View source for ἐναλλάξ

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐναλλάξ
|Medium diacritics=ἐναλλάξ
|Low diacritics=εναλλάξ
|Capitals=ΕΝΑΛΛΑΞ
|Transliteration A=enalláx
|Transliteration B=enallax
|Transliteration C=enallaks
|Beta Code=e)nalla/c
|Definition=<span class="sense"><span class="bld">A</span> Adv. [[crosswise]], <b class="b3">οὐδ' ἴσχειν τὼ πόδ' ἐ</b>. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>983</span>, cf. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>2.144</span>,<span class="title">IG</span>22.463.80. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> Math., [[alternando]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1131b6</span>, <span class="bibl"><span class="title">APo.</span>74a18</span>,<span class="bibl">99a8</span>; [[permutando]], <span class="bibl">Euc.5</span><span class="title">Def.</span>12. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[alternately]], <span class="bibl">Pi.<span class="title">N.</span>10.55</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>113d</span>, <span class="bibl">119d</span>; ([[γέρανοι]]) <b class="b3">καθεύδουσιν ἐπὶ ἑνὸς ποδὸς ἐ</b>. <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>614b25</span>; <b class="b3">ἐ. ἐναντίως</b> [[alternately]] contrariwise, <span class="bibl">Id.<span class="title">IA</span>712a13</span>; of the teeth of carnivorous animals, ἐ. ἐμπίπτουσιν <span class="bibl">Id.<span class="title">PA</span> 661b21</span>; <b class="b3">πρήσσειν ἐ</b>. to have [[alternations]] of fortune, <span class="bibl">Hdt.3.40</span>: c.dat., <b class="b3">ἤν τε μὴ ἐ. αἱ εὐτυχίαι τοι τῇσι πάθῃσι προσπίπτωσι</b> [[alternately with]] misfortunes, ibid.; <b class="b3">ἐ. ἀλλήλοις</b> Aen. Tact.<span class="bibl">26.1</span>: c.gen., <span class="bibl">D.S.5.7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[in inverted order]], [[upside down]], <span class="bibl">Lib.<span class="title">Descr.</span>13.8</span>.</span>
}}
{{DGE
|dgtxt=adv. <br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[alternativamente]], [[alternando]] gener. ref. series de dos o realidades dobles:<br /><b class="num">a)</b> c. valor temporal μεταμειβόμενοι δ' ἐ. ἁμέραν τὰν μὲν παρὰ πατρὶ φίλῳ Δὶ νέμονται, τὰν δ' ὑπὸ κεύθεσι γαίας cambiándose alternativamente pasan un día junto a su padre Zeus y otro en las entrañas de la tierra</i> Cástor y Pólux, Pi.<i>N</i>.10.55, ἤν τε μὴ ἐ. ... αἱ εὐτυχίαι τοι τῇσι πάθῃσι προσπίπτωσι y si los éxitos no se topan alternativamente con infortunios</i> Hdt.3.40, θαλάττης γῆς τε ἐ. ... ποιῶν τροχούς (Ποσειδῶν) Pl.<i>Criti</i>.113d, cf. 119d, καθεύδουσιν ἐπὶ ἑνὸς ποδὸς ἐ. duermen sobre una pata alternativamente las grullas</i>, Arist.<i>HA</i> 614<sup>b</sup>25, καρποῦσθαι δὲ τὸ μὲν ἕτερον ἔτος τὴμ πόλιν, τὸ δὲἕτερον ἔτος Σωκλέα ἐ. <i>SEG</i> 37.77.13 (Atenas IV a.C.), ἐ. παρ' ἔτος <i>Ath.Agora</i>.19.L4a.87 (IV a.C.), ἐ. παρεπιχέων μύρσινον καὶ οἶνον <i>PBerl.Möller</i> 13.4 (III/IV d.C.), c. dat. περιοδεύειν ... τῶν λόχων δύο ... ἐ. ἀλλήλοις que dos compañías hagan rondas alternativamente una tras otra</i> Aen.Tact.26.1;<br /><b class="num">b)</b> c. valor local ἐ. ἐμπίπτουσιν, ὅπως μὴ ἀμβλύνωνται τριβόμενοι (los dientes de los carnívoros) encajan unos en otros, para no debilitarse al frotarse</i> Arist.<i>PA</i> 661<sup>b</sup>21, ἐ. ἐναντίως ἔχει τὰ κῶλα τὰς κάμψεις τοῖς ἀνθρώποις los miembros en los hombres realizan sus flexiones alternativamente en sentido opuesto</i> Arist.<i>IA</i> 712<sup>a</sup>13, c. dat. πολλὰ δ' ἄμεικτ' ἔστηκε κεραιομένοισιν ἐ. muchos (elementos) permanecieron sin mezcla, en alternancia con los que se mezclaban</i> Emp.B 35.8.<br /><b class="num">2</b> mat. [[alternando]], [[permutando]] ἔσται [[ἄρα]] ὡς ὁ α ὅρος πρὸς τὸν β, οὕτως ὁ γ πρὸς τὸν δ, καὶ ἐ. [[ἄρα]], ὡς ὁ α πρὸς τὸν γ, ὁ β πρὸς τὸν δ como el primer término es al segundo, así el tercero al cuarto; y alternando, como el primero es al tercero, así el segundo al cuarto</i> Arist.<i>EN</i> 1131<sup>b</sup>6, cf. <i>APo</i>.74<sup>a</sup>18, 99<sup>a</sup>8, Aristid.Quint.100.12, Olymp.<i>in Mete</i>.246.7, ἐ. λόγος ἐστὶ λῆψις τοῦ ἡγουμένου πρὸς τὸ ἡγούμενον καὶ τοῦ ἑπομένου πρὸς τὸ ἑπόμενον razón por alternancia consiste en tomar el antecedente en relación con el antecedente y el consecuente en relación con el consecuente</i> Euc.5 <i>Def</i>.12.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[en cruz]], [[de través]] ἔπειτα ... ξυνδῆσαι αὐτῆς τὰ σκέλεα ἐ. para evitar la salida de la matriz, Hp.<i>Mul</i>.2.144, ἴσχειν τὼ πόδ' ἐ. cruzar las piernas</i> Ar.<i>Nu</i>.983, cf. <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.463.80 (IV a.C.).<br /><b class="num">2</b> astrol. [[en orden inverso]], [[a la inversa]] μάλιστα ὅταν ἐ. τοῦτο συμβαίνῃ de las influencias del sol y la luna en los matrimonios, Ptol.<i>Tetr</i>.4.5.6<br /><b class="num">•</b>neutr. subst. τὸ ἐ. [[lo inverso]], [[la situación inversa]] εἰ δὲ ἡ Σελήνη ἐπιπαρῇ ἐπὶ τοῦ ζῳδίου, Κρόνου ὡροσκοποῦντος, τὸ ἐ. γίνεται Vett.Val.67.2.<br /><b class="num">3</b> [[al revés]], [[lo de arriba abajo]] τὼ πόδε φέρει πρὸς ἀέρα μέσον ἀνέχοντας ἐ. τὴν θέσιν τοῖς ἀγῶσι φερόμενος Lib.<i>Descr</i>.13.8, εἴ τις ἐ. ὁπλιζόμενος ἀναστρέφοι μὲν τὸ κράνος ... τοὺς πόδας ἔχοι ἐν θώρακι Gr.Nyss.<i>Virg</i>.319.17.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0826.png Seite 826]] wechselsweis, abwechselnd; ἀμειβόμενος Pind. N. 10, 55; Her. 3, 40; ἴσχειν τὼ πόδ' ἐν., kreuzweis, Ar. Nubb. 983; οἷ δὴ δι' ἐνιαυτοῦ πέμπτου, τοτὲ δὲ ἐν. ἕκτου ξυνελέγοντο Plat. Criti. 119 d; τινός, D. Sic. 5, 7; ἀλλήλοις, Aen. Tact. 26; αἱ ἐν. γωνίαι, Wechselwinkel, Euclid.
}}
{{bailly
|btext=<i>adv.</i><br /><b>1</b> [[à l'inverse]], [[inversement]];<br /><b>2</b> [[en alternant]] ; alternativement, tour à tour : ἐναλλὰξ πρήσσειν HDT avoir des vicissitudes de fortune ; ἐναλλὰξ τὼ πόδε ἴσχειν croiser les jambes.<br />'''Étymologie:''' [[ἐναλλάσσω]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐναλλάξ:''' adv.<br /><b class="num">1</b> [[перемежаясь]], [[чередуясь]], [[попеременно]] (μεταμειβόμενοι Pind.; ἐ. συνιστάναι καὶ διαλύειν Arst.): ἐ. πρήσσειν Her. испытывать то удачи, то неудачи;<br /><b class="num">2</b> [[обратно]], [[наоборот]] (ὡς Α πρὸς τὸν В, [[οὕτως]] ὁ Г πρὸς τὸν Δ, καὶ ἐ. Arst.): τὸ [[ἀνάλογον]] ἐ. Arst. обратное отношение;<br /><b class="num">3</b> крест-накрест (ἴσχειν τὼ πόδ᾽ ἐ. Arph.).
}}
{{ls
|lstext='''ἐναλλάξ''': ἐπίρρ., ([[ἐναλλάσσω]]) οὐδ’ ἴσχειν τὸν πόδ’ ἐν., οὐδ’ ἔχειν τὸν ἕνα [[πόδα]] ἐπὶ τοῦ ἄλλου, Ἀριστοφ. Νεφ. 983˙ ἐπὶ τῶν ὀδόντων τῶν σαρκοφάγων ζῴων, ἐναλλὰξ ἐμπίπτουσιν Ἀριστ. π. Ζ. Μ. 3. 1, 5, πρβλ. [[ἐπαλλάσσω]] ΙΙ˙ παρὰ τοῖς Μαθ., κατ’ ἐναλλαγήν, ἔσται ἄρα ὡς ὁ α ὅρος πρὸς τὸν β, [[οὕτως]] ὁ γ πρὸς τὸν δ, καὶ ἐναλλὰξ ἄρα, ὡς α πρὸς τὸν γ, ὁ β πρὸς τὸν δ Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 5. 6, 11, πρβλ. Ἀναλυτ. Ὕστ. 1. 5, 3., 2. 17, 2. 2) [[ἐναλλάξ]], ἀμοιβαδόν, Λατ. vicissim, Πίνδ. Ν. 10. 103, Πλάτ. Κριτί. 113D, 119D· γέρανοι καθεύδουσιν ἐπὶ ἑνὸς ποδὸς ἐναλλὰξ Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 10, 2, κ. ἀλλ. ˙ ἐναλλὰξ πρήσσων, δηλ. ὁτὲ μὲν εὐπραγῶν, ὁτὲ δὲ δυσπραγῶν, Ἡρόδ. 3. 40˙ μ. δοτ., ἢν δὲ μὴ ἐναλλὰξ αἱ εὐτυχίαι τοι αὐτῇσι πάθῃσι προσπίπτωσι [[αὐτόθι]]˙ [[ὡσαύτως]] μετὰ γεν., Διόδ. 5. 7.
}}
{{Slater
|sltr=[[ἐναλλάξ]] [[alternately]] μεταμειβόμενοι δ' ἐναλλὰξ ἁμέραν τὰν μὲν παρὰ πατρὶ φίλῳ Δὶ νέμονται, τὰν δ ὑπὸ κεύθεσι γαίας (''[[sc.]]'' [[Διόσκουροι]]) (N. 10.55)
}}
{{grml
|mltxt=(AM [[ἐναλλάξ]])<br /><b>επίρρ.</b> [[κατά]] διαδοχική [[επανάληψη]], εκ περιτροπής, μια ο [[ένας]] και μια ο [[άλλος]] («τοὺς δὲ τοιούτους ἐναλλὰξ [[τοτὲ]] μὲν χεῖρον, [[τοτὲ]] δὲ βέλτιον πράξειν», Ισοκρ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>(γεωμ.)</b> «εναλλὰξ γωνίες» — αυτές που σχηματίζονται και από τη μία και από την [[άλλη]] [[πλευρά]] της ευθείας η οποία τέμνει δύο παράλληλες και σχηματίζει με αυτές [[οκτώ]] γωνίες<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />με αντίστροφο τρόπο, αντίστροφα, [[ανάποδα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> σταυροειδώς, σταυρωτά («οὐδ' ἴσχειν τὼ πόδε [[ἐναλλάξ]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>μαθημ.</b> αμοιβαία<br /><b>3.</b> <b>μαθημ.</b> [[κατά]] [[αντιμετάθεση]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐναλλάξ:''' επίρρ.,<br /><b class="num">1.</b> σταυρωτά, διαγώνια, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> εναλλασσόμενα, διαδοχικά, αλεπάλληλα, εκ περιτροπής, επανειλημμένα, Λατ. [[vicissim]], <i>πρήσσειν ἐν</i>., υπάρχουν εναλλαγές, μεταπτώσεις της τύχης, σε Ηρόδ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<i>adverb</i><br /><b class="num">1.</b> [[crosswise]], Ar.<br /><b class="num">2.</b> [[alternately]], Lat. [[vicissim]], πρήσσειν ἐν. to [[have]] alternations of [[fortune]], Hdt. [from [[ἐναλλάσσω]]
}}