View source for Ἐφιάλτης

{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br />Éphialtès :<br /><b>1</b> Mélien qui trahit les Grecs aux Thermopyles;<br /><b>2</b> autres.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[Ephialtes]], the [[giant]], [[son]] of Alōeus, and [[brother]] of [[Otus]], Il. 5.385, Od. 11.308.
}}
{{elru
|elrutext='''Ἐφιάλτης:''' ион. [[Ἐπιάλτης]], ου ὁ Эфиальт<br /><b class="num">1</b> сын Алоэя и Ифимедии, сказочный великан, который, совместно с братом Отом, пытался низвергнуть богов, но был убит Аполлоном и Артемидой Hom.;<br /><b class="num">2</b> [[малаец]], [[открывший Ксерксу тайный проход к Фермопилам и тем ускоривший гибель отряда Леонида Спартанского]] Her.;<br /><b class="num">3</b> современник Перикла, в 461 г. до н. э. выступивший против Ареопага, но убитый агентами аристократической олигархии Arst., Plut.;<br /><b class="num">4</b> афинский политик времен Филиппа Македонского, старавшийся удержать афинян от союза с Македонией, в 335 г. до н. э. бежавший в Персию от мести Александра Plut.
}}
{{etym
|etymtx=See also: s. [[ἐφιάλτης]]
}}
{{wkpel
|wkeltx=* [[Εφιάλτης ο Αθηναίος]], αρχαίος Αθηναίος πολιτικός

Ο Εφιάλτης (- 461 π.Χ.), γιος του Σοφωνίδη, ήταν διαπρεπής πολιτικός στην αρχαία Αθήνα και μέντορας του Περικλή. Η βιογραφία του είναι ελάχιστα γνωστή, ωστόσο παραδίδεται πως ήταν φτωχός, δίκαιος και αδιάφθορος. Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο περιστατικό που αναφέρεται σε αυτόν. Κάποτε οι φίλοι του θέλησαν να του δώσουν δέκα τάλαντα, εκείνος όμως δεν τα δέχθηκε, με το εξής επιχείρημα: «αυτά θα με αναγκάσουν, επειδή θα σας ντρέπομαι, να αποκρύψω κάτι από τα δίκαια. Επειδή όμως ούτε θέλω να σας ντρέπομαι, ούτε να σας χαρίζομαι, θα σας φανώ δυσάρεστος». Ακόμη, όταν κάποτε ένας στρατηγός τον κατηγόρησε ως φτωχό, αποκρίθηκε: «γιατί όμως δεν ανέφερες και το άλλο, ότι δηλαδή είμαι δίκαιος;». Ανήκε στην προοδευτική πολιτική παράταξη των δημοκρατικών, την αρχηγία της οποίας ανέλαβε μετά τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλή το 471 π.Χ., και αντιπολιτευόταν τον προβεβλημένο πολιτικό Κίμωνα, εκπρόσωπο της αριστοκρατικής παράταξης. Αγωνίστηκε για τον περιορισμό της εξουσίας του αριστοκρατικού σώματος του Αρείου Πάγου. Κυριότερη πηγή για τις μεταρρυθμίσεις του είναι η Αθηναίων πολιτεία του Αριστοτέλη.

* [[Εφιάλτης ο Ευρυδήμου]], γιος του Ευρυδήμου του Μαλιέως, γνωστός για την προδοσία των Σπαρτιατών στη Μάχη των Θερμοπυλών 
Ο Εφιάλτης ήταν αρχαίος Έλληνας, γιος του Ευρυδήμου. Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος παρουσιάστηκε στον Ξέρξη και του υπέδειξε τη στενή διάβαση που οδηγούσε από το όρος Καλλίδρομο στις Θερμοπύλες και ανέλαβε να οδηγήσει από 'κει τους Πέρσες, για να χτυπήσουν έτσι από τα νώτα τους Σπαρτιάτες του Λεωνίδα (480 π.Χ.).

Για την κυκλωτική κίνηση των Περσών, επιλέχθηκαν οι 10.000 επίλεκτοι φρουροί του βασιλιά, γνωστοί και ως "Αθάνατοι", με αρχηγό τους τον Υδάρνη. Οι Πέρσες ακολούθησαν τον Εφιάλτη με τη δύση του ηλίου. Όλο το βράδυ ακολούθησαν το μονοπάτι που τους οδηγούσε ο Έλληνας προδότης. Το όνομα αυτού του στενού περάσματος ήταν Ανοπαία Ατραπός και, επειδή και οι ελληνικές δυνάμεις του βασιλιά Λεωνίδα γνώριζαν την ύπαρξη του, είχαν θέσει ως φρουρούς του περάσματος 1.000 Φωκείς.

* [[Εφιάλτης]] (μυθολογία), γίγαντας της ελληνικής μυθολογίας, γιος του Ποσειδώνα

Στην ελληνική μυθολογία ο Εφιάλτης ήταν γιος του Αλωέα και της Ιφιμεδείας. Ο Εφιάλτης και ο αδελφός του Ώτος είναι γνωστοί μαζί ως «Αλωάδες» από το όνομα του πατέρα τους. Ωστόσο, ο Υγίνος αναφέρει (Fabulae 25) τους Αλωάδες ως γιους του θεού Ποσειδώνα και της Ιφιμεδείας. Ο Εφιάλτης και ο `Ωτος αναφέρονται ως τεράστιοι γίγαντες και ήρωες: κράτησαν επί 13 μήνες αιχμάλωτο τον ίδιο τον θεό του πολέμου, τον `Αρη, μέσα σε ένα μεγάλο χάλκινο δοχείο. Ο Εφιάλτης μνημονεύεται τόσο στην Ιλιάδα (ραψωδία Ε, στίχος 385), όσο και στην Οδύσσεια (λ 305-319)
}}
{{trml
|trtx=af: Ephialtes; be: Эфіяльт; bg: Ефиалт; ca: Efialtes; de: Ephialtes von Athen; el: Εφιάλτης ο Αθηναίος; en: Ephialtes; eo: Efialto; es: Efialtes de Atenas; fi: Efialtes Ateenalainen; fr: Éphialtès d'Athènes; gl: Efialtes de Atenas; it: Efialte di Atene; nl: Ephialtes; pl: Efialtes z Aten; pms: Efialte; pt: Efialtes; ru: Эфиальт; sh: Efijalt; sv: Efialtes; tr: Efialtes; uk: Ефіальт; zh: 厄菲阿尔特
}}