View source for ἐπεμβαίνω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐπεμβαίνω
|Medium diacritics=ἐπεμβαίνω
|Low diacritics=επεμβαίνω
|Capitals=ΕΠΕΜΒΑΙΝΩ
|Transliteration A=epembaínō
|Transliteration B=epembainō
|Transliteration C=epemvaino
|Beta Code=e)pembai/nw
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[step upon]] or [[tread upon]], in pf., [[stand upon]], c. gen., οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς <span class="bibl">Il. 9.582</span>; σῆς ἐπεμβαίνων χθονός <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>924</span>; <b class="b3">δίφρου ἐπεμβεβαώς</b> [[mounted on]] a [[chariot]], <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>324</span>; ὄχθων ἐπεμβάς <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1061</span> codd.: abs., ἐπεμβεβαώς <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>4.29</span>: also c. dat., [[approach]], [[attack]], πύργοις ἐπεμβάς <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>634</span>, etc.; τῷ δήμῳ Hyp.<span class="title">Phil.Fr.</span>10; ἐ. ἀλλοτρίαις ἕδραις <span class="bibl">Gal. <span class="title">UP</span>14.14</span>: c. acc., ῥάχιν <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>783</span>: with a Prep., εἰς πάτραν ὅτι ποτ' ἐπεμβάσῃ <span class="bibl">Id.<span class="title">IT</span>649</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[embark]] on ship-board, <span class="bibl">D.50.25</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> c. dat. pers., [[trample upon]], ἐχθροῖσιν . . ἐπεμβῆναι ποδί <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>456</span>: metaph., ταῖσδ' ἐπεμβαίνειν <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>668</span>; κατ' ἐμοῦ . . μᾶλλον ἐπεμβάσει <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>836</span> (lyr.); ἁμαρτήμασί τινων Plu.2.59d. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> <b class="b3">τῷ καιρῷ ἐπεμβαίνων</b> taking [[advantage]] of the [[opportunity]], <span class="bibl">D.21.203</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0914.png Seite 914]] (s. [[βαίνω]]), noch dazu darauftreten, οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς, nachdem er auf die Schwelle getreten war, darauf stand, Il. 9, 582, wie δίφρου ἐπεμβεβαώς Hes. sc. 195. 324 (τετραορίας), Pind. N. 4, 29; σῆς ἐπεμβαίνων χθονός Soph. O. C. 928; – πύργοις ἐπεμβάς, nachdem er die Thürme erstiegen hatte (feindlich), Aesch. Spt. 614, wie Qu. Sm. 7, 466; – auch mit dem accus., λύκους ἐπεμβεβῶτας ἑδραίαν ῥάχιν Eur. Rhes. 783, vgl. Bacch. 1061; Νεῖλον ἐπεμβάς Theocr. 17, 98. Auch εἰς πάτραν ἐπεμβάσει, wieder eintreten, Eur. I. T. 649 – Noch dazu einsteigen in die Schiffe, τοῖς [[ὕστερον]] ἐπεμβᾶσιν ἀντὶ τῶν ἀπολιπόντων Dem. 50, 25; hineingehen, Luc. Tim. 56; ἄκρας ἐπεμβαινούσης τῷ πελάγει, sich ins Meer hinein erstrecken, Longin. – Darauftreten, verhöhnen, beschimpfen, mißhandeln, ποδὶ ἐπεμβῆναι ἐχθροῖσιν Soph. El. 448; κατ' ἐμοῦ ἐπεμβάσει ibd. 825; gew. mit dem dat. der Person, Eur. Hipp. 668; τοῖς τετριμμένοις Polem. 2, 26; Plut. u. a. Sp.; τῷ καιρῷ τινος, die Gelegenheit zu Jemandes Schaden benutzen, Dem. 21, 203, vgl. συγγενῶν ἐπεμβῆναι ἁμαρτήμασι Plut. de adul. et amic. discr. 25.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐπεμβήσομαι;<br /><b>1</b> monter sur, <i>particul.</i> s'embarquer;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> fouler aux pieds, piétiner : τινι, [[κατά]] τινος qqn;<br /><b>3</b> se faire un fondement de, <i>càd</i> abuser de : [[τῷ]] καιρῷ τινος DÉM profiter de l'occasion pour nuire à qqn.<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[ἐμβαίνω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐπεμβαίνω:''' (fut. ἐπεμβήσομαι)<br /><b class="num">1)</b> (тж. ἐ. [[πόδα]] Eur.) ступать, вступать, входить (οὐδοῦ Hom.; χθονός Soph.; εἰς πάτραν Eur.; Νεῖλον Theocr.);<br /><b class="num">2)</b> [[подниматься]], [[всходить]] (πύργοις Aesch.; ἑδραίαν ῥάχιν, ἐλάτην ὑψαύχενα Eur.): ἐ. δοίφρου Hes. садиться на колесницу;<br /><b class="num">3)</b> [[садиться на корабль]] Dem.;<br /><b class="num">4)</b> перен. [[наступать]], [[попирать]] (ἐχθροῖσι [[ποδί]] Soph. и τῷ ἐχθρῷ Plut.): κατ᾽ [[ἐμοῦ]] [[μᾶλλον]] [[ἐπεμβάσει]] Soph. (этим) ты меня еще больше оскорбишь;<br /><b class="num">5)</b> [[наносить ущерб]], [[причинять вред]] (τῷ καιρῷ τινος Dem.; τῇ τύχῃ τινός Plut.).
}}
{{ls
|lstext='''ἐπεμβαίνω''': μέλλ. -βήσομαι, βαίνω ἢ πατῶ ἐπί τινος, καὶ ἐν τῷ πρκμ. ἐπιβέβηκα, ἵσταμαι ἐπί τινος, μετὰ γεν., οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς, «ἐπιβεβηκώς» (Σχόλ.), Ἰλ. Ι. 582· σῆς ἐπεμβαίνων χθονὸς Σοφ. Ο. Κ. 924· δίφρου ἐπεμβεβαώς, ἐπιβεβηκώς, Ἡσ. Ἀσπ. 324· ἀπολ., ἐπεμβεβαὼς Πινδ. Ν. 4. 47· [[ὡσαύτως]] μετὰ δοτ., πύργοις ἐπεμβὰς Αἰσχύλ. Θήβ. 634, καὶ συχν. μετὰ ταῦτα: μετ’ αἰτ., ἐπ. ὄχθον, ῥάχιν Εὐρ. Βάκχ. 1061, Ρῆσ. 783· μετ’ ἐμπροθέτου προσδιορισμοῦ, εἰς πάτραν ὅτι πόδ’ ἐπεμβάσει ([[οὕτως]] ὁ Ἕρμανν. ἀντὶ ποτ’, ἴδε τὸ [[ῥῆμα]] βαίνω Α. ΙΙ. 4) Εὐρ. Ι. Τ. 649. 2) [[ἐμβαίνω]] εἰς [[πλοῖον]] ὡς [[ναύτης]] μετὰ τὴν ἀπέλευσιν ἄλλου, καί τοῖς [[ὕστερον]] ἐπεμβᾶσιν ἀντὶ τῶν ἀπολιπόντων Δημ. 1214. 26, κλπ. ΙΙ μετὰ δοτικ. προσώπου, καταπατῶ τι, Λατιν. insultare, ἐχθροῖσιν... ἐπεμβῆναι ποδὶ Σοφ. Ἠλ. 456: μεταφ., ταῖσδ’ ἐπεμβαίνειν Εὐρ. Ἱππ. 668· κατ’ ἐμοῦ... [[μᾶλλον]] ἐπεμβάσει Σοφ. Ἠλ. 836 (λυρ.)· ἀτυχήμασί τινος Πλούτ. 2. 59D. 2) [[προσβάλλω]] τινὰ ἔν τινι τόπῳ, οἵ τε οἱ... ἄντρῳ ἐπεμβαίνωσιν Κόϊντ. Σμ. 7. 467. 3) τῷ καιρῷ ἐπεμβαίνων, ἐπωφελούμενος ἐκ τῆς περιστάσεως, Δημ. 579. 22.
}}
{{Slater
|sltr=[[ἐπεμβαίνω]] [[mount]] οὐ τετραορίας γε πρὶν [[δυώδεκα]] πέτρῳ ἥροάς τ' ἐπεμβεβαῶτας ἱπποδάμους ἕλεν δὶς τόσους (N. 4.29)
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἐπεμβαίνω]]) [[εμβαίνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[παρεμβαίνω]] [[μεταξύ]] άλλων [[συνήθως]] αντιμαχομένων («επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις και το [[ζήτημα]] διευθετήθηκε»)<br /><b>2.</b> ανακατεύομαι [[απρόσκλητος]] σε ξένες υποθέσεις («μην επεμβαίνεις όταν δεν σού πέφτει [[λόγος]]»)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> (για πόλεμο) [[επέρχομαι]], [[ξεσπώ]]<br /><b>2.</b> [[παρουσιάζομαι]]<br /><b>3.</b> [[ασχολούμαι]], καταπιάνομαι με [[κάτι]]<br /><b>4.</b> [[προτρέπω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στέκομαι]] [[κοντά]] σε κάποιον («οὐδοῦ ἐπεμβεβαώς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ανεβαίνω]] (α. «πύργοις [[ἐπεμβάς]]», <b>Αισχύλ.</b><br />β. «λύκους ἐπεμβεβῶτας ἑδραίαν ράχην», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>3.</b> [[πατώ]], [[μπαίνω]] [[κάπου]]<br /><b>4.</b> [[εισέρχομαι]]<br /><b>5.</b> [[μπαίνω]] σε [[πλοίο]] ως [[ναύτης]] («καὶ τοῖς [[ὕστερον]] ἐπεμβάσιν ἀντὶ τῶν ἀπολιπόντων», <b>Δημοσθ.</b>)<br /><b>6.</b> [[καταπατώ]] («ἐχθροῖσιν... ἐπεμβῆναι ποδί», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>7.</b> [[κατακρίνω]]<br /><b>8.</b> επιτίθεμαι σε έναν [[τόπο]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐπεμβαίνω:''' μέλ. <i>-εμβήσομαι</i>, αόρ. βʹ <i>-ενέβην</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[πατώ]] το [[πόδι]] μου ή [[επιβαίνω]] σε, και στον παρακ., [[ίσταμαι]], [[στέκομαι]] σε, με γεν., σε Ομήρ. Ιλ., Σοφ.· επίσης με δοτ., σε Αισχύλ. κ.λπ.· μερικές φορές με αιτ., σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> επιβιβάζομαι, [[μπαρκάρω]] πάνω σε [[πλοίο]], σε Δημ.<br /><b class="num">II. 1.</b> με δοτ. προσ., [[καταπατώ]], Λατ. insultare, σε Σοφ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> <i>τῷ καιρῷ ἐπ</i>., [[επωφελούμαι]] της ευκαιρίας, σε Δημ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -εμβήσομαι aor2 -ενέβην<br /><b class="num">I.</b> to [[step]] or [[tread]] [[upon]], and in perf. to [[stand]] [[upon]], c. gen., Il., Soph.: also c. dat., Aesch., etc.; [[sometimes]] c. acc., Eur.<br /><b class="num">2.</b> to [[embark]] on [[ship]]-[[board]], Dem.<br /><b class="num">II.</b> c. dat. pers. to [[trample]] [[upon]], Lat. insultare, Soph., Eur.<br /><b class="num">2.</b> τῷ καιρῷ ἐπ. to [[take]] [[advantage]] of the [[opportunity]], Dem.
}}