View source for πρόγονος

{{LSJ1
|Full diacritics=πρόγονος
|Medium diacritics=πρόγονος
|Low diacritics=πρόγονος
|Capitals=ΠΡΟΓΟΝΟΣ
|Transliteration A=prógonos
|Transliteration B=progonos
|Transliteration C=progonos
|Beta Code=pro/gonos
|Definition=ον, ([[γίγνομαι]], [[γέγονα]])<br><span class="bld">A</span> [[early-born]], ([[ἄρνες]]), opp. [[μέτασσαι]], Od.9.221, cf. Hermesian. 7.74, ''SIG''1038.9 (Eleusis, iv/iii B.C.); [[first-born]], IG 2.1301 (dub.).<br><span class="bld">2</span> = [[ἀπόγονος]] 1, dub. in D.H.7.50.<br><span class="bld">II</span> [[forefather]], [[ancestor]], Pi.''O.''6.59; πατρός σου πρόγονος [[πατήρ]] E.''Ion'' 267, cf. ''Hel.''15, Pl. ''Euthphr.''11b: freq. in plural, Pi.''P.''9.105, A.''Pers.''405, Hdt.7.150, etc.; οἱ [[ἄνωθεν]] πρόγονοι Pl.''Mx.''236e; οἱ πάλαι πρόγονοι Id.''Ep.''359d; ἐκ προγόνων Id.''Tht.''173d; also of gods or heroes who are the [[author]]s or [[founder]]s of a [[race]], A.''Fr.''273, Hdt.4.127, Pl.''Smp.''186e, Isoc.9.14, etc.; Ζεῦ πρόγονε E.''Or.''1242; θεοὶ πρόγονοι Pl.''Euthd.''302d: also as fem., π. γυνή A.''Supp.''533 (lyr.), cf. 43(lyr.): metaph., οἱ πρόγονοι = the [[father]]s or [[founder]]s of a [[school]], Luc.''Herm.''15; τὸν πρόγονον τῆς ἐμαυτοῦ σοφίας Philostr.''VA''8.7; ἰὼ πόνοι π. πόνων troubles [[parent]]s of [[trouble]]s, S.''Aj.''1197(lyr.).<br><span class="bld">III</span> [[child by a former marriage]], [[step-son]], E.''Ion''1329, D.H.''Isoc.''18, ''Mon.Anc.Gr.'' 16.9, Luc.''Cal.''26, ''Supp.Epigr.''6.667 (Attalia), ''PFay.''48.3(i A.D.), etc.: fem., [[step-daughter]], Stratt.79, Is.12.5, Hyp.''Fr.''10, D.S.4.43, Plu.''Pomp.''9; rarely [[προγόνη]] ([[quod vide|q.v.]]): irreg. Sup. [[προγονέστατος]] = [[eldest step-son]], dub. in ''TAM''2(1).246.18 (Sidyma).
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0714.png Seite 714]] ὁ, der vor der Ehe, in einer frühern Ehe geborne (vgl. Poll. 3, 26, wo προγονός accentuirt ist), der Stiefsohn, Eur. Ion 1329 u. oft in sp. Prosa, wie Plut. u. Luc. de calumn. 35. vorher geboren, also älter, Od. 9, 221; – οἱ πρόγονοι, die Voreltern, Vorfahren, Pind. Ol. 9, 54 P. 4, 148 u. öfter; θεῶν τε πατρῴων ἕδη θήκας τε προγόνων, Aesch. Pers. 397; auch im sing. fem., Suppl. 528; ὦ Ζεῦ προγόνων [[προπάτωρ]], Soph. Ai. 380; übertr., πόνοι πρόγονοι πόνων, 1176; ὦ Ζεῦ πρόγονε, Eur. Or. 1242, u. öfter; oft in Prosa, sowohl im sing., τοῦ ἡμετέρου προγόνου Δαιδάλου Plat. Euthyphr. 11 b, Conv. 186 c, als häufiger im plur., Her. 7, 150, κακὸν ἐκ προγόνων γεγονός Plat. Theaet. 173 d, τοὺς [[ἀνωτέρω]] προγόνους Crat. 396 c; Folgde; ἐκ προγόνων ἔχοντες τὴν ἡγεμονίαν, Pol. 1, 20, 12. – Bei D. Hal. 7, 50, wo οἱ πρόγονοι die Nachkommen sein müßten, wohl [[falsa lectio|f.l.]]
}}
{{bailly
|btext=<span class="bld">1</span>ος, ον :<br /><b>1</b> [[né avant]] ; ancêtre, aïeul ; οἱ πρόγονοι les ancêtres;<br /><b>2</b> [[né après]] ; οἱ πρόγονοι les rejetons, les descendants (<i>lat.</i> progenies).<br />'''Étymologie:''' [[προγίγνομαι]].<br /><span class="bld">2</span>ου (ὁ, ἡ)<br />enfant né d'un premier mariage, beau-fils (<i>lat.</i> privignus), <i>fém.</i> [[πρόγονος]], <i>postér.</i> [[προγόνη]] belle-fille.<br />'''Étymologie:''' [[προγίγνομαι]].
}}
{{elnl
|elnltext=πρόγονος -ον [προγίγνομαι] eerstgeboren. Od. 9.221. subst., meestal plur. voorouders:; κακόν... ἐκ προγόνων γεγονός kwaad dat uit voorouders is voortgekomen Plat. Tht. 173d; f. sing..; προγόνου γυναικός van de vrouw die onze voorouder is Aeschl. Suppl. 533; overdr..; ὦ πόνοι πρόγονοι πόνων o ellende, vader van nieuwe ellende Soph. Ai. 1197; overdr. stichters (van een filosofenschool). Luc. 70.15. subst. stiefkind:; προγόνοις δάμαρτες δυσμενεῖς ἀεί ποτε vrouwen zijn hun stiefkinderen altijd slecht gezind Eur. Ion 1329;
}}
{{elru
|elrutext='''πρόγονος:'''<br /><b class="num">1</b> [[ранее родившийся]], [[старший годами]] ([[ἔριφος]] Hom.);<br /><b class="num">2</b> [[положивший начало роду]], [[зиждительный]] ([[Ζεύς]] Eur.; θεοί Plat.).<br /><b class="num">II</b> ὁ [[прародитель]], [[предок]] Her., Pind., Eur. etc.: οἱ [[ἄνωθεν]] или οἱ [[πάλαι]] πρόγονοι Plat. далекие предки; ἐκ προγόνων Plat. с древнейших времен.<br /><b class="num">III</b> ὁ и ἡ дитя от первого брака (мужа или жены), т. е. пасынок или падчерица Eur., Luc., Plut.
}}
{{Autenrieth
|auten=pl., earlier-[[born]] lambs, ‘[[spring]] lambs,’ ‘firstlings,’ Od. 9.221†.
}}
{{Slater
|sltr=[[πρόγονος]] (-ον, -οι, -ων.) [[ancestor]] ἐκάλεσσε [[Ποσειδᾶν]]' εὐρυβίαν, ὃν πρόγονον (O. 6.59) κείνων δ' [[ἔσαν]] χαλκάσπιδες ὑμέτεροι πρόγονοι (O. 9.54) “μεγάλαν προγόνων τιμὰν [[δάσασθαι]]” (P. 4.148) ἄγοντι δέ με νῖκαι, ὦ Μεγάκλεες, [[ὑμαί]] τε καὶ προγόνων (P. 7.17) [[αὖτις]] ἐγεῖραι καὶ παλαιὰν [[δόξαν]] [[ἑῶν]] προγόνων (P. 9.105) ἐν τίν κ' ἐθέλοι ναίειν προγόνωνἐυκτήμοναζαθέαν ἄγυιαν (N. 7.92)
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[προγίνομαι]]; an [[ancestor]], ([[grand]]-)[[parent]]: [[forefather]], [[parent]].
}}
{{Thayer
|txtha=προγονου, ὁ ([[προγίνομαι]]), [[born]] [[before]], [[older]]: [[Homer]], [[Odyssey]] 9,221; plural ancestors, Latin majores ([[often]] so by Greek writings from [[Pindar]] down): [[ἀπό]] προγόνων, in the [[spirit]] and [[after]] the [[manner]] [[received]] from (my) forefathers (cf. [[ἀπό]], II:2d. aa., p. 59a [[bottom]]), A. V. parents) (of surviving ancestors [[also]] in [[Plato]], legg. 11, p. 932at the [[beginning]]).
}}
{{grml
|mltxt=ο / [[πρόγονος]], -ον, ΝΜΑ, μτγν. τ. ουσ. [[πρόγονος]], ὁ, ἡ, Α<br /><b>1.</b> αυτός που προϋπήρξε, αυτός από τον οποίο κατάγεται [[κάποιος]], [[προπάτωρ]] («πατρὸς σου [[πρόγονος]] [[πατήρ]]», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>συν. στον πληθ.</b> <i>οι πρόγονοι</i><br />οι προπάτορες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ως επίθ.</b> α) αυτός που γεννήθηκε πρώιμα<br />β) αυτός που γεννήθηκε [[πρώτος]], [[πρωτότοκος]]<br />γ) ο πολύ [[παλαιός]], αρχαιότατος<br />δ) ο [[προγονικός]] («ἰὼ πόνοι προγόνων πόνων», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. και το θηλ. ως ουσ.</b>) <i>ὁ</i>, ἡ [[πρόγονος]]<br />ο [[προγονός]]<br /><b>3.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <b>μτφ.</b> α) οι ιδρυτές, οι θεμελιωτές μιας σχολής<br />β) θεοί ή ήρωες αρχηγέτες μιας γενεάς<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «τὸν πρόγονον τῆς ἐμαυτοῦ σοφίας» — η προγονική [[σοφία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>προ</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>γονος</i> (<span style="color: red;"><</span> [[γόνος]] <span style="color: red;"><</span> [[γίγνομαι]]), <b>πρβλ.</b> <i>από</i>-<i>γονος</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πρόγονος:''' ὁ,<br /><b class="num">I.</b> γεννημένος πιο [[παλιά]], προπάτορας, σε Ηρόδ., Αττ.· οἱ [[ἄνωθεν]] πρόγονοι, σε Πλάτ.· <i>ἐκ προγόνων</i>, Λατ. [[antiquitus]], στον ίδ.· επίσης, λέγεται για θεούς που είναι αρχηγέτες ή γενάρχες, <i>Ζεῦ πρόγονε</i>, σε Ευρ.· <i>θεοὶ πρόγονοι</i>, σε Πλάτ.· μεταφ., <i>πόνοι πρόγονοι πόνων</i>, κόποι και πατέρες των πόνων, δηλ. πόνοι και βάσανα [[πολύ]] [[παλιά]], σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> [[παιδί]] από προηγούμενο γάμο, δηλ. [[προγονός]], Λατ. [[privignus]], σε Ευρ.· θηλ. προγονή, σε Πλούτ.
}}
{{ls
|lstext='''πρόγονος''': -ον, ([[γίγνομαι]], [[γέγονα]]) ὁ πρότερον γεννηθείς, ὁ πρωΐμως γεννηθείς, ἴδε ἐν λεξ. [[μέτασσαι]]· ὁ πρῶτος γεννηθείς, πρωτότοκος, Ἑλλ. Ἐπιγρ. *941. ΙΙ. [[προπάτωρ]], [[πρόγονος]], Ἡρόδ. 4. 127, Πινδ. Ο. 6. 99˙ πατρός σου πρ. πατὴρ Εὐρ. Ἴων 267, πρβλ. Ἑλ. 15, Πλάτ. Συμπ. 186Ε, Εὐθύφρων 11Β˙ συχν. ἐν τῷ πληθ., Ἡρόδ. 7. 150, Πινδ. Π. 9. 183, Αἰσχύλ. Πέρσ. 405, κτλ.˙ οἱ [[ἄνωθεν]] πρ. Πλάτ. Μενέξ. 236Ε˙ οἱ [[πάλαι]] πρ. Πλάτ. Ἐπιστ. 359D· ἐκ προγόνων, Λατ. antiquitus, ὁ αὐτ. ἐν Θεαιτ. 173D· ― [[ὡσαύτως]] ἐπὶ θεῶν, οἵτινές εἰσιν οἱ ἀρχηγέται γενεᾶς, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 271, Ἰσοκρ. 191D, κτλ.˙ Ζεῦ πρόγονε Εὐρ. Ὀρ. 1242˙ θεοὶ πρόγονοι Πλάτ. Εὐθύδ. 302D· ― [[ὡσαύτως]] ὡς θηλ., πρ. γυνὴ Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 533, πρβλ. 44˙ ― μεταφορ., οἱ πρόγονοι, οἱ ἱδρυταὶ ἢ θεμελιωταὶ σχολῆς τινος, Λουκ. Ἑρμότ. 15, Φιλόστρ. 333˙ ― ἰὼ πόνοι πρόγονοι πόνων Σοφ. Αἴ. 1197 (Δινδ. ἰὼ πόνοι πρόπονοι), [[ἔνθα]] ἴδε σημ. Jebb.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=πρό-γονος, ὁ,<br /><b class="num">I.</b> a [[forefather]], [[ancestor]], Hdt., [[attic]]; οἱ [[ἄνωθεν]] πρ. Plat.; ἐκ προγόνων, Lat. [[antiquitus]], Plat.:— also of gods who are the authors or founders of a [[race]]; Ζεῦ πρόγονε Eur.; θεοὶ πρόγονοι Plat.:—metaph., πόνοι πρόγονοι πόνων troubles parents of troubles, Soph.<br /><b class="num">II.</b> a [[child]] by a [[former]] [[marriage]], i. e. one's [[step]]-son, Lat. [[privignus]], Eur.: fem. a stepdaughter, Plut.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：prÒgonoj 普羅哥挪士<br />'''詞類次數'''：形容詞（2）<br />'''原文字根'''：以前-成為<br />'''字義溯源'''：祖先，父母，雙親；源自（[[προγίνομαι]]）=早已）；由（[[πρό]]）*=前）與（[[γίνομαι]]）*=成為）組成。參讀 （[[ἀββά]]）同義字<br />'''同源字'''：1） （[[γονεύς]]）父母 2） （[[προπάτωρ]] / [[πατήρ]]）父親 3） （[[πρόγονος]]）祖先<br />'''出現次數'''：總共（2）；提前（1）；提後（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 祖先（1） 提後1:3；<br />2） 雙親（1） 提前5:4
}}
{{trml
|trtx====[[ancestor]]===
Acehnese: indatu; Arabic: سَلَف‎; Armenian: նախնի, նախահայր; Azerbaijani: əcdad, ata-baba; Bashkir: ата-баба; Belarusian: продак; Breton: gourdad; Bulgarian: прародител, праотец; Catalan: avantpassat, ancestre, antecessor; Chamicuro: ka'nil sheye; Chinese Cantonese: 祖先; Mandarin: 祖先; Cornish: hendas; Crimean Tatar: ecdat; Czech: předek; Danish: forfader, stamfader; Dutch: [[voorouder]]; Esperanto: praulo; Estonian: esivanem; Ewe: tɔgbui; Farefare: sɔa, yaaba; Faroese: forfaðir; Finnish: esi-isä, esivanhempi; French: [[ancêtre]]; Galician: devanceiro, antergo, antenado, antecesor; Georgian: წინაპარი; German: [[Vorfahr]], [[Vorfahrin]], [[Ahn]], [[Ahne]], [[Ahne]], [[Ahnin]], [[Urahn]], [[Urahne]], [[Urahne]], [[Stammvater]], [[Stammmutter]], [[Familiengründer]]; Gothic: 𐌰𐌹𐍂𐌹𐌶𐌰; Greek: [[πρόγονος]], [[προπάτορας]]; Ancient Greek: [[πρόγονος]], [[γενέτης]]; Hindi: पूर्वज; Hungarian: ős, előd, felmenő; Ido: ancestro; Indonesian: leluhur, moyang; Irish: sinsear, sinsearach; Italian: [[antenato]], [[ascendente]], [[avo]], [[abiatico]], [[progenitore]]; Japanese: 先祖, 祖先; Korean: 조상(祖上), 선조(先祖); Kurdish Central Kurdish: با و باپیر‎; Latin: [[progenitor]], [[progenitrix]], [[avus]], [[ava]]; Latvian: sencis, sence; Macedonian: предок; Malay: nenek moyang, leluhur; Maore Comorian: mudzaɗe; Maori: kohika, kahika, whātua, tīpuna, tūpuna, kauwheke, heinga, pūtake; Moore: yaaba; Norman: anchêtre; Norwegian Bokmål: forfader, stamfar; Nynorsk: forfar, forfader, stamfar; Occitan: ancessor; Old English: ieldra; Old Turkic: 𐰯𐰀‎; Plautdietsch: Väavoda; Polish: przodek, wstępny, antenat, antenatka; Portuguese: [[ancestral]], [[antepassado]]; Romanian: strămoș, străbun; Russian: [[предок]], [[прародитель]], [[пращур]], [[праотец]]; Scottish Gaelic: sinnsear; Serbo-Croatian Cyrillic: предак, праотац, претка, предкиња, прамајка, прародитељ; Roman: predak, praotac, pretka, predkinja, pramajka, praroditelj; Sinhalese: මුතුන් මිත්තෝ; Slovak: predok; Slovene: prédnik anim, prédnica; Spanish: [[ancestro]], [[antepasado]]; Sundanese: karuhun; Swahili: mhenga or wa; Swedish: förfader; Thai: บรรพบุรุษ; Tok Pisin: tambaran, tumbuna; Turkish: ata; Ukrainian: предок; Vietnamese: tổ tiên; Volapük: büröletan, hibüröletan, jibüröletan; Welsh: cyndad, hynafiad, cyndadau; Yiddish: אָבֿ‎
}}