View source for ταράσσω

{{LSJ1
|Full diacritics=τᾰράσσω
|Medium diacritics=ταράσσω
|Low diacritics=ταράσσω
|Capitals=ΤΑΡΑΣΣΩ
|Transliteration A=tarássō
|Transliteration B=tarassō
|Transliteration C=tarasso
|Beta Code=tara/ssw
|Definition=<span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.63</span>, etc.; Att. [[ταράττω]] <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>902</span>; also [[θράσσω]] ([[quod vide|q.v.]]): fut. [[ταράξω]] ib.<span class="bibl">358</span>, etc.: aor. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἐτάραξα <span class="bibl">Od.5.291</span>, ([[συνταράσσω]]) <span class="bibl">Il.1.579</span>, <span class="bibl">8.86</span>: plpf. συν-ετεταράχει <span class="bibl">D.C.42.36</span>: Ep. pf. in pass. sense [[τέτρηχα]] (v. infr. ''III''):—Pass., fut. ταραχθήσομαι <span class="bibl">Men.858</span> (prob.), <span class="bibl">Epict.<span class="title">Ench.</span>3</span>, etc.; Med. [[ταράξομαι]] in pass. sense, <span class="bibl">Th.7.36</span>, <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>6.1.43</span>: aor. ἐταράχθην <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>386</span> (anap.), etc.: pf. [[τετάραγμαι]] ib.<span class="bibl">388</span> (anap.), etc.:—[[stir]], [[trouble]], in a physical sense, <b class="b3">σύναγεν νεφέλας ἐτάραξε δὲ πόντον [Ποσειδῶν</b>] <span class="bibl">Od.5.291</span>; κύμασιν ταράσσεται πόντος <span class="bibl">Archil.54</span>, cf. <span class="bibl">Sol.54</span>; τ. πέλαγος ἁλός <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>88</span>, cf. <span class="bibl">692</span>; ὁμοῦ τ. τήν τε γῆν καὶ τὴν θάλατταν εἰκῇ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>431</span>; τ. καὶ κυκᾶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ach.</span>688</span> (troch.), <span class="bibl"><span class="title">Eq.</span>251</span> (troch.); <b class="b3">οὐ χθόνα ταράσσοντες</b> [[troubling]] not the [[earth]] (by [[plough]]ing), Pi. [[l.c.]]; βροντήμασι . . κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>994</span>; <b class="b3">τ. φάρμακον</b> perhaps [[mix]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Lex.</span>4</span>, cf. <span class="bibl">Amips. 18</span>: metaph., <b class="b3">φωνὰν ταρασσέμεν</b> to [[wag]] the [[tongue]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>11.42</span>; <b class="b3">πάντα τ</b>., of a speaker, [[jumble up]], <span class="bibl">D.19.93</span>; τὴν τῶν πραγμάτων διδασκαλίαν Gal.15.185. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[trouble]] the mind, [[agitate]], [[disturb]], με δεινὸς ὀρθομαντείας πόνος στροβεῖ ταράσσων <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 1216</span>; [[δεινὰ]] (adverbial) <b class="b3">τ. [με</b>] <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>483</span> (lyr.); ὅταν ταράξῃ Κύπρις ἡβῶσαν φρένα <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>969</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>1079.4</span>; Νικίαν ταράξω <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>358</span> (troch.); τ. καρδίαν <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>1321</span>; especially of fear, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>289</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span>66</span>, etc.; <b class="b3">ἄν τις φόβος τ</b>. <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.4.6</span>; τὸ σῶμα τ. τὴν ψυχήν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span> 66a</span>, cf. <span class="bibl">103c</span>; so τ. γλῶσσαν <span class="bibl">E.<span class="title">IA</span>1542</span>: abs., [[cause confusion]], <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span>564b</span>, <span class="bibl"><span class="title">Hp.Mi.</span>373b</span>:—Pass., <span class="bibl">Id.<span class="title">Phd.</span>100d</span>, etc.; περί τι <span class="bibl">Id.<span class="title">Sph.</span> 242c</span>; διά τι <span class="bibl">D.4.3</span>; ταράσσομαι φρένας <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1095</span>; <b class="b3">ὄμμα σὸν τ</b>. <span class="bibl">E. <span class="title">Or.</span>253</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of an army, etc., [[throw into disorder]], <span class="bibl">Hdt.4.125</span>, <span class="bibl">9.51</span>, etc.; ἐτάρασσον τοὺς ταρσοὺς τῶν κωπέων <span class="bibl">Id.8.12</span>:—Pass., to [[be in disorder]], <span class="bibl">Id.4.125</span>,<span class="bibl">129</span>, <span class="bibl">8.16</span>, <span class="bibl">Th.4.25</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>2.1.27</span>, etc.; <b class="b3">ἐν σφίσιν αὐτοῖς τ</b>. <span class="bibl">Th.7.67</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> metaph., [[rout]] or [[upset]], <b class="b3">κριτήριον τ</b>. Demetr.Lac.<span class="title">Herc.</span>1012.38 (perhaps variant of <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Sent.</span> 24</span>):—Pass., λόγου ταραχθέντος Phld.<span class="title">Rh.</span>1.136 S.; εἰ τὰ σημεῖα ταραχθείη Gal.6.262. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">τ. τὴν γαστέρα</b> [[cause relaxation of]] the [[bowel]]s, of purges, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Nat.Mul.</span>12</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Acut.</span>56</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span> 864b23</span>, Gal.15.667:—Pass., ἐταράχθης τὴν γαστέρα <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>386</span> (anap.); τὸ πνεῦμα Gal.15.903; more generally, τεταραγμένον σῶμα <span class="bibl">Sor.1.105</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> freq. of [[political]] [[agitation]], τ. τὴν πόλιν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Eq.</span> 867</span>; <b class="b3">τὰ πράγματα</b> ib.<span class="bibl">214</span>:—Pass., to [[be in a state of disorder]] or [[be in a state of anarchy]], <b class="b3">ἐν ἀλλήλοις τ</b>. <span class="bibl">Th.2.65</span>, cf. <span class="bibl">D.2.14</span>, <span class="bibl">Ptol.<span class="title">Tetr.</span>164</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> <b class="b3">ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων</b> to be [[shaken in one's seat]] on horseback, <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>5.2.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> Math., <b class="b3">τεταραγμένη ἀναλογία</b> [[disturbed]] [[proportion]], <span class="bibl">Euc.5</span><span class="title">Def.</span>18, <span class="bibl">Archim.<span class="title">Sph.Cyl.</span>2.4</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> [[stir up]], metaph., <b class="b3">τ. νεῖκος, πόλεμον</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>794</span> (lyr.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>567a</span>; φόνον <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span> 797</span>; ἡλίκα πράγματα ταράξασα <span class="bibl">D.18.153</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.10.9</span>; τ. δίκας τινὶ πρός τινας <span class="bibl">Plu.<span class="title">Them.</span>5</span>:—Pass., πόλεμος ἐταράχθη <span class="bibl">D.18.151</span>; γόος . . ταραχθείς <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>331</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> exc. in the places mentioned, Hom. uses only intr. pf. [[τέτρηχα]], to [[be in disorder]] or [[be in confusion]], [[be in an uproar]], τετρήχει δ' ἀγορή <span class="bibl">Il.2.95</span>; ἀγορὴ τετρηχυῖα <span class="bibl">7.346</span>; so τετρηχυῖα θάλασσα <span class="title">AP</span>7.283 (Leon.); τετρηχότος οἴδματος <span class="bibl">A.R.1.1167</span>; τετρηχότα βῶλον <span class="bibl">Id.3.1393</span>; τετρηχότι νώτῳ <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>267</span>; but <b class="b3">ἐκ σέθεν . . ἄλγεα . . τετρήχασι</b> [[cruel]] [[woe]]s [[arise]], <span class="bibl">A.R. 4.447</span>, cf. <span class="bibl">3.276</span>, Philet.7; in <span class="bibl">Nic.<span class="title">Th.</span>72</span> <b class="b3">τετρήχοντα κλήματα</b> is [[falsa lectio|f.l.]] for δὲ τρήχοντα. (Alexandrine and later Poets seem to have thought erroneously that [[τέτρηχα]] = to [[be rough]] (cf. [[τραχύς]]).) ([[ταράχψω]] from [[ταραχή]], [[τάραχος]] and these from <b class="b3">*θᾰρᾰχ-</b>: cogn. with [[θράσσω]] from <b class="b3">θρᾱχ-yω</b> of which the Ion. pf. is [[τέτρηχα]].)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1070.png Seite 1070]] att. -ττω, fut. med. ταράξομαι in der Bdtg des fut. pass., Thuc. 7, 36, wie Xen. Cyr. 6, 1, 43, perf. [[τέτρηχα]] (s. unten u. vgl. [[θράσσω]]), rühren, auf-, durcheinanderrühren, [[verwirren]]; Hom. vom Poseidon, σύναγεν νεφέλας, ἐτάραξε δὲ πόντον, Od. 5, 291, wie ταράξω [[πέλαγος]] Αἰγαίας ὰλός Eur. Troad. 88; ταραχθεὶς [[πόντος]], 687, das von Stürmen aufgewühlte Meer; σὺν δ' ἴππους ἐτάραξε, Il. 8, 86, er machte die Pferde wild, scheu; οὐ χθόνα ταράσσοντες, das Land nicht umwendend, pflügend, Pind. Ol. 2, 63; φωνὰν ταρασσέμεν, P. 11, 42, verwirren; κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω, Aesch. Prom. 996; übertr., bestürzt machen, [[μάταιος]] ἐκ νυκτῶν [[φόβος]] κινεῖ, ταράσσει, Ch. 287; δεινὰ ταράσσει σοφὸς οἰωνοθέτας, Soph. O. R. 483; pass. bestürzt werden, sein, ταράσσομαι φρένας, Ant. 1082; ὥς μοι ὑφ' ήπατι [[δεῖμα]] χλοερὸν ταράσσει, Eur. Suppl. 599; [[τίς]] σὴν ταράσσει καρδίαν; Bacch. 1320; [[ὅταν]] ταράξῃ [[Κύπρις]] ἡβῶσαν φρένα, Hipp. 969, u. öfter so von den Leidenschaften; γῆν καὶ θάλατταν εἰκῆ, Ar. Equ. 429; καὶ κυκᾶν, Ach. 658 Equ. 251; dah. wie κυκᾶν, mischen, [[φάρμακον]], Luc. Lex. 4; vgl. Nic. Th. 665. 936; κύλικα φαρμάκου, Plut. an vit. ad inf. suff. 3; αἵματος τεταραγμένου μέλιτι, Erasistr. bei Ath. VII, 324 a; so auch λαγὸν ταράξας πῖθι τὸν θαλάσσιον, Amips. bei Schol. Ar. Vesp. 480 u. Ath. X, 446 d. In Prosa: πολλά με ταράττει, Plat. Phaed. 103 c; Theaet. 206 a u. öfter; bes. Krieg, Aufruhr erregen, σὺ καὶ [[τόδε]] [[νεῖκος]] ἀνδρῶν σύναιμον ἔχεις ταράξας, Soph. Ant. 789; τὴν πόλιν, Ar. Equ. 864; πόλεμον, Plat. Rep. VIII, 567 a; vgl. Dem. 18, 151; ὅτι οὐδὲν δέοι ταράσσεσθαι, ἀλλὰ νόμοις τοῖς ἀρχαίοις χρῆσθαι, Xen. Hell. 2, 4, 42; στάσεις καὶ πολέμους, Plut. Cat. min. 22; auch ἐγκλήματα καὶ δίκας τινί, Them. 5; ein Heer in Verwirrung, Unordnung bringen, Her. 9, 50. 51; auch von Sachen, sie verwirren, τοὺς ταρσοὺς τῶν κωπέων, 8, 12; ὁρῶν τοὺς Συρακοσίους ταρασσομένους καὶ οὐ ῥᾳδίως ξυντασσομένους, Thuc. 7, 3; πάντα [[ταῦτα]] καθορῶν ἄνω [[κάτω]] ταραττόμενα δεινῶς, Plat. Prot. 361 c; τεταραγμένος τὴν γνώμην, Luc. Scyth. 3. – Bei den Aerzten ταράττειν τὴν κοιλίαν, den Unterleib in Unordnung bringen, d. i. Durchfall verursachen. – Das ep. perf. [[τέτρηχα]] hat die intrans. Bdtg in Verwirrung, unruhige Bewegung gerathen, τετρήχει δ' ἀγορή, die Volksversammlung gerieth in unruhige Bewegung, Il. 2, 95; ἀγορὴ τετρηχυῖα, 7, 346; so auch sp. D., wie τετρηχυῖα [[θάλασσα]] Leon. Tar. 96 (VII, 283). Erst spätere Dichter haben hiernach ein praes. [[τρήχω]] gemacht, das aber für jene homerische Form anzunehmen nicht nöthig ist; aus der att. Form θρασσω, für [[ταράσσω]], wird regelnmäßig τέτρᾶχα, ion. [[τέτρηχα]], abgeleitet, s. Buttm. Lexil. I p. 210. Damit hängt τρηχύς zusammen.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ταράξω, <i>ao.</i> ἐτάραξα, <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. f.</i> ταράξομαι, <i>ao.</i> ἐταράχθην, <i>pf.</i> τετάραγμαι, <i>pqp.</i> ἐτεταράγμην;<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> remuer, agiter : [[φάρμακον]] LUC préparer un médicament en agitant les ingrédients qui le composent ; τ. πόντον OD faire bouillir la mer, soulever les vagues ; μὴ ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων XÉN n’être pas troublé, parce qu’on est à cheval, <i>càd</i> conserver l'esprit libre pour voir, entendre ; [[θάλασσα]] ταράσσεται SOL (PLUT) la mer commence à bouillonner, est soulevée ; <i>en parl. d'une armée</i> jeter dans le désordre, <i>Pass.</i> tomber dans le désordre <i>ou</i> la confusion ; [[ἐν]] [[σφίσιν]] αὐτοῖς ταρασσόμενοι THC confondus les uns avec les autres ; <i>fig. en parl. d'affaires, de troubles politiques</i> πράγματα τεταραγμένα DÉM affaires embrouillées;<br /><b>2</b> mettre dans un état d'agitation intérieure (de l'âme), troubler, inquiéter ; agiter <i>en gén.</i> ; effaroucher (un cheval) ; troubler, inquiéter ; <i>Pass.</i> ταράσσεσθαι φρένας SOPH avoir l'esprit troublé ; <i>abs.</i> s'effrayer, être saisi de frayeur, être mis dans le trouble <i>ou</i> l'embarras;<br /><b>3</b> <i>fig.</i> exciter, soulever : [[νεῖκος]] SOPH une querelle ; ἐγκλήματα καὶ δίκας τινί PLUT des accusations et des procès contre qqn ; <i>Pass.</i> [[πόλεμος]] ἐταράχθη DÉM la guerre fut soulevée;<br /><b>II.</b> <i>intr. (au pf. épq.</i> [[τέτρηχα]]) être troublé, agité.<br />'''Étymologie:''' R. Τραχ rendre raboteux, cf. [[τραχύς]] ; d'où troubler, p. opp. à aplanir, apaiser, calmer.
}}
{{elru
|elrutext='''τᾰράσσω:''' атт. τᾰράττω (fut. ταράξω; pass.: fut. ταράξομαι - поздн. ταραχθήσομαι, aor. ἐταράχθην, pf. τετάραγμαι)<br /><b class="num">1</b> [[мешать]], [[размешивать]] ([[φάρμακον]] Luc.);<br /><b class="num">2</b> [[смешивать]] ([[ὁμοῦ]] τὴν γῆν καὶ τὴν θάλατταν Arph.);<br /><b class="num">3</b> [[волновать]], [[вздымать]] ([[πέλαγος]] Eur.; ταραχθεὶς [[πόντος]] Eur.);<br /><b class="num">4</b> [[взрыхлять]], [[вспахивать]] (χθόνα Pind.);<br /><b class="num">5</b> [[сотрясать]], [[сокрушать]] (βροντήμασι πάντα Aesch.);<br /><b class="num">6</b> [[потрясать]], [[мутить]], [[приводить в смятение]], [[смущать]], [[тревожить]] (καρδίαν Eur.; τὴν ψυχήν Plat.; τινὰ λόγοις NT): ταράττομαι ἐν τοῖς ἄλλοις πᾶσι Plat. я теряюсь во всех прочих вопросах; ταράσσομαι φρένας Soph. мой ум мутится; ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων Xen. терять ясность восприятия при верховой езде; οὐ [[δεῖ]] ταράττεσθαι, μή τις φήσῃ Arst. не нужно смущаться тем, что кто-л. скажет; ἀκούσας ἐταράχθη Xen. услышав (это, он) встревожился;<br /><b class="num">7</b> [[приводить в замешательство]], [[расстраивать]] (''[[sc.]]'' τοὺς πολεμίους Her.; τὴν πόλιν Arph.): Θετταλοὶ τεταραγμένοι Dem. взбунтовавшиеся фессалийцы; τῶν πραγμάτων ταραττομένων Dem. когда начались неурядицы; ταράττεσθαι τὴν γαστέρα Arph. страдать расстройством желудка;<br /><b class="num">8</b> [[ворошить]], [[разгребать]]: τ. τὸν θῖνά τινος Arph. трогать кого-либо до глубины души, задевать кого-л. за живое;<br /><b class="num">9</b> [[возбуждать]], [[поднимать]], [[начинать]] ([[νεῖκος]] Soph.; πόλεμον Plat.): ἐγκλήματα τ. τινί Dem. выдвигать обвинения против кого-л.; [[πόλεμος]] πρός τινα ἐταράχθη Dem. вспыхнула война против кого-л.; τ. φωνάν Pind. запевать песню;<br /><b class="num">10</b> (pf. [[τέτρηχα]]) находиться в волнении, волноваться: ἀγορὴ τετρηχυῖα Hom. бурное собрание; τετρηχυῖα [[θάλασσα]] Anth. бушующее море.
}}
{{ls
|lstext='''ταράσσω''': Ἀττ. -ττω, παρ’ Ἀττ. καὶ κατὰ συγκοπὴν [[θράσσω]] (ὃ ἴδε)· μέλλ. ταράξω Ἀττ.· ἀόρ. ἐτάραξα Ὅμηρ., Ἀττ.· πρκμ. τετάρᾰχα, γνωστὸς μόνον ἐκ τοῦ ὑπερσ. συνετεταράχει Δίων Κ. 42. 34· Ἐπικ. πρκμ. ἐπὶ οὐδετέρας σημασ. [[τέτρηχα]] (ἴδε κατωτ. ΙΙΙ). ― Παθητ., μέλλ. ταραχθήσομαι Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 244, καὶ μεταγεν.· μέσ. ταράξομαι ἐπὶ παθητ. σημασίας, Θουκ. 7. 36, Ξεν. Κύρ. 6. 1, 43· ἀόρ. ἐταράχθην Ἀττ.· πρκμ. τετάραγμαι Ἀττ. (Ἐκ τῆς √ΤΑΡΑΧ, πρβλ. τετάραχα, [[ταραχή]], καὶ τέτρηχα, τρηχύς). Ὡς καὶ νῦν, [[διαταράσσω]], κοινῶς «ταράζω», ἀνακατώνω, ἐπὶ φυσικῆς σημασίας, σύναγεν νεφέλας ἐτάραξε δὲ πόντον ([[Ποσειδῶν]]) Ὀδ. Ε. 291· κύμασιν ταράσσεται [[πόντος]] Ἀρχίλ. 49, πρβλ. Σόλωνα 26· τ. [[πέλαγος]] ἁλὸς Εὐρ. Τρῳ. 88, πρβλ. 687 [[ὁμοῦ]] ταρ. τήν τε γῆν καὶ τὴν θάλατταν εἰκῇ Ἀριστοφ. Ἱππ. 431· τ. καὶ κυκᾶν ὁ αὐτ. ἐν Ἀχ. 688, Ἱππ. 251· οὕτω καί, οὐ χθόνα ταράσσοντες, μὴ ταράττοντες τὴν γῆν (διὰ τῆς ἀρόσεως), Πινδ. Ο. 2. 114· βροντήμασι κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω Αἰσχύλ. Πρ. 994· λαγὸν ταράξας [[πῖθι]] τὸν θαλάσσιον Ἀμειψίας ἐν «Σφενδόνῃ» 2, πρβλ. [[τάρακτρον]]· ― μεταφορ., τ. φωνάν, κινῶ τὴν γλῶσσαν, Πινδ. Π. 11. 66· πάντα τ., ἐπὶ ῥήτορος, Λατιν. commiscere, Δημ. 370. 12· δεινὰ τ., ποεῖν αὐτὰ δεινότερα, Σοφ. Ο. Τ. 483. 2) [[ταράσσω]] τὸν νοῦν, συνταράττω, διαταράττω, εἰς ἀνησυχίαν [[ἐμβάλλω]], με δεινὸς ὀρθομαντείας [[φόνος]] στροβεῖ ταράσσων Αἰσχύλ. Ἀγ. 1216· [[Κύπρις]] τ. φρένα Εὐρ. Ἱππ. 969, πρβλ. Σοφ. Ἀποσπ. 607, Ἀριστοφ. Ἱππ. 358, κλπ.· τ. καρτίαν Εὐρ. Βάκχ. 1322· [[μάλιστα]] ἐπὶ φόβου (πρβλ. [[συνταράσσω]]), Αἰσχύλ. Χο. 289, Ἀριστοφ. Ἱππ. 66, Πλάτ., κλπ.· ἄν τις [[φόβος]] τ. Ξεν. Ἀπομν. 2. 4, 6· [[ὡσαύτως]], τὸ [[σῶμα]] ταρ. τὴν ψυχὴν Πλάτ. Φαίδων 66Α, πρβλ. 103C· οὕτω, τ. γλῶτταν Εὐρ. Ι. Α. 1542· ἀπολ., προξενῶ σύγχυσιν, Πλάτ. Πολ. 564Β, Ἱππ. Ἐλάττων 373Β. ― Παθ., ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 100D, κλπ.· [[περί]] τι ὁ αὐτ. ἐν Σοφιστ. 242C· διά τι Δημ. 41. 7· ταράσσομαι φρένας Σοφ. Ἀντ. 1095· [[ὄμμα]] σὸν τ. Εὐρ. Ὀρ. 253. 3) ἐπὶ στρατοῦ, [[ἐμβάλλω]] εἰς σύγχυσιν, εἰς ταραχήν, Ἡρόδ. 4. 125., 9. 51, Ξεν., κλπ. ― Παθ., εἶμαι ἐν ταραχῇ, Ἡρόδ. 4. 125, 129., 8. 16, Θουκ., κλπ.· ἐν σφίσιν αὐτοῖς τ. ὁ αὐτ. 7. 87· οὕτω, β) ἐτάρασσον τοὺς ταρσοὺς τῶν κωπέων Ἡρόδ. 8. 12. 4) τ. τὴν κοιλίαν, προξενεῖν ἀνωμαλίαν ἢ ταραχὴν εἰς τὴν κοιλίαν, ἐπὶ ἰσχυρῶν καθαρσίων, Ἱππ. 567. 15, Ἀριστ. Προβλ. 1. 43, 3. ― ἐν τῷ παθητ., ταράττομαι τὴν γαστέρα Ἀριστοφ. Νεφ. 386. 5) συχν. ἐπὶ πολιτικῶν ὑποθέσεων, [[ἐμβάλλω]] εἰς ταραχήν, [[συνταράσσω]], τὴν πόλιν ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 867· τὰ πράγματα [[αὐτόθι]] 214. ― Παθ., εἶμαι ἐν τεταραγμένῃ καταστάσει, ἐν ἀταξίᾳ ἢ ἀναρχίᾳ, ἐν ἀλλήλοις τ. Θουκ. 2. 65, πρβλ. Δημ. 22. 8, κλπ., πρβλ. [[ταρακτικός]]. 6) ταράττομαι ἐπὶ τοῦ ἵππου, σείομαι καθήμενος ἐπὶ τοῦ ἵππου, Ξεν. Κύρ. 5. 2, 17. ΙΙ. κινῶ, [[ἐγείρω]], ὥς μου τὸν θῖνα ταράττεις, «ἐκ βυθοῦ με κινεῖς, ἀντὶ τοῦ τὴν καρδίαν» (Σχόλ.), Ἀριστοφ. Σφ. 696· μεταφορ., τ. [[νεῖκος]], πόλεμον Σοφ. Ἀντ. 794, Πλάτ. Πολ. 567Α· φόνον Εὐρ. Βάκχ. 792· ἡλίκα πράγματα ταράξασα Δημ. 278. 15, πρβλ. Ξεν. Ἀν. 5. 10, 9· τ. δίκας τινὶ Πλουτ. Θεμιστ. 5· ― Παθητ., [[πόλεμος]] ἐταράχθη Δημ. 277. 23· [[γόος]] ταραχθεὶς Αἰσχύλ. Χο. 331. ΙΙ. ἐκτὸς τῶν μνημονευθέντων χωρίων ὁ [[Ὅμηρος]] ποιεῖται χρῆσιν τοῦ ἀμεταβ. πρκμ. [[τέτρηχα]], εἶμαι ἐν καταστάσει ταραχῆς, διατελῶ ἐν ταραχῇ, ἐν συγχύσει καὶ [[ἀκαταστασία]], τετρήχει δ’ ἀγορὴ Ἰλ. Β. 95· ἀγορὴ τετρηχυῖα Η. 346· οὕτω, τετρηχυῖα [[θάλασσα]] Ἀνθ. Π. 7. 283· τετρηχότα βῶλον Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1393· τετρηχότι νώτῳ Νικ. Θηρ. 267· [[ἀλλά]], ἐκ [[σέθεν]]... ἄλγεα... τετρήχασι, [[πάθη]], λῦπαι, δυστυχίαι ἐξεγείρονται, Ἀπολλ. Ρόδ. Δ. 447· ὁ Νίκ. Θηρ. 521, ἔχει μετοχὴν μετὰ καταλήξεως ἐνεστ., τετρήχοντα κλήματα· ― ἴδε B?t?m. Lexil. ἐν λ.
}}
{{Autenrieth
|auten=([[τραχύς]]), aor τάραξα, perf. [[part]]. [[τετρηχυῖα]], plup. [[τετρήχει]]: [[stir]] up, [[trouble]], [[disturb]], [[throw]] [[into]] [[confusion]]; πόντον, ἵππους, δαῖτα, Od. 5.291, Θ, Il. 1.579. The perf. is intrans., be in [[confusion]], [[stormy]], Il. 2.95, Il. 7.346.
}}
{{Slater
|sltr=<b>τᾰράσσω</b> [[disturb]] οὐ χθόνα ταράσσοντες ἐν χερὸς ἀκμᾷ οὐδὲ πόντιον [[ὕδωρ]] (O. 2.63) ὠκύαλον τε πόντου ῥιπὰν ἐτάραξε καὶ† (ὠκύαλον Νότου ῥιπὰν ἐτάραξε coni. Wil.) Παρθ. 2. 20. met., [[Μοῖσα]], τὸ δὲ τεόν, εἰ μισθοῖο συνέθευ παρέχειν φωνὰν ὑπάργυρον, ἄλλοτ' ἄλλᾳ ταρασσέμεν ἢ πατρὶ Πυθονίκῳ τό γε [[νῦν]] ἢ Θρασυδᾴῳ (''[[sc.]]'' φωνάν: [[set]] in [[motion]], Burton: cf. Schadewaldt, 284&#774;{5}; Hanssen, Aevum, 1950, 162ff.) (P. 11.42)
}}
{{StrongGR
|strgr=of [[uncertain]] [[affinity]]; to [[stir]] or [[agitate]] (roil [[water]]): [[trouble]].
}}
{{Thayer
|txtha=[[imperfect]] ἐτάρασσόν; 1st aorist ἐταραξα; [[passive]], [[present]] [[imperative]] 3rd [[person]] [[singular]] ταρασσέσθω; [[imperfect]] ἐταρασσομην; [[perfect]] τεταραγμαι; 1st aorist ἐταράχθην; from Homer down; to [[agitate]], [[trouble]] (a [[thing]], by the [[movement]] of its parts to and [[fro]]);<br /><b class="num">a.</b> [[properly]]: τό [[ὕδωρ]], R L),7 ([[τόν]] Πόντον, [[Homer]], [[Odyssey]] 5,291; τό [[πέλαγος]], [[Euripides]], Tro. 88; [[τόν]] ποταμόν, [[Aesop]] fab. 87 (25)).<br /><b class="num">b.</b> tropically, "to [[cause]] [[one]] [[inward]] [[commotion]], [[take]] [[away]] his [[calmness]] of [[mind]], [[disturb]] his [[equanimity]]; to [[disquiet]], [[make]] [[restless]]" (the Sept. for בִּהֵל, etc.; [[passive]], ταράσσομαι for רָגַז, to be stirred up, irritated); α. to [[stir]] up: [[τόν]] ὄχλον, [[τούς]] ὄχλους, L T Tr WH). β. to [[trouble]]: τινα, to [[strike]] [[one]]'s [[spirit]] [[with]] [[fear]] or [[dread]], [[passive]], παράσσεται ἡ [[καρδία]], ἑαυτόν (cf. [[our]] to [[trouble]] [[oneself]]), A. V. [[was]] [[troubled]] ([[some]] [[understand]] the [[word]] [[here]] of [[bodily]] [[agitation]])) (σεαυτόν μή ταρασσε, Antoninus 4,26); τετάρακται ἡ [[ψυχή]], ἐταράχθη τῷ πνεύματι, γ. to [[render]] [[anxious]] or distressed, to [[perplex]] the [[mind]] of [[one]] by suggesting scruples or doubts ([[Xenophon]], mem. 2,6, 17): τιναλόγοις, διαπαράσσω, ἐκπαράσσω.)
}}
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ, και [[ταράζω]] Ν, και αττ. τ. [[ταράττω]] Α<br /><b>1.</b> [[ανακινώ]], [[αναταράσσω]] (α. «η [[θάλασσα]] [[είναι]] ταραγμένη» β. «σύναγεν νεφέλας ἐτάταξε δὲ πόντον [ὁ [[Ποσειδῶν]]]», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[προκαλώ]] [[ταραχή]], [[προξενώ]] [[σύγχυση]], [[καταστρέφω]] την ψυχική [[γαλήνη]] και την [[ησυχία]] κάποιου (α. «μέ τάραξαν τα νέα που μού είπες» β. «εμούγκρισ', εταράχτηκε και σαν λιοντάρ' αγριεύγει», <b>Ερωτόκρ.</b><br />γ. «[[μάταιος]] ἐκ νυκτῶν [[φόβος]] κινεῖ, ταράσσει», <b>Αισχύλ.</b><br />δ. «ταράσσομαι φρένας», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />(η μτχ. παθ. παρακμ. ως επίθ.) [[ταραγμένος]], -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />(<b>για πρόσ.</b>) α) αναστατωμένος<br />β) οργισμένος, συγχυσμένος<br /><b>μσν.</b><br /><b>μτφ.</b> [[φέρνω]] στην [[επιφάνεια]] («κι εἰς τ' ἄντερά μου σέβηκεν, καὶ τάραξεν τὴν πεῖναν», Πρόδρ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για στρατό) [[προκαλώ]] [[αναστάτωση]], [[προξενώ]] [[αταξία]]<br /><b>2.</b> <b>ιατρ.</b> (για ισχυρά καθαρτικά) [[επιφέρω]] [[ανωμαλία]]<br /><b>3.</b> (σχετικά με πολιτικές καταστάσεις) [[συνταράσσω]], [[προξενώ]] ταραχές («καὶ σὺ λαμβάνεις ἢν τὴν πόλιν ταράττῃς», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> [[κινώ]], [[εγείρω]] («ὥς μου τὸν θῑνα ταράττεις», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>5.</b> (στον Όμ. αμτβ. και συν. στον παρακμ.) [[τέτρηχα]]<br />βρίσκομαι σε [[κατάσταση]] ταραχής, σύγχυσης («τετρήχει δ' [[ἀγορή]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> α) [[διεγείρω]], [[ξεσηκώνω]] («σὺ καὶ [[τόδε]] νεῖκος ἀνδρῶν σύναιμον ἔχεις ταράξας», <b>Σοφ.</b>)<br />β) [[ανατρέπω]] («[[κριτήριον]] [[ταράσσω]]», Δημήτρ.)<br />γ) (για ρήτορα ή συγγραφέα) [[συγχέω]] («ταράττειν τὴν τῶν πραγμάτων διδασκαλίαν», <b>Γαλ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>φρ.</b> «ταράττομαι ἐπὶ τοῦ ἵππου» — σείομαι, ταλαντεύομαι [[πάνω]] στο [[άλογο]] (<b>Ξεν.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Η [[ρίζα]] του ρήματος είχε, [[προφανώς]], [[δασέα]] σύμφωνα, <i>dhŗ</i><i>ә</i><sub>2</sub>-<i>gh</i>-, από όπου η λ. [[ταραχή]] (με [[ανομοίωση]] τών δασέων), ενώ ο ενεστ. [[ταράσσω]] με ενεστ. [[επίθημα]] -<i>jω</i> θα μπορούσε να θεωρηθεί και μετονοματικό παράγωγο. Ο αρχ. τ. παρακμ. <i>τέ</i>-<i>τρη</i>-<i>χα</i> (με μηδενισμένο το πρώτο και εκτεταμένο το δεύτερο [[φωνήεν]]) οδήγησε στον σχηματισμό του ενεστ. [[θράσσω]] (<b>βλ. λ.</b> [[θράσσω]]). Οι συνδέσεις του ρ. τόσο με το επίθ. [[τραχύς]] όσο</i> και με το ρ. [[τρέχω]] [[μάλλον]] [[πρέπει]] να αποκλειστούν. Στη Νέα Ελληνική το ρ. [[ταράζω]] έχει σχηματιστεί από τον αόρ. <i>ἐτάραξα</i>, [[κατά]] το [[σχήμα]]: <i>ἔκραξα</i> - [[κράζω]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''τᾰράσσω:''' Αττ. [[ταράττω]], στους Αττ. επίσης συγκοπτ. [[θράσσω]] (<i>√ΤΑΡΑΧ</i>)· μέλ. <i>ταράξω</i>, αόρ. <i>ἐτάραξα</i>, παρακ. <i>τετάρᾰχα</i>, Επικ. [[τέτρηχα]] (βλ. κάτ. III) — Παθ., μέλ. <i>ταραχθήσομαι</i>, Μέσ., <i>ταράξομαι</i>, με Παθ. [[σημασία]]· αόρ. <i>ἐταράχθην</i>, παρακ. <i>τετάραγμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[αναταράσσω]], [[ανακατεύω]], [[ενοχλώ]], με [[φυσική]] [[σημασία]], <i>ἐτάραξε πόντον</i>, σε Ομήρ. Οδ.· [[ὁμοῦ]] [[ταράσσω]] [[τήν]] τε γῆν καὶ τὴν θάλατταν, σε Αριστοφ.· <i>βροντήμασι κυκάτω πάντα καὶ ταρασσέτω</i>, σε Αισχύλ.· πάντα [[ταράσσω]], λέγεται για ρήτορα, [[ανακατώνω]], [[μπερδεύω]], σε Δημ.· δεινὰ [[ταράσσω]], κάνω τα [[δεινά]] δεινότερα, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[ταράσσω]] το νου, [[αναταράσσω]], [[ενοχλώ]], [[ανησυχώ]], σε Τραγ., Πλάτ. κ.λπ.· απόλ., [[προξενώ]] [[σύγχυση]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για το στρατό, [[εμβάλλω]] σε [[διαταραχή]], σε Ηρόδ., Ξεν. κ.λπ. — Παθ., είμαι σε [[ταραχή]], σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για πολιτικές υποθέσεις, [[συνταράσσω]], [[συγχύζω]], σε Αριστοφ. — Παθ., είμαι σε [[κατάσταση]] ταραχής ή αναρχίας, σε Θουκ., Δημ.<br /><b class="num">5.</b> ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων, κουνιέμαι καθήμενος στη [[σέλα]] αλόγου, σε Ξεν.<br /><b class="num">II.</b> [[αναταράσσω]] [[λάσπη]], [[ανυψώνω]] με το [[ανακάτεμα]], σε Αριστοφ.· μεταφ., [[ταράσσω]] [[νεῖκος]], <i>πόλεμον</i>, σε Σοφ., Πλάτ. — Παθ., [[πόλεμος]] ἐταράχθη, σε Δημ.<br /><b class="num">III.</b> αμτβ., παρακ. [[τέτρηχα]], βρίσκομαι σε [[κατάσταση]] αναστάτωσης, σύγχυσης, τετρήχει δ'[[ἀγορή]], σε Ομήρ. Ιλ.· <i>ἀγορὴ τετρηχυῖα</i>, στο ίδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[cf. [[θράσσω]] [Root !ταραχ]<br /><b class="num">I.</b> to [[stir]], [[stir]] up, [[trouble]], in a [[physical]] [[sense]], ἐτάραξε πόντον Od.; [[ὁμοῦ]] τ. τήν τε γῆν καὶ τὴν θάλατταν Ar.; βροντήμασι κυκάτω πάντα Aesch.; πάντα τ., of a [[speaker]], to [[jumble]] up, Dem.; δεινὰ τ. makes "[[confusion]] [[worse]] [[confounded]]," Soph.<br /><b class="num">2.</b> to [[trouble]] the [[mind]], [[confound]], [[agitate]], [[disturb]], [[disquiet]], Trag., Plat., etc.: absol. to [[cause]] [[confusion]], Plat.<br /><b class="num">3.</b> of an [[army]], to [[throw]] [[into]] [[disorder]], Hdt., Xen., etc.:—Pass. to be in [[disorder]], Hdt., Thuc.<br /><b class="num">4.</b> of [[political]] matters, to [[agitate]], [[distract]], Ar.:—Pass. to be in a [[state]] of [[disorder]] or [[anarchy]], Thuc., Dem.<br /><b class="num">5.</b> ταράττεσθαι ἐπὶ τῶν ἵππων to be shaken in one's [[seat]] on [[horseback]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> to [[stir]] up mud, [[raise]] by [[stirring]] up, Ar.: metaph., τ. [[νεῖκος]], πόλεμον Soph., Plat.; Pass., [[πόλεμος]] ἐταράχθη Dem.<br /><b class="num">III.</b> intr. perf. [[τέτρηχα]], to be in [[disorder]] or [[confusion]], be in an [[uproar]], τετρήχει δ' [[ἀγορή]] Il.; ἀγορὴ τετρηχυῖα Il.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ταράσσω''': -άττω (Pi., ion. att.),<br />{tarássō}<br />'''Forms''': Aor. ταράξαι (seit Il.), Pass. -αχθῆναι, Fut. -άξω, Pass. -άξομαι, Perf. Pass. τετάραγμαι (ion. att.), Akt. -αχα (sp.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': ‘um-, aufrühren, in Verwirrung bringen, erregen, erschrecken’.<br />'''Composita''': oft m. Präfix, bes. συν-,<br />'''Derivative''': Davon [[ταραγμός]] m. [[Verwirrung]] (Trag.), -αγμα n. [[verwirrter Zustand]] (E., D.H. u.a.); zur Bed.differenzierung zwischen -μός und -μα Chantraine Form. 146; -αξις, auch m. ἐκ-, ἐπι-, συν-, [[Verwirrung]]; -άκτωρ m. [[Unruhestifter]] (A.), -άκτης m. ib. (Lyk.), -ακτικός [[zum Verwirren geeignet]], [[störend]] (sp.), -ακτρον n. "Rührkelle" als Schimpfwort = [[Unruhestifter]] (Ar.; dazu Fraenkel Nom. ag. 2, 120 m. A.5), -ακτήριον n. ib. (Sch.). — Dazu das alte [[ταραχή]] f. [[Verwirrung]], [[Unruhe]], [[Aufruhr]] (Pi., ion. att.) mit -ώδης (ion. att.); als Hinterglied u.a. in [[ἀτάραχος]] [[ohne Unruhe]], [[ruhig]] (Arist., hell. u. sp.) neben [[ἀτάρακτος]] mit [[ἀταραξία]], -ίη (Hp., hell. u. sp.); selten [[τάραχος]] m. = [[ταραχή]] (X., hell. u. sp.).<br />'''Etymology''': An das alte System Aor. ταράξαι, Perf. intr. [[τέτρηχα]] schlossen sich zwei Präsentia: [[θράσσω]] (mit [[θρᾶξαι]]) und [[ταράσσω]] (mit ταράξω, τετάραγμαι); letzteres läßt sich auch als Denominativum von [[ταραχή]] auffassen. Für weitere Anknüpfungen s. [[θράσσω]].<br />'''Page''' 2,855
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：tar£ssw 他拉索<br />'''詞類次數'''：動詞（17）<br />'''原文字根'''：攪擾 相當於： （[[בָּהַל]]&#x200E;）  （[[דָּלַח]]&#x200E;）  （[[זָעַף]]&#x200E;）  （[[צָהַל]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：激動*，攪亂，攪動，攪擾，愁煩，煩惱，憂愁，不安，驚慌；參讀 （[[ἀκηδεμονέω]] / [[ἀδημονέω]]）  （[[ἀνασείω]]）同義字<br />'''同源字'''：1） （[[διαταράσσω]]）徹底的攪擾 2） （[[ἐκταράσσω]]）全然的攪擾 3） （[[ταράσσω]]）激動 4） （[[ταραχή]]）滋擾 5）滋擾<br />'''出現次數'''：總共（18）；太（2）；可（1）；路（2）；約（7）；徒（3）；加（2）；彼前（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 憂愁（5） 約11:33； 約12:27； 約13:21； 約14:1； 約14:27；<br />2） 攪擾（3） 徒17:13； 加1:7； 加5:10；<br />3） 驚慌（2） 路1:12； 彼前3:14；<br />4） 攪動（2） 約5:4； 約5:7；<br />5） 你們⋯愁煩（1） 路24:38；<br />6） 曾⋯攪擾（1） 徒15:24；<br />7） 就驚慌了（1） 太14:26；<br />8） 驚慌了（1） 徒17:8；<br />9） 甚驚慌（1） 可6:50；<br />10） 不安（1） 太2:3
}}
{{mantoulidis
|mantxt=καί ἀττ. [[ταράττω]] καί μέ [[συγκοπή]] [[θράσσω]]. Θέμα ταραχ+j+ω → [[ταράσσω]] ἤ -ττω. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: [[τάραγμα]], [[ταραγμός]], [[ταρακτικός]], συνταρακτικός, [[ταρακτός]], [[ἀτάρακτος]], [[τάρακτρον]] (=κουτάλα γιά ἀνακάτεμα), [[ταράκτωρ]], [[τάραξις]], [[ἐκτάραξις]], [[ταραξίας]], [[ἀταραξία]], [[ταραχή]], [[διαταραχή]], [[τάρχη]] (μέ [[συγκοπή]]), [[τάραχος]], [[ταραχώδης]], [[τεταραγμένως]], πιθανόν κι ἡ [[θάλασσα]] (ταραχ-jα > θάλαχ-jα > [[θάλασσα]] = [[αὐτή]] πού ταράζει), κατ' ἄλλους ἀπό τό: [[ἅλς]], δωρ. [[σάλασσα]], λατ. sal (=[[ἁλάτι]]).
}}