[extraer]] o [[preparar]] ὕπνου τόδ' ἀντίμολπον ἐντέμνων [[ἄκος]] extrayendo este remedio que cura el sueño con el canto</i> A.<i>A</i>.17.<br /><b class="num">3</b> en cont. relig. [[proceder al corte sacrificial]], [[sacrificar en honor de]] c. dat. de héroes o dioses ἐ. σφάγια ... τοῖς ἥρωσιν Plu.<i>Sol</i>.9, Ἐνυαλίῳ σκύλακας ἐντέμνουσι Plu.2.290d, en v. pas. Πολυείδῳ μάντει ... ἐντέμνεται σφάγια Dion.Byz.14<br /><b class="num">•</b>en v. med. mismo sent. εἰ ... ἵππον ... ἐντεμώμεθα Ar.<i>Lys</i>.192<br /><b class="num">•</b>abs. [[hacer sacrificios]], [[sacrificar]] ὡς ἥρῳ ἐντέμνουσι a Brásidas, Th.5.11, cf. <i>Thasos</i> 141.10 (IV a.C.), Luc.<i>Scyth</i>.1.<br /><b class="num">4</b> [[seccionar]], [[partir]], [[romper]] τὰς σφραγῖδας Charito 4.5.8, τὴν μήρινθον Luc.<i>Herm</i>.28, en v. pas. ἐπειδὰν δὲ τὸ σημεῖον ἀφαιρεθῇ καὶ τὸ λίνον ἐντμηθῇ Luc.<i>Tim</i>.22.
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἐντέμνω]], Α ιων. τ. [[ἐντάμνω]])<br />[[κάνω]] [[τομή]], [[εγκοπή]] σε [[κάτι]], εγχαράζω<br />(«ἐντάμνων ἐν τοῖσι λίθοισι γράμματα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κόβω]], [[αποκόπτω]]<br /><b>2.</b> [[διασχίζω]]<br /><b>3.</b> [[σφάζω]] στον βωμό για [[θυσία]] («ἐντέμνεται σφάγια»)<br /><b>4.</b> (για βότανα που χρησιμοποιούνται ως [[φάρμακο]]) [[κόβω]] κομμάτια.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐντέμνω:''' Ιων. -[[τάμνω]], μέλ. <i>-τεμῶ</i>,<br /><b class="num">I.</b> [[κόβω]], [[χαράζω]] πάνω, <i>ἐν τοῖσι λίθοισι γράμματα</i>, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> [[τέμνω]], [[κόβω]],<br /><b class="num">1.</b> [[σφάζω]] [[θύμα]], [[θυσιάζω]], σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[κόβω]], [[κομματιάζω]], [[τεμαχίζω]], [[ψιλοκόβω]], όπως τα βότανα σε φαρμακευτικό [[παρασκεύασμα]], [[ἄκος]] ἐντ., σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> [[κόβω]], [[τέμνω]], [[διαιρώ]] στα [[δύο]], σε Λουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἐντέμνω:''' ион. [[ἐντάμνω]] (fut. ἐντεμῶ; pf. pass. ἐντέτμημαι)<br /><b class="num">1)</b> в(ы)резывать, высекать (γράμματα ἐν τοῖσι λίθοισι Her.);<br /><b class="num">2)</b> [[перерезывать]], [[разрезать]] (τὸ [[λίνον]] Luc.);<br /><b class="num">3)</b> [[закалывать в жертву]] (σφάγιά τινι Plut.; med. ἵππον Arph.);<br /><b class="num">4)</b> [[приносить жертву]] (ἥρωϊ Thuc.);<br /><b class="num">5)</b> нарезать, измельчать, т. е. приготовлять ([[ἄκος]] ὕπνου Aesch.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ionic -[[τάμνω]] fut. -τεμῶ<br /><b class="num">I.</b> to cut in, [[engrave]] [[upon]], ἐν τοῖσι λίθοισι γράμματα Hdt.<br /><b class="num">II.</b> to cut up,<br /><b class="num">1.</b> to cut up the [[victim]], [[sacrifice]], Thuc.<br /><b class="num">2.</b> to cut in, [[shred]] in, as herbs in a [[medical]] [[mixture]], [[ἄκος]] ἐντ. Aesch.<br /><b class="num">3.</b> to cut in two, Luc.
}}