View source for ἡβάω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἡβάω
|Medium diacritics=ἡβάω
|Low diacritics=ηβάω
|Capitals=ΗΒΑΩ
|Transliteration A=hēbáō
|Transliteration B=hēbaō
|Transliteration C=ivao
|Beta Code=h(ba/w
|Definition=Cret. ἡβίω <span class="title">Leg.Gort.</span>7.41,al., Aeol.(?) ἀβάω Hdn.Gr.2.16, Alc.<span class="title">Supp.</span>7.11 (dub.); Ep. opt. [[ἡβώοιμι]], part. [[ἡβώων]] (v. infr.): impf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἥβων <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>357</span>: fut. <b class="b3">-ήσω</b> (ἐφ-) <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.12</span>, Dor. <b class="b3">ἡβάσω [ᾱ</b>] <span class="title">AP</span>7.482: aor. 1 ἥβησα <span class="bibl">Od.1.41</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>132</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>41e</span>: pf. [[ἥβηκα]] (παρ-) <span class="bibl">Hdt.3.53</span>, etc.: (ἥβη):—[[attain puberty]] or [[have attained puberty]], ὅταν ἡβήσαι τε καὶ ἥβης μέτρον ἵκοιτο <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>132</span>; ἡβῶσιν ὀψέ Hp.Aër.4; ἐπειδὰν ἡβήσωσι Pl.<span class="title">Ap.</span>l.c.; of women. <b class="b3">γυνὴ τέτορ' ἡβώοι</b> (sc. [[ἔτη]]) four years [[past puberty]], <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>698</span>; <b class="b3">ἡβάσεις ἥβαν</b> <span class="title">AP</span>l.c.; <b class="b3">ἡβᾶν ἐπὶ διετές</b>, v. sub <b class="b3">διετής; ὀμόσαι Χαλκιδέων τοὺς ἡβῶντας ἅπαντας</b> all the [[adult]]s, IG12.39.32, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>1055</span>, <span class="bibl">Th.4.132</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> to [[be in the prime of youth]], εἴθ' ὣς ἡβώοιμι, βίη τέ μοι ἔμπεδος εἴη <span class="bibl">Od.14.468</span>, al.; <b class="b3">ἀνὴρ οὐδὲ μάλ' ἡβῶν</b> not even [[in the prime of life]], <span class="bibl">Il.12.382</span>, cf. <span class="bibl">Od. 23.187</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>879</span>; γέροντα τὸν νοῦν, σάρκα δ' ἡβῶσαν φέρει <span class="bibl">Id.<span class="title">Th.</span> 622</span>; <b class="b3">ἡβᾶν σθένος</b> to [[be young]] and strong, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>436</span> (lyr.); [[ἥβων]] = [[I]] [[was]] [[young]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>357</span>; <b class="b3">ἡ. τὰς αἰσθήσεις</b>, of an old man, <span class="bibl">Philostr.<span class="title">VS</span>1.9.3</span>; of plants, <b class="b3">ἡμερὶς ἡβώωσα</b> a [[young]], [[luxuriant]] [[vine]], <span class="bibl">Od.5.69</span>, cf. <span class="bibl">Simon.183.3</span>, <span class="bibl">Longus 4.5</span>; <b class="b3">ἡβῶντ' ἀρτίως οἰνίσκον</b> (<b class="b3">παρὰ προσδοκίαν</b> for [[νεανίσκον]]) <span class="bibl">Cratin.183</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> metaph., to [[be fresh]], [[be vigorous]], ἡβώοις, φίλε θυμέ <span class="bibl">Thgn.877</span> (dub. l.); <b class="b3">ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν</b> '[[tis]] always [[youth]] for old men to learn, i.e. 'tis never too late to learn, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>584</span> ([[nisi legendum|nisi leg.]] [[ἥβη]]) <b class="b3">; ἡβᾷ δῆμος εἰς ὀργὴν πεσών</b> the [[people]] [[rage]]s like a [[passionate]] [[youth]], <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>696</span>, cf. <b class="b3">νεανικός; ἄγγελον . . γέρονθ', ἡβῶντα δ' εὐγλώσσῳ φρενί</b> [[exulting]], <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>775</span>; also of things, <b class="b3">γάμοι, ἔαρ ἡ</b>., <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>1.474</span>, <span class="bibl">2.252</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> to [[have the outward signs of puberty]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">GA</span>746b23</span>; γένυς ἡβᾷ <span class="title">AP</span>12.31 (Phan.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1148.png Seite 1148]] in der ἥβη stehen, [[mannbar sein]], in der Blüthe der Jahre stehen u. vollkommene Mannskraft besitzen; [[οὐδέ]] κέ μιν ῥέα – ἔχοι ἀνὴρ οὐδὲ μάλ' ἡβῶν Il. 12, 382; εἴθ' ἃς [[ἡβώοιμι]], βίη δέ μοι [[ἔμπεδος]] εἴη Od. 14, 468; αἲ γὰρ ἡβῷμ', ὡς ὅτε Il. 7, 133; ἀλλ' [[ὅταν]] ἡβήσειε καὶ ἥβης [[μέτρον]] ἵκοιτο Hes. O. 131; Aesch. vrbdt γέροντα τὸν νοῦν, σάρκα δ' ἡβῶσαν φέρει, Spt. 604, u. umgekehrt ἄγγελον δ' οὐ μέμψεται [[πόλις]] γέρονθ' ἡβῶντα δ' εὐγλώσσῳ φρενί, Suppl. 756; Plat. vrbdí τῷ ἡβῶντι καὶ ἀνδρείῳ, Rep. V, 468 d; καὶ [[ἰσχύω]] Ar. Vesp. 357, der die παιδάρια den ἡβῶντες entggstzt, Ran. 1053; auch εἰ δ' ἐγὼ [[σθένος]] ἥβων, wenn ich jugendlich stark wäre an Kraft, Eur. Herc. Für. 436; ἀπέκτειναν Μηλίων ὅσους ἡβῶντας ἔλαβον Thuc. 5, 116; Is. 1, 10 u. sonst. Vgl. [[διετής]]. – Auch von anderen Dingen, ἡμερὶς ἡβώωσα, ein Weinstock im kräftigsten, üppigsten Wuchs, Od. 5, 69; φλὸξ ἡβήσασα Aesch. frg. 378, vgl. Simonds. 48 (VII, 24); ἡβῶντ' [[ἀρτίως]] οἰνίσκον Cratin. bei Ath. I, 29 d; τοὺς ἡβῶντας τῶν βοτρύων Long. 4, 5. – Übertr. auch ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν, die Wißbegier, Fähigkeit zu lernen bleibt auch im Alter jugendlich rege, Aesch. Ag. 570; [[ὅταν]] γὰρ ἡβᾷ [[δῆμος]] εἰς ὀργὴν πεσών, Eur. Or. 685, wenn das in Zorn gerathene Volk heftig aufbraus't; auch = jugendlich froh sein, ἡβώοις φίλε θυμέ Theogn. 877, wo Bergk ἥβα μοι vermuthet; Hesych. erkl. μεθύσκεσθαι, εὐωχεῖσθαι.
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἥβων, <i>f.</i> ἡβήσω, <i>ao.</i> [[ἥβησα]], <i>pf.</i> [[ἥβηκα]];<br /><b>1</b> être en âge de puberté : [[οἱ]] ἡβῶντες, ceux qui sont dans la fleur de la jeunesse;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> être dans sa fleur, dans toute sa force <i>en parl. de plantes</i> : ἡμερὶς [[ἡβώωσα]] <i>épq.</i> OD vigne dans toute sa force ; ἀεὶ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν [[εὖ]] [[μαθεῖν]] ESCHL chez les vieillards le désir d’apprendre est toujours jeune ; <i>en mauv. part</i> être en effervescence.<br />'''Étymologie:''' [[ἥβη]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἡβάω:''' (impf. ἥβων, fut. ἡβήσω, aor. [[ἥβησα]], pf. [[ἥβηκα]]; эп.: part. ἡβῶν и [[ἡβώων]] - f [[ἡβώωσα]]; praes. opt. [[ἡβώοιμι]])<br /><b class="num">1)</b> [[быть в юношеском возрасте]], [[быть возмужалым]], [[быть во цвете лет]]: ἀνὴρ οὐδὲ ἔχοι [[μάλα]] ἡβῶν Hom. даже муж в расцвете сил не удержал бы (брошенной Эантом глыбы); οἱ ἡβῶντες Arph., Thuc. юношество; εἴθ᾽ ὣς [[ἡβώοιμι]]! Hom. о, если бы мне (снова) стать молодым!; ἡβᾶν [[σθένος]] Eur. быть молодым и сильным; γέροντα τὸν [[νοῦν]], σάρκα δ᾽ ἡβῶσαν φέρειν ([[varia lectio|v.l.]] φύειν) Aesch. сочетать ум старика с силой (досл. телом) юноши;<br /><b class="num">2)</b> [[пышно расти]]: ἡμερὶς [[ἡβώωσα]] Hom. буйно разросшаяся лоза;<br /><b class="num">3)</b> [[сохранять юношескую свежесть]], [[быть в полной силе]]: φλὸξ ἡβήσασα Aesch. ярко горящее (бушующее) пламя; ἀεὶ ἡβᾷ τοῖς γερουσιν εὖ [[μαθεῖν]] Aesch. у стариков всегда горит желание учиться хорошему;<br /><b class="num">4)</b> [[шуметь]], [[бушевать]]: ἡβᾷ [[δῆμος]] εἰς ὀργὴν [[πεσών]] Eur. пришедший в негодование народ бушует.
}}
{{ls
|lstext='''ἡβάω''': Ἐπ. εὐκτ. ἡβώοιμι, μετοχ. ἡβώων (ἴδε κατωτ.)˙ μέλ. -ήσω (ἐφ-) Ξεν. Κύρ. 6. 1, 12, Δωρ. ἡβάσω ᾱ Ἀνθ. Π. 7. 482˙ ἀόρ. ἥβησα Ὀδ. Α. 41, Ἡσ., Ἀττ.˙ πρκμ. ἥβηκα (παρ-) Ἡρόδ. κλ. (ἥβη). Εἶμαι ἐν τῇ ἀκμῇ τῆς ἡλικίας, ἐν πλήρει σωματικῇ αὐξήσει, Ὅμ., [[ὅστις]] κάλλιστα ἑρμηνεύει τὴν λέξιν ἐν τῷ [[συχνάκις]] ἐπαναλαμβανομένῳ στίχῳ, εἴθ’ ὣς ἡβώοιμι, βίη δέ μοι [[ἔμπεδος]] εἴη Ὀδ. Ξ. 468, κ. ἀλλ.˙ ἀνὴρ οὐδὲ μάλ’ ἡβῶν, μὴ ὢν ἀκόμη ἐν τῇ ἀκμῇ τῆς ἡλικίας του, Ἰλ. Μ. 382, Ὀδ. Ψ. 187, πρβλ. Αἰσχύλ. Χο. 879˙ ἡβῶσιν ὀψὲ Ἱππ. Ἀέρ. 282˙ γυνὴ τέτορ’ ἡβώωσα (ἐνν. ἔτη), δηλ. κατὰ τέσσαρα ἔτη ὑπερβᾶσα τὴν ἡβικὴν ἡλικίαν, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 696˙ ἡβᾶν ἐπὶ διετές, ἴδε ἐν λ. [[διετής]]˙ γέροντα τὸν νοῦν, σάρκα δ’ ἡβῶσαν φέρει Αἰσχύλ. Θήβ. 622˙ ἡβᾶν [[σθένος]], εἶμαι [[νέος]] καὶ [[ἰσχυρός]], Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 436˙ ἡβῶν, ὅτε [[ἤμην]] [[νέος]], Ἀριστοφ. Σφηξ. 357˙ οἱ ἡβῶντες, οἱ νέοι, ὁ αὐτ. Βατρ. 1055, Θουκ. 4. 132˙ [[ἐπειδὰν]] ἡβήσωσι Πλάτ. Ἀπολ. 41E˙ - ἐπὶ φυτῶν, ἡμερὶς ἡβώωσα, [[ἄμπελος]] ἀκμαία, «εὐκληματοῦσα», Ὀδ. Ε. 69, πρβλ. Σιμων. ἐν Ἀνθ. Π. 7. 24˙ ἡβῶντ’ [[ἀρτίως]] οἰνίσκον (παρὰ προσδοκίαν ἀντὶ νεανίσκον) Κρατῖν. Πυτιν. 3. 2) μεταφ., εἶμαι [[νέος]], [[ζωηρός]], [[ἀκμαῖος]], ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ μαθεῖν, ἡ ἐπιθυμία τοῦ μαθεῖν τὰ ὀρθὰ εἶνε [[πάντοτε]] ἀκμαία εἰς τοὺς γέροντας, Blomf. Αἰσχύλ. Ἀγ. 567. πρβλ. [[ἀνηβάω]]˙ ἡβᾷ [[δῆμος]] εἰς ὀργὴν πεσών, ὁ λαὸς ὀργισθεὶς νεανικῶς παραφέρεται, Εὐρ. Ὀρ. 696, πρβλ. [[νεανικός]]˙ ἄγγελον... γέρονθ’, ἡβῶντα δ’ εὐγλώσσῳ φρενί, ἀκμάζοντα, ἐπαιρόμενον, Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 775˙ - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ πραγμάτων, γάμοι, ἔαρ ἡβ. Ὀπ. Ἁλ. 1. 474., 2. 252. 3) ἔχω τὰ ἐξωτερικὰ σημεῖα τῆς ἡβικῆς ἡλικίας, Ἀριστ. Γεν. Ζ. 2. 7, 15, Ἀνθ. Π. 12. 31.
}}
{{Autenrieth
|auten=opt. [[ἡβώοιμι]], [[ἡβῷμι]], [[part]]. ἡβῶν, ἡβώοντα, etc., aor. [[ἥβησα]]: be (aor. [[arrive]]) at [[one]]'s [[prime]], [[have]] [[youthful]] vigor; [[fig]]., of a [[vine]], ‘[[luxuriant]],’ Od. 5.69.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἡβάω:''' Επικ. ευκτ. [[ἡβώοιμι]], μτχ. [[ἡβώων]], μέλ. <i>-ήσω</i>, Δωρ. -άσω [ᾱ], αόρ. αʹ [[ἥβησα]], παρακ. [[ἥβηκα]] ([[ἥβη]])· βρίσκομαι στο [[άνθος]] (στην [[ακμή]]) της ηλικίας· <i>ἀνὴρ οὐδὲ μάλ' ἡβῶν</i>, που δεν βρίσκεται [[ακόμα]] [[ούτε]] καν στην [[ακμή]] της ηλικίας του, σε Όμηρ.· <i>γυνὴτέτορ' ἡβώοι</i> (ενν. <i>ἔτη</i>), δηλ. έχει περάσει κατά [[τέσσερα]] χρόνια την [[εφηβεία]], σε Ησίοδ.· <i>ἡβῶν</i>, όταν ήμουν [[νέος]], σε Αριστοφ.· <i>οἱ ἡβῶντες</i>, οι νέοι, σε Αριστοφ.· χρησιμοποιείται για φυτά, ἡμερὶς [[ἡβώωσα]], νεαρό και πλούσιο [[κλήμα]], σε Ομήρ. Οδ., ἀεὶ γὰρ ἡβᾷ τοῖς γέρουσιν εὖ [[μαθεῖν]], η [[επιθυμία]] της μάθησης είναι [[πάντοτε]] ακμαία, ζωηρή [[ακόμα]] και στους ηλικιωμένους, δηλ. [[ποτέ]] δεν είναι [[αργά]] για να μάθεις, σε Αισχύλ.· ἡβᾷ [[δῆμος]] εἰς ὀργὴν [[πεσών]], ο [[λαός]] συμπεριφέρεται, παραφέρεται σαν [[νεαρός]] [[άνδρας]], σε Ευρ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[ἥβη]<br /><b class="num">1.</b> to be at man's [[estate]], to be in the [[prime]] of [[youth]], ἀνὴρ οὐδὲ μάλ' ἡβῶν not [[even]] in the [[prime]] and [[pride]] of [[life]], Hom.; γυνὴ τέτορ' [[ἡβώωσα]] (sc. ἔτη) i. e. [[being]] [[four]] years [[past]] [[puberty]], Hes.; ἡβῶν [[when]] I was [[young]], Ar.; οἱ ἡβῶντες the [[young]], Ar.:—of plants, ἡμερὶς [[ἡβώωσα]] a [[young]] [[luxuriant]] [[vine]], Od.<br /><b class="num">2.</b> metaph. to be [[young]], ἀεὶ γὰρ ἡβᾶι τοῖς γέρουσιν εὖ [[μαθεῖν]] [[learning]] is [[young]] [[even]] for the old, i. e. 'tis [[never]] too [[late]] to [[learn]], Aesch.; ἡβᾶι [[δῆμος]] the [[people]] is like a [[young]] man, Eur.
}}
{{mantoulidis
|mantxt=-ῶ (=εἶμαι [[ἔφηβος]], [[ἀκμάζω]]). Ἀπό τό [[ἥβη]] (=νεότητα), (δωρ. ἥβα).<br><b>Παράγωγα:</b> [[ἡβάσκω]], [[ἔφηβος]], [[ἄνηβος]] (=πού δέν ἔφτασε στήν ἐφηβική [[ἡλικία]]), [[ἡβηδόν]] (=ἀπό τή νεανική [[ἡλικία]] καί πάνω), [[ἡβητήρ]] = [[ἡβητής]] (=[[νέος]]), [[ἡβητήριον]] (=[[τόπος]] ὅπου μαζεύονταν οἱ νέοι), [[ἡβητικός]] (=[[νεανικός]]), [[ἡβήτωρ]] (=[[νέος]]).
}}