View source for ἐξορίζω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐξορίζω
|Medium diacritics=ἐξορίζω
|Low diacritics=εξορίζω
|Capitals=ΕΞΟΡΙΖΩ
|Transliteration A=exorízō
|Transliteration B=exorizō
|Transliteration C=eksorizo
|Beta Code=e)cori/zw
|Definition=(A), ([[ὅρος]]) (3sg. aor. subj. [[ἐξορύξη]] [from <b class="b3">Ἐξορϝίξ-</b>] <span class="title">Inscr.Cypr.</span>135.11 H.):—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[send beyond the frontier]], [[banish]], <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>257</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Lg.</span>874a</span>, etc.; γᾶθέν τινα <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>1106</span> (lyr.); <b class="b3">τὸ σῶμά τινος ἐ</b>. (cf. [[ἐξόριστος]]) <span class="bibl">Plu.<span class="title">Phoc.</span>37</span>:—Pass., ἐξορισθῆναι καὶ ἀποθανόντα, μηδὲ ἐν τῇ πατρίδι ταφῆναι <span class="bibl">Hyp.<span class="title">Lyc.</span>20</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[expose]] a [[child]], <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>504</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[banish]], [[get rid of]], ἀγριότητα <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>197d</span>; αἰσχρολογίαν ἐκ τῆς πόλεως <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1336b5</span>; τοὺς ἀνιάτους <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span>1180a10</span>: c. gen., τι τῆς ἀκοῆς <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>6.186b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> c. acc. loci only, <b class="b3">ἄλλην ἀπ' ἄλλης ἐ. πόλιν</b> [[pass]] from one to another, <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> Pass., [[come forth from]], τινός <span class="bibl">Id.<span class="title">Hipp.</span>1380</span> (lyr.).</span><br />(B), ([[ὀρός]]) [[press out the whey from cheese]], EM349.29, Hsch.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0887.png Seite 887]] über die Gränzen hinausbringen, verbannen; γᾶθέν τινα Eur. Troad. 1106; Heracl. 257; Dem. 25, 95; Arist. Eth. 10, 9 u. Sp. Überh. entfernen, ἀγριότητα Plat. Conv. 197 d, wie Dem. 26, 26; ἀσέβειαν Posid. Ath. VI, 234 c. – Im med. ἐξορίζεσθαί τινος, ausgehen von Einem, Eur. Hippol. 1381; aber D. Sic. 13, 111 = in der Verbannung sein.
}}
{{bailly
|btext=exiler, bannir;<br /><i><b>Moy.</b></i> ἐξορίζομαι provenir de, gén..<br />'''Étymologie:''' [[ἐξ]], [[ὁρίζω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐξορίζω:'''<br /><b class="num">1</b> [[прогонять за границу]], [[изгонять прочь]] (за пределы) (γᾶθέν (= γῆθέν) τινα Eur.; τοὺς ἀνιάτους Arst.; [[τοῦτο]] τὸ [[θηρίον]] Dem.; ἐξωρίσθη εἰς Κέρσικαν νῆσον Plut.);<br /><b class="num">2</b> [[изгонять]], [[искоренять]] (ἀγριότητα Plat., Dem.; αἰσχρολογίαν Arst.);<br /><b class="num">3</b> [[переступать пределы]], [[покидать]]: [[ἄλλην]] ἀπ᾽ ἄλλης ἐ. πόλιν Eur. скитаться из страны в страну;<br /><b class="num">4</b> [[выбрасывать]], [[выкидывать]] (τὸ σῶμά τινος Plut.): ἐξορίσαι τινὰ πτανοῖς θοίναν Eur. бросить кого-л. на съедение (хищным) птицам;<br /><b class="num">5</b> med. [[вести свое начало]], [[происходить]], [[проистекать]] (παλαιῶν προγεννητόρων ἐξορίζεται [[κακόν]] Eur.).
}}
{{ls
|lstext='''ἐξορίζω''': μέλλ. Ἀττ. -ιῶ, [[ἀποπέμπω]], [[ἐξάγω]], ἔξω τῶν ὁρίων, [[ἐξορίζω]], Λατ. exterminate, Εὐρ. Ἡρακ. 257, Πλάτ., κτλ. γᾶθέν τινα Εὐρ. Τρῳ. 1106· τὸ σῶμά τινος ἐξ. (πρβλ. [[ἐξόριστος]]), Πλουτ. Φωκ. 37. οὕτω καὶ Παθ., ἐξορισθῆναι καὶ ἀποθανόντα, [[μηδὲ]] ἐν τῇ πατρίδι ταφῆναι Ὑπερείδ. [[ὑπὲρ]] Λυκόφρ. 16. 2) ἐκθέτω [[βρέφος]], Εὐρ. Ἴων. 504. 3) [[ἐκδιώκω]], ἀπομακρύνω, πραότητα μὲν πορίζων, ἀγριότητα δὲ ἐξορίζων Πλάτ. Συμπ. 1971)· τὴν αἰσχρολογίαν Ἀριστ. Πολιτικ. 7. 17, 8· τοὺς δ’ ἀνιάτους [[ὅλως]] ἐξορίζειν, ὁ αὐτὸς ἐν Ἠθ. Ν. 10, 9, 10. ΙΙ. μετ’ αἰτ. τόπου μόνον, φεύγομεν δ’ ἀλώμενοι [[ἄλλην]] ἀπ’ ἄλλης ἐξορίζοντες πόλιν, καθιστῶντες μίαν πόλιν μετὰ τὴν [[ἄλλην]] τὸ [[ὅριον]] τῆς φυγῆς ἡμῶν, δηλ. μεταβαίνοντες ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν, Εὐρ. Ἡρακλ. 16· πρβλ. [[ὁρίζω]] Ι. 4. ΙΙ. ἐν τῷ Παθ., παλαιῶν προγεννητόρων ἐξορίζεται κακόν, «ἀπὸ τοῦ ὅρου ἐκείνων εἰς ἐμὲ ἔρχεται τὸ τῶν προγόνων [[μύσος]] (Σχόλ.). ὁ αὐτὸς ἐν Ἱππ. 1381. Ἐν Ἐπιγρ. Ἰδαλίου Κύπρου (60,25.26) ἀπαντᾷ [[ἐξορύζω]] διὰ τοῦ υ. Ἴδε Hoffman Griech. Dialekte Ι. σ. 72.
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />(AM [[ἐξορίζω]]) [[ορίζω]]<br /><b>1.</b> [[υποχρεώνω]] κάποιον να φύγει έξω από τα [[σύνορα]] της χώρας, [[απελαύνω]]<br /><b>2.</b> [[διώχνω]] [[μακριά]], [[απομακρύνω]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />(για εχθρό) [[απωθώ]], [[αποκρούω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[εκτοπίζω]] κάποιον, του [[επιβάλλω]] να απομακρυνθεί από τον [[τόπο]] κατοικίας και να παραμείνει υπό [[επιτήρηση]] σε [[άλλη]] [[περιοχή]] της επικράτειας<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[στέλνω]]<br /><b>2.</b> (για άνεμο) [[παρασύρω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[βρέφος]]) [[εκθέτω]], [[εγκαταλείπω]]<br /><b>2.</b> (για ανίατους ασθενείς) [[απομονώνω]]<br /><b>3.</b> [[πηγαίνω]] από [[πόλη]] σε [[πόλη]]<br /><b>4.</b> <b>μέσ.</b> [[προέρχομαι]].<br /><b>(II)</b><br />[[ἐξορίζω]] (Α)<br />[[βγάζω]] τον ορό από το [[τυρί]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>εξ</i> <span style="color: red;">+</span> [[ορίζω]] (<span style="color: red;"><</span> [[ορός]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐξορίζω:''' μέλ. Αττ. <i>-ιῶ</i>,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στέλνω]] έξω από τα [[σύνορα]], [[εξορίζω]], Λατ. exterminare, σε Ευρ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[εκθέτω]], [[αφήνω]] ένα [[βρέφος]] έκθετο, στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[διώχνω]], [[απομακρύνω]] [[κάτι]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> με αιτ. τόπου μόνο, [[ἄλλην]] ἀπ' ἄλλης ἐξ. πόλιν, περνώντας από τη μια στην [[άλλη]], σε Ευρ.<br /><b class="num">III.</b> στην Παθ., [[έρχομαι]], [[προέρχομαι]] από, <i>τινος</i>, στον ίδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. [[Attic]] ιῶ<br /><b class="num">I.</b> to [[send]] [[beyond]] the [[frontier]], [[banish]], Lat. exterminare, Eur., etc.<br /><b class="num">2.</b> to [[expose]] a [[child]], Eur.<br /><b class="num">3.</b> to get rid of a [[thing]], Plat.<br /><b class="num">II.</b> c. acc. loci only, [[ἄλλην]] ἀπ' ἄλλης ἐξ. πόλιν to [[pass]] from one to [[another]], Eur.<br /><b class="num">III.</b> in Pass. to [[come]] [[forth]] from, τινος Eur.
}}