View source for ἄχνη

{{LSJ1
|Full diacritics=ἄχνη
|Medium diacritics=ἄχνη
|Low diacritics=άχνη
|Capitals=ΑΧΝΗ
|Transliteration A=áchnē
|Transliteration B=achnē
|Transliteration C=achni
|Beta Code=a)/xnh
|Definition=Dor. ἄχνα, ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[anything that comes off the surface]]: </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> of liquids, [[foam]], [[froth]], in Hom. of the sea, <span class="bibl">Od.12.238</span>, al.; ἁλὸς ἄ. <span class="bibl">5.403</span>, cf. <span class="bibl">Tim.<span class="title">Pers.</span>95</span>, <span class="bibl">A.R.2.570</span>; <b class="b3">θοὴν ἀπερεύγεται ἄχνην</b>, of a river, <span class="bibl">D.P.693</span>: Medic., [[exudation]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Int.</span>1</span>; <b class="b3">οἰνωπὸς ἄ</b>. [[froth]] of wine, <span class="bibl">E. <span class="title">Or.</span>115</span>; <b class="b3">ἄχνα οὐρανία</b> [[dew]] of heaven, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>681</span> (lyr.); <b class="b3">δακρύων ἄχνα</b> [[dewy]] tears, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span>848</span> (lyr.); also <b class="b3">ἄχνη πυρός</b>, i.e. smoke, <span class="bibl">A.<span class="title">Fr.</span> 336</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of solids, [[chaff]], in plural, ὡς δ' ἄνεμος ἄχνας φορέελ <span class="bibl">Il.5.499</span>; <b class="b3">καρπόν τε καὶ ἄχνας</b> ib.<span class="bibl">501</span>; [[down]] on the quince, μῆλον λεπτῇ πεποκωμένον ἄ. <span class="title">AP</span>6.102 (Phil.); <b class="b3">ἄχνη ἡ ἀφ' ἡμιτυβίου</b> [[fluff]], [[shreds]], used for [[lint]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>37</span>; ὀθονίου Id.<span class="title">Mochl.</span>2; <b class="b3">ἄ. Λυδῆς κερκίδος</b>, of [[finespun]] fabrics, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>45</span>; <b class="b3">ἄ. χαλκίτιδος</b> metallic [[dust]], Plu.2.659c, cf. <span class="bibl">Orph.<span class="title">L.</span>455</span>; [[ἄχναι]] [[wall-decorations]], dub. in <span class="bibl">Aret.<span class="title">CA</span>1.1</span> ([[stramina]] Cael. Aur.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[ἄχνην]] in acc., as adverb, [[morsel]], [[the least bit]], ἢν δ' οὖν καταμύσῃ κἂν ἄχνην <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>92</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> <b class="b3">πυρὸς ἄ</b>., = [[χαμελαία]], Dsc.4.171; = [[θυμελαία]], ib.172. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> <b class="b3">ἄχναν· τὴν οἴκησιν</b>, Hsch.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=-ης, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. ἄχνα Simon.38.13, Tim.15.84, S.<i>Tr</i>.848, <i>OC</i> 681<br /><b class="num">A</b> de cosas tenues y ligeras que se desmenuzan y esparcen<br /><b class="num">I</b> en sólidos<br /><b class="num">1</b> [[cascabillo]], [[pajillas]] ὅτε ... [[Δημήτηρ]] κρίνῃ ... καρπόν τε καὶ ἄχνας <i>Il</i>.5.501, ὣς δ' [[ἄνεμος]] ἄχνας φορέει <i>Il</i>.5.499<br /><b class="num">•</b>[[pavesas]] que forman el [[humo]] ἄ. πυρός A.<i>Fr</i>.312<br /><b class="num">•</b>de piedras y metales [[polvillo]], [[limaduras]] τῆς χαλκίτιδος [[ἄχνη]] Plu.2.659c, λεπταλέη [[ἄχνη]] (λίθου) Orph.<i>L</i>.455<br /><b class="num">•</b>como ornamento en la construcción [[pajilla]] τοῖχοι λεῖοι, ὁμαλοὶ ... μηδὲ ἄχναις μηδὲ γραφῇσι εὔκοσμοι Aret.<i>CA</i> 1.1.1.<br /><b class="num">2</b> de plantas y frutos [[pelusa]], [[polvillo]] μῆλον λεπτῇ πεποκωμένον ἄχνῃ <i>AP</i> 6.102 (Phil.), del que suelta la ortiga al sacudirla, Aret.<i>CA</i> 1.2.13<br /><b class="num">•</b>fig. [[excelencia]], [[primor]] de un tejido finísimo ἄ. Λύδης κερκίδος S.<i>Fr</i>.45<br /><b class="num">•</b>[[pelusa]] en el sent. de [[parte mínima]], [[pizca]] ὕπνου ... ἢν δ' οὖν καταμύσῃ κἂν ἄχνην (ὁρᾷ) Ar.<i>V</i>.92.<br /><b class="num">3</b> ciruj. [[copos]], [[vellones]] con los que se hacen las [[hilas]] ἄ. ὀθονίου Hp.<i>Mochl</i>.2, cf. <i>Art</i>.37, <i>Mul</i>.1.19, Aret.<i>CA</i> 2.3.16.<br /><b class="num">II</b> en líquidos<br /><b class="num">1</b> [[espuma]] del mar ὑψόσε δ' [[ἄχνη]] ... ἔπιπτεν <i>Od</i>.12.238, ἁλὸς ἄ. <i>Od</i>.5.403, ἄ. κύματος Simon.l.c., cf. Tim.l.c., Call.<i>Del</i>.14, A.R.2.570, Nic.<i>Al</i>.518, D.C.70.4.2, Aret.<i>SA</i> 1.5.7, de un río θοὴν ἀπερεύγεται ἄχνην D.P.693, del vino οἰνωπὸς ἄ. E.<i>Or</i>.115, en la expectoración de un enfermo αἵματος ἔπτυεν ἄχνην Nonn.<i>D</i>.37.541<br /><b class="num">•</b>de residuos o algas en la superficie del mar τὴν τῆς θαλάσσης ἄχνην ἐσθίουσι D.P.<i>Au</i>.2.11<br /><b class="num">•</b>fig. οὐρανία ἄ. el rocío</i> S.<i>OC</i> 681, χλωρὰν τέγγει δακρύων ἄχναν derrama un fresco rocío de lágrimas</i> S.<i>Tr</i>.848.<br /><b class="num">2</b> medic. en la orina [[arenilla]] τὸ πρῶτον μικρὴ [[ἄχνη]] ... ἔπειτα τὸ ἐπιὸν ψαμμῶδες προσγίνεται Hp.<i>Morb</i>.4.55, en los ojos cuando se resecan κακὸν δὲ καὶ τὸ ([[δάκρυον]]) ἐπιξηραινόμενον, οἷον [[ἄχνη]] Hp.<i>Epid</i>.6.1.13, en la garganta ἔστιν ὅτε τινὸς ἄχνης πίμπλαται Hp.<i>Int</i>.1.<br /><b class="num">B</b> otras realidades<br /><b class="num">I</b> bot. πυρὸς ἄ.<br /><b class="num">1</b> especie de [[adelfilla]] o [[lauréola]], [[Daphne oleoides]] Schreber, Dsc.4.171.<br /><b class="num">2</b> [[matapollo]], [[torvisco]], [[Daphne gnidium]] L., Dsc.4.172, Ps.Dsc.4.172.<br /><b class="num">II</b> ἄχναν· τὴν οἴκησιν Hsch.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De una raíz *<i>H2ekH<sup>u̯</sup>3</i>- ‘[[paja]]’, ‘[[salvado]]’, rel. lit. <i>akúotas</i> ‘[[salvado]]’ y gót. <i>ahana</i> ‘[[salvado]]’ en diversos grados de la raíz.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />efflorescence à la surface d'un corps :<br /><b>1</b> balle de blé, avoine, <i>etc.</i><br /><b>2</b> écume ; <i>p. anal.</i> [[ἄχνη]] οὐρανία SOPH rosée céleste (sur l'herbe) ; δακρύων [[ἄχνη]] SOPH larme qui perle;<br /><b>3</b> poussière d'un métal.<br />'''Étymologie:''' DELG peu clair -- Babiniotis cf. <i>lat.</i> acus, <i>all.</i> Ähre « épi de blé ».
}}
{{elru
|elrutext='''ἄχνη:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[мякина]] Hom., Aesop., Plut.;<br /><b class="num">2)</b> [[пена]] ([[ἁλός]] Hom.): οἰνωπὸς ἄ. Eur. пенящееся вино;<br /><b class="num">3)</b> [[роса]] (ἄ. [[οὐρανία]] Soph.): δακρύων ἄ. Soph. слезы;<br /><b class="num">4)</b> [[дым]] ([[πυρός]] Aesch.);<br /><b class="num">5)</b> [[пыль]] или [[опилки]] (τῆς χαλκίτιδος Plut.): ἄχνην Arph. чуточку;<br /><b class="num">6)</b> [[налет]] или [[пушок]] (μήλου Anth.).
}}
{{ls
|lstext='''ἄχνη''': Δωρ. ἄχνα, ἡ, (συγγενὲς τῷ [[λάχνη]], Λατ. lana, lanugo)· πᾶν ὅ,τι ἀναβαίνει ἐπὶ τῆς ἐπιφανείας, πᾶν ἐλαφρὸν καὶ [[λεπτὸν]] [[πρᾶγμα]]. Ι. ἐπὶ ὑγρῶν, ἀφρὸς, παρ’ Ὁμ. ἐπὶ τῆς θαλάσσης, «τὸ [[λεπτὸν]] καὶ ἀφρῶδες τοῦ ἔξω προσρηγνυμένου κύματος» (Εὐστ.) Ὀδ. Μ. 238, κ. ἀλλ.· ἁλὸς [[ἄχνη]] Ε. 403· οἰνωπὸς [[ἄχνη]], ὁ ἀφρὸς τοῦ οἴνου, Εὐρ.Ὀρ. 115· [[ἄχνη]] οὐρανία, ἡ [[δρόσος]] τοῦ οὐρανοῦ (ἡ ἐπικαθημένη ἐπὶ τῆς χλόης, κτλ. κοιν. [[πάχνη]]), Σοφ. Ο. Κ. 681· δακρύων [[ἄχνη]], τὰ ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπιπολάζοντα δάκρυα, ὁ αὐτ. Τρ. 849· [[ὡσαύτως]] [[ἄχνη]] [[πυρός]], δηλ. [[καπνός]], Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 364. ΙΙ. ἐπὶ στερεῶν, τὸ [[λεπτὸν]] [[ἄχυρον]] (ὁ χνοῦς), τὸ ὁποῖον παρασύρει ὁ [[ἄνεμος]] κατᾶ τὴν λίκμησιν, ἐν τῷ πληθ., ὡς δ’ [[ἄνεμος]] ἄχνας φορέει Ἰλ Ε. 499· καρπόν τε καὶ ἄχνας [[αὐτόθι]] 501· ὁ ἐπὶ τῶν κοκκυμήλων, κυδωνίων ἤ μήλων, χνοῦς Ἀνθ. ΙΙ. β. 102· [[ἄχνη]] ὀθονίου κτλ., [[μοτός]], ξαντόν, Ἰππ. π. Ἄρθρ. 802, Μοχλ. 845· [[ἄχνη]] χαλκίτιδος, [[κόνις]] χαλκοῦ, Πλούτ. 2. 659G. III. ἄχνην, κατ’ αἰτιατ., ὡς ἐπίρρ. ὀλίγον, «ἕνα κομματάκι», κἄν ἄχνην καταμύσῃ Ἀριστοφ. Σφ. 92.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[foam]] of the [[sea]], Il. 11.307; [[chaff]], pl., Il. 5.499.
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[ἄχνη]], Α και [[ἄχνα]], δωρ. τ.)<br /><b>1.</b> [[αχνός]], [[ατμός]]<br /><b>2.</b> λεπτή [[σκόνη]] από [[αλεύρι]]<br /><b>3.</b> [[σκόνη]] από [[μέταλλο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[υγρό]]) [[αφρός]] ([[ιδίως]] της θάλασσας)<br /><b>2.</b> [[δροσιά]], [[πάχνη]]<br /><b>3.</b> [[καπνός]]<br /><b>4.</b> το [[φλούδι]] που παρασύρει ο [[άνεμος]] [[κατά]] το [[λίχνισμα]], το [[λεπτό]] [[άχυρο]]<br /><b>5.</b> <b>ιατρ.</b> [[εφίδρωση]]<br /><b>6.</b> [[γάζα]] από νήματα λινού υφάσματος, [[ξαντό]]<br /><b>7.</b> (η αιτ. ως επίρρ.) <i>ἄχνην</i><br />λίγο, ελάχιστο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Κατά μία [[άποψη]], η λ. [[άχνη]] συνδέεται συγχρόνως με τις λ. <i>άχυρον</i> (με διαφορετικό [[επίθημα]]) και [[αφρός]]. Η λ. [[άχνη]] απαντά στην [[Ιλιάδα]] και δηλώνει «το [[λεπτό]] [[φλούδι]] του σταριού», απ' όπου προέκυψαν οι μεταγενέστερες σημασίες «[[χνούδι]] κυδωνιού», «[[γάζα]] από λινό ύφασμα, [[ξαντό]]» (Ιπποκράτης), «λεπτότατο ύφασμα» (Σοφοκλής) και «[[σκόνη]] από [[μέταλλο]]» ([[Πλούταρχος]]). Στην [[ποίηση]], [[επίσης]], ο όρος [[άχνη]] χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει «τον αφρό», [[ιδίως]] της θάλασσας ([[Όμηρος]]), [[αλλά]] και του κρασιού (Ευριπίδης) και των δακρύων (Σοφοκλής). Τέλος, συνεκδοχικά στον Σοφοκλή δηλώνει και «τη [[δροσιά]]», ως [[ιατρικός]] όρος δε στον Ιπποκράτη «την [[εφίδρωση]]». Βλ. και λ. <i>ακ</i>-].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἄχνη:''' Δωρ. [[ἄχνα]], ἡ, οτιδήποτε ανεβαίνει στην [[επιφάνεια]],<br /><b class="num">I.</b> [[αφρός]], άφρισμα, λέγεται για τη [[θάλασσα]], σε Ομήρ. Οδ.· λέγεται για το [[κρασί]], σε Ευρ.· [[ἄχνη]] [[οὐρανία]], η [[δροσιά]] του ουρανού, σε Σοφ.· δακρύων [[ἄχνη]], τα [[δροσερά]] δάκρυα, στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για υγρά, [[άχυρο]] που παρασύρεται κατά το [[λίχνισμα]], στον άνεμο, σε πληθ., σε Ομήρ. Ιλ.· [[χνούδι]] φρούτων, σε Ανθ.<br /><b class="num">III.</b> <i>ἄχνην</i> στην αιτ. ως επίρρ., λίγο, [[κομματάκι]], το μικρότερο [[κομμάτι]], το ελάχιστο, σε Αριστοφ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: <b class="b2">foam, froth; chaff</b> (Il.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Cf. [[ἄχυρον]] [[chaff]]. Also, with different velar, Lat. [[agna]] (< <b class="b2">*ac-nā</b>) [[ear of corn]], Goth. [[ahana]] [[chaff]] usw. (with the root of [[ἄκων]]). [[ἄχνη]] could have a suffix [[-snā]] (Schwyzer 327); for the [[-s-]] cf. [[ἀκοστή]]). Expressive aspiration (DELG s. [[ἄχωρ]]) seems improbable. But the connection with [[ἄχυρον]] ([[quod vide|q.v.]]) shows that this is a Pre-Greek word.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br />[[anything]] that [[comes]] off the [[surface]]:<br /><b class="num">I.</b> [[foam]], [[froth]], of the sea, Od.; of [[wine]], Eur.; [[ἄχνη]] [[οὐρανία]] the dew of [[heaven]], Soph.; δακρύων [[ἄχνη]] [[dewy]] tears, Soph.<br /><b class="num">II.</b> of solids, the [[chaff]] that flies off in winnowing, in plural, Il.; the [[down]] on fruits, Anth.<br /><b class="num">III.</b> ἄχνην in acc. as adv., a [[morsel]], the [[least]] bit, Ar.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἄχνη''': {ákhnē}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Spreu]], [[Schaum]], [[Flaum]] (poet. seit Il., auch Hp.).<br />'''Derivative''': Davon ἀχνῶδες· ἄχνῃ ὅμοιον H.<br />'''Etymology''': Zum Vergleich melden sich einerseits — mit anderem Suffix — [[ἄχυρον]] [[Spreu]], anderseits — im Suffix dazu stimmend, aber im Guttural abweichend — lat. ''agna'' (aus *''ac''-''nā'') [[Ähre]], got. ''ahana'' [[Spreu]] usw. (vgl. zu [[ἄκων]]). In letzterem Falle wäre also für [[ἄχνη]] eine Suffixform -''snā'' (vgl. Schwyzer 327) anzusetzen mit Anlehnung an einen ''s''-Stamm (vgl. zu [[ἀκοστή]]), falls man nicht Einfluß von [[ἄχυρον]] mit ursprünglicher Aspirata annehmen will. Weitere Lit. bei Bq und WP. 1, 30 m. A. 3. — Vgl. [[ἄχυρον]].<br />'''Page''' 1,202
}}