View source for ζωμός

{{LSJ1
|Full diacritics=ζωμός
|Medium diacritics=ζωμός
|Low diacritics=ζωμός
|Capitals=ΖΩΜΟΣ
|Transliteration A=zōmós
|Transliteration B=zōmos
|Transliteration C=zomos
|Beta Code=zwmo/s
|Definition=Dor. [[δωμός]] ([[quod vide|q.v.]]), ὁ,<br><span class="bld">A</span> [[soup]] or [[sauce]] to eat with [[meat]], [[fish]], etc., [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Knights|Eq.]]''1174, ''Pax''716, al.; <b class="b3">οἱ ζωμοὶ οἱ τῶν πιόνων</b> [[soup]]s made from [[animal]]s with [[soft]] [[fat]] ([[πιμελή]]), Arist.''HA''520a8, cf. ''PA''651a29; ζωμὸς [[μέλας]] = [[black]] [[broth]] of the [[Spartans]], Matro ''Conv.''94, cf. Plu.''Lyc.''12: metaph., [[bloodshed]], [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Characters|Char.]]''8.7.<br><span class="bld">2</span> Com. name for [[fat]], [[greasy fellow]], λιπαρὸς περιπατεῖ Δημοκλῆς, ζ. κατωνόμασται Anaxandr.34.5, cf. Aristopho 4.3.<br><span class="bld">3</span> in Alchemy, [[wash]], Ps.-Democr.Alch.p.48 B., Zos.Alch.p.169 B.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1143.png Seite 1143]] ὁ ([[ζέΕω]]), Brühe, bes. von gekochtem Fleisch, Suppe; ἑφθὸν ἐκ ζωμοῦ [[κρέας]] Ar. Equ. 1174; Pax 700 u. öfter; Plat. Lys. 209 d; Ath. XII, 516, lu. öfter; ζωμοῦ [[ἀρυστρίς]], = ζωμήρ υσις, Ep. ad. 107 (Plan. 9). Bekannt ist die schwarze Suppe der Spartaner, ὁ [[μέλας]] [[ζωμός]], Plut. Lyc. 12; VLL, – Bei Anaxandrid. Ath. VI, 242 e wird Einer, der λιπαρὸς περιπατεῖ, komisch [[ζωμός]] genannt. – Übertr., ein Blutbad, vgl. Casaub. Theophr. Char. 8, 2.
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br />jus, sauce : ζωμὸς [[μέλας]] brouet <i>ou</i> sauce noire des Lacédémoniens.<br />'''Étymologie:''' [[ζέω]].
}}
{{elnl
|elnltext=ζωμός -οῦ, ὁ [~ ζύμη] soep (meestal dik, met vlees of groente);; ζ. μέλας zwarte soep (traditioneel gerecht in Sparta) Plut. Lyc. 12.12; overdr. bloedvergieten. Thphr. Char. 8.7.
}}
{{elru
|elrutext='''ζωμός:''' ὁ [[ζέω]] похлебка, суп или соус Plat., Arph.: ὁ ζ. [[ὑός]] Arst. похлебка из свинины; ὁ [[μέλας]] ζ. Plut. черная похлебка (у лакедемонян).
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[ζωμός]], Α και δωρ. τ. [[δωμός]])<br />το [[εκχύλισμα]] ζωικών ή φυτικών ουσιών που λαμβάνεται με βρασμό κρέατος, ψαριού χόρτων κ.λπ. [[μαζί]] με [[νερό]] («[[ζωμός]] κρέατος»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>μτφ.</b> [[αιματοχυσία]] («περὶ τῆς μάχης, καὶ πολὺν τὸν ζωμὸν γεγονέναι», Θεόφρ.)<br /><b>2.</b> (σκωπτικά) [[ευτραφής]], [[χοντρός]] («[[λιπαρός]]... Δημοκλῆς, ζωμὸς κατωνόμασται», Αναξανδρ.)<br /><b>3.</b> (στην [[αλχημεία]]) [[απόπλυμα]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «[[μέλας]] [[ζωμός]]»<br />(στην αρχαία [[Σπάρτη]]) ο [[ζωμός]] που παρασκευαζόταν από [[χοιρινό]] [[κρέας]] και [[αίμα]] και τον οποίο έτρωγαν στα κοινά συσσίτια οι ενήλικοι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολογίας. Η [[σύνδεση]] του με το [[ζύμη]] προϋποθέτει [[μετάπτωση]] <i>ō</i>:<i>ū</i>, που δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτή.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ζωμάριον]], [[ζωμεύω]], [[ζωμίδιον]], [[ζωμίλη]], [[ζωμίον]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[ζωμάλμη]], [[ζωμήρυσις]], [[ζωμοποιώ]], [[ζωμοτάριχος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ζωμοδόχος]], [[ζωμοθεραπεία]]. (Β' συνθετικό) [[εύζωμος]], <b>αρχ.</b> <i>αφαρόζωμος</i>, [[οξύζωμος]], [[πεπερόζωμος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ζωμός:''' ὁ, Λατ. [[jus]], [[σάλτσα]] που συνοδεύει πιάτα με [[κρέας]], ψάρι κ.λπ., σε Αριστοφ.· ὁ [[μέλας]] [[ζωμός]], [[σκουρόχρωμος]] [[ζωμός]] κρέατος που έτρωγαν οι Σπαρτιάτες, σε Πλούτ.
}}
{{ls
|lstext='''ζωμός''': Δωρ. [[δωμός]], ὁ, (Λατ. jus, ἴδε Ζ ζ. ΙΙ. 3), ζωμὸς ἢ «σάλτσα», τρωγόμενος μετὰ τοῦ κρέατος, ἰχθύος, κτλ., Ἀριστοφ. Ἱππ. 1174, Εἰρ. 716 κ. ἀλλ.· οἱ ζωμοὶ οἱ τῶν πιόνων, ζωμοὶ παρασκευαζόμενοι ἐκ κρεάτων ζῴων ἐχόντων [[πάχος]] (πιμελήν), Ἀριστ. Ἱ. Ζ. 3. 17, 1, πρβλ. Μ. Ζ. 2. 5, 2· ζ. [[μέλας]], ὁ τῶν Σπαρτιατῶν, Μάτρων παρ’ Ἀθην. 136 Ε· ὁ [[μέλας]] ζ. Πλούτ. Λυκ. 12· - μεταφ., [[χύσις]] αἵματος, Casaub. Θεοφρ. Χαρ. 8. 2· πρβλ. [[πέλανος]] ἐν Αἰσχύλ. Πέρσ. 816. 2) κωμικὸν [[ὄνομα]] ἀνθρώπου παχέος, λιπαρὸς περιπατεῖ Δημοκλῆς· ζωμὸς κατωνόμασται Ἀναξανδρ. Ὀδυσσ. 2. 5, πρβλ. Ἀριστοφῶντα Ἰατρ. 1. 3.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[sauce]], [[soup]] (Asios, Ar., Arist.).<br />Compounds: Rarely in compp., e.g. <b class="b3">εὔ-ζωμον</b> n. [[Eruca sativa]] (Thphr.; prop. [[making good sauce]]; cf. Strömberg Pflanzennamen 107).<br />Derivatives: Dimin. [[ζωμίον]] (pap. IIa), <b class="b3">-ίδιον</b> (Ar.), <b class="b3">-άριον</b> (med.); <b class="b3">ζωμίλη ἄνηθον</b> (dill) H., Phot. (on the formation Chantraine Formation 249). Denomin. verb [[ζωμεύω]] [[boil into soup]] (Ar., Hp.) with [[ζωμεύματα]] pl. [[soups]] (Ar. Eq. 279; cf. Chantraine 188).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Generally connected with [[ζύμη]] but ablaut <b class="b2">ō(u</b>): [[ū]] (Schwyzer 346) is improbable, on the suffix <b class="b3">μο-</b> Schwyzer 492, Chantraine 132ff. Diff. (to [[ζέω]]) Bréal MSL 12, 314f.; against this Sommer Lautstud. 153. - See on [[ζύμη]].
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[ζωμός]], ὁ,<br />Lat. jus, [[sauce]] to eat with [[meat]], [[fish]], etc., Ar.; ὁ [[μέλας]] ζ. the [[black]] [[broth]] of Spartans, Plut.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ζωμός''': {zōmós}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Brühe]], [[Sauce]], [[Suppe]] (Asios, Ar., Arist. usw.).<br />'''Composita''': Vereinzelt in Kompp., z. B. [[εὔζωμον]] n. [[Rauke]], [[Eruca sativa]] (Thphr., Pap.; eig. [[gute Brühe machend]]; vgl. Strömberg Pflanzennamen 107).<br />'''Derivative''': Ableitungen: Deminutiva [[ζωμίον]] (Pap. II<sup>a</sup>), -ίδιον (Ar.), -άριον (Med.); [[ζωμίλη]]· [[ἄνηθον]] ([[Dill]]) H., Phot. (zur Bildung Chantraine Formation 249). Denominatives Verb [[ζωμεύω]] ‘Brühe auf etwas kochen’ (Ar., Hp. u. a.) mit ζωμεύματα pl. [[Brühen]] (Ar. ''Eq''. 279; vgl. Chantraine 188).<br />'''Etymology''': Allgemein zu [[ζύμη]] und Verw. gezogen mit Ablautswechsel ''ō''(''u''): ''ū'' (Schwyzer 346), aber im Einzelnen mehrdeutig; zu dem weit überwiegend primären μο-Suffix s. Schwyzer 492, Chantraine 132ff. Anders (zu [[ζέω]]) Bréal MSL 12, 314f.; dagegen Sommer Lautstud. 153. — Vgl. zu [[ζύμη]].<br />'''Page''' 1,617
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἴσως ἀπό το [[ζέω]] (=[[βράζω]]), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}