View source for πέμφιξ

{{LSJ1
|Full diacritics=πέμφιξ
|Medium diacritics=πέμφιξ
|Low diacritics=πέμφιξ
|Capitals=ΠΕΜΦΙΞ
|Transliteration A=pémphix
|Transliteration B=pemphix
|Transliteration C=pemfiks
|Beta Code=pe/mfic
|Definition=ῑγος, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[breath]], [[blast]], <b class="b3">ἀπῇξε πέμφιξ Ἰονίου πέλας πόρου</b> prob. in S. ''Fr.'' 337; κεραυνία πέμφιξ βροντῆς Id.''Fr.'' 538; [[δυσχείμερος]] πέμφιξ A.''Fr.'' 195.4.<br><span class="bld">2</span> [[ray]], τηλέσκοπον πέμφιγα χρυσέαν ἰδών S.''Fr.''338; <b class="b3">ἂς οὔτε π. ἡλίου προσδέρκεται οὔτε κτλ</b>. A.''Fr.''170.<br><span class="bld">3</span> [[drop]], Id.''Fr.''205; μηδ' αἵματος πέμφιγα πρὸς πέδῳ βάλῃς Id.''Fr.'' 183.<br><span class="bld">4</span> [[cloud]], <b class="b3">πέμφιγι… ἀγγέλῳ πυρός</b> [[cloud]], [[harbinger]] of [[lightning]], S.''Fr.''539; [[driving rain]] or [[rain-cloud]], Ibyc.17; <b class="b3">πελιδναὶ φλύκταιναι πέμφιξιν ἐειδόμεναι ὑετοῖο,… ἀμυδρήεσσαι ἐς ὠπήν</b> [[livid]] [[pustule]]s like [[rain]] [[cloud]]s (in colour)… dim to the sight, Nic.''Th.''273 (but = [[bubble]]s acc. to Sch.); dub. sens. in Call.''Fr.''483 (prob. = ''Oxy.''2080.43).<br><span class="bld">5</span> [[ghost]], Lyc.1106, and so prob. in Euph.134.<br><span class="bld">6</span> [[pustule]] or [[part surrounding a pustule]], <b class="b3">ἐφίσταται π. οἷον ἐλαίου χλωρῆς ὥσπερ ἀράχνιον</b> Euryphon ap. Gal.17 (1).886.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0554.png Seite 554]] ιγος, ἡ, mit der Nebenform [[πεμφίς]], ίδος, ἡ, Hauch, Odem, in den VLL. [[πνοή]] erkl.; [[δυσχείμερος]], Sturm, Aesch. frg. 181, der auch frg. 159 sagt ἃς [[οὔτε]] [[πέμφιξ]] ἡλίου προσδέρκεται, der Sonne Hauch, Strahl, u. frg. 169 μηδ' αἵματος πέμφιγα πρὸς πέδῳ βάλῃς, wo es von den Alten [[ῥανίς]] erkl. wird, Tropfen; von Blasen bildenden Regentropfen, wie Nic. Th. 272 αἱ δὲ πελιδναὶ φλύκταιναι πέμφιξιν ἐειδόμεναι ὑετοῖο, wo der Schol. erklärt φύσαις ταῖς ἐν ὕδατι γινομέναις πομφόλυξι; – Lycophr 686 braucht es für Lebenshauch, Seele, indem er πεμφίδων ὄπα die Stimme der abgeschiedenen Seelen nennt, welche in Gestalt eines feurigen Hauches oder einer Feuerblase gen Himmel fahren; Soph. frg. 319 sagt ἀπῇξε πέμ φιξ ὡς ἰπνοῦ σελασφόρου, was auf den Blitz oder Feuerhauch zu gehen scheint. – Nach Galen. auch = Gewölk, das der Wind zusammentreibt, Windwolken; u. bei sp. Medic. auch wie [[φυσαλίς]], Blasen auf der Haut, Brandblasen, Hitzblattern. – Vgl. π ομφός, [[πομφόλυξ]].
}}
{{bailly
|btext=ιγος (ἡ) :<br /><b>I.</b> [[souffle]] :<br /><b>1</b> souffle de vie, âme, <i>particul.</i> âme des morts;<br /><b>2</b> [[souffle du vent]] ; tourbillon, nuée, nuage;<br /><b>3</b> <i>p. anal.</i> toute chose rapide comme un souffle, <i>particul.</i> lueur, rayon du soleil;<br /><b>II.</b> [[ce qui est produit]] <i>ou</i> gonflé par un souffle :<br /><b>1</b> [[pustule]];<br /><b>2</b> [[goutte d'eau]] ; goutte de sang.<br />'''Étymologie:''' cf. [[πομφός]], [[πομφόλυξ]].
}}
{{ls
|lstext='''πέμφιξ''': ῑγος, ἡ, [[ὡσαύτως]] πεμφίς, ίδος, (κατωτ. 4)· - [[πομφόλυξ]], «φουσκαλίδα», φλύκταιναι πέμφιξιν ἐειδόμεναι ὑετοῖο, φλύκταιναι ὅμοιαι πρὸς τὰς πομφόλυγας τὰς σχηματιζομένας ἐκ τῆς καταπιπτούσης βροχῆς, Νικ. Θ. 272· οὕτω π. αἵματος Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 182. <br />2) ἡλίου π., (οἱονεὶ) [[πομφόλυξ]] ἡλιακή, ἡ ἡλιακὴ [[ἀκτίς]], ἢ [[λάμψις]] φωτός, [[αὐτόθι]] 158· οὕτω, π. τηλέσκοπος χρυσέα Σοφ. Ἀποσπ. 319· [[κεραυνία]] π. βροντῆς [[αὐτόθι]] 483· πέμφιγι πλήσας [[ὥσπερ]] ἀγγέλῳ πυρὸς [[αὐτόθι]]. 3) νεφῶν [[ὄγκος]] παρασυρόμενος ὑπὸ τοῦ ἀνέμου, [[αὐτόθι]] 15· [[ὡσαύτως]], [[θύελλα]], π. [[δυσχείμερος]] Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 195. 4) Ὁ Λυκόφρων 686 ἔχει: πεμφίδων ὄπα, τὴν φωνὴν τῶν οἰχομένων ψυχῶν, πρβλ. Ἡσύχ. - Περὶ πασῶν τούτων τῶν σημασιῶν ἴδε Γαλην. ἐν Herm. Opusc. 4. 276. (Τὸ [[πέμφιξ]] [[εἶναι]] [[ἕτερος]] [[τύπος]] τοῦ [[πομφός]], [[πομφόλυξ]], [[ἴσως]] συγγενὲς τῷ [[βόμβος]], [[βομβυλίς]], κτλ.).
}}
{{elru
|elrutext='''πέμφιξ:''' ῑγος ἡ<br /><b class="num">1</b> [[дыхание]]: π. [[δυσχείμερος]] Aesch. дыхание бури, тж. буря;<br /><b class="num">2</b> [[луч]], [[блеск]] (ἡλίου, βροντῆς Aesch.);<br /><b class="num">3</b> [[капля]] (αἵματος Aesch.).
}}
{{etym
|etymtx=-ιγος<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: poet. word of unstable meaning, which is based partly on the artificialities of hell. poets (s. Wenkebach Phil. 86, 300ff.): [[bubble of air or water]] (secondarily of the soul, s. Nehring IF 40, 100ff.), [[blister on the skin]], [[drop (of water or blood)]], [[drizzle, spraying spark, also said of the sunlight]] (Ibyc., trag., hell. poetry).<br />Derivatives: [[πεμφιγώδης]] [[full of vesications]] (Hp.). Besides [[πεμφίς]], only gen. pl. <b class="b3">-ίδων</b> (Lyc. 686; v. 1. <b class="b3">-ίγων</b>). -- With <b class="b3">ο-</b>vowel: [[πομφός]] m. [[blister on the skin]] (Hp.); more often with <b class="b3">λ-</b>suffix in [[πομφρολύζω]] (<b class="b3">-ύσσω</b>?), only aor. 3. pl. [[πομφόλυξαν]] [[sprang up]] ([[δάκρυα]]; Pi.), and [[πομφόλυξ]], <b class="b3">-υγος</b> f. (also m.) [[bubble]] (Hp., Pl., Arist., Thphr.), metaph. of a female hair-ornament (Ar., att. inscr.), of an architecton. ornament (Att. inscr.), of shieldknobs (H.), of a zincoxyde (medic.); as 1. member in <b class="b3">πομφολυγο-παφλάσματα</b> pl. joking formation (Ar. Ra. 249). From it <b class="b3">πομφολυγ-ωτός</b> [[provided with bosses]] (Ph. Bel.), <b class="b3">-ώδης</b> [[like bubbles]], <b class="b3">-ηρόν</b> n. [[plaster with zinc oxyde]] (medic.), <b class="b3">-όω</b> [[to make bubbles]] (Arist.), <b class="b3">-όομοι</b>, <b class="b3">-ίζω</b> [[to bubble]] (medic.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Expressive words, which may be old as regards the kernel but in Greek preserved their special morphological character. The nearest example of [[πέμφιξ]] is not recognisable ([[μάστιξ]] and [[τέττιξ]] are too far off; Chantraine Form. 397); the hapax [[πεμφίς]] after the many words in <b class="b3">-ιδ-</b> (cf. Fraenkel Nom. ag. 2, 201 n. 2; to far-going Specht Ursprung 212 a. 228). The ablauting [[πομφός]] was adapted to the [[o-]]stems; here with <b class="b3">λ-</b>suffix <b class="b3">πομφο-λύξαι</b>, <b class="b3">-υξ</b> (s. on [[μορμώ]]); cf. also [[φλύζω]], <b class="b3">οἰνό-φλυξ</b>, [[φλύκταινα]] and Persson Beitr. 1, 58 a. 2, 879; similar <b class="b3">βομβυλίδας πομφόλυγας</b> H. -- To a group popular and onomatop. expressions for <b class="b2">blow up etc.</b>, which are found especially in Baltic, e.g. Lith. <b class="b2">pam̃p-ti</b> [[swell]], [[aufdinsen]], <b class="b2">pempùs</b> [[fatt-bodied]], <b class="b2">pumpùlis</b> [[roundish]], [[thick-bellied thing]], with voiced cons., e.g. <b class="b2">bum̃balas</b> [[knob]], [[bladder]], with aspirate Arm. [[p'amp'ušt]] [[urine-bladder]]. -- Cf. [[βέμβιξ]] and [[βόμβος]] w. lit., also W.-Hofmann s. [[pampinus]]. - The words may well be Pre-Greek.
}}
{{FriskDe
|ftr='''πέμφιξ''': -ιγος<br />{pémphiks}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': poet. Wort schwankender Bed., die z.T. auf die Künsteleien der hell. Dichter zurückgeht (s. Wenkebach Phil. 86, 300ff.): ‘Blase aus Luft od. Wasser’ (sekundär von der Seele, s. Nehring IF 40, 100ff.), ‘Blase an der Haut, Tropfen (von Wasser und Blut), Sprühregen, Sprühfunke, auch vom Licht der Sonne’ (Ibyk., Trag., hell. Dicht.).<br />'''Derivative''': Davon [[πεμφιγώδης]] [[voll Blasen]] (Hp.). Daneben [[πεμφίς]], nur Gen. pl. -ίδων (Lyk. 686; v. 1. -ίγων). — Mit ο-Vokal: [[πομφός]] m. [[Blase an der Haut]] (Hp.); gewöhnlicher mit λ-Suffix in πομφρολύζω (-ύσσω?), nur Aor. 3. pl. πομφόλυξαν [[quollen hervor]] (δάκρυα; Pi.), und [[πομφόλυξ]], -υγος f. (auch m.) [[Wasserblase]] (Hp., Pl., Arist., Thphr.), übertr. von einem weiblichen Haarschmuck (Ar., att. Inschr.), von einem architekton. Schmuck (att. Inschr.), von Schildbuckeln (H.), vom Zinkoxyd (Mediz.); als Vorderglied in πομφολυγοπαφλάσματα pl. scherzhafte Bildung (Ar. ''Ra''. 249). Davon [[πομφολυγωτός]] [[mit Buckeln versehen]] (Ph. ''Bel''.), -ώδης [[blasenähnlich]], -ηρόν n. [[Pflaster mit Zinkoxyd]] (Mediz.), -όω [[brodeln machen]] (Arist.), -όομοι, -ίζω [[brodeln]] (Mediz.).<br />'''Etymology''': Expressive Wörter, die dem Kern nach alt sein können aber im Griech. jedenfalls ihr besonderes morphologisches Gepräge erhalten haben. Das nächste Vorbild von [[πέμφιξ]] ist nicht erkennbar ([[μάστιξ]] und [[τέττιξ]] liegen weit ab; Chantraine Form. 397); das einmalige [[πεμφίς]] nach den zahlreichen Wörtern auf -ῐδ- (vgl. Fraenkel Nom.ag. 2, 201 A. 2; zu weitgehend Specht Ursprung 212 u. 228). Das ablautende [[πομφός]] hat sich den ''o''-Stämmen angepaßt; dazu mit λ-Suffix πομφολύξαι, -υξ (s. zu [[μορμώ]]); vgl. auch [[φλύζω]], [[οἰνόφλυξ]], [[φλύκταινα]] und Persson Beitr. 1, 58 u. 2, 879; ähnlich βομβυλίδας· πομφόλυγας H. — Zu einer Gruppe volkstümlicher und lautmalender Ausdrücke für [[aufblasen]], die besonders im Baltischen vertreten sind, z.B. lit. ''pam̃p''-''ti'' [[aufschwellen]], [[aufdinsen]], ''pempùs'' [[fettleibig]], ''pumpùlis'' ‘rundliches, dick- bäuchiges Ding’, mit Media, z.B. ''bum̃balas'' [[Knopf]], [[Blase]], mit Aspirata arm. ''p’amp’ušt'' [[Harnblase]]. — Vgl. [[βέμβιξ]] und [[βόμβος]] m. Lit., auch W.-Hofmann s. ''pampinus''.<br />'''Page''' 2,503
}}
{{trml
|trtx====[[blast]]===
Bulgarian: порив; Chinese Mandarin: 疾風, 疾风; Dutch: [[windstoot]], [[rukwind]]; Finnish: tuulenpuuska, puuska; French: [[rafale]]; German: [[Windstoß]]; Ancient Greek: [[πέμφιξ]]; Irish: soinneán, rois, bleaist; Italian: [[raffica]], [[folata]], [[colpo di vento]], [[ventata]]; Japanese: 疾風, 突風; Kurdish Central Kurdish: زرمە‎; Maori: uruhanga, pararā; Portuguese: [[ventania]]; Romanian: rafală, vijelie; Russian: [[порыв ветра]], [[порыв]]; Scottish Gaelic: sgal; Swahili: kilipuzi; Welsh: chwyth
===[[breath]]===
Afrikaans: asemhaling; Albanian: frymëmarrje; Arabic: نَفَس‎; Armenian: շնչառություն; Assamese: উশাহ, নিশাহ, উশাহ-নিশাহ; Assyrian Neo-Aramaic: ܢܲܦ̮ܫܵܐ‎; Azerbaijani: nəfəs, tənəffüs; Baluchi: ساہ‎, نپس‎; Belarusian: дыханне, уздых; Bengali: দম; Bikol Central: hangos; Bulgarian: дишане; Catalan: respiració; Chinese Mandarin: 呼吸, 氣息, 气息; Czech: dech, dýchání; Dutch: [[ademhaling]]; Evenki: эрин; Finnish: hengitys; French: [[respiration]]; Galician: alento, respiración, folgo; Georgian: სუნთქვა; German: [[Atmen]], [[Atmung]]; Greek: [[αναπνοή]]; Ancient Greek: [[πνοή]]; Hindi: श्वास, साँस, दम; Hungarian: légzés; Icelandic: andi; Indonesian: napas; Irish: anáil; Italian: [[respiro]], [[lena]]; Japanese: 呼吸; Korean: 숨, 호흡(呼吸); Kurdish Central Kurdish: ھەناسە‎; Northern Kurdish: henase; Kyrgyz: дем алуу, дем тартуу, дем, ичке дем тартуу, өмүр, тиричилик, болмуш, жашоо, турмуш, желдөө, рух; Latgalian: dvašuot; Latin: [[spiritus]]; Latvian: elpošana, dvašošana; Lithuanian: kvėpavimas; Luxembourgish: Ootmung; Macedonian: дишење; Malay: nafas; Manchu: ᡝᡵᡤᡝᠨ; Manx: ennal; Maori: manawa; Marathi: श्वास; Nanai: эриэн; Norwegian Bokmål: pust; Nynorsk: pust; Old English: ǣþm; Oriya: ପ୍ରାଣ; Oromo: hafuura; Ottoman Turkish: صولوق‎, نفس‎, دم‎; Persian: نفس‎, دم‎; Plautdietsch: Odem; Polish: oddech, oddychanie; Portuguese: [[respiração]]; Quechua: samay; Romanian: respirație; Russian: [[дыхание]], [[вздох]]; Sanskrit: प्राण; Serbo-Croatian Cyrillic: да̏х, диса̄ње; Roman: dȁh, dísānje; Slovak: dýchanie; Slovene: dih, dihanje; Somali: neef; Spanish: [[respiración]]; Swedish: andning; Tamil: மூச்சு; Tausug: napas; Telugu: శ్వాస, ఊపిరి; Tetum: nawan; Turkish: nefes; Ugaritic: 𐎐𐎔𐎌; Ukrainian: дихання, дих; Vietnamese: hô hấp; Welsh: anadl; Zazaki: fiq, nefes
}}