View source for χήμη

{{LSJ1
|Full diacritics=χήμη
|Medium diacritics=χήμη
|Low diacritics=χήμη
|Capitals=ΧΗΜΗ
|Transliteration A=chḗmē
|Transliteration B=chēmē
|Transliteration C=chimi
|Beta Code=xh/mh
|Definition=ἡ, (χάσκω) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[yawning]], [[gaping]], Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[clam]], <span class="bibl">Philyll. 13</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>547b13</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>15.12</span>; <b class="b3">χ. τραχεῖαι, λεῖαι</b>, <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span> 82.12</span> (iii B. C.), cf. Xenocr.<span class="title">Aq.</span>31. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[measure]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.75</span>, <span class="bibl">78</span>: there were larger and smaller kinds, Cleopatra ap.Gal.19.769.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1353.png Seite 1353]] ἡ, 1) das Gähnen, Maulaufsperren. – Dah. die Gienmuschel, mit zwei klaffenden Schaalen, chama, Arist. H. A. 5, 15 Ael. H. A. 15, 12 u. A. – 2) ein Maaß von drei, u. ein kleineres von zwei Drachmen, Hippocr.; vgl. Lob. Phryn. 387.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />came, <i>sorte de coquillage</i>.<br />'''Étymologie:''' [[χαίνω]].
}}
{{ls
|lstext='''χήμη''': ἡ, (√ΧΑ, [[χάσκω]]) τὸ χαίνειν, χάσκειν· [[χάσμη]], «[[χήμη]]· [[χηραμίς]]. ☥[[λεία]]» Ἡσύχ. ΙΙ. [[εἶδος]] κογχύλης, «χηβάδας» κληθείσης [[οὕτως]] ἐκ τοῦ χαίνοντος ὀστράκου αὐτῆς, Λατ. chama, Φιλύλλιος ἐν «Πόλεσιν» 1, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 15, 14, Αἰλ. περὶ Ζ. 15. 12, Ξενοκρ. 9. 16, 37, 38, 43, [[ἔνθα]] ἴδε σημ. Κοραῆ ἐν σελ. 116, 117, 145, κτλ. 2) [[μέτρον]] ἔχον [[περίπου]] τὴν χωρητικότητα τοῦ ὀστράκου τῆς χήμης (πρβλ. [[κόγχη]]), Ἱππ. 621. 42., 625. 31· ὑπῆρχον δύο εἴδη, μεῖζον καὶ ἔλασσον, πρβλ. Γαλην. 19. 763. - Ἴδε Λοβέκ. εἰς Φρύνιχ. 387.
}}
{{grml
|mltxt=ἡ, Α<br /><b>1.</b> [[άνοιγμα]] σαν το [[στόμα]] που χασμουριέται<br /><b>2.</b> δίθυρο [[μαλάκιο]]<br /><b>3.</b> [[μέτρο]] χωρητικότητας.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. έχει σχηματιστεί από το θ. <i>χη</i>- του ρ. [[χαίνω]] /[[χάσκω]] (για τον φωνηεντισμό <b>βλ. λ.</b> [[χάσκω]]) με κατάλ. -<i>μη</i>, <b>πρβλ.</b> <i>κώ</i>-<i>μη</i>, <i>ῥύ</i>-<i>μη</i> (για τη [[σχέση]] της λ. με το ρ. [[χαίνω]], <b>πρβλ.</b> το [[ερμήνευμα]] του <b>Ησύχ.</b> [[χήμη]]<br />[[χάσμη]], <i>χηραμὶς [[λεία]])].
}}
{{elru
|elrutext='''χήμη:''' ἡ [[сердцевик]] (моллюск) Arst.
}}
{{FriskDe
|ftr='''χήμη''': {khḗmē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Gienmuschel]] (Philyll., Arist., hell. Pap. u.a.), auch als Maß gebraucht (Hp.); = [[χάσμη]], χηραμὶς [[λεία]] H. (zu χηραμὶς [[λεία]] [[glatte Muschelart]] Olsson Symb. Oslo. 4, 63).<br />'''Derivative''': Davon das Demin. [[χημίον]] n. (Mediz.) und [[χήμωσις]] f. (: *χημόομαι) Bez. einer Augenkrankheit (Mediz.).<br />'''Etymology''': Wie [[χάσμη]] Verbalnomen zu [[χάσκω]] mit derselben Hochstufe wie in aksl. ''zějǫ'' ’[[χαίνω]]’, wozu noch mit erhaltenem Langdiphthong aind. ''vi''-''hāy''-''a''- m. [[Luftraum]]; s. [[χάσκω]] m. Weiterem. Hierher wahrscheinlich noch [[χηλή]], [[χηλός]], [[χηραμός]]; s. dd. Vgl. noch Specht KZ 68, 127 (zu bulg. ''zĕ́pam'' [[den Mund aufsperren]] usw. mit altem Wechsel ''m'' ~ ''p'' [?]).<br />'''Page''' 2,1094
}}