View source for πῦρ

{{LSJ1
|Full diacritics=πῦρ
|Medium diacritics=πῦρ
|Low diacritics=πυρ
|Capitals=ΠΥΡ
|Transliteration A=pŷr
|Transliteration B=pyr
|Transliteration C=pyr
|Beta Code=pu=r
|Definition=(once πύυρ [◡ x] by 'distraction', <span class="bibl">Simon.59</span> codd. Hdn.Gr. (<span class="title">Rh.Mus.</span>35.101, 38.378)), τό, gen. πῠρός; not used in plural, <span class="sense"><span class="bld">A</span> v. [[πυρά]], [[τά]]:—[[fire]], πῦρ [[καίω|καίειν]] or [[δαίειν]] to [[kindle]] [[fire]], <span class="bibl">Il.8.521</span>, <span class="bibl">Od.7.7</span>, etc.; πῦρ [[ἀνακαίω|ἀνακαίειν]], πῦρ [[ἅπτειν]], πῦρ [[ἐξάπτειν]], πῦρ [[αἴθειν]], πῦρ [[ἐναύω|ἐναύειν]], v. sub vocc.; πῦρ [[ποιεῖν]], πῦρ ποιήσασθαι, <span class="bibl">Anaxipp.1.12</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.2.27</span>; οἴσετε πῦρ <span class="bibl">Il.15.718</span>; πῦρ προσέφερον <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.2.14</span>; <b class="b3">πῦρ ἐμβαλεῖν νηυσί, κλισίῃσι</b>, <span class="bibl">Il.15.597</span>, <span class="bibl">Od.8.501</span> (tm.); <b class="b3">πῦρ φυσητέον, ῥιπίζειν</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>293</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Flam.</span>21</span>; as [[exclamation]], "πῦρ" βοᾷ = he's calling for fire <span class="bibl">Men.<span class="title">Sam.</span>208</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[πῦρ τεχνικόν]] = [[artistically]] [[work]]ing [[fire]], v. [[τεχνικός]]. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[funeral fire]] (cf. [[πυρά]]), ὄφρα πυρός με . . λελάχωσι θανόντα <span class="bibl">Il.7.79</span>, <span class="bibl">22.342</span>, cf. <span class="bibl">15.350</span>, <span class="bibl">23.76</span>; <b class="b3">ζῶντα διδόναι τινὰ πυρί</b> [[burn one alive]], <span class="bibl">Hdt.1.86</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[sacrificial fire]], ἐν πυρὶ βάλλε θυηλάς <span class="bibl">Il.9.220</span>, cf. <span class="bibl">Od.3.341</span>,<span class="bibl">446</span>; κατὰ τοῦ πυρός σπένδειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>120a</span>; διὰ τοῦ πυρός ὀμνύναι <span class="bibl">D.54.40</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[hearth fire]], πυρὸς ἐσχάραι <span class="bibl">Il.10.418</span>, cf. <span class="bibl">Od.5.59</span>; ἕως ἂν αἴθῃ πῦρ ἐφ' ἑστίας ἐμῆς <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1435</span>; πυρὶ δέχεσθαί τινα <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>47</span>; <b class="b3">τὸ πῦρ τὸ ἀθάνατον</b> the [[fire]] of [[Vesta]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Num.</span>9</span>, etc.; deified, Πῦρ ἀθάνατον <span class="title">SIG</span>826 ii 14 (Delph., ii B.C.). </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[lightning]], κεραυνὸς ἀενάου πυρός <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.6</span>; πῦρ πνέοντος κεραυνοῦ <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>146</span>; πυρὸς ἀμφήκης βόστρυχος <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1044</span> (anap.); πυρὶ καὶ στεροπαῖς <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>470</span> (anap.); παλτῷ ῥιπτεῖ πυρί <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>131</span> (anap.); θείῳ πυρὶ παμφαής <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>728</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> [[fire]], [[light]], or [[heat]] of the [[sun]], <b class="b3">θερινὸν πῦρ</b>, opp. [[χειμών]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.50</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 865b</span>; of the stars, π. πνείοντα ἄστρα <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1146</span> (lyr.); [[summer solstice]], <span class="bibl">Alcm.79</span>, Paul.Al.<span class="title">A.</span>3. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[flame]] of [[torch]]es, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>964</span> (lyr.), etc.; <b class="b3">πῦρ εὐάγγελον, πῦρ ἄγγαρον, πῦρ πομπόν</b>, of the [[beacon]] [[fire]], <span class="bibl">A. <span class="title">Ag.</span>21</span>,<span class="bibl">282</span>,<span class="bibl">299</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> [[fever heat]], [[violent fever]], <b class="b3">πῦρ ἔλαβέν [τινα</b>] <span class="bibl">Hp. <span class="title">Epid.</span>1.26</span>.ή, al.; ὁ δ' ἔχων θέρμαν καὶ π. ἧκεν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>690</span>; τεταρταίῳ πυρί <span class="bibl">Call.<span class="title">Aet.</span>3.1.17</span>; πῦρ ἄγριον <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>7.20</span> (of [[erysipelas]] acc. to Gal.19.134). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> phrases, <b class="b3">ἐν πυρὶ γενέσθαι</b> to [[be consumed]], [[come to nothing]], <span class="bibl">Il.2.340</span>; [[φεύγων καπνὸν εἰς πῦρ δεσποτείας ἐμπεπτωκώς]] '[[out of the frying pan into the fire]]', <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>569b</span>, cf. Prov. ap. <span class="bibl">Simp.<span class="title">in Epict.</span> p.72</span> D.; ἦν ἄρα πυρός γ' ἕτερα θερμότερα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>382</span>; πῦρ ἐπὶ πῦρ [[ἐγχεῖν]], [[ἄγειν]], [[φέρειν]], [[ἐπεισφέρειν]], <span class="bibl">Cratin.18</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>453</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>880a21</span>, Plu.2.61a; [[εἰς πῦρ ξαίνειν]] '[[plough the sands]]', <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>780c</span>; [[βασανίζειν]] χρυσὸν ἐν πυρί <span class="bibl">Id.<span class="title">R.</span>413e</span>, cf. <span class="bibl">Plb.21.20.7</span>: as a type of things [[irresistible]] or [[terrible]], ἀντίος εἶμι, καὶ εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικε <span class="bibl">Il.20.371</span>; μάρναντο δέμας πυρὸς αἰθομένοιο <span class="bibl">11.596</span>, al.; Ἕκτωρ πυρὸς αἰνὸν ἔχει μένος <span class="bibl">17.565</span>, cf. <span class="bibl">6.182</span>; so τὸ πεπρωμένον οὐ πῦρ σχήσει <span class="bibl">Pi.<span class="title">Fr.</span>232</span>; κρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρός <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>177</span>; οὐδὲν θηρίον γυναικὸς ἀμαχώτερον, οὐδὲ πῦρ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>1015</span>; ἀναρχία κρείσσων πυρός <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>608</span>; ἐχίδνης καὶ πυρὸς περαιτέρω <span class="bibl">Id.<span class="title">Andr.</span>271</span>; so [[διὰ πυρὸς ἰέναι]] (as we say) to [[go through fire and water]], [[dash]] through any [[danger]], <span class="bibl">X.<span class="title">Smp.</span>4.16</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Oec.</span>21.7</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>133</span>; but <b class="b3">διὰ πυρὸς ἦλθε ἑτέρῳ λέχεϊ</b> she [[rage]]d [[furiously]] against the other [[partner]] of the [[bed]], <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>487</span> (lyr.); διὰ πυρὸς ἔμολον ματρί <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>1183</span> (lyr.); σωθήσεται οὕτω δὲ ὡς διὰ πυρός <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Cor.</span>3.15</span>; εἰς π. ἅλλεσθαι <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span> 1.3.9</span>; κἂν εἰς π. ἐμβαῖεν <span class="bibl">Lib.<span class="title">Ep.</span>314.3</span>; πῦρ διέρπειν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>265</span>; of persons, ὦ π. σύ . . <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>927</span>; of Hannibal, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Flam.</span>21</span>: metaph. of anxious hope, θάλπει τῷδ' ἀνηκέστῳ πυρί <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>888</span>; of love, ἀρσενικῷ θέρεται π. <span class="bibl">Call.<span class="title">Epigr.</span>27.5</span>, cf. <span class="bibl">45.2</span>. (Cf. Arm. hur, OE. fyr 'fire', etc.)</span>
}}
==Wiktionary EN==
'''Etymology''': From Proto-Indo-European *péh₂wr̥. Cognates include Old English fȳr (English fire), Old Armenian հուր (hur), Hittite 𒉺𒀪𒄯 (paḫḫur), Tocharian A por, and Tocharian B puwar. Compare Mycenaean Greek 𐀢𐀏𐀺 (pu-ka-wo /pur-kawos/, “fire-kindler”), Etruscan 𐌅𐌄𐌓𐌔𐌄 (verse).
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0819.png Seite 819]] τό, gen. [[πυρός]], im plur. nach der 2 Declination, τὰ [[πυρά]], τοῖς πυροῖς, das [[Feuer]]; πυρὶ φλεγέθοντι, Il. 21, 358; ἀΐδηλον, ἀκάματον, θεσπιδαές, δήϊον u. ä. (s. diese Wörter); πῦρ μέγα καιόντων, anzünden, 8, 521; auch πῦρ δὲ Μενοιτιάδης δαῖεν μέγα, 9, 211, u. öfter; u. pass., ἐπεὶ κατὰ πῦρ ἐκάη, da das Feuer niedergebrannt war, 9, 212; bes. das Feuer des Scheiterhaufens, dah. die Leichenbestattung, ἵνα πυρὸς λελάχωσι θανόντα, 15, 350. 22, 342 u. öfter, daß sie den Todten theilhaftig machen des Feuers, ihn bestatten; vgl. διδόναι τινὰ πυρί, Her. 1, 86; auch das Opferfeuer, oft bei Hom.; ἐν πυρὶ [[γενέσθαι]], in Feuer aufgehen, d. i. zu Rauch werden, zu nichte werden, Iliad. 2, 340; [[πυρά]], die Wachtfeuer, 8, 509. 554. 9, 77. 10, 12; πῦρ πνέειν, Feuer schnauben, Pind. Ol. 7, 71 u. A.; vom Blitz, κεραυνὸν ἀενάου [[πυρός]], Pind. P. 1, 6; Tragg. oft: ἐπ' ἐσχάρᾳ [[πυρός]], Aesch. Eum. 108; u. plur. vom Opferfeuer, ἐν πυροῖσι κνισσωτοῖς, Ch. 478; πῦρ ἀνάψουσιν θεοῖς, Eur. Or. 1137; von Fackeln, εὔϊόν τε πῦρ, Soph. Ant. 953; vom Blitz, παλτῷ ῥίπτει πυρί, 131; τὸ πῦρ ἐγρήγορεν, Ar. Lys. 306; διὰ τοῦ πυρὸς βαδί. ζειν, 133; – das Feuer als Element, ἐκ γῆς καὶ πυρὸς μίξαντες, Plat. Prot. 320 d, vgl. Legg. X, 889 b; etwas Sprichwörtliches haben die Verbindungen βασανίζοντες πολὺ [[μᾶλλον]] ἢ χρυσὸν ἐν πυρί, Rep. III, 413 e; φεύγων ἂν καπνὸν δουλείας εἰς πῦρ δεσποτείας ἂν ἐμπεπτωκὼς εἴη, II, 379 c, εἰς πῦρ ξαίνειν, Legg. VI, 780 c; τὰ [[πυρά]], Wachtfeuer, Xen. Hell. 1, 6, 20 u. sonst; διὰ πυρὸς ἰέναι, durchs Feuer laufen, sich freiwillig in die größte Gefahr begeben, Mem. 1, 3, 9, vgl. Conv. 4, 16; πῦρ ἐμβάλλειν, Pol. 5, 8, 9, der auch vrbdt ἐλθὼν εἰς τὰς πράξεις ὥςπερ εἰς πῦρ, 33, 9, 3, u. wie ἡ ἐκ πυρὸς [[βάσανος]], 22, 3, 7, auch τὴν ἐκ πυρὸς παρέχεσθαι [[χάριν]], 40, 8, 6, welche die Feuerprobe bestanden hat; vgl. noch Dem. ἀξιοπιστότερος τοῦ κατὰ τῶν παίδων ὀμνύντος καὶ διὰ τοῦ [[πυρός]], 54, 40. – Auch = Fieberhitze, [[πυρετός]], Hippocr. – Uebtr., Feuer, Heftigkeit, Leidenschaftlichkeit, Sp. bes. von der Liebe, [[ἀρσενικόν]] Callim. 9 (V, 6). – [Υ ist in allen zweisylbigen Casus kurz, u. so in allen Ableitungen u. Zusammensetzungen.] – Vgl. [[πύϊρ]].
}}
{{bailly
|btext=[[πυρός]] (τό) :<br /><i>plur.</i> [[πυρά]], <i>dat.</i> [[πυροῖς]];<br /><b>I.</b> [[feu]] <i>au propre</i>;<br /><b>II.</b> <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[feu d'un bûcher]];<br /><b>2</b> [[feu d'un sacrifice]];<br /><b>3</b> [[feu du foyer]];<br /><b>4</b> [[feu du ciel]], [[foudre]] <i>ou</i> éclair;<br /><b>5</b> [[feu du soleil]] ; <i>en gén.</i> éclat des astres;<br /><b>6</b> [[lueur des torches]], [[des flambeaux]];<br /><b>7</b> τὰ [[πυρά]] les feux de camp, les feux de bivouac;<br /><b>8</b> [[feu du regard]], [[éclat des yeux]];<br /><b>9</b> [[feu de la fièvre]];<br /><b>III.</b> <i>fig.</i> <b>1</b> feu, <i>c. symbole de</i> force irrésistible;<br /><b>2</b> <i>c. symbole de</i> destruction, de dévastation;<br /><b>3</b> feu de la passion, ardeur d'un sentiment;<br /><b>4</b> <i>◊ [[proverb|prov.]]</i> [[ἐν]] πυρὶ [[γενέσθαι]] IL s'en aller en feu, périr <i>ou</i> être perdu ; [[μετά]] τινος διὰ πυρὸς βαδίζειν AR aller à travers le feu avec qqn, partager avec lui tous les périls ; διὰ πυρὸς ἔρχεσθαί τινι EUR avoir une haine ardente pour qqn ; [[εἰς]] [[πῦρ]] ἅλλεσθαι XÉN sauter dans le feu, ne reculer devant aucun danger.<br />'''Étymologie:''' cf. <i>all.</i> Feuer, etc.
}}
{{elnl
|elnltext=πῦρ, πυρός, τό, dat. πυρί, plur. heterocl. (o-declinatie) πυρά, gen. πυρῶν, dat. πυροῖς vuur voor versch. doeleinden: τὰ πυρά wachtvuren:; καίωμεν πυρὰ πολλά laten we veel wachtvuren brandend houden Il. 8.509; van brandstapel; ἄνθρωπον... ζῶοντα πυρὶ διδόναι een mens levend verbranden Hdt. 1.86.6; spec. van de bliksem. πυρὶ καὶ στεροπαῖς met vurige bliksemschichten Soph. OT 470. overdr., van pers.:; ὦ πῦρ σύ ‘jij vuurbal!’ (van iem. die als vuur niets en niemand ontziet) Soph. Ph. 927; overdr. van emotie: vuur, vurige liefde, met gen.:; παίδων vurige liefde voor jongens AP 12.74.1; uitroep brand!. Men. Sam. 208. spreekw.., ἐν πυρὶ γενέσθαι ‘in rook opgaan’ Il. 2.340; φεύγων καπνὸν εἰς πῦρ ἐμπίπτειν ( lett. in het vuur belanden terwijl je aan de rook probeert te ontkomen) ‘van de regen in de drup komen’ Plat. Resp. 569b; διὰ πυρὸς βαδίζειν door het vuur gaan (d.w.z. een vuurproef doorstaan, gevaren doorstaan) Aristoph. Lys. 133, maar. διὰ πυρὸς ἐλθεῖν, μολεῖν met dat. (d.w.z. tekeergaan tegen iem. ) Eur. gloed, licht, warmte, van fakkels, hemellichamen e.d. koorts.
}}
{{elru
|elrutext='''πῦρ:''' [[πυρός|πῠρός]] τό (pl.: [[πυρά]], dat. [[πυροῖς]] - поэт. πυροῖσι)<br /><b class="num">1</b> (тж. π. [[φλογός]] NT) огонь, пламя: νηυσὶ π. ἐμβάλλειν Hom. поджигать (досл. метать огонь в) суда; π. πνεῖν Soph. извергать пламя; ἐν πυρὶ [[γενοίατο]]! Hom. пусть погибнут в огне!; φλὸξ πυρὸς βάτου NT горящий терновый куст; ἄνθρακες: [[πυρός]] NT горящие уголья; ὀφθαλμώ οἱ πυρὶ λάμπετον Hom. глаза его горят огнем; φεύγοντα καπνὸν εἰς π. ἐμπίπτειν погов. Plat. избегая дыма, попасть в огонь (ср. из огня да в полымя); π. ἐπὶ π. ἄγειν погов. Plat. добавлять огонь к огню (ср. подливать масла в огонь); εἰς π. ἅλλεσθαι погов. Xen. прыгать в огонь (т. е. не отступать перед страшной опасностью); [[μετά]] τινος διὰ πυρὸς βαδίζειν погов. Arph. разделять с кем-л. любые опасности; εἰς π. ξαίνειν погов. Plat. чесать (шерсть) в огонь (ср. толочь воду в ступе);<br /><b class="num">2</b> [[погребальный костер]] (ἐνὶ πυρὶ θέμεναί τινα Hom.);<br /><b class="num">3</b> [[жертвенный огонь]] (θυηλὰς ἐν πυρὶ βάλλειν Hom.);<br /><b class="num">4</b> [[небесный огонь]], [[молния]] (π. καὶ στεροπαί Soph.);<br /><b class="num">5</b> перен. [[жар]], [[пыл]], [[страсть]] (θάλπειν τῷ ἀνηκέστῳ πυρί Soph.): διὰ πυρὸς [[μολεῖν]] или ἔρχεσθαί τινι Eur. питать пламенную ненависть к кому-л.;<br /><b class="num">6</b> (= τὸ [[θερμόν]]) температура пламени (ἕτερον τὸ χρυσοχοϊκὸν π. ἀποτελεῖ καὶ τὸ μαγειρικόν Arst.).
}}
{{Autenrieth
|auten=[[πυρός]]: [[fire]]; pl. [[πυρά]], watchfires, Il. 8.509, 554.
}}
{{Slater
|sltr=<b>πῡρ</b> ([[πῦρ]], [[πυρός]], πυρί, [[πῦρ]].) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[fire]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> ὁ δὲ χρυσὸς αἰθόμενον [[πῦρ]] [[ἅτε]] διαπρέπει (O. 1.1) ὕδατος πυρὶ ζέοισαν [[εἰς]] ἀκμάν (O. 1.48) [[πῦρ]] πνεόντων ἀρχὸς ἵππων (O. 7.71) ὑπὸ στερεῷ πυρὶ (O. 10.36) Χίμαιραν [[πῦρ]] πνέοισαν (O. 13.90) τὸν αἰχματὰν κεραυνὸν σβεννύεις αἰενάου [[πυρός]] (P. 1.6) [[τᾶς]] ἐρεύγονται μὲν ἀπλάτου πυρὸς ἁγνόταται ἐκ μυχῶν παγαί (P. 1.21) [[πῦρ]] ἐξ ἑνὸς σπέρματος ἐνθορὸν ἀίστωσεν ὕλαν (P. 3.36) πυρὶ καιόμενος (P. 3.102) φλόγ' πνέον καιομένοιο πυρος (P. 4.225) [[πῦρ]] δέ νιν [[οὐκ]] [[ἐόλει]] (P. 4.233) [[εἴ ποτε]] χειμέριον [[πῦρ]] ἐξίκηται λοίσθιον (''[[sc.]]'' [[δρῦς]]) (P. 4.266) [[πῦρ]] δὲ παγκρατὲς θρασυμαχάνων τε λεόντων ὄνυχας ὀξυτάτους ἀκμὰν καὶ δεινοτάτων σχάσαις ὀδόντων (N. 4.62) γαίᾳ δὲ καυθείσᾳ πυρὶ i. e. [[earthenware]] (N. 10.35) ματέρ' πολεμίῳ πυρὶ πλαγεῖσαν (Pae. 2.30) [[χρῆν]] [[ἄρα]] [[Πέργαμον]] εὐρὺν ἀιστῶσαι [[σέλας]] αἰθομένου [[πυρός]] (Pae. 6.98) ὁ παγκρατὴς κεραυνὸς ἀμπνέων [[πῦρ]] Δ. 2. 1. θύματα μειγνύντων πυρὶ τηλεφανεῖ Θρ. . . [[πῦρ]] πνέοντος κεραυνοῦ fr. 146. 1. πυρὶ δ' ὑπνόωντε σώματα ([[ὤπτων]] coni. Snell) fr. 168. 3. τὸ πεπρωμένον οὐ [[πῦρ]] οὐ σιδάρεον σχήσει [[τεῖχος]] fr. 232.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[heat]] ἢ θερινῷ πυρὶ περθόμενοι [[δέμας]] ἢ χειμῶνι (P. 3.50)
}}
{{eles
|esgtx=[[fuego]]
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] [[word]]; "[[fire]]" ([[literally]] or [[figuratively]], [[specially]], [[lightning]]): [[fiery]], [[fire]].
}}
{{Thayer
|txtha=genitive [[πυρός]], τό ([[probably]] from Sanskrit pu, 'to [[purify]]' (cf. German [[fever]]); Vanicek, p. 541; [[Curtius]], § 385), from Homer down; [[Hebrew]] אֵשׁ; [[fire]]: ά῾πτειν [[πῦρ]], to [[kindle]] a [[fire]], T Tr [[text]] WH περιαψάντων); ἔβρεξε [[πῦρ]] καί [[θεῖον]], κατακαίειν τί ἐν (T omits; WH brackets ἐν) πυρί, καίομαι πυρί, R L T WH κατακαίεται); Winer's Grammar, § 31,7d.); [[φλόξ]] [[πυρός]], a [[fiery]] [[flame]] or [[flame]] of [[fire]], L [[text]] Tr [[text]]; Alex. [[manuscript]]; [[πῦρ]] [[φλογός]], a [[flaming]] [[fire]] or [[fire]] of [[flame]], R G L marginal [[reading]] T Tr marginal [[reading]] WH (λαμπάδες [[πυρός]], lamps of [[fire]], στῦλοι [[πυρός]], ἄνθρακες [[πυρός]] coals of [[fire]], [[ἄνθραξ]]); γλῶσσαι [[ὡσεί]] [[πυρός]], [[which]] had the [[shape]] of [[little]] flames, δοκιμάζειν [[διά]] [[πυρός]], πυροῦσθαι ([[see]] [[πυρόω]], b.) ἐκ [[πυρός]], ὡς [[διά]] [[πυρός]], as [[one]] [[who]] in a [[conflagration]] has escaped [[through]] the [[fire]] [[not]] [[uninjured]], i. e. dropping the [[figure]], [[not]] [[without]] [[damage]], מֵאֵשׁ מֻצָּל, τό [[πῦρ]], T WH [[omit]]; Tr brackets [[both]] verses),48; τό [[πῦρ]] τό αἰώνιον, ἄσβεστον, G T Tr WH [[omit]]; L brackets the [[clause]]); [[πυρός]] αἰωνίου [[δίκην]] ὑπέχειν, γηννα [[τοῦ]] [[πυρός]], R G Tr brackets); [[κάμινος]] [[τοῦ]] [[πυρός]], ἡ [[λίμνη]] [[τοῦ]] [[πυρός]], πυρί τηρεῖσθαι, βασανισθῆναι ἐν πυρί, βαπτίζειν τινα πυρί ([[see]] [[βαπτίζω]], II.<br /><b class="num">b.</b> bb.), [[πῦρ]], as [[though]] [[both]] itself on [[fire]] and setting [[other]] things on [[fire]], [[partly]] by [[reason]] of the [[fiery]] [[spirit]] [[which]] governs it, [[partly]] by [[reason]] of the [[destructive]] [[power]] it exercises, ἐκ [[πυρός]] ἁρπάζειν, to [[snatch]] from [[danger]] of [[destruction]], πυρί ἁλίζεσθαι ([[see]] [[ἁλίζω]]), [[ζῆλος]] [[πυρός]], [[fiery]], [[burning]] [[anger]] ([[see]] [[ζῆλος]], 1), [[πῦρ]] ζήλου, [[πῦρ]] καταναλίσκον, as [[one]] [[who]] [[when]] [[angry]] visits the [[obdurate]] [[with]] [[penal]] [[destruction]], Hebrews 12:29.
}}
{{lsm
|lsmtext='''πῦρ:''' πῠρός, τό, δεν χρησιμ. στον πληθ. (βλ. [[πυρά]])·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[φωτιά]], σε Όμηρ. κ.λπ.· [[πῦρ]] καίειν ή <i>δαίειν</i>, [[ανάβω]] [[φωτιά]], στον ίδ.· [[πῦρ]] ἀνακαίειν, <i>ἅπτειν</i>, <i>ἐξάπτειν</i>, <i>αἴθειν</i>, <i>ἐναύειν</i>, βλ. αυτ.· [[πῦρ]] ἐμβάλλειν [[νηυσί]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> νεκρική [[πυρά]] (πρβλ. [[πυρά]]), στο ίδ.<br /><b class="num">3.</b> [[φωτιά]] της εστίας, <i>πυρὶ δέχεσθαί τινα</i>, σε Ευρ.· [[πῦρ]] ἄσβεστον ή <i>ἀθάνατον</i>, η άσβεστη [[φωτιά]] της Εστίας στο Πρυτανείο, σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> ως [[σύμβολο]] πραγμάτων ακατάσχετων ή τρομερών, μάρναντο [[δέμας]] πυρὸς αἰθομένοιο, μάχονταν όπως η [[φωτιά]] που μαίνεται, σε Ομήρ. Ιλ.· κρεῖσσον ἀμαιμακέτου [[πυρός]], σε Σοφ.· διὰ πυρὸς [[ἰέναι]], προχωρεί μέσω φωτιάς και νερού, δηλ. ορμά προς [[κάθε]] κίνδυνο, σε Ξεν.· [[αλλά]], <i>διὰ πυρὸς ἦλθε ἑτέρῳ λέχεϊ</i>, οργίστηκε μανιωδώς με το [[έτερον]] ήμισυ, σε Ευρ.· λέγεται για πρόσωπα, ὦ [[πῦρ]] σύ, σε Σοφ.
}}
{{ls
|lstext='''πῦρ''': (παρὰ Σιμωνίδῃ τῷ Ἰαμβογράφῳ 29 πύϊρ), τό, γεν. πῠρός· ἄχρηστον ἐν τῷ πληθυν., ἴδε ἐν λέξ. [[πυρά]], τά. (Ἐντεθεν παράγονται πυρὰ (τά), πυρὰ (ἡ), πυρετός, πυρσός, πυρρός· πρβλ. Ὀμβρ. pir (= πῦρ), Λατιν. pru-na (ἀνημμένοι ἄνθρακες)· Βοημ. pyr (pruna)· Ἀρχ. Σκανδιν. fyrr· Ἀγγλο-Σαξον. Frye· Ἀρχ. Γερμαν. fuir. κτλ. [Ἄν καὶ τὸ υ [[εἶναι]] μακρὸν ἐν τῇ ὀνομ., [[εἶναι]] [[ὅμως]] βραχὺ ἐν ταῖς πλαγίαις πτώτεσι καὶ ἐν ἅπασι τοῖς παραγώγοις, πλὴν τοῦ πῡραύστης.] ― Ὡς καὶ νῦν, κοινῶς, «φωτιά», Ὅμ., κλπ.· πῦρ [[καίω]] ἢ [[δαίω]], [[ἀνάπτω]] φωτιάν, Ἰλ. Θ. 521, Ὀδ. Η. 7, κτλ.· πῦρ ἀνακαίειν, ἅπτειν, ἐξάπτειν, αἴθειν, ἐναύειν, ἴδε τὰς λέξεις· πῦρ ποιεῖν ποιεῖσθαι Ἀνάξιππος ἐν «Ἐγκαλυπτομένῳ» 1. 12, Ξεν. Ἀν. 5. 2, 27· πῦρ φέρειν, προσφέρειν Ἰλ. Ο. 718, Ξεν. Ἀν. 5. 2, 14· πῦρ ἐμβάλλειν νηυσί, κλισίῃσι Ἰλ. Ο. 597, Ὀδ. Θ. 501· πῦρ φυσᾶν, ῥιπίζειν Ἀριστοφ. Λυσ. 293, Πλουτ. Φλαμ. 21 2) ἡ νεκρικὴ πυρὰ (πρβλ. [[πυρά]]), ἵνα πυρὸς λελάχωσι θανόντα Ἰλ. Ο. 850, Χ. 342, πρβλ. Ψ. 45· ― [[ὡσαύτως]], ζῶντα διδόναι τινὶ πυρί, καίειν τινὰ ζῶντα, Ἡρόδ. 1. 86 3) πῦρ τῆς θυσίας, ἐν πυρὶ βάλλε θυηλὰς Ἰλ. Ι. 220, πρβλ. Ὀδ. Γ. 341, 446· κατὰ τοῦ πυρὸς σπένδειν Πλάτ. Κριτ. 120Α· διὰ τοῦ πυρός ὀμνύναι Δημ. 1269. 19. 4) τὸ πῦρ τῆς ἑστίας, πυρὸς ἐσχάραι Ἰλ. Κ. 418, πρβλ. Ὀδ. Ε. 59· ἕως ἂν αἴθῃ πῦρ ἐφ’ ἑστίας ἐμῆς Αἰσχύλ. Ἀγ. 1435· πυρὶ δέχεσθαί τινα Εὐρ. Ὀρ. 47· π. ἄσβεστον ἢ ἀθάνατον, τὸ ἄσβεστον πῦρ τῶν Ἑστιάδων παρὰ τοῖς Ρωμαίοις, καὶ τὸ ἐν [[Πυθοῖ]] καὶ ἐν Ἀθήναις, Πλουτ. Νουμ. 9, κλπ. 5) τὸ πῦρ τοῦ κεραυνοῦ, κεραυνὸς ἀενάου πυρὸς Πινδ. Π. 1. 9· πῦρ πνέοντος κεραυνοῦ ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 112· πυρὸς [[ἀμφήκης]] βόστρυχος Αἰσχύλ. Προμ. 1044· πυρὶ καὶ στεροπαῖς Σοφ. Ο.Τ. 470· παλτῷ ῥίπτει πυρὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 131· θείῳ πυρὶ παμφαὴς ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 727· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τοῦ ἡλίου, πῦρ, ἀντίθετον τῷ [[χειμών]], Πινδ. Π. 3. 87· πρβλ. Πλάτ. Νόμ. 865Β· ἐπὶ τῶν ἀστέρων, πῦρ πνέοντα ἄστρα Σοφοκλ. Ἀντ. 1146. 6) τὸ πῦρ ἢ ἡ φλὸξ δᾴδων ἢ πυρσῶν [[αὐτόθι]] 964, Ἀπόσπ. 480, κτλ.· π. εὐάγγελον, ἄγγαρον, πομπόν, ἐπὶ τοῦ πυρὸς τοῦ ἀγγείλαντος ἀπὸ ὄρους εἰς [[ὄρος]] τὴν ἅλωσιν τῆς Τροίας, Αἰσχύλ. Ἀγ. 21, 282, 299. 7) ἡ [[θερμότης]] τοῦ πυρετοῦ, ἰσχυρὸς [[πυρετός]], «[[θέρμη]]», πῦρ τινα λαμβάνει, ἐπιλαμβάνεται Ἱππ. Ἐπιδημ. τὸ α´, 984 κτλ., ἴδε Foës. Oecon. ΙΙ. παροιμ., ἐν πυρὶ [[γίγνομαι]], καταναλίσκομαι, φθείρομαι, καταστρέφομαι, «χάνομαι», ἐκμηδενίζομαι, Ἰλ. Β. 340· εἰς πῦρ δεσποτείας ἐμπίπτειν Πλάτ. Πολ. 569Β· ἢν ἄρα [[πυρός]] γ’ ἕτερα θερμότερα Ἀριστοφ. Ἱππ. 382· πῦρ ἐπὶ πῦρ ἐγχεῖν, ἄγειν, κτλ., Κρατῖνος ἐν «Βουκόλοις» 1, (παρ’ Ἡσυχ. πυρπερέγχει ὃ ἴδε), Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 389, Ἀριστ. Προβλ. 4. 28, κτλ., ἴδε Wytt. εἰς Πλούτ. 2. 61Α, Παροιμιογρ., Φώτ., κλπ.· εἰς πῦρ ξαίνειν, ἐπὶ ματαίων ἐπιχειρήσεων, Πλάτ Νόμ. 780C· βασανίζειν ὡς χρυσὸν ἐν πυρὶ ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 413Ε, πρβλ. Πολύβ. 22. 3, 7· ― [[μάλιστα]] ὡς [[σύμβολον]] πραγμάτων ἀκατασχέτων ἢ τρομερῶν, [[ἀντίος]] [[εἶμι]], καὶ εἰ πυρὶ χεῖρας ἔοικε Ἰλ. Υ. 371· μάρναντο [[δέμας]] πυρὸς αἰθομένοιο Λ. 596, κτλ.· Ἕκτωρ πυρὸς αἰνὸν ἔχει [[μένος]] Ρ. 565, πρβλ. Ζ. 182· οὕτω, πῦρ νῦν οὐκ [[ἐόλει]], τὸ πεπρωμένον οὐ σχήσει πῦρ Πινδ. Π. 4. 414, Ἀπόσπ. 256· κρεῖσσον ἀμαιμακέτου πυρὸς Σοφ. Ο. Τ. 177· (περὶ τοῦ ἐν Ἀντ. 620 πρὶν πυρὶ θερμῷ [[πόδα]] τις προσαύσῃ, ἴδε [[προσαύω]])· οὐδὲν [[θηρίον]] γυναικὸς ἀμαχώτερον, οὐδὲ πῦρ Ἀριστοφ. Λυσ. 1015· [[ἀναρχία]] κρεῖσσον πυρὸς Εὐρ. Ἑκ. 608· ἐχίδνης καὶ πυρὸς περαιτέρω ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ 271· οὕτω, διὰ πυρὸς ἰέναι, «διέρχεσθαι διὰ πυρὸς καὶ ὕδατος», δηλ. ὁρμᾶν πρὸς πάντα κίνδυνον, Ξεν. Συμπ. 4. 16, πρβλ. Οἰκ. 21. 7· [[ἀλλά]], διὰ πυρὸς ἦλθεν ἑτέρῳ λέκτρῳ ([[οὕτως]] [[ἀναγνωστέον]]), ἐμμανῶς ὠργίσθη κατὰ τοῦ ἑτέρου μετόχου τοῦ λέχους, Εὐρ. Ἀνδρ. 487, πρβλ. Ἀριστοφ. Λυσ. 133· διὰ πυρὸς [[ἔμολον]] ματρὶ Εὐρ. Ἠλ. 1182· [[οὕτως]], εἰς πῦρ ἅλλεσθαι Ξεν. Ἀπομν. 1. 3, 9· ― ἐπὶ προσώπων, ὦ πῦρ σὺ... Σοφ. Φιλ. 927· ― μεταφο., ἐπὶ θερμῆς ἐλπίδος, θάλπει τῷδ’ ἀνηκέστῳ πυρὶ ὁ αὐτ. ἐν Ἠλ. 888· ἐπὶ ἔρωτος, Καλλ. Ἐπιγράμμ. 26. 47· σπανίως ὡς εἰκὼν θερμότητος καὶ τερπνότητος, ὡς παρ’ Αἰσχύλ. Ἀγ. 1435.
}}
{{etym
|etymtx=πυρός<br />Grammatical information: n.<br />Meaning: [[fire]] (Il.).<br />Dialectal forms: Myc. [[pukawo]] = <b class="b3">*πυρ-καϜοι</b>?<br />Compounds: Many compp., e.g. <b class="b3">πυρ-καϊά</b>, Ion. <b class="b3">-ϊή</b> f. [[fireplace]], [[pyre]] (Il.), from <b class="b3">*πυρ-καϜ-ιά</b>, compound of [[πῦρ]] and [[καίω]] (<b class="b3">καῦ-σαι</b>) with ι̯<b class="b3">α-</b>suffix, acc. as in [[σποδιά]], [[ἀνθρακιά]] a. o.; cf. Scheller Oxytonierung 93 w. diff. interpretation; cf. Myc. [[pukawo]]; <b class="b3">πυρ-φόρος</b> [[fire- or torch-bearing]], [[-bearer]] (Pi.), later also <b class="b3">πυρο-φόρος</b>; cf. Schwyzer 440; <b class="b3">πυρι-γενής</b> [[born]], [[worked in fire]] (E. a.o.); <b class="b3">ἄ-πυρ-ος</b> [[untouched by fire]], [[without fire]] (Il.); on <b class="b3">πυρ-πολέω</b> s. [[πέλομαι]]; on <b class="b3">πυρ-αύστης</b> etc. s. 2. [[αὔω]]; on <b class="b3">πυρι-ήκης</b> s. v.<br />Derivatives: Many derivv. A. Subst.: 1. [[πυρά]] n. pl. [[watch-fires]] (Il.), dat. [[πυροῖς]] (X.), prop. plur. of [[πῦρ]] with transition in the <b class="b3">ο-</b>stems and accentshift (Egli Heteroklisie 18 a. 22 f.). 2. <b class="b3">πυρ-ά</b>, Ion. <b class="b3">-ή</b> f. [[fireplace]], [[pyre]] (IL). 3. <b class="b3">πυρ-σός</b> m., pl. alo <b class="b3">-σά</b> n. [[firebrand]], [[fire-signal]] (with remarkable oxytonesis) with <b class="b3">-σώδης</b> [[firebrand-like]] (E. in lyr.), <b class="b3">-σεύω</b> [[to ignite]], [[to give a fire-signal]] (E.; X.), <b class="b3">-σεία</b>, <b class="b3">-σευτήρ</b>, [[σευτής]] (hell.), <b class="b3">-σίτης</b> [[fire-colour]] (Philostr.). 4. <b class="b3">πυρ-ετός</b> m. [[burning heat]], [[fever]] (Χ 31; after [[νιφετός]]? Porzig Satzinhalte 245) with <b class="b3">πυρ-έσσω</b>, Att. <b class="b3">-έττω</b>, aor. <b class="b3">-έξαι</b>, adj. <b class="b3">-εκτικός</b>; <b class="b3">-ετιάω</b>, <b class="b3">-εταίνω</b>, <b class="b3">-ετώδης</b>, <b class="b3">-έτιον</b>, <b class="b3">-ετικός</b>. 5. <b class="b3">πυρ-εῖα</b>, Ion. <b class="b3">-ήϊα</b> n. pl. [[lighter]], [[firesticks]] (h. Merc.; not with Zumbach Neuerungen 14 from [[πυρή]] [[pyre]]). 6. <b class="b3">πυρ-ία</b>, Ion. <b class="b3">-ίη</b> f. <b class="b2">vapour-, sweating-bath etc.</b> (Ion., Arist.), [[fishing by torchlight]] (Arist.), with <b class="b3">-ιάω</b> [[to prepare a vapour-bath]], [[to foment]], [[to warm]] (Hp.), from which <b class="b3">-ίαμα</b>, <b class="b3">-ίασις</b>, <b class="b3">-ιατήρ</b>, <b class="b3">-ιατήριον</b> (Scheller Oxyton. 55); also <b class="b3">-ιάτη</b> f. [[warmed animal-milk]] (com.). 7. <b class="b3">πυρ-ίδιον</b> n. [[spark]] (Thphr.). 8. <b class="b3">πυρ-ίτης</b> m. [[copper ore]], [[ore]] (Dsc., pap.), "fireman", surn. of Hephaistos (Luc.); Redard 36, 60, 245. 9. <b class="b3">πύρ-εθρον</b>, <b class="b3">-ος</b>, <b class="b3">-ωθρον</b> [[pellitory]], [[Anthemis pyrethrum]] (because of the warming effect; Strömberg Pfl.namen 82 a. 146f.). 10. <b class="b3">πυρ-αλ(λ)ίς</b> s. v. 11. <b class="b3">Πυρ-ωνία</b> surn. of Artemis (Paus.). -- B. Adj.: 1. <b class="b3">πυρ-ώδης</b> [[fire-like]], [[fiery]] (IA.); 2. <b class="b3">-ινος</b> [[fiery]] (Arist., Plb.); 3. <b class="b3">-όεις</b> <b class="b2">id.</b> (hell.), also as n. of the planet Mars (Arist., hell.); 4. on [[πυρρός]] s. v. C. Verbs: 1. <b class="b3">πυρ-όομαι</b>, <b class="b3">-όω</b>, also w. <b class="b3">ἐκ-</b> a.o., [[to catch fire]], [[to set on fire]] (Pi., Ion. Att.; Wackernagel Unt. 124) with <b class="b3">πύρ-ωσις</b> (<b class="b3">ἐκ-</b>, <b class="b3">δια-</b> a.o.) f., <b class="b3">-ωμα</b>, <b class="b3">-ωτής</b>, <b class="b3">-ωτικός</b>; 2. <b class="b3">πυρ-εύω</b> [[to make fire]], [[to kindle]] (Pl.; <b class="b3">ἐμπυρ-εύω</b>, <b class="b3">-ίζω</b> from <b class="b3">ἔμ-πυρος</b>) with <b class="b3">-εύς</b>, <b class="b3">-ευτής</b>, <b class="b3">-ευτικός</b> (more in Bosshardt 83); 3. <b class="b3">πυρ-άζω</b> EM as explanation of 4. [[πυρακτέω]]; s.v.<br />Origin: IE [Indo-European] [828] <b class="b2">*peh₂-ur</b>, <b class="b2">ph₂-uen-s̯</b> [[fire]]<br />Etymology: With [[πῦρ]], <b class="b3">πυρ-ός</b> agrees exactly Umbr. [[pir]] nom. acc. (from <b class="b2">*pūr</b>), abl. [[pur-e]] (from <b class="b2">*pur-</b>), thus, with secondary vowelenlargement, Arm. [[hur]], gen. [[hr-oy]] (< <b class="b2">*pūr-o-</b>) and OWNo. [[fūrr]], [[fyrr]] (< PGm. <b class="b2">*fūr-i-</b>). The word was originally an heteroclitic [[r]] / [[n-]] stem and is still so inflected in Hitt. <b class="b2">paḫḫu(u̯a)r</b>, gen. <b class="b2">paḫḫu̯enaš</b>. Traces of this formation can still be seen in Germ.: Goth. [[fōn]], gen. [[fun-ins]] as opposed to OHG [[fuir]], [[fiur]], [[Feuer]]; also in Arm.: [[hn-oç]] [[fireplace]], [[furnace]] a opposed to [[hur]] (s. above); note also Toch. A pl. <b class="b2">por-äṃ</b> (= [[-n]]; combination of [[r]] and [[n]]?, v. Windekens IF 65, 249 ff.). The ablaut, which appears already from the above cited forms, is now reconstructed as a proterodynamic <b class="b2">r/n-</b>neuter: IE <b class="b2">*peh₂<sub>-</sub>ur</b>: <b class="b2">ph₂-u̯en-s</b>; cf. Specht KZ 59, 283ff.), was simplified in Greek (the change in quantity is not old). -- Beside this neutral matter-indicating word for [[fire]] Indo-European had an as old word indicating fire as active entity in Lat. [[ignis]], Skt. <b class="b2">agní-</b>, Lith. <b class="b2">ugnìs</b>, OCS [[ognь]]; a parallel double designation, which represents two different interpretations of nature, is found with the words for [[water]] (s. [[ὕδωρ]]). On this Schulze Kl. Schr. 194f., Meillet MSL 21, 249ff., Bonfante Sprachgesch. u. Wortbed. 33ff., Mastrelli Arch. glottol. it. 43, 1 ff. On tabuistic replacing words for [[fire]] Havers Sprachtabu 64ff. Further forms w. lit. in WP. 2, 14f., Pok. 828, W.-Hofmann s. [[pūrus]] (relation quite hypothetic and quite doubtful; s. on this with further discussion Mayrhofer s. <b class="b2">punā́ti</b>; also Blesse KZ 75, 195).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[not used in plural] [v. [[πυρά]]<br /><b class="num">I.</b> [[fire]], Hom., etc.; πῦρ καίειν or δαίειν to [[kindle]] [[fire]], Hom.; πῦρ ἀνακαίειν, ἅπτειν, ἐξάπτειν, αἴθειν, ἐναύειν, v. sub vocc.; πῦρ ἐμβάλλειν [[νηυσί]] Il.<br /><b class="num">2.</b> the [[funeral]]-[[fire]] (cf. [[πυρά]]), Il.<br /><b class="num">3.</b> the [[fire]] of the [[hearth]], πυρὶ δέχεσθαί τινα Eur.; π. ἄσβεστον or ἀθάνατον the [[fire]] of [[Vesta]] in the Prytaneion, Plut.<br /><b class="num">II.</b> as a [[symbol]] of things [[irresistible]] or [[terrible]], μάρναντο [[δέμας]] πυρὸς αἰθομένοιο they were [[fighting]] like [[burning]] [[fire]], Il.; κρεῖσσον ἀμαιμακέτου [[πυρός]] Soph.; διὰ πυρὸς [[ἰέναι]] (as we say) to go [[through]] [[fire]] and [[water]], Xen.; but, διὰ πυρὸς ἦλθε ἑτέρῳ λέκτρῳ she raged [[furiously]] [[against]] the [[other]] [[partner]] of the bed, Eur.:—of persons, ὦ πῦρ σύ Soph.:—[[rarely]] as an [[image]] of [[warmth]] and [[comfort]], Aesch.
}}
{{FriskDe
|ftr='''πῦρ''': [[πυρός]]<br />{pũr}<br />'''Grammar''': n.<br />'''Meaning''': [[Feuer]] (seit Il.).<br />'''Composita''': Viele Kompp., z.B. [[πυρκαϊά]], ion. -ϊή f. [[Brandstätte]], [[Scheiterhaufen]] (seit Il.), aus *πυρκαϝιά, Zusammenbildung von [[πῦρ]] und [[καίω]] (καῦσαι) mit ι̯α-Suffix, Akz. wie [[σποδιά]], [[ἀνθρακιά]] u. a.; vgl. Scheller Oxytonierung 93 m. abweichender Auffassung; vgl. myk. ''pu''-''ka''-''wo'' = *πυρκαϝοι?; [[πυρφόρος]] ‘feuer-, fackeltragend, -träger’ (seit Pi.), später auch [[πυροφόρος]]; vgl. Schwyzer 440; [[πυριγενής]] [[in Feuer geboren]], [[gearbeitet]] (E. u.a.); [[ἄπυρος]] [[nicht von Feuer berührt]], [[ohne Feuer]] (seit Il.); zu [[πυρπολέω]] s. [[πέλομαι]]; zu [[πυραύστης]] usw. s. 2. [[αὔω]]; zu [[πυριήκης]] s. bes.<br />'''Derivative''': Viele Ableitungen. A. Subst.: 1. [[πυρά]] n. pl. [[Wachtfeuer]] (seit Il.), Dat. [[πυροῖς]] (X.), eig. Plur. von [[πῦρ]] mit Übergang in die ο-Stämme und Akzentverschiebung (Egli Heteroklisie 18 u. 22 f.). 2. [[πυρά]], ion. -ή f. [[Feuerstätte]], [[Scheiterhaufen]] (seit IL). 3. [[πυρσός]] m., pl. auch -σά n. ‘Feuerbrand, -zeichen, -signal' (mit auffallender Oxytonese) mit -σώδης ‘feuerbrand-ähnlich’ (E. in lyr.), -[[σεύω]] [[entzünden]], [[ein Feuersignal geben]] (E.; X. usw.), -σεία, -σευτήρ, σευτής (hell. u. sp.), -σίτης ‘feuer- farben’ (Philostr.). 4. [[πυρετός]] m. [[brennende Hitze]], [[Fieber]] (seit Χ 31; nach [[νιφετός]]? Porzig Satzinhalte 245) mit [[πυρέσσω]], att. -έττω, Aor. -έξαι, Adj. -εκτικός; -ετιάω, -εταίνω, -ετώδης, -έτιον, -ετικός. 5. πυρεῖα, ion. -ήϊα n. pl. [[Feuerzeug]], [[Zündgerät]] (seit ''h''. ''Merc''.; nicht mit Zumbach Neuerungen 14 von [[πυρή]] [[Scheiterhaufen]]). 6. [[πυρία]], ion. -ίη f. ‘Dampf-, Schwitzbad' (ion., Arist. usw.), [[Fischen bei Fackellicht]] (Arist.), mit -ιάω [[ein Dampfbad bereiten]], [[bähen]], [[erwärmen]] (Hp. u.a.), wovon -ίαμα, -ίασις, -[[ιατήρ]], -ιατήριον (Scheller Oxyton. 55); auch -ιάτη f. [[erwärmte Biestmilch]] (Kom.). 7. [[πυρίδιον]] n. [[Funke]] (Thphr.). 8. [[πυρίτης]] m. [[Kupfererz]], [[Erz]] (Dsk., Pap. u.a.), "Feuermann", Bein. des Hephaistos (Luk.); Redard 36, 60, 245. 9. [[πύρεθρον]], -ος, -ωθρον ‘Mauer- kraut, Anthemis pyrethrum' (wegen der wärmenden Wirkung; Strömberg Pfl.namen 82 u. 146f.). 10. πυραλ(λ)ίς s. bes. 11. [[Πυρωνία]] Bein. der Artemis (Paus.). — B. Adj.: 1. [[πυρώδης]] [[feuerähnlich]], [[feurig]] (ion. att.); 2. -ινος [[feurig]] (Arist., Plb. u.a.); 3. -όεις ib. (hell. u. sp. Dicht.), auch als N. des Planeten Mars (Arist., hell.); 4. zu [[πυρρός]] s. bes. C. Verba: 1. πυρόομαι, -όω, auch m. ἐκ- u.a., [[in Brand geraten]], [[setzen]] (Pi., ion. att.; Wackernagel Unt. 124) mit [[πύρωσις]] (ἐκ-, δια-u.a.) f., -ωμα, -ωτής, -ωτικός; 2. [[πυρεύω]] [[Feuer machen]], [[anzünden]] (Pl.; [[ἐμπυρεύω]], -ίζω von [[ἔμπυρος]]) mit -εύς, -ευτής, -ευτικός (Näheres bei Bosshardt 83); 3. [[πυράζω]] ''EM'' als Erkl. von 4. [[πυρακτέω]]; s.d.<br />'''Etymology''': Zu [[πῦρ]], [[πυρός]] stimmt genau umbr. ''pir'' Nom. Akk. (aus *''pūr''), Abl. ''pur''-''e'' (aus *''pŭr''-), ebenso, mit sekundärer Vokalerweiterung, arm. ''hur'', Gen. ''hr''-''oy'' (aus *''pū̆r''-''o''-) und awno. ''fūrr'', ''fȳrr'' (aus urg. *''fūr''-''i''-). Das Wort war ursprünglich ein heteroklitischer ''r'' / ''n''- Stamm und flektiert als solcher noch in heth. ''paḫḫu''(''u̯a'')''r'', Gen. ''paḫḫu̯enaš''. Spuren dieser Bildungsweise sind noch vorhanden im Germ.: got. ''fōn'', Gen. ''fun''-''ins'' gegenüber ahd. ''fuir'', ''fiur'', ''Feuer''; auch im Arm.: ''hn''-''oç'' [[Feuerstatte]], [[Ofen]] gegenüber ''hur'' (s. oben); zu bemerken noch toch. A pl. ''por''-''äṃ'' (= -''n''; Kombination von ''r'' und ''n''?, v. Windekens IF 65, 249 ff.). Der vernickelte und nicht mit Sicherheit wiederherstellbare Ablaut, der schon aus den oben angeführten Formen erkennbar ist (idg. *''p''(''e'')''u̯ōr'': ''pū̆r''-: ''puu̯en''-: ''pū̆n''-?; ausführlich Specht KZ 59, 283ff.), hat sich im Griechischen bis auf den Quantitätswechsel ausgeglichen. — Neben diesem neutralen stoffbezeichnenden Wort für [[Feuer]] besass das Idg. einen ebenso uralten, das Feuer als lebendiges Wesen bezeichnenden Ausdruck in lat. ''ignis'', aind. ''agní''-, lit. ''ugnìs'', aksl. ''ognь''; eine entsprechende Doppelbezeichnung, die zwei verschiedene Naturauffassungen widerspiegelt, findet sich auch bei den Wörtern für [[Wasser]] (s. [[ὕδωρ]]). Darüber Schulze Kl. Schr. 194f., Meillet MSL 21, 249ff., Bonfante Sprachgesch. u. Wortbed. 33ff., Mastrelli Arch. glottol. it. 43, 1 ff. Über tabuistische Ersatzwörter für [[Feuer]] Havers Sprachtabu 64ff. Weitere Formen m. Lit. bei WP. 2, 14f., Pok. 828, W.-Hofmann s. ''pūrus'' (Verwandtschaft ganz hypothetisch und ganz fraglich; s. dazu mit weiterer Diskussion Mayrhofer s. ''punā́ti''; auch Blesse KZ 75, 195).<br />'''Page''' 2,627-629
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：pàr 匹而<br />'''詞類次數'''：名詞（74）<br />'''原文字根'''：火 相當於： （[[אֵשׁ]]&#x200E;）  （[[לַפִּיד]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：火*，烈火，炭火，火焰，以火，用火，火中<br />'''同源字'''：1） （[[πῦρ]]）火 2） （[[πυρά]]）燃火 3） （[[πυρέσσω]]）在火熱中 4） （[[πυρετός]]）火中燒 5） （[[πύρινος]]）如火的 6） （[[πυρόω]]）點燃 7） （[[πυρράζω]]）發紅 8） （[[πυρρός]]）如火紅的 9） （[[πύρωσις]]）發火，火煉參讀 （[[ἀνθρακιά]]）同義字<br />'''出現次數'''：總共（74）；太（12）；可（7）；路（7）；約（1）；徒（4）；羅（1）；林前（3）；帖後（1）；來（5）；雅（3）；彼前（1）；彼後（1）；猶（2）；啓（26）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 火（66） 太3:10； 太3:11； 太3:12； 太5:22； 太7:19； 太13:40； 太13:42； 太13:50； 太17:15； 太18:8； 太25:41； 可9:22； 可9:43； 可9:44； 可9:45； 可9:46； 可9:48； 路3:9； 路3:16； 路3:17； 路9:54； 路12:49； 路17:29； 路22:55； 約15:6； 徒2:19； 徒7:30； 徒28:5； 羅12:20； 林前3:13； 林前3:13； 林前3:15； 帖後1:8； 來10:27； 來12:18； 來12:29； 雅3:5； 雅3:6； 雅5:3； 彼前1:7； 啓1:14； 啓2:18； 啓3:18； 啓4:5； 啓8:5； 啓8:7； 啓8:8； 啓9:17； 啓9:18； 啓10:1； 啓11:5； 啓13:13； 啓14:10； 啓14:18； 啓15:2； 啓16:8； 啓17:16； 啓18:8； 啓19:12； 啓19:20； 啓20:9； 啓20:10； 啓20:14； 啓20:14； 啓20:15； 啓21:8；<br />2） 火的（2） 太18:9； 猶1:7；<br />3） 用火（1） 彼後3:7；<br />4） 火中（1） 猶1:23；<br />5） （烈）火的（1） 來11:34；<br />6） 火焰（1） 徒2:3；<br />7） 必用火（1） 可9:49；<br />8） 以火（1） 來1:7
}}
{{mantoulidis
|mantxt=-[[πυρός]] τό (=[[φωτιά]]) (πληθ. τά [[πυρά]]).<br><b>Παράγωγα:</b> τά [[πυρά]], ἡ [[πυρά]], [[πυράγρα]] (=[[μασιά]]), πυρακτῶ (=[[καίω]]), [[πυραύστης]] (=ἡ πεταλούδα πού πετάει γύρω ἀπό τό φῶς), πυρεῖα, [[πυρετός]], [[πυρέσσω]], [[πυρετώδης]], ἡ [[πυρία]] (=λουτρό μέ ἀτμό), [[πυρίκαυστος]], [[πύρινος]], [[πυρίτης]] (=[[σιδηρουργός]]), [[πυριφλεγής]], [[πυρκαϊά]], [[πυρόεις]], [[πυρόω]] -ῶ (=[[καίω]]), [[πύρπνοος]] ([[ἀντί]] [[πυρίπνοος]]), [[πυρπολῶ]], [[πυρρός]] (=[[κοκκινομάλλης]], [[ξανθός]]), [[πυρρίας]] (=[[κοκκινοτρίχης]]), [[πυρσός]], [[πυρσεύω]], [[πυρφόρος]], [[πυρώδης]], [[πύρωσις]] (=[[κάψιμο]]), [[ἐκπύρωσις]], [[ἀπύρωτος]], [[ἀνεκπύρωτος]], [[εὐπύρωτος]], [[ἡμιπύρωτος]].
}}
{{elmes
|esmgtx=τό I en sent. ordinario 1 [[fuego]] utilizado en una práctica λαβὼν τὸν γομφίον καὶ τὴν μύλην καὶ πυρὰν ποιήσας ἀκόντισον εἰς τὸ πῦρ <b class="b3">toma la muela y el diente y después de hacer una hoguera arrójalos al fuego</b> P XIa 30 2 [[fuego]] como señal ἐὰν ναί, δεῖξόν μοι φυτὸν καὶ ὕδωρ, εἰ δὲ μήγε, πῦρ καὶ σίδηρον <b class="b3">si es sí, muéstrame una planta y agua, si es no, fuego y hierro</b> P VII 254 P VII 259 SM 79 18 II 1 [[fuego]] como elemento asociado a seres superiores εἴσελθε, φάνηθί μοι, κύριε, ὁ ἐν πυρὶ τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἰσχὺν ἔχων <b class="b3">ven, muéstrate a mí, señor, el que tiene en el fuego la fuerza y el poder</b> P IV 1024 P LXII 25 ἐπικαλοῦμαι καὶ σέ, τὸν τὸ πῦρ κρατοῦντα <b class="b3">te invoco también a ti, que dominas el fuego</b> P IV 1584 Αὐτὸς γὰρ ἐστιν ὁ λαιλαφέτης καὶ χανοῦχος, πυρὸς κρατύντωρ <b class="b3">pues El es el que envía las tormentas y controla el abismo, dominador del fuego</b> P XIII 333 ἐπικαλοῦμαι καὶ εὔχομαι τὴν τελετήν, ... ὦ τῶν κυμάτων ἐξεγερταί, ὦ πυρὸς κομισταί <b class="b3">os invoco y suplico esta consagración, oh vosotros que levantáis las olas, oh cuidadores del fuego</b> P XII 224 ὁρκίζω ὑμᾶς, τοὺς κατὰ τοῦ πυρὸς τεταγμένους <b class="b3">os conjuro a vosotros, los que estáis establecidos sobre el fuego</b> P XXXVI 154 P XXXVI 252 esp. a Helios χαῖρε, πυρὸς ταμία, τηλεσκόπε κοίρανε κόσμου <b class="b3">te saludo, administrador del fuego, señor del mundo que ves a lo lejos</b> P II 88 ὁ χρυσοπρόσωπος, ὁ χρυσαυγής, ὁ πυρὶ καταλάμπων τῆς νυκτός <b class="b3">el que tiene dorado rostro, el de dorados destellos, el que ilumina la noche con fuego</b> P III 134 ἐνεύχομαί σοι ... πυρὸς αὐξητὰ καὶ πολλοῦ φωτός <b class="b3">te suplico a ti, que aumentas el fuego y la gran luz</b> P III 154 ἵλαθί μοι, ... δαῖμον ἀκοιμήτου πυρός, ἄφθιτε, χρυσεόκυκλε <b class="b3">séme propicio, demon del fuego que no se extingue, inmortal, círculo de oro</b> P IV 460 Ἥλιε χρυσόκομα, διέπων φλογὸς ἀκάματον πῦρ <b class="b3">Helios de aúrea cabellera, que manejas el fuego incansable de la llama</b> P IV 437 P IV 1958 (pero en IV 2527 y 2824 asoc. a Selene) a Afrodita ἀφρογενὴς Κυθέρεια, θεῶν γενέτειρα καὶ ἀνδρῶν, ... πυρὸς μεγάλου περιδινήτειρα <b class="b3">nacida de la espuma, Citerea, madre de dioses y hombres, que haces girar el gran fuego</b> P IV 2918 al Acéfalo ἐπικαλοῦμαί σε τὸν ἀκέφαλον θεὸν, ... οὗ τὸ στόμα διὰ παντὸς πυρὸς γέμει <b class="b3">te invoco a ti, el dios acéfalo, cuya boca rebosa fuego eternamente</b> P VIII 93 SM 90 fr.D.7 a Tifón σὲ καλέω, Τυφῶν', ... σὲ τὸν ἐπ' ἀσβέστῳ βεβηκότα πυρὶ λιγείῳ <b class="b3">a ti te llamo, Tifón, a ti que andas sobre fuego ardiente que no se apaga</b> P IV 269 2 [[fuego]] como elemento cosmogónico ὁρκίζω τὸ πῦρ τὸ φανὲν πρῶτον ἐν ἀβύσσῳ <b class="b3">conjuro al fuego, el que se manifestó primero en el vacío</b> P I 342 ἵνα θαυμάσω τὸ ἱερὸν πῦρ <b class="b3">para que contemple admirado el sagrado fuego</b> P IV 512 ἐξορκίζω σε, πῦρ, δαίμων ἔρωτος ἁγίου, τὸν ἀόρατον καὶ πολυμερῆ <b class="b3">te conjuro, fuego, demon del amor sagrado, el invisible y compuesto de muchas partes</b> P XIII 304 
}}
{{trml
|trtx=Abkhaz: амца; Acehnese: apuy; Aché: tata; Adyghe: машӏо; Afar: gira; Afrikaans: vuur; Ainu: アペ; Akan: egya; Akkadian: 𒉈; Aklanon: kaeayo; Albanian: zjarr; Ama: ta; Amanayé: tata; Amharic: እሳት, ቃጥሎ; Amis: namal; Amondawa: tata; Andi: цӏа; Angaataha: sisɨha; Anuta: api; Apalaí: apoto; Apiaká: tata; Arabic: نَار‎; Egyptian Arabic: نار‎; Gulf Arabic: نار‎; Hijazi Arabic: نار‎; Moroccan Arabic: عافية‎, نار‎; Aragonese: fuego; Aramaic Hebrew: נורא‎; Syriac: ܢܘܪܐ‎; Archi: оцӏ; Argobba: ኢሳት; Armenian: հուր, կրակ; Aromanian: foc; Asi: kayado; Assamese: জুই; Asturian: fueu, llume; Aukan: faya; Avar: цӏа; Avestan: 𐬁𐬙𐬀𐬭‎; Awadhi: आगि; Aymara: nina; Azerbaijani: od, atəş; Bahnar: ŭnh; Bai Southern Bai: xui³³; Bakung: apuy; Balantak: apu; Balinese: api; Baluchi: آس‎, آچ‎; Bashkir: ут; Basque: su; Bats: წე; Bau Bidayuh: apuy; Baure: yaki; Belarusian: агонь; Bengali: আগুন, অগ্নি; Bhojpuri: आगि, भउर; Bikol Central: kalayo; Bonan: xal; Borôro: joru; Bouyei: fix; Breton: tan; Brunei Malay: api; Budukh: цӏа; Bulgarian: огън; Burmese: မီး, တေဇော; Buryat: гал; Canela: cuhy; Catalan: foc; Catawba: impi; Cebuano: kalayo; Central Atlas Tamazight: ⴰⴼⴰ, ⵜⵉⵎⵙⵙⵉ; Central Melanau: apui; Chagatai: اوت‎; Cham Eastern Cham: ꨀꨚꨶꨬ, ꨚꨶꨬ; Western Chamicuro: kajchi; Chamorro: guafi; Chechen: цӏе; Chepang: म्हेः; Cherokee: ᎠᏥᎳ, ᎦᎵᎬ; Cheyenne: ho'ësta; Chichewa: moto; Chickasaw: lowak; Chinese Cantonese: 火; Dungan: хуә; Hakka: 火; Mandarin: 火; Min Dong: 火; Min Nan: 火; Wu: 火; Chukchi: йынйын; Chuvash: вут, ҫулӑм; Classical Classical Nahuatl: tletl; Comanche: kuuna; Coptic: ⲭⲣⲱⲙ, ⲥⲁϯ, ⲕⲣⲱⲙ, ⲥⲁⲧⲉ; Cornish: tan; Corsican: focu; Cree: ᐃᔥᑯᑌᐤ; Crimean Tatar: ot; Czech: oheň, hoření; Dalmatian: fuc; Danish: ild; Daur: galy; Dhivehi: އަލިފާން‎; Dogri: अग्ग; Dolgan: уот; Dongxiang: khan; Drung: tvmi; Dutch: [[vuur]]; Duun: sa; Dzongkha: མེ; East Central German: Feier; Eastern Arrernte: ure; Eastern Bru: ũih; Eastern Katu: óih; Emilian: fûg; Erzya: тол; Esperanto: fajro; Estonian: tuli; Etruscan: 𐌅𐌄𐌓𐌔𐌄; Evenki: тог; Evenki: того; Extremaduran: huegu; Farefare: bugum; Faroese: eldur; Fijian: buka; Finnish: tuli; Franco-Provençal: fuè; French: [[feu]]; Old French: fu, feu; Friulian: fûc; Gagauz: ateş; Galician: lume, fogo; Ge'ez: እሳት; Georgian: ცეცხლი, ალი; German: [[Feuer]]; Alemannic German: Füür; Gothic: 𐍆𐍉𐌽; Greek: [[φωτιά]]; Ancient Greek: [[πῦρ]]; Greenlandic: inneq; Guaraní: tata; Guinea-Bissau Creole: fugu; Haitian Creole: dife; Hausa: wuta; Hawaiian: ahi; Hebrew: אֵשׁ‎; Hiligaynon: kalayo; Hindi: आग, अग्नि, आतिश, जलन, अगनी, अगन, आगि, शोला; Hittite: 𒉺𒀪𒄯; Hmong Hre: ùnh; Hungarian: tűz; Hunsrik: Feier, fayer; Iban: api; Icelandic: eldur, bál; Ido: fairo; Igbo: ọku; Ilocano: apoy; Indonesian: api; Ingush: цӏи; Interlingua: foco, incendio; Inuktitut: ᐃᑯᒪ; Iriga Bicolano: kalayō; Irish: tine; Old Irish: teine; Istriot: fògo; Istro-Romanian: foc; Italian: [[fuoco]]; Itelmen: химԓх; Iu Mien: douz; Japanese: 火; Jarai: apui; Javanese: ꦒꦼꦤꦶ, ꦭꦠꦸ; K'iche': q'aq'; Kabardian: мафӏэ; Kaingang: pĩ; Kalmyk: һал; Kamasau: wase; Kambaata: gira; Kannada: ಬೆಂಕಿ, ಅಗ್ನಿ, ಕಿಚ್ಚು; Karachay-Balkar: от; Karakalpak: ot; Karelian: tuli; Karipúna Creole French: djife; Karo Batak: api; Kashmiri: अगुन; Kashubian: òdżin; Kazakh: от; Kelabit: apuy; Ket: бо'к; Khakas: от; Khmer: ភ្លើង, អគ្គិ; Kikuyu: mwaki Kilivila: kova; Kinaray-a: kalayo; Kitembo: muliro; Komi-Zyrian: тылкӧрт; Korean: 불; Korlai Creole Portuguese: fog; Kristang: fogu; Kumyk: от; Kurdish Central Kurdish: ئاگِر‎, ئاوِر‎; Northern Kurdish: agir, ar; Southern Kurdish: ئاگِر‎; Laki: ئاگِر‎; Kyrgyz: от; Ladin: fech, fesc; Lampung Api: apuy; Lao: ໄຟ; Latgalian: guņs; Latin: [[ignis]], [[focus]], [[flamma]]; Latvian: uguns, guns; Lawa Eastern Lawa: งอ; Western Lawa: งอ; Laz: დაჩხირი; Lepcha: ᰕᰧ; Lezgi: цӏай; Limbu: ᤔᤡ; Limburgish: vuur; Lingala: mɔ̌tɔ; Lithuanian: ugnis; Livonian: tuļ; Lombard: fögh, fööch, fœugh; Low German: Füer; Lun Bawang: afui; Lutshootseed: hud; Luxembourgish: Feier; Lü: ᦺᦝ; Macanese: fogo; Macedonian: оган; Madurese: apoy; Magahi: 𑂄𑂏𑂱; Maguindanao: apuy; Maithili: आगि; Makasar: pepe; Malagasy: afo; Malay: api, pawaka; Malayalam: തീ, അഗ്നി; Maltese: nar; Maléku Jaíka: kúe; Manchu: ᡨᡠᠸᠠ; Mandar: api; Mangghuer: ghar; Manipuri: ꯃꯩ; Manx: çhenney; Maori: ahi; Mapudungun: kütral, kvxal; Maranao: apoy; Marathi: अग्नि; Mari Eastern Mari: тул; Western Marshallese: kijeek; Mazanderani: تش‎; Mbyá Guaraní: tata; Megleno-Romanian: foc; Mentawai: api; Mingrelian: დაჩხირი; Mirandese: fuogo; Miskito: pata; Mohegan-Pequot: yoht; Moksha: тол; Mon: ဗမတ်; Mongghul: ghal; Mongolian: гал; Moore: bùgúm; Mulam: fi¹, fai¹; Munji: yūr; Muong: cúi; Murik: auur; Mwani: moto; Mòcheno: vaier; Nafaanra: kanhun; Nahuatl Central: tletl; Classical: tletl; Nanai: тава; Nanticoke: tunt; Navajo: kǫʼ; Naxi: mi; Neapolitan: fuoco; Nepali: आगो; Newar: मि; Ngaju: apuy; Nganasan: туй; Ngarrindjeri: keni; Nivkh: тʼуғр̌; Nkonya: ogya; Nogai: от; North Frisian: ial; Northern Thai: ᨼᩱ; Northern Yukaghir: лачил; Norwegian Bokmål: ild; Nynorsk: eld; Occitan: fuòc, huec; Ojibwe: zaka'igewin, ishkode; Old Church Slavonic Cyrillic: огнь; Glagolitic: ⱁⰳⱀⱐ; Old East Slavic: огнь; Old English: fȳr, ǣled, ād, āl; Old High German: fiur; Old Japanese: 火; Old Javanese: agni; Old Norse: eldr; Old Occitan: fuoc; Old Prussian: panno, ugnis; Old Tupi: atá; Oriya: ଅଗ୍ନି; Oromo: abidda, ibidda; Ossetian: арт; Ottoman Turkish: آتش‎, نار‎, آذر‎, اود‎; Pa'o Karen: မေး; Pacoh: uih; Palauan: ngau, seseb; Pali: aggi; Palu'e: abi; Parachi: âṛ; Pashto: اور‎; Paumarí: siho; Pela: mi³¹; Pennsylvania German: Feier; Persian: آتش‎, آذر‎; Middle Persian: 𐭭𐭥𐭥𐭠‎; Old Persian Phoenician: 𐤀𐤎‎; Piedmontese: feugh, feu; Pipil: tit; Pitjantjatjara: waṟu; Plautdietsch: Fia; Polabian: viďėn; Polish: ogień; Portuguese: [[fogo]]; Pumpokol: buč; Punjabi: ਅੱਗ, ਅਗਨ; Puyuma: apue, asi; Quechua: nina; Rajasthani: अगनी, अगन; Rapa Nui: ahi; Rohingya: ooin; Romagnol: fogh; Romani: jag; Romanian: foc; Romansch: fieu, fö, fiug; Russian: [[огонь]]; Rusyn: огень, ватра; S'gaw Karen: မ့ၣ်, မ့ၣ်အူ; Saanich: ĆOḰEȽ, SĆEḰEU¸SE¸; Saek: วี๊; Saho: gira; Sama Central Southern Sami Inari: tullâ; Kildin: то̄лл; Lule: dållå; Northern: dolla; Skolt: toll; Southern: dålle; Samo: dolo; Samoan: afi; Samogitian: ognės; Sango: wâ; Sanskrit: अग्नि, भारत, पृथु, हरि, यज्ञ, तीर्थ, सरल; Santali: ᱥᱮᱝᱜᱮᱞ; Sardinian: fócu, focu, fogu; Sarikoli: yuc; Sasak: api; Saterland Frisian: Fjuur; Scots: fire; Scottish Gaelic: teine; Sedang: on; Selkup: tyy; Serbo-Croatian Cyrillic: ватра, огањ; Roman: vatra, oganj; Shan: ၽႆး, ၾႆး; Sherpa: མེ; Shona: moto; Shor: от; Shughni: йоц; Sichuan Yi: ꃆꄔ; Sicilian: focu, focu; Sidamo: gira; Sindhi: باھِ‎; Sinhalese: ගින්න; Sivandi: ūīr; Slovak: oheň; Slovene: ogenj; Somali: dab; Soqotri: ڛياط‎; Sorbian Lower Sorbian: wogeń; Upper Sorbian: woheń; Sotho: mollo; Southern Altai: от; Spanish: [[fuego]], [[incendio]]; Sumerian: 𒉈; Sundanese: seuneu; Svan: ლემესგ; Swahili: moto; Swedish: eld, brand; Sylheti: ꠀꠉꠥꠁꠘ; Tabasaran: цӏа; Tae': api; Tagalog: apoy; Tahitian: auahi; Tai Dam: ꪼꪡ; Tai Tai Nüa: ᥜᥭᥰ; Tajik: оташ; Tajio: api; Talysh: آرا‎; Tamil: நெருப்பு, தீ; Taos: phà'áne; Tarantino: fuèche; Tatar: ут, ялкын; Tausug: api, kayu; Telugu: అగ్ని; Ter Sami: toll; Ternate: uku; Tetum: ahi; Thai: ไฟ; Tibetan: མེ; Tigrinya: ሓዊ, ባርዕ; Tlingit: xh'aan; Toba Batak: api; Tocharian A: por; Tocharian B: puwar; Tok Pisin: paia; Tokelauan: afi; Tongan: afi; Tourangeau: fieuy; Tswana: molelo; Tuareg: temse; Tundra Nenets: ту; Turkish: ateş, od; Turkmen: ot; Tuvan: от; Tzotzil: kʼokʼ; Tày: fầy; Udmurt: тыл; Ugaritic: 𐎛𐎌𐎚; Ukrainian: вогонь, ватра; Urdu: آگ‎, آتش‎, اگنی‎; Uyghur: ئوت‎; Uzbek: oʻt, otash; Vaghri: અગ્ગ; Venetian: fógo; Veps: tuli; Vietnamese: lửa; Vilamovian: faojer; Volapük: fil; Voro: tuli; Votic: tuli; Vurës: ev; Walloon: feu; Waray-Waray: kalayo; Welsh: tân, ufel; West Frisian: fjoer; Western Bukidnon Manobo: hapuy; White Hmong: hluav taws; Wolof: safara, sawara; Xhosa: umlilo; Yagnobi: олов; Yakan: ebbut; Yakut: уот; Yazghulami: yec; Yiddish: פֿײַער‎; Yidgha: yūṛ‎; Yoruba: iná; Yucatec Maya: kʼaʼajaleʼ, kʼáakʼ; Yup'ik: keneq; Yámana: puSak, pušaki; Zazaki: adır; Zealandic: vier; Zhuang: feiz; Zou: mei; Zulu: umlilo; ǃKung: daá; ǃXóõ: ǀʻàã
}}