View source for ὑπεροχή

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑπεροχή
|Medium diacritics=ὑπεροχή
|Low diacritics=υπεροχή
|Capitals=ΥΠΕΡΟΧΗ
|Transliteration A=hyperochḗ
|Transliteration B=hyperochē
|Transliteration C=yperochi
|Beta Code=u(peroxh/
|Definition=ἡ, <span class="sense"><span class="bld">A</span> (ὑπερέχω ''ΙΙ'') [[projection]], [[prominence]], οὐ κνῖσα κρούει πινὸς ὑπεροχὰς ἄκρας; <span class="bibl">Ephipp.3</span>, cf. <span class="title">Gp.</span>9.10.4; <b class="b3">αἱ ὑ. τῶν βουνῶν, τῶν ὀρῶν</b>, their [[prominent points]], <span class="bibl">Plb.10.10.10</span>, Plu. 2.936a; [[top]] of an upright beam, <span class="bibl">Ath.Mech.17.4</span>; <b class="b3">ὑ. λιθοειδεῖς</b>, of the mastoid processes of the skull, <span class="bibl">Ruf.<span class="title">Onom.</span>139</span>; <b class="b3">τὰς ὑ. αὐτῶν</b> (sc. <b class="b3">τῶν μαστῶν</b>) <span class="bibl">Sor.1.55</span>: abs., [[an eminence]], <span class="bibl">Plb.3.104.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[rising]] of a star, ἀνατολὴν εἶναι . . ὑ. ἄστρου ὑπὲρ γῆς <span class="bibl">Chrysipp.Stoic.2.200</span>; [[raising]], τῆς ἑαυτῶν κεφαλῆς <span class="bibl">Plot.5.8.3</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> metaph., [[pre-eminence]], [[superiority]], ὑπεροχῆς ἐπιθυμεῖ ἡ νεότης, ἡ δὲ νίκη ὑ. τις <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1389a13</span>; ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑ. <span class="bibl">Id.<span class="title">Pol.</span>1297b18</span>; <b class="b3">τὴν ὑ. ἀπονέμειν τοῖς ἀρίστοις</b> ib. <span class="bibl">1293b41</span>; <b class="b3">τὴν ὑ. τῆς πολιτείας λαμβάνειν</b> [[superiority in]] the government, ib.<span class="bibl">1296a31</span>; <b class="b3">διὰ τὴν ὑ. τοῦ πλήθους</b> because of [[superiority]] in multitude, ib.<span class="bibl">1293a4</span>; ἡ ἐν τῷ ἐπιτηδεύματι ὑ. <span class="title">IG</span>22.3800: pl., πρὸς τὰς ὑ. οὕτω διακεῖσθαι <span class="bibl">Isoc.12.16</span>; διαφέρεσθαι ἐν τῷ ποσῷ καὶ ταις ὑ. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1323a35</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> like [[ὑπερβολή]], [[excess]], opp. [[ἔλλειψις]] (defect), in many senses, as in Arithm., one of the <b class="b3">ἀριθμοῦ ᾗ ἀριθμὸς πάθη</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Metaph.</span>1004b12</span>, cf. <span class="bibl">Archim.<span class="title">Spir.</span>11</span>, <span class="bibl"><span class="title">Aequil.</span>1.2</span>, <span class="bibl">Dioph.1.6</span>, al.; <b class="b3">ἐν ἴσῃ ὑ</b>., of an arithmetical progression, <span class="bibl">Papp.76.21</span>, al., cf. <span class="bibl">Archyt.2</span>, <span class="bibl">Porph. <span class="title">in Harm.</span>p.266</span> W.; [[excess]], of a sum of money, <span class="title">SIG</span>976.66 (Samos, ii B.C.); in Physics, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Ph.</span>187a16</span>, <span class="bibl">189b10</span>, <span class="bibl"><span class="title">HA</span>486b8</span>, al.; διαφέρειν καθ' ὑπεροχήν <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span>644a17</span>, al.; τάχος τὸ ὑ. [ἔχον] κινήσεως <span class="bibl">Id.<span class="title">Metaph.</span>1052b30</span>; ἡ κατὰ τὴν ἀρετὴν ὑ. <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span>1098a11</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Rh.</span>1368a25</span>; <b class="b3">τῶν ἠθῶν</b> (sc. <b class="b3">τοῦ Επικούρου</b>) <span class="title">IG</span>22.1099.27 (Epist. Plotinae), cf. 42(1).86.18 (Epid., prob.); <b class="b3">φιλίας εἶδος τὸ καθ' ὑ</b>., where one [[exceeds]] the other in rank, etc., <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1158b12</span>, cf. <span class="bibl">1161a20</span>: pl., κατὰ πλούτων ὑπεροχάς <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>711d</span>; οἱ ἐν ὑπεροχαῖς εὐτυχημάτων ὄντες <span class="bibl">Arist. <span class="title">Pol.</span>1295b14</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> alone, [[supremacy]], [[authority]], [[dignity]], <span class="bibl">Plb.1.64.1</span>; τὴν Σελεύκου τοῦ βασιλέως ὑ. <span class="bibl">Antiph.187.4</span>; δαιμόνων ὑ. <span class="title">OGI</span>383.75 (Nemrud Dagh, i B.C.); οἱ ἐν ὑπεροχαῖς νεανίσκοι <span class="bibl">D.S.4.41</span>; οἱ ἐν ὑπεροχῇ ὄντες <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>734.24</span> (ii B.C.), <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Ti.</span>2.2</span>; ἀνὴρ ἐν ὑ. κείμενος <span class="bibl">LXX <span class="title">2 Ma.</span>3.11</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> of language, <b class="b2">periphrasis. prolixity</b>, opp. [[ἔλλειψις]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>283c</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> as a title, [[Excellency]], <span class="bibl">Just.<span class="title">Nov.</span>25.5</span>; ἡ ὑμετέρα Ὑ. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>130.20</span> (vi A.D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1200.png Seite 1200]] ἡ, das darüber Hervorragen, die Vorragung, βουνῶν Pol. 10, 10, 10, u. öfter, der Auswuchs. – Uebtr., der Vorzug, Vortrefflichkeit, Hippocr.; Macht, Pol. 1, 64, 1 u. öfter; – auch das Übermaaß, πλούτων Plat. Legg. IV, 711 d; Ggstz [[ἔλλειψις]], Polit. 283 c.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><b>I.</b> partie saillante, saillie, proéminence, avec un gén.;<br /><b>II.</b> <i>p. anal. ou fig.</i><br /><b>1</b> supériorité, excellence ; suprématie, autorité;<br /><b>2</b> <i>t. de math.</i> excédent.<br />'''Étymologie:''' [[ὑπερέχω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ὑπεροχή:''' ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[возвышение]], [[возвышенность]] Polyb.;<br /><b class="num">2)</b> [[выступ]], [[высота]] (τῶν βουνῶν Polyb.; τῶν [[ὀρῶν]] Plut.);<br /><b class="num">3)</b> тж. pl. [[превосходство]], [[преимущество]], [[преобладание]] (ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑ. Arst.): διὰ τὴν ὑπεροχὴν τοῦ πλήθους Arst. вследствие численного преобладания; οἱ ἐν ὑπεροχαῖς εὐτυχημάτων ὄντες Arst. те, кто осыпан всеми дарами счастья;<br /><b class="num">4)</b> [[знатность]]: οἱ ἐν ὑπεροχαῖς νεανίσκοι Diod. знатные юноши; οἱ ἐν ὑπεροχῇ ὄντες NT знатные люди;<br /><b class="num">5)</b> [[избыток]], [[излишек]] Plat., Arst.;<br /><b class="num">6)</b> мат. [[превышение]], [[разница]] Arst.
}}
{{ls
|lstext='''ὑπεροχή''': ἡ, ([[ὑπερέχω]] ΙΙ) προεξοχή, [[ἄκρον]], οὐ [[κνῖσα]] κρούει ῥινὸς ὑπεροχὰς ἄκρας...; Ἔφιππος ἐν «Γηρυόνῃ» 2. 3· αἱ ὑπ. τῶν βουνῶν, τῶν ὀρῶν, τὰ ἐξέχοντα αὐτῶν μέρη, αἱ κορυφαί, Πολύβ. 10. 10, 10, Πλούτ. 2. 936Α· ἀπολ., [[ὕψωμα]], Πολύβ. 3. 104, 3. ΙΙ. μεταφορ., τὸ ὑπερέχειν, τὸ ἀνώτερον [[εἶναι]], ἡ δὲ [[νίκη]] [[ὑπεροχή]] τις Ἀριστ. Ρητ. 2. 12, 6· ἡ ἰσχὺς καὶ ἡ ὑπ. ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 4. 13, 10 τὴν ὑπ. ἀπονέμειν τοῖς ἀρίστοις [[αὐτόθι]] 4. 8, 4· τὴν ὑπ. τῆς πολιτείας λαμβάνειν, ἀνωτέραν θέσιν ἐν τῇ κυβερνήσει, [[αὐτόθι]] 4. 11, 17· διὰ τὴν ὑπ. τοῦ πλήθους [[αὐτόθι]] 4. 6, 5· - ἐν τῷ πληθ., πρὸς τὰς ὑπ. οὕτω διακεῖσθαι Ἰσοκρ. 238Β· διαφέρεσθαι ἐν τῷ ποσῷ καὶ ἐν ταῖς ὑπεροχαῖς Ἀριστ. Πολιτικ. 7. 1, 5. 2) ὡς τὸ [[ὑπερβολή]], ἀντίθετον τῷ [[ἔλλειψις]], ἐν πολλαῖς σημασίαις, [[οἷον]] ἐν τῇ Ἀριθμητικῇ, = [[πάθος]] ἀριθμοῦ ᾗ [[ἀριθμός|ἀριθμὸς]] ὁ αὐτ. Μετὰ τὰ Φυσ. 3. 2, 18· ἐν τῇ Φυσικῇ, ὁ αὐτ. ἐν Φυσ. 1. 4, 1., 6, 6, πρβλ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 1. 1, 6, κ. ἀλλ.· διαφέρειν καθ’ ὑπεροχὴν ὁ αὐτ. π. Ζ. Μορ. 1. 4, 2, κ. ἀλλ.· τὸ [[τάχος]] ὑπ. κινήσεως ὁ αὐτ. Μετὰ τὰ Φυσ. 9. 1, 11· ἡ κατ’ ἀρετὴν ὑπ. ὁ αὐτ. ἐν Ἠθικ. Νικ. 1. 7, 14, πρβλ. Ρητ. 1. 9, 25· [[φιλία]] ἐν ὑπεροχῇ, [[ὅπου]] ὁ εἷς [[εἶναι]] [[ἀνώτερος]] τοῦ ἄλλου κατὰ τὴν κοινωνικὴν θέσιν, κτλ., ὁ αὐτὸς ἐν Ἠθ. Νικ. 9. 7, 1, πρβλ. 11, 1., 13, 1· - ἐν τῷ πληθ., κατὰ πλούτων ὑπεροχὰς Πλάτ. Νόμ. 711D· οἱ ἐν ὑπεροχαῖς εὐτυχημάτων ὄντες Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 11, 6. 3) καθ’ ἑαυτὴν ἡ [[λέξις]], ἀνωτέρα [[θέσις]], [[ἀξίωμα]], [[αὐτόθι]] 1. 64, 1· τὴν Σελεύκου τοῦ βασιλέως ὑπεροχὴν Ἀντιφάνης ἐν «Παρεκδιδομένῃ» 1· οἱ ἐν ὑπεροχαῖς νεανίσκοι Διόδωρ. 4. 41. 4) ἐπὶ γλώσσης, [[περίφρασις]], [[μακρολογία]], ἀντίθετ. τῷ [[ἔλλειψις]], Πλάτ. Πολιτικ. 283C. 5) Παρὰ τοῖς Βυζαντίνοις, ἐπώνυμον ἀξιώματος ὡς τὰ νῦν τὸ «[[ἐξοχότης]]».
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὑπερέχω]]; [[prominence]], i.e. ([[figuratively]]) [[superiority]] (in [[rank]] or [[character]]): [[authority]], excellency.
}}
{{Thayer
|txtha=ὑπεροχῆς, ἡ (from [[ὑπέροχος]], and [[this]] from [[ὑπερέχω]], [[which]] [[see]]), [[properly]], [[elevation]], [[pre-eminence]], [[superiority]] ([[properly]], in [[Polybius]], [[Plutarch]], others); [[metaphorically]], [[excellence]] ([[Plato]], [[Aristotle]], [[Polybius]], Josephus, [[Plutarch]], others): [[τῶν]] ἐν [[ὑπεροχή]], [[namely]], ὄντες (R. V. those [[that]] are in [[high]] [[place]]), of magistrates, ἐν [[ὑπεροχή]] κεῖσθαι, to [[have]] [[great]] honor and [[authority]], καθ' ὑπεροχήν λόγου ἡ σοφίας (A. V. [[with]] excellency of [[speech]] or of [[wisdom]] i. e.) [[with]] [[distinguished]] [[eloquence]] or Wisdom of Solomon, 1 Corinthians 2:1.
}}
{{grml
|mltxt=η / [[ὑπεροχή]], ΝΜΑ [[ὑπερέχω]]<br />το να [[είναι]] [[κανείς]] ή [[κάτι]] ανώτερο ως [[προς]] την [[ποιότητα]], την [[ποσότητα]], το [[μέγεθος]] ή την [[αξία]] σε [[σχέση]] με κάποιον ή με [[κάτι]] [[άλλο]], [[ανωτερότητα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>μαθημ.</b> ο [[αριθμός]] που προκύπτει από την [[πράξη]] της αφαίρεσης, το [[υπόλοιπο]]<br /><b>2.</b> <b>(νομ.)</b> το [[υπόλοιπο]] που προκύπτει από [[αντικείμενο]] που είχε ενεχυριαστεί<br /><b>3.</b> <b>βιολ.</b> η [[ιδιότητα]] ορισμένων αλληλομόρφων [[κάθε]] δεδομένου γονιδίου να καθορίζουν τον φαινότυπο ενός οργανισμού, όταν υπάρχουν στον γενότυπό του, αλλ. [[επικράτηση]] ή [[κυριαρχία]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[υπεροχή]] [[πυρός]]»<br /><b>στρ.</b> πυρ μεγαλύτερης ευστοχίας και όγκου από το πυρ του εχθρού, που παρέχει στα φίλια στρατεύματα τη [[δυνατότητα]] να προελάσουν [[χωρίς]] άσκοπες μεγάλες απώλειες<br /><b>μσν.</b><br />(στο <b>Βυζ.</b>) [[τίτλος]] αξιωματούχων<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[προεξοχή]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για βουνά) [[κορυφή]] («βουνῶν ὑπεροχαί», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> ύψωμα («οὔσης τινὸς ὑπεροχῆς μεταξὺ τῆς στρατοπεδείας», <b>Πολ.</b>)<br /><b>3.</b> [[υπερβολή]] («κατὰ πλούτων ὑπεροχάς», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>4.</b> ανώτερη [[θέση]], [[αξίωμα]]<br /><b>5.</b> [[μακρηγορία]], [[μακρολογία]]<br /><b>6.</b> (για αστέρα) [[ανατολή]]<br /><b>7.</b> χρηματικό [[πλεόνασμα]]<br /><b>8.</b> το άνω [[άκρο]] κατακόρυφης δοκού.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑπεροχή:''' ἡ ([[ὑπερέχω]] II),<br /><b class="num">I.</b> [[προεξοχή]], [[άκρο]], σε Πολύβ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[υπεροχή]], [[πρωτιά]], [[ανωτερότητα]], ἡ δὲ [[νίκη]] [[ὑπεροχή]] τις, σε Αριστ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ὑπεροχή]], ἡ, [[ὑπερέχω]] II]<br /><b class="num">I.</b> a [[projection]], an [[eminence]], Polyb.<br /><b class="num">II.</b> metaph. preeminence, [[superiority]], ἡ δὲ [[νίκη]] [[ὑπεροχή]] τις Arist.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：Øperoc» 虛胚而-哦黑<br />'''詞類次數'''：名詞（2）<br />'''原文字根'''：在上-有（著）<br />'''字義溯源'''：傑出，突出，超越，特優，高大，高位，高超的；源自（[[ὑπερέχω]]）=自持高超），由（[[ὑπέρ]] / [[ὑπερεγώ]]）*=在上，過於）與（[[ἔχω]]）*=持）組成<br />'''出現次數'''：總共（2）；林前（1）；提前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 高位（1） 提前2:2；<br />2） 高超的（1） 林前2:1
}}