View source for ἐμπολή

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐμπολή
|Medium diacritics=ἐμπολή
|Low diacritics=εμπολή
|Capitals=ΕΜΠΟΛΗ
|Transliteration A=empolḗ
|Transliteration B=empolē
|Transliteration C=empoli
|Beta Code=e)mpolh/
|Definition=ἡ, Arc. [[ἰνπολά]] <span class="title">IG</span>5(2).3.27 (pl., Tegea, iv B.C.):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[merchandise]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>2.67</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>930</span> (lyr.); ὁλκάδας γεμούσας . . ἐμπολῆς <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>5.1.23</span>: metaph., <b class="b3">μέλεον ἐ</b>. E.Hyps Fr.41(64).87 (lyr.): pl., [[wares]], IGl.c. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[traffic]], [[purchase]], <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span> 1111</span> (lyr.), <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.2.39</span>: pl., [[venture]]s, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>555.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> [[gain made by traffic]], [[profit]], ἀναθέμεν τῷ' Ἀσκλαπιῷ τὰς ἐ. τῶν ἰχθύων Ἀρχ. Ἐφ. <span class="bibl">1918.168</span> (Epid., iv B.C.), cf. <span class="bibl">Palaeph.45</span>; esp. [[harlot's hire]], <span class="bibl">Artem.1.78</span> (pl.), <span class="bibl">D.C.79.13</span> (pl.).</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=-ῆς, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> dór. -ά Pi.<i>P</i>.2.67, E.<i>Fr.Hyps</i>.p.121, <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.123.23 (Epidauro IV a.C.); arcad. ἰνπ- <i>IPArk</i>.2.27 (Tegea V/IV a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[comercio]], [[transacción comercial mediante trueque o esp. venta]] κατὰ Φοίνισσαν ἐμπολάν al modo del comercio fenicio</i> Pi.l.c., λεπταῖς ἐπὶ ῥοπῆσιν ἐμπολὰς μακρὰς ἀεὶ παραρρίπτοντες S.<i>Fr</i>.555, ζαχρύσου δὲ δι' ἐμπολᾶς por trueque con oro</i>, e.e. vendida a cambio de oro</i> E.<i>IT</i> 1111, χρημάτων προσδεῖσθαι ... εἰς ἐμπολήν X.<i>Cyr</i>.6.2.39, τὰ ἰν ταῖς ἰνπολαῖς πάντα todo lo relativo a las transacciones comerciales</i>, <i>IPArk</i>.l.c., ἐ. κερδαλέος Ael.<i>NA</i> 2.50, cf. Lib.<i>Or</i>.18.136.<br /><b class="num">2</b> [[ganancia]] obtenida por el comercio o la venta τὰν [δεκάταν δωσεῖ] ν τῷ Ἀσκλ[απ] ιῷ τᾶς ἐμπολᾶς τῶν ἰχθύων <i>IG</i> [[l.c.]], cf. Palaeph.45, <i>PSI</i> 666.8 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>[[ganancia]] o [[pago]] obtenido por una prostituta, Artem.1.78, D.C.79.13.4.<br /><b class="num">II</b> concr. [[mercancía]] ἔνδησον ... τῷ ξένῳ καλῶς τὴν ἐμπολήν Ar.<i>Ach</i>.930, βορᾶς ... ἐμπολὴν λαβεῖν E.<i>Cyc</i>.254, νάϊος ἐ. mercancía traida en barco</i> E.<i>Fr</i>.759a.87, ὁλκάδες γέμουσαι ἐμπολῆς X.<i>HG</i> 5.1.23, en un pequeño comercio <i>SB</i> 15001.14 (III a.C.), τὸν ῥῶπον Αἰγιναίαν ἐμπολὴν λέγεσθαι Str.8.6.16, cf. E.<i>Fr</i>.932<br /><b class="num">•</b>ἡ Ἐ. la Mercancía</i> tít. de una comedia de Efipo, Ath.363c.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Rel. c. πέλομαι q.u., de *<i>k<sup>u̯</sup>el</i>- ‘[[ir y venir]]’.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0816.png Seite 816]] ἡ, das, womit Handel getrieben wird, Kaufmannsgut; Pind. P. 2, 67; Xen. Hell. 5, 1, 23; der Handel, Cyr. 6, 2, 39; das durch den Handel Erworbene, Gewinn, Sp.; besonders der Gewinn der Huren u. der Hurenwirthe, Artem. 1, 78 D. C. 79, 13.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>1</b> objet dont on trafique, marchandise;<br /><b>2</b> trafic.<br />'''Étymologie:''' [[ἐμπολάω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐμπολή:''' дор. [[ἐμπολά]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> тж. pl. [[товар]] Pind., Soph., Arph., Xen.;<br /><b class="num">2)</b> купля-продажа, торговля (χρημάτων προσδεῖσθαι εἰς ἐμπολήν Xen.): ζαχρύσου δι᾽ ἐμπολᾶς Eur. путем продажи за большое количество золота.
}}
{{ls
|lstext='''ἐμπολή''': ἡ, [[ἐμπόλημα]], [[ἐμπόρευμα]], [[φορτίον]], Πινδ. Π. 2. 125, Ἀριστοφ. Ἀχ. 930 ὁλκάδας γεμούσας... ἐμπολῆς Ξεν. Ἑλλ. 5. 1, 23· ἐν τῷ πληθ., Σοφ. Ἀποσπ. 499. ΙΙ. [[ἐμπόριον]], ὠνή, [[ἀγορασία]], Εὐρ. Ι Τ. 1111, Ξεν. Κύρ. 6. 2, 39. ΙΙΙ. [[κέρδος]] προελθὸν ἐκ τοῦ ἐμπορίου, χρήματα, Παλαίφ. 46. 3, ἴδε σημ. Πιερσῶνος ἐν Μοιρ. σ. 155· ὁ μισθὸς πόρνης, Ἀρτεμίδ. 1. 78, Δίων Κ. 79. 13.
}}
{{grml
|mltxt=και [[αμπολή]], η (AM [[ἐμπολή]])<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[αυλάκι]] με το οποίο διοχετεύεται το [[νερό]] για [[άρδευση]] ή σε [[δεξαμενή]] μύλου, [[χαντάκι]], [[οχετός]], [[λούκι]], κν. [[αμπολή]]<br /><b>2.</b> αρδευτικό [[φράγμα]]<br /><b>3.</b> [[πρόχειρο]] [[άνοιγμα]] τοίχου που χρησιμεύει ως [[διάβαση]]<br /><b>μσν.</b><br />[[εισαγωγή]] εμπορεύματος (<b>βλ.</b> και [[ἐμβολή]])<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[εμπόλημα]], [[εμπόρευμα]], πραμάτειες, εμπορικά είδη<br /><b>2.</b> [[αποστολή]] εμπορευμάτων<br /><b>3.</b> [[εμπόριο]], [[συναλλαγή]], [[δοσοληψία]]<br /><b>4.</b> [[κέρδος]] από [[εμπόριο]], χρήματα<br /><b>5.</b> το [[κέρδος]] τών πορνών και τών πορνοβοσκών.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. [[εμπολή]] ([[πρβλ]]. [[εντολή]]), αρκαδ. <i>ινπολά</i>, πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>εμπέλω</i>, -<i>ομαι</i>. Συνήθως συσχετίζεται με το ρ. [[πέλομαι]] (με τη [[σημασία]] του «[[κινώ]], κινούμαι»), ενώ κατ' άλλους με το ρ. [[πωλώ]] (το δεύτερο δεν φαίνεται πολύ πειστικό, [[παρά]] τη σημασιολογική τους [[ομοιότητα]]). Με το προθηματικό <i>εν</i>- δηλώνεται η [[κίνηση]] η οποία περιλαμβάνεται στη [[σημασία]] της λέξεως.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[εμπολώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[εμπολεύς]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[εμπολαίος]], [[εμπόλημα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>απεμπολή</i>, [[παρεμπολή]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐμπολή:''' ἡ (ἐν, [[πωλέω]]),·<br /><b class="num">I.</b> [[εμπόρευμα]], φορτίο, [[πραμάτεια]], σε Αριστοφ., Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> [[εμπόριο]], [[συναλλαγή]], [[αγορά]], σε Ευρ., Ξεν.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[trade]], [[trade-goods]], [[purchase]], [[profit]] (Pi., Att.).<br />Other forms: Arc. [[ἰνπολα]], IVa<br />Compounds: Comp. [[ἀπεμπολή]] s. below. Note <b class="b3">ἐμπέλωρος ἀγορανόμος</b> H. (prob. for <b class="b3">ἐμπολ-</b>; diff. Chantraine, s. v.). - [[ἐμπολαῖος]] [[belonging to trade]], surname of Hermes (Ar.), [[ἐμπολεύς]] [[buyer]] (AP; cf. Boßhardt Die Nomina auf <b class="b3">-ευς</b> 74). Denomin. verb <b class="b3">ἐμπολάω -άομαι</b>, impf. [[ἠμπόλων]], aor. [[ἠμπόλησα]] ([[ἐνεπόλησα]] Is.), [[ἠμπολήθην]], perf. [[ἠμπόληκα]] ([[ἐμπεπόληκα]] Luc.), [[ἠμπόλημαι]] [[trade]], [[buy]], [[sell]], [[win]] (Od.). Also with prefix: <b class="b3">ἀπ-</b>, <b class="b3">δι-</b>, <b class="b3">ἐξ-</b>, <b class="b3">παρ-</b>, <b class="b3">προσ-</b>.<br />Derivatives: [[ἐμπόλημα]] [[goods]], [[profit]] (S.), (<b class="b3">ἀπ-)ἐμπόλησις</b> (Hp., Poll.), [[ἀπεμπολητής]] [[seller]] (Lyc.); postverbal <b class="b3">ἀπεμπολήν ἀπαλλαγήν</b>, [[πρᾶσιν]], [[ἐμπορίαν]] H.<br />Origin: IE [Indo-European]X [probably] [639] <b class="b2">*kʷel-</b> [[turn]], [[move]]<br />Etymology: Also (<b class="b3">ἐξ-)ἐμπολέω</b> <b class="b2">id.</b> (Herod., J.). Cf. [[ἐντολή]], [[ἐντομή]] etc. and so based on a verb <b class="b3">*ἐμπέλω</b>, <b class="b3">-ομαι</b>. One compares the iterative (with lengthened grade) [[πωλέω]] [[sell]]. [[ἐμπολάω]] is a denomin, as appears from the augmented and reduplicated forms. - Connection with [[πέλομαι]], <b class="b3">-ω</b> [[turn]], [[move]] is semantically possible; [[ἐμπολή]] would then be [[traffic]]. IE has an old word for <b class="b2">sell, earn etc.</b>, in several nominal derivv., e. g. Skt. <b class="b2">paṇa-</b> m. [[salary]] (with <b class="b2">paṇate</b> [[trade]], [[buy]]), Lith. <b class="b2">pel̃nas</b> [[wages]], [[salary]], OHG [[fāli]], OWNo. [[falr]] <b class="b2">sal(e)able</b>; one connects [[πωλέω]] separating [[ἐμπολή]]. See Schwyzer 720 n. 8. See on [[ἐμπολή]], [[ἐμπολάω]] Chantraine, Rev. de phil. 66, 11ff. with diff. suggestions ([[πελάζω]], [[πέλας]] etc.). - De Lamberterie argues for connection with <b class="b2">*kʷel-</b> and [[πωλέομαι]], RPh 2, 1997, 159 and 172.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ἐμ-[[πολή]], ἡ, <i>n</i> [ἐν, [[πωλέω]]<br /><b class="num">I.</b> [[merchandise]], Ar., Xen.<br /><b class="num">II.</b> [[traffic]], [[purchase]], Eur., Xen.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἐμπολή''': (ark. ἰνπολα, IV<sup>a</sup>)<br />{empolḗ}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Handel]], [[Handelsware]], [[Kauf]], [[Gewinn]] (Pi., att. usw.).<br />'''Composita''': Komp. [[ἀπεμπολή]] s. unten. Zu bemerken noch [[ἐμπέλωρος]]· [[ἀγορανόμος]] H. (wohl für ἐμπολ-; anders Chantraine, s. u.). — Davon [[ἐμπολαῖος]] [[zum Handel gehörig]], Bein. des Hermes (Ar. u. a.), [[ἐμπολεύς]] [[Einkäufer]] (''AP''; vgl. Boßhardt Die Nomina auf -ευς 74). Denominatives Verb [[ἐμπολάω]] -άομαι, Impf. [[ἠμπόλων]], Aor. ἠμπόλησα (ἐνεπόλησα Is.), ἠμπολήθην, Perf. [[ἠμπόληκα]] (ἐμπεπόληκα Luk.), [[ἠμπόλημαι]] [[handeln]], [[sich erhandeln]], [[einkaufen]], [[verkaufen]], [[gewinnen]] (seit Od.). Auch mit Präfix: ἀπ-, δι-, ἐξ-, παρ-, προσ-.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[ἐμπόλημα]] [[Ware]], [[Gewinn]] (S., E., Thphr.), (ἀπ-)[[ἐμπόλησις]] (Hp., Poll.), [[ἀπεμπολητής]] [[Verkäufer]] (Lyk.); postverbal ἀπεμπολήν· ἀπαλλαγήν, πρᾶσιν, ἐμπορίαν H.<br />'''Etymology''': Neben [[ἐμπολάω]] auch das seltene (ἐξ-)[[ἐμπολέω]] ib. (Herod., J. u. a.). Bildung wie [[ἐντολή]], [[ἐντομή]] usw. und somit auf ein Verb *ἐμπέλω, -ομαι (bzw. mit einem besonders charakterisierten Präsens) zurückgehend. Zum Vergleich eignet sich in erster Linie das dehnstufige Iterativum [[πωλέω]] [[verkaufen]]. Auch [[ἐμπολάω]] könnte übrigens an und für sich als deverbativ erklärt werden, aber die augmentierten und reduplizierten Formen erweisen es als ein Denominativum, das das primäre Verb verdrängt hat. Immerhin hat [[ἐμπολάω]], -άομαι sein Grundwort semantisch beeinflußt. — Die landläufige Anknüpfung an [[πέλομαι]], -ω eig. [[drehen]], [[wenden]], [[sich bewegen]] liegt formal sehr nahe und ist semantisch denkbar; [[ἐμπολή]] wäre dann eig. s. v. a. [[Verkehr]]. Anderseits besitzt das Idg. ein altes Wort für [[verkaufen]], [[verdienen]], das in mehreren nominalen Ableitungen im Altindischen, Baltisch-Slavischen und Germanischen vorliegt, z. B. aind. ''paṇa''- m. [[Wette]], [[Lohn]] (mit ''paṇate'' [[wetten]], [[einhandeln]], [[kaufen]]), lit. ''pel̃nas'' [[Verdienst]], [[Lohn]], ahd. ''fāli'', ano. ''falr'' [[verkäuflich]], [[feil]]; auch [[πωλέω]] wird hierher gezogen und somit von [[ἐμπολή]] getrennt, was, obwohl möglich, jedoch gewisse Bedenken erweckt. Eine sichere Entscheidung ist schwierig. Vgl. Schwyzer 720 A. 8. Ausführlich über [[ἐμπολή]], [[ἐμπολάω]] Chantraine Rev. de phil. 66, 11ff. mit abweichendem Deutungsvorschlag ([[πελάζω]], [[πέλας]] usw.). Ältere Lit. bei Bq.<br />'''Page''' 1,507-508
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[purchase]], [[something bought]]
}}