View source for ὑπόδημα

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑπόδημα
|Medium diacritics=ὑπόδημα
|Low diacritics=υπόδημα
|Capitals=ΥΠΟΔΗΜΑ
|Transliteration A=hypódēma
|Transliteration B=hypodēma
|Transliteration C=ypodima
|Beta Code=u(po/dhma
|Definition=ατος, τό, ([[ὑποδέω]]) [[sole]] bound under the [[foot]] with [[strap]]s, [[sandal]], ποσὶν . . ὑποδήματα δοῦσα <span class="bibl">Od.15.369</span>; ποσὶν . . ὑποδήματα δοίην <span class="bibl">18.361</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.1.195</span>, etc.; ποδὸς ὑ. Pl.<span class="title">Alc.</span>1.128a, etc.; whereas <b class="b3">ὑπόδημα κοῖλον</b> is a [[shoe]] or [[half-boot]], which covered the whole foot (v. κοῖλος 1.1); [[ὑπόδημα]] is sometimes used alone in this sense, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span> 983</span> (and Sch. ad loc.), <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1392a32</span>; [[εἰς ὑποδήματα γράφειν]] = put down as paid for [[shoe]]s, <span class="bibl">Lys.32.20</span> (Pass.); <b class="b3">δεξιὸν εἰς ὑπόδημα, ἀριστερὸν εἰς ποδάνιπτρα</b>, of one who is ready for anything, perhaps alluding to Theramenes (v. [[κόθορνος]] 3), <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>914</span> (perhaps Ar.Byz., cf. Did. and Polem.Hist. (<span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>101</span> M.) ap. Hellad. ap. <span class="bibl">Phot.<span class="title">Bibl.</span>p.533</span> B.); similar words are ascribed to Pythag. by <span class="bibl">Iamb.<span class="title">Protr.</span>21</span>.ιά (where [[ὑπόδησις]] is used); τὸ ὑ. ἔρραψας μὲν σύ, ὑπεδήσατο δὲ Ἀρισταγόρης <span class="bibl">Hdt.6.1</span>, cf. <span class="bibl">Lib.<span class="title">Ep.</span>52</span>; ὁ [[σπάρτος]], ἐξ οὗ πλέκουσιν ὑποδήματα τοῖς ὑποζυγίοις Gal. 6.502.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1215.png Seite 1215]] τό, das Daruntergebundene, die [[Sohle]]; Sandale, die den Fuß von unten bedeckt und festgebunden wird; ποσὶν δ' ὑποδήματα δοῦσα Od. 15, 368, wie ποσίν θ' ὑποδήματα δοίην 18, 361; Her. 6, 1; ἱματίων καὶ ὑποδημάτων Plat. Phaed. 64 d, u. öfter; Xen. Cyr. 8, 1, 41. – Aber [[ὑπόδημα]] κοιλόν ist der römische calceus, eine Art Halbstiefel oder Schuh, der den ganzen Fuß oben und unten bedeckt und angezogen wird; vgl. Poll. 5, 8. 7, 84. Spätere brauchen aber auch [[ὑπόδημα]] allein so.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>1</b> [[semelle fixée sous le pied et attachée par des lanières]] <i>ou</i> des cordons s'entrecroisant;<br /><b>2</b> [[soulier qui enveloppe tout le pied]].<br />'''Étymologie:''' [[ὑποδέω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ὑπόδημα:''' ατος τό<br /><b class="num">1</b> [[подошва с ремнями]], [[сандалия]] Hom., Her., Xen., Plat.;<br /><b class="num">2</b> [[башмак]], [[сапог]] Arph., Arst.: τὰ εἰς ὑποδήματα γεγραμμένα χρήματα Lys. запись расходов на обувь.
}}
{{ls
|lstext='''ὑπόδημα''': τό, ([[ὑποδέω]]) [[πέλμα]] ἐκ δέρματος δεδεμένον ὑπὸ τὸν [[πόδα]] δι’ ἱμάντων, [[σανδάλιον]], Λατιν. solea, ποσίν... ὑποδήματα δοῦσα (δηλ. δέουσα) Ὀδ. Ο. 369· ποσίν... ὑποδήματα δοίην (δηλ. δεοίην) Σ. 361, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 195, κ. ἀλλ., πρβλ. ῥάπτῳ ΙΙ· ποδὸς ὑπ’ Πλάτ. Ἀλκ. 1. 128Α, κλπ.· ― ἐν ᾧ [[ὑπόδημα]] κοῖλον, τὸ παρὰ Ρωμαίοις calceus, ἦτο [[ὑπόδημα]] φθάνον [[μέχρι]] τῶν σφυρῶν καὶ περιλαμβάνον ὅλον τὸν [[πόδα]]· ἀλλὰ καὶ τὸ ἁπλοῦν [[ὑπόδημα]] φαίνεται ὅτι ἔκειτο [[ἐνίοτε]] ἐπὶ ταύτης τῆς σημασίας, πρβλ. Ἀριστοφ. Πλ. 983, (καὶ τοὺς Ἑρμηνευτὰς ἐν τόπῳ), πρβλ. Ἀριστ. Ρητ. 2, 19, 10· εἰς ὑποδήματα [[γράφω]], [[γράφω]], [[λογαριάζω]], «περνῶ» ὡς πληρωθέντα δι’ ὑποδήμ., Λυσί. 905. 5· δεξιὸν εἰς ὑπ., ἀριστερὸν εἰς ποδάνιπτρα, ἐπὶ ἀνθρώπου ἑτοίμου νὰ πράξῃ τὰ πάντα, [[ἴσως]] ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὸν Θηραμένη (ἴδε [[κόθορνος]] 3), Ἀριστοφ. παρὰ Σουΐδ., ἴδε Bgk. ἐν Meineke Κωμικ. Ἀποσπ. 2, σελ. 1188. ΙΙ. [[πέταλον]], ἴδε [[ὑποδημάτιον]].
}}
{{Autenrieth
|auten=ατος ([[δέω]], ‘[[bind]]’): pl., sandals.
}}
{{eles
|esgtx=[[sandalia]]
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὑποδέω]]; [[something]] [[bound]] [[under]] the feet, i.e. a [[shoe]] or [[sandal]]: [[shoe]].
}}
{{Thayer
|txtha=ὑποδήματος, τό ([[ὑποδέω]]), from Homer down, the Sept. for נַעַל, [[what]] is [[bound]] [[under]], a [[sandal]], a [[sole]] fastened to the [[foot]] [[with]] thongs: τῶν ποδῶν added, ποδός, [[Plato]], Alc. 1, p. 128a.). (See [[σανδάλιον]].)
}}
{{grml
|mltxt=το / [[ὑπόδημα]], ΝΜΑ, και τ. πληθ. ποδήματα και ποδέματα Ν, και ὑπόδημαν Μ [[ὑποδέω]]<br />ειδικό εξωτερικό [[κάλυμμα]] για τα πόδια, κατασκευασμένο [[συνήθως]] από [[δέρμα]] και ενισχυμένο στο [[κάτω]] [[μέρος]] με χοντρό [[πέλμα]] και [[τακούνι]], [[παπούτσι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>στον πληθ.</b> <i>τα υποδήματα</i> και <i>ποδήματα</i><br />(ειδικά) οι μπότες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πέλμα]] από [[δέρμα]] συγκρατούμενο στο [[πόδι]] με ιμάντες, [[σανδάλι]] («ποσὶν... ὑποδήματα δοῦσα», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[πέταλο]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[ὑπόδημα]] κοῖλον» — [[περίβλημα]] του ποδιού που φτάνει [[μέχρι]] τα σφυρά και καλύπτει [[ολόκληρο]] το [[πόδι]] (<b>Πολυδ.</b>)<br />β) «εἰς ὑποδήματα [[γράφω]]» — [[καταχωρίζω]] ως [[πληρωμή]] για υποδήματα <b>(Λυσ.)</b><br /><b>4.</b> <b>παροιμ. φρ.</b> «δεξιὸν εἰς [[ὑπόδημα]], ἀριστερὸν εἰς ποδάνιπτρα»<br />(πιθ. για τον Θηραμένη) λεγόταν για άνθρωπο έτοιμο ή πρόθυμο να κάνει τα [[πάντα]] (λεξ. [[Σούδα]]).
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑπόδημα:''' -ατος, τό ([[ὑποδέω]]), σόλα προσδεμένη [[κάτω]] από το [[πόδι]] με λουριά, [[σανδάλι]], <i>ποσὶν ὑποδήματα δοῦσα</i> (δηλ. <i>δέουσα</i>), σε Ομήρ. Οδ.· ποσὶν ὑποδήματα [[δοίην]] (δηλ. <i>δεοίην</i>), στο ίδ. κ.λπ.· [[ὑπόδημα]] κοῖλον ή [[ὑπόδημα]] [[απλώς]], ισοδύν. προς το Λατ. [[calceus]], [[σανδάλι]] ή πέδιλο, σε Αριστοφ. κ.λπ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ὑπόδημα]], ατος, τό, [[ὑποδέω]]<br />a [[sole]] [[bound]] under the [[foot]] with straps, a [[sandal]], ποσὶν ὑποδήματα δοῦσα (i. e. δέουσἀ Od.; ποσὶν ὑποδήματα [[δοίην]] (i. e. δεοίην) Od., etc.; [[ὑπόδημα]] κοῖλον, or [[ὑπόδημα]] [[alone]], = Lat. [[calceus]], a [[shoe]] or [[half]]-[[boot]], Ar., etc.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：ØpÒdhma 虛坡-得馬<br />'''詞類次數'''：名詞（10）<br />'''原文字根'''：在下-捆綁<br />'''字義溯源'''：縛在腳底下之物，鞋，便鞋；源自（[[ὑποδέω]]）=綁在腳底下），由（[[ὑπό]]）*=被，在⋯下）與（[[δέω]]）*=捆綁）組成<br />'''出現次數'''：總共（10）；太（2）；可（1）；路（4）；約（1）；徒（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 鞋（10） 太3:11； 太10:10； 可1:7； 路3:16； 路10:4； 路15:22； 路22:35； 約1:27； 徒7:33； 徒13:25
}}
{{elmes
|esmgtx=τό [[sandalia]] de piel de lobo ὑποδησάμενος λύκεια ὑποδήματα δίωκε τὸν λόγον τοῦτον <b class="b3">calzado con sandalias de piel de lobo recita esta fórmula</b> P VII 729 
}}
{{trml
|trtx====sandal===
Albanian: sandale; Arabic: صَنْدَل‎; Egyptian Arabic: نعال‎; Hijazi Arabic: صَنْدَل‎, مَدَاس‎; Armenian: սանդալ; Assamese: চেণ্ডেল; Asturian: sandalia; Belarusian: сандаль; Bulgarian: сандал; Catalan: sandàlia; Chickasaw: pas pas, pas pas sholosh; Chinese Mandarin: 涼鞋, 凉鞋, 草鞋; Czech: sandál; Danish: sandal; Dutch: [[sandaal]]; Esperanto: sandalo; Estonian: sandaal; Finnish: sandaali; French: [[sandale]]; Galician: sandalia; Georgian: სანდალი, ქალამანი; German: [[Sandale]]; Greek: [[σανδάλι]], [[πέδιλο]]; Aeolic: σάμβαλον; Ancient Greek: [[σάνδαλον]], [[πέδιλον]]; Hausa: sandal; Hebrew: סַנְדָּל‎; Hindi: चप्पल; Hungarian: szandál; Icelandic: sandali; Ido: sandalo; Irish: cuarán; Old Irish: accrann; Italian: [[sandalo]]; Japanese: サンダル, 草鞋; Kannada: ಚಪ್ಪಲಿ; Khmer: ស្បែកជើងសង្រែក; Korean: 샌들, 초혜; Lao: ເກີບຊັງດ້ານ; Latin: [[crepida]], [[solea]]; Latvian: sandale; Lithuanian: sandalas; Malayalam: ചെരുപ്പ്; Maltese: sandlija, karkur; Maore Comorian: kabwa; Maori: pārekereke, kuara, korehe, korehe, korehe, pāengaenga; Marathi: चप्पल; Navajo: kégiizh haaztʼiʼí; Norwegian Bokmål: sandal; Nynorsk: sandal; Occitan: sandala; Old Persian: صندل‎; Plautdietsch: Sandal; Polish: sandał; Portuguese: [[sandália]], [[chinelo]]; Romanian: sanda, sandală; Russian: [[сандалия]], [[босоножка]]; Scottish Gaelic: cuaran; Serbo-Croatian Cyrillic: сандала; Roman: sandála; Sicilian: sànnalu, zòcculu; Slovak: sandál; Spanish: [[sandalia]], [[chala]], [[chinela]]; chancleta, caite, cutara, huarache; Swahili: kiatu; Swedish: sandal; Tagalog: sandalyas; Tajik: шиппак; Thai: รองเท้าแตะ, รองเท้าคีบ; Turkish: sandalet, sandal; Ukrainian: сандалія, сандаль; Urdu: چپل‎; Uzbek: shippak, sandal; Vietnamese: dép, dép quai hậu; Welsh: sandal, sandalau; West Frisian: sandaal; Zazaki: ğamık
===footwear===
Albanian: këpucë; Arabic: حِذَاء‎, مَشَّايَة‎; Armenian: կոշկեղեն, կոշիկ; Azerbaijani: ayaqqabılar; Bashkir: аяҡ кейеме; Basque: oinetako; Belarusian: абутак; Bulgarian: обувки, обувка; Catalan: calçat; Chinese Mandarin: 鞋類, 鞋类, 鞋子, 鞋襪, 鞋袜, 鞋履; Czech: obuv; Danish: fodtøj, skotøj; Dutch: [[schoeisel]]; Estonian: jalats, jalanõu; Finnish: jalkine; French: [[souliers]], [[chaussures]]; Georgian: ფეხსაცმელი; German: [[Schuhwerk]]; Ancient Greek: [[ὑπόδημα]]; Hungarian: lábbeli; Icelandic: skófatnaður; Indonesian: alas kaki; Italian: [[calzatura]]; Japanese: 履物, 履き物; Kazakh: аяқ киім; Kyrgyz: бут кийим; Latgalian: apave; Latvian: apavs, apavi; Lithuanian: avalynė; Macedonian: обувки, обувка; Malayalam: പാദരക്ഷ; Mongolian: гутал; Norman: caûchement; Norwegian Bokmål: fottøy, skotøy; Nynorsk: fottøy, skotøy; Persian: پاافزار‎; Polish: obuwie; Portuguese: [[calçado]]; Romanian: încălțăminte; Russian: [[обувь]]; Serbo-Croatian Cyrillic: о̀бућа; Roman: òbuća; Shor: азақ кеби; Slovak: obuv; Slovene: obutev; Southern Altai: ӧдӱк, аяк кийим, бут кийим; Spanish: [[calzado]]; Swedish: skodon; Tajik: пойафзол; Tamil: காலணி; Telugu: పాదరక్షలు; Turkish: ayakkabılar; Turkmen: aýakgap; Ukrainian: взуття; Uzbek: poyafzal; Vietnamese: giày dép; Volapük: jukem
}}