View source for γλήνη

{{LSJ1
|Full diacritics=γλήνη
|Medium diacritics=γλήνη
|Low diacritics=γλήνη
|Capitals=ΓΛΗΝΗ
|Transliteration A=glḗnē
|Transliteration B=glēnē
|Transliteration C=glini
|Beta Code=glh/nh
|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[eyeball]], <span class="bibl">Il.14.494</span>, <span class="bibl">Od.9.390</span>; <b class="b3">τὸ εἴδωλον τὸ ἐν τῇ ὄψει</b>, <span class="bibl">Ruf. <span class="title">Onom.</span>24</span>, cf. <span class="bibl">Poll.2.70</span>; poet. [[eye]], <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1277</span>; Φαέθων μονάδι γλήνᾳ παραυγεῖ <span class="bibl">Cerc.4.18</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> ἔρρε, κακὴ γ. <span class="bibl">Il.8.164</span>, perhaps [[doll]], [[plaything]] (since figures are reflected small in the pupil, cf. [[κόρη]]). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[socket of a joint]], distinguished from [[κοτύλη]] as being not so deep, Gal.2.736. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> [[honeycomb]], AB233, Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> = [[γλίνη]] ([[quod vide|q.v.]]), Hdn. Gr.<span class="bibl">1.330</span>.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=-ης, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. γλήνα Cerc.4.20<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[globo ocular]], [[ojo]] τὸν ... ὑπ' ὀφρύος οὖτα ..., ἐκ δ' ὦσε γλήνην hirió a éste bajo la ceja ..., y le sacó el ojo</i>, <i>Il</i>.14.494, βλέφαρ' ... καὶ ὀφρύας εὖσεν ἀϋτμὴ γλήνης καιομένης <i>Od</i>.9.390, γλῆναι γένει' ἔτεγγον S.<i>OT</i> 1277, κενεαὶ ... γλῆναι de Fineo, A.R.2.255, Φαέθων μονάδι γλήνᾳ παραυγεῖ Cerc.l.c., αἱ κόραι μελάνταται, ... αἱ γλῆναι λευκόταται Aristaenet.1.1.15, cf. A.R.4.1093, Q.S.3.156, 8.319, 12.403<br /><b class="num">•</b>fig. ὀξέη γ. vista aguda</i> Babr.77.4.<br /><b class="num">2</b> [[niña]] o [[pupila]] ocular, o bien [[imagen]] reflejada en la misma, de donde despect. [[niña]] o [[muñeca]] en la expresión ἔρρε, κακὴ γ. <i>Il</i>.8.164, γλήνην τὸ [[εἴδωλον]] τὸ ἐν τῇ ὄψει φαινόμενον καλοῦσιν Ruf.<i>Onom</i>.24, cf. Orph.<i>L</i>.673, Poll.2.70, Hsch.<br /><b class="num">II</b> anat. [[cavidad]] en que encaja un hueso, no tan profunda como la llamada κοτύλη Gal.2.736.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[panal de abejas]] Hsch., Eust.1344.54, <i>AB</i> 233.5, <i>EM</i> 234.13G.<br /><b class="num">2</b> v. [[γλίνη]].<br /><b class="num">• Etimología:</b> De la r. *<i>gelH<sup>u̯</sup>3</i>- ‘[[brillar]]’ en grado ø/P y <i>ē</i> analóg., que c. otros grados vocálicos ha dado [[γέλως]], [[γέλας]], arm. <i>gału</i>, etc.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br /><b>1</b> prunelle de l'œil, pupille;<br /><b>2</b> <i>à cause du rapetissement des objets réfléchis dans la pupille</i> figurine, poupée ; <i>ironiq.</i> ἔρρε κακὴ [[γλήνη]] IL sauve-toi, poltronne petite fille !.<br />'''Étymologie:''' R. Γαλ &gt; Γλη, briller ; cf. [[γελάω]].
}}
{{elnl
|elnltext=[[γλήνη]] -ης, ἡ [~ [[γαλήνη]] ?] oogbol, oog:; φοίνιαι... γλῆναι bloedende ogen Soph. OT 1277; uitbr. poppetje (zoals de miniatuurbeelden die in de pupil weerspiegelen):. ἔρρε, κακὴ [[γλήνη]] loop naar de hel, laffe pop Il. 8.164.
}}
{{elru
|elrutext='''γλήνη:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[зрачок]] (γλῆναι ὑπ᾽ ὀφρύσιν ἀστράπουσαι Anth.);<br /><b class="num">2)</b> [[глазное яблоко]] Hom., Soph.;<br /><b class="num">3)</b> презр. [[человечишко]], [[ничтожество]] (κακὴ γ. Hom.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[eyeball]] (Hom.; also reviling Θ 164), also [[pupil of the eye]] (Ruf. Onom., H.), metaph. [[socket of a joint]] (Gal.), [[honeycomb]] (AB, H.)<br />Derivatives: [[γλήνεα]] n. pl. [[gaudy things]], [[trinkets]] (Ω 192), [[stars]] (Arat.); sg. [[γλῆνος]] = [[γλήνη]] (Nic.), = [[φάος]] H. - [[γληνίς]] (IG 5 [1] 1447, 9, Messene III-IIa) meaning unknown. Artificial is hellenistic [[γλήν]] = [[γλήνη]] (Hermesian.), cf. Schwyzer 584 A. 6. PN: [[Γλῆνος]], [[Γλῆνις]], [[Γληνώ]], [[Γληνεύς]]. - Unclear is the meaning of <b class="b3">τρί-γληνα</b> ([[ἕρματα]] Hom.); [[τρίγληνος]] also as attribute of Hecate (Ath.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: A problem is that the basic meaning of the word is unknown. One compares [[γαλήνη]], [[γέλως]], but also <b class="b3">γλαινοί τὰ λαμπρύσματα τῶν περικεφαλαιῶν</b>, <b class="b3">οἷον ἀστέρες</b> H. The last word is only known from this gloss. DELG says it is [[imprudent]] to connect the words. Connection as an IE word is possible (<b class="b2">gleh₂-i-</b>) but uncertain and unconvincing. Comparison of [[γλαινοί]] with OHG [[kleini]] [[gleaming]], [[elegant]], [[fine]], [[klein]], OE [[clæne]] [[clean]] is also quite uncertain. Doubtful Machek Listy filol. 72, 70 (to Slav. <b class="b2">zrěnica</b> [[pupil]]) . - Lamer IF 48, 231f., assumes a basic meaning [[puppet]] and thinks the word is Pre-Greek. If we connect [[γλαινοί]], which seems possible, the word is Pre-Greek ([[α]]/[[αι]] is frequent in these words; cf. [[γηθυλλίς]] / [[γαιθυλλάδαι]]).
}}
{{Autenrieth
|auten=[[pupil]] of the [[eye]], Od. 9.390; as [[term]] of [[reproach]], κακὴ [[γλήνη]], ‘[[doll]],’ ‘[[girl]],’ [[coward]], Il. 8.164.
}}
{{grml
|mltxt=η (Α [[γλήνη]])<br /><b>1.</b> [[αβαθής]] [[κοιλότητα]] άρθρωσης<br /><b>2.</b> η [[κόρη]] του ματιού<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> το [[μάτι]]<br /><b>2.</b> το μικρό [[είδωλο]] που σχηματίζεται στην [[κόρη]] του ματιού<br /><b>3.</b> [[κούκλα]], παιδικό [[παιχνίδι]] <b>φρ.</b>, «<i>ἔρρε</i>, κακὴ [[γλήνη]]» — χάσου, [[παλιοκόριτσο]]).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Τα [[γλήνη]], [[γλήνος]] αποτελούν λέξεις αβέβαιης ετυμολογίας. Αν ως [[αφετηρία]] τών ποικίλων χρήσεων τών λέξεων εκληφθεί η [[έννοια]] «[[λάμπω]], [[λαμποκοπώ]]», [[τότε]] μπορούν να συσχετιστούν με τα [[γαλήνη]], [[γέλως]] [[χωρίς]] να [[είναι]] δυνατόν να καθοριστεί με [[ακρίβεια]] η αρχική δισύλλαβη [[ρίζα]] (<i>γλη</i>- ή <i>γλα</i>- ή [[ακόμη]] και <i>γλασ</i>-). Η [[αναγωγή]] της λ. [[γλήνη]] «[[κούκλα]]» σε αιγαιακό [[υπόστρωμα]], [[καθώς]] και ο [[συσχετισμός]] της με το σλαβ. <i>zr</i><i>ě</i><i>nica</i> «[[κόρη]] οφθαλμού» [[είναι]] [[μάλλον]] επισφαλείς. Παρόμοια [[προς]] το [[γλήνος]] (με [[επίθημα]] - <i>n</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>es</i>-) σχηματίζονται λέξεις που δηλώνουν κοινωνική ή θρησκευτική [[αξία]] ([[πρβλ]]. [[άφενος]] «[[πλούτος]], [[περιουσία]]», [[τέμενος]] κ.λπ. Αξιόλογη, από πλευράς σημασιολογικής εξελίξεως, [[είναι]] η ήδη ομηρική [[λέξη]] [[γλήνη]], που εμφανίζει τις σημασίες «[[κόρη]] του ματιού», «[[μάτι]]», (συνεκδοχικά) «το μικρό [[είδωλο]] που σχηματίζεται στην [[κόρη]] του ματιού», απ' όπου «[[κούκλα]], παιδικό [[παιγνίδι]]» ([[πρβλ]]. φρ. ἔρρε, κακή «[[γλήνη]]»), [[επειδή]] οι διάφορες εικόνες αντικαθρεφτίζονται μικροσκοπικές στα μάτια ([[πρβλ]]. αντίστροφη σημασιολογική [[εξέλιξη]] στο [[κόρη]] «[[κορίτσι]], [[κοπέλα]]» απ' όπου «[[κόρη]] ματιού»). Τέλος, οι σημασίες «[[αβαθής]] [[κοιλότητα]] αρθρώσεως» (μικρότερη από την [[κοτύλη]] «[[οτιδήποτε]] [[κοίλο]], [[κοιλότητα]]») και «[[κερήθρα]]» αποτελούν μεταφορικές χρήσεις που έχουν ως [[αφετηρία]] πιθ. τη [[σημασία]] τη σχετική με το [[μάτι]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''γλήνη:''' ἡ, [[κόρη]] ματιού, [[βολβός]] ματιού, [[οφθαλμός]], σε Όμηρ., Σοφ.· [[επειδή]] οι εικόνες των αντικειμένων σχηματίζονται μικρές πάνω στην [[κόρη]] του οφθαλμού, κατάντησε να σημαίνει το μικρό [[είδωλο]] ενός άλλου μεγαλύτερου πράγματος, τη [[μαριονέτα]], την [[κούκλα]]· ως χλευαστική [[έκφραση]] ή [[επίπληξη]], <i>ἔρρε</i>, κακὴ [[γλήνη]], [[φύγε]], γκρεμίσου δειλή, ασήμαντη [[κόρη]], σε Ομήρ. Ιλ. (αμφίβ. προέλ.).
}}
{{ls
|lstext='''γλήνη''': ἡ, ἡ [[κόρη]] τοῦ ὀφθαλμοῦ, αὐτὸς ὁ [[ὀφθαλμός]], Ἰλ. Ξ. 494, Ὀδ. Ι. 390, Σοφ. Ο. Τ. 1277·- καί, ΙΙ. [[ἐπειδὴ]] αἱ εἰκόνες τῶν ἀντικειμένων σχηματίζονται μικραὶ ἐπὶ τῆς κόρης τοῦ ὀφθαλμοῦ, κατήντησε νὰ σημαίνῃ πᾶν μικρὸν [[εἴδωλον]] ἑτέρου μεγάλου πράγματος, [[πλαγγών]], «κοῦκλα», ὡς τὸ [[κόρη]], Λατ. pupilla, pupula· [[ἐπίπληξις]] ἢ [[ὕβρις]] παρ’ Ὁμ.· ἔρρε, κακὴ [[γλήνη]], κρημνίσου, δειλὴ [[κόρη]], Ἰλ. Θ. 164. ΙΙΙ. ἡ ἔν τινι ὀστῷ [[κοιλότης]] ἡ ὑποδεχομένη τὴν κεφαλὴν ἑτέρου ὀστοῦ, διακρίνεται δὲ τῆς κοτύλης ἐκ τοῦ ὅτι δὲν [[εἶναι]] τόσον βαθεῖα, Γαλην. IV. κηρήθρα, Α.Β.223, Ἡσύχ. V= γλίνη (ὃ ἴδε), Σουΐδ., κτλ. (Ἡ [[ῥίζα]] [[εἶναι]] [[ἄδηλος]]· ὁ Κούρτιος κλίνει νὰ θεωρήσῃ αὐτὴν ὡς τὴν αὐτὴν πρὸς τὴν ῥίζαν τοῦ [[γελάω]], κτλ.).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[deriv. uncertain]<br /><b class="num">I.</b> the [[pupil]] of the eye, eyeball, Hom., Soph.<br /><b class="num">II.</b> [[because]] figures are reflected [[small]] in the [[pupil]], a [[puppet]], [[doll]]; as a [[taunt]], ἔρρε, κακὴ [[γλήνη]] [[away]], [[slight]] [[girl]], Il.
}}
{{FriskDe
|ftr='''γλήνη''': {glḗnē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Augapfel]] (Hom. [auch als verächtliche Anrede Θ 164, vgl. Porzig Satzinhalte 347], S.), auch [[Augenstern]], [[Pupille]] (Ruf. ''Onom''., H.), übertr. [[Gelenkhöhle]] (Gal.), [[Wabe]] (''AB'', H.)<br />'''Derivative''': γλήνεα n. pl. [[Schaustücke]], [[Schmucksachen]] (Ω 192, A. R. 4, 428), [[Sterne]] (Arat.); sg. [[γλῆνος]] = [[γλήνη]] (Nik.), = [[φάος]] H. — Ableitung γληνις (''IG'' 5 [1] 1447, 9, Messene III-II<sup>a</sup>) Bed. unbekannt. Ein hellenistisches Kunstprodukt ist [[γλήν]] = [[γλήνη]] (Hermesian.), vgl. Schwyzer 584 A. 6. EN: Γλῆνος, Γλῆνις, Γληνώ, Γληνεύς, vgl. Boßhardt Die Nomina auf -ευς 130. — Unsicher ist die Bedeutung von τρίγληνα (ἕρματα Hom.); außerdem [[τρίγληνος]] als Attribut der Hekate (Ath.).<br />'''Etymology''': Neben [[γλήνη]], [[γλῆνος]] stehen einerseits [[γαλήνη]], [[γέλως]], anderseits [[γλαινοί]]· τὰ λαμπρύσματα [[τῶν]] περικεφαλαιῶν, [[οἷον]] ἀστέρες H. Eine Zusammenführung aller dieser Wörter unter einen Hut setzt eine zweisilbige Wurzel mit Vokalwechsel voraus: γελα-, γαλα-, γλαι-, γλη-; letzteres kann sowohl urg. γλη- wie γλα-, sogar auch γλασ- enthalten. Schwierigkeit bereitet dabei nur [[γλαινοί]]; die Ansetzung von idg. ''ĝləi''- ist natürlich ein Notbehelf. (Anders, ebenso hypothetisch, über den α(ι)-Vokal Specht Ursprung 322). Auch die Gleichsetzung von [[γλαινοί]] mit ahd. ''kleini'' ‘glänzend, zierlich, fein, ''klein''’, ags. ''clǣne'' ‘''clean''’ hat bei der knappen Dokumentierung des griechischen Wortes wenig Wert (-αι- in [[γλαινοί]] sekundär, etwa von dem Oppositum [[κελαινός]]?). — Zu -νος in [[γλῆνος]] vgl. [[κτῆνος]], [[ἄφενος]], [[δάνος]], auch [[γάνος]] usw. (Chantraine Formation 420, Schwyzer 512f., Porzig Satzinhalte 295). — Nach Machek Listy filol. 72, 70 gehört zu [[γλήνη]] slav. ''zrěnica'' [[Pupille]] für *''zlěn''-''ica'' nach ''zьrěti'' [[sehen]] durch Volksetymologie. — Lamer IF 48, 231f., der für [[γλήνη]] eine Grundbedeutung [[Püppchen]] ansetzt, hält das Wort für ägäisch.<br />'''Page''' 1,311-312
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[pupil of the eye]]
}}