View source for μεταβάλλω

{{LSJ1
|Full diacritics=μεταβάλλω
|Medium diacritics=μεταβάλλω
|Low diacritics=μεταβάλλω
|Capitals=ΜΕΤΑΒΑΛΛΩ
|Transliteration A=metabállō
|Transliteration B=metaballō
|Transliteration C=metavallo
|Beta Code=metaba/llw
|Definition=<span class="bld">A</span> fut. μεταβᾰλῶ [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''1568: aor. μετέβᾰλον:—[[throw into a different position]], [[turn quickly]] or [[turn suddenly]], Hom.only once, in tmesi, μετὰ νῶτα βαλών Il.8.94; [[χαλεπῶς]] μ. [[δέμας]] E.''Hipp.''204 (anap.), cf. Gal.15.556; μ. θοἰμάτιον ἐπιδεξιά Ar. [[l.c.]]; <b class="b3">μ. γῆν</b> [[turn]], i.e. [[plough]], the [[earth]], X.''Oec.''16.14; μετέβαλε Κύριος ἄνεμον ἐκ θαλάσσης [[LXX]] ''Ex.'' 10.19; <b class="b3">μ. ποταμόν</b> [[change the course of]] a [[river]], Jul.''Or.''3.126d.<br><span class="bld">II</span> [[turn about]], [[change]], [[alter]], τὸ οὔνομα [[Herodotus|Hdt.]]1.57; τὴν πολιτείαν Arist.''Pol.'' 1292b21; [οἱ Βρίγες] τὸ οὔνομα μετέβαλον [ἐς Φρύγας] [[Herodotus|Hdt.]]7.73; τὰς φυλὰς μετέβαλε [ὁ Κλεισθένης] ἐς ἄλλα οὐνόματα Id.5.68; μ. μορφήν τινος εἰς ἀνδρὸς φύσιν E.''Ba.''54; [τινὰ] ἐπὶ κακόν Ar.''Th.''723; ἐπὶ τὸ βέλτιον [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 381b; <b class="b3">μ. δίαιταν</b> [[change]] one's way of life, Th.2.16; <b class="b3">μ. ὕδατα</b> [[drink]] [[different]] [[water]], [[Herodotus|Hdt.]]8.117; ὀργὰς μ. E.''Med.''121 (anap.); μ. τοὺς τρόπους Ar.''Pl.''36, Eup.357.7; μ. τὸ ἔθος Th.1.123; <b class="b3">μεταβάλλω εὔνοιαν</b> [[lose]] it, ib. 77; μεταβάλλω χώραν ἐκ χώρας [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''181c: freq. with Adjs., etc., implying change, <b class="b3">μ. ἄλλους τρόπους</b> [[change and adopt]] other ways, E.''IA''343 (troch.); <b class="b3">μ. ἄλλας γραφάς</b> ib.363 (troch.); εἶδος καινὸν μουσικῆς μ. Pl. ''R.''424c; πόλις ἄλλον ἐξ ἄλλου μεταβάλλουσα τύραννον Plu.''Tim.''1; <b class="b3">μ. ἀντὶ τοῦ ὁμο- ἀ-</b>" [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''405d; ἐμαυτὸν ἄνω κάτω μετέβαλλον Id.''Phd.''96b; ἄνω καὶ κάτω τὰς δόξας μ. Id.''R.''508d: c. acc. cogn., πολλὰς <b class="b3">μεταβολὰς… μ. ὑδάτων καὶ σίτων</b> ib.404a.<br><span class="bld">b</span> [[translate]], νόμον εἰς τὴν Ἑλλάδα φωνήν J.''AJProoem.''3, cf. 12.2.13 (Pass.).<br><span class="bld">c</span> [[stir]] with a [[spoon]], Dsc.3.22 (Pass.).<br><span class="bld">III</span> intr., [[undergo a change]], μ. ἐς εὐνομίην [[Herodotus|Hdt.]]1.65, cf. Antipho 2.4.9; μ. εἰς ὀλιγαρχικὸν ἐκ τοῦ τιμοκρατικοῦ [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 553a, etc.; μ. ἐπὶ τοὐναντίον Id.''Plt.''270d; ὅταν εἰς ἑτέραν μεταβάλῃ πολιτείαν ἡ πόλις Arist.''Pol.''1276b14, cf. 1301a20: impers., <b class="b3">μεταβάλλει διὰ πλειόνων ζῴων</b> [[change]]s [[run]] through a series of creatures, [[Theophrastus|Thphr.]] ''[[Historia Plantarum|HP]]'' 2.4.4: c. gen. rei, [[come in exchange for]] or [[come instead of]], καιναὶ καινῶν μεταβάλλουσαι… συντυχίαι E.''Tr.''1118.<br><span class="bld">b</span> [[vary]], μεταβάλλειν τὰς ἐπιστήμας τοῖς τόποις Phld.''Rh.''2.115 S.<br><span class="bld">2</span> [[change one's course]], <b class="b3">μεταβαλὼν πρὸς Ἀθηναίους</b> [[turning]] to the [[Athenians]], [[Herodotus|Hdt.]]8.109: aor. part. [[μεταβαλών]] abs., [[instead]], [[in turn]], μεταβαλόντας ἀντὶ Κρητῶν γενέσθαι Ἰήπυγας Id.7.170, cf. [[Euripides|E.]]''[[Ion]]'' 1614, [[Plato|Pl.]]''[[Symposium|Smp.]]'' 204e, ''Grg.'' 480e: also pres. part. [[μεταβάλλων]] Id.''Tht.''166d.<br><span class="bld">B</span> Med., [[turn round]], [[shift]] a [[load]], [[μεταβαλλόμενος]] τἀνάφορον Ar. ''Ra.''8; προβαλλομένους τὰ ὅπλα ἢ μεταβαλλομένους X.''An.''6.5.16.<br><span class="bld">2</span> [[cause to be removed]], σῖτον ''PHib.''1.45.6 (iii B. C.), etc.<br><span class="bld">b</span> [[order to be paid]], [[remit]], POxy.1153.8 (i A. D.), 1419.5 (iii A. D.).<br><span class="bld">II</span> [[change what is one's own]], [[μεταβάλλω τὰ ἱμάτια]] = [[change one's clothes]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.6.6; μεταβάλλω τοὺς τρόπους Ar.''V.''1461 (lyr.); <b class="b3">μετεβάλλετ' ὀπωπάν</b> [[change]]d her [[appearance]], Erinn. in ''PSI''9.1090.53 + 13 (p.xii).<br><span class="bld">2</span> [[exchange]], <b class="b3">τίς μεταβάλοιτ' ἂν ὧδε σιγὰν λόγων</b>; [[silence]] [[for]] [[word]]s, S.''El.''1261; [τὴν ἄσαρκον τροφὴν] ὑγείας καὶ ῥώμης μεταβαλέσθαι have [[give up|given up]] [[asceticism]] [[in exchange for]] [[health]] and [[strength]], Porph.''Abst.''1.2; [[barter]], [[traffic in]], οἴνου μεταβαλλόμενος καὶ σίτου πρᾶσιν [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''849d; μ. τὰ ἀλλότρια ἔργα Id.''Sph.''223d; μ. ἐν τῇ ἀγορᾷ [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''3.7.6, cf. [[Diodorus Siculus|D.S.]] 5.13.<br><span class="bld">III</span> [[turn oneself]], [[turn about]], ἄνω καὶ κάτω [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 481e, Din.1.17; esp.<br><span class="bld">2</span> [[change one's purpose]] or [[change one's mind]], [[Herodotus|Hdt.]]5.75, ''SIG'' 22.20 (v B. C.), ''Act.Ap.''28.6, etc.; [[change sides]], Th.1.71, 8.90, X.''HG'' 2.3.31; πρός τινα Axionic.6.10.<br><span class="bld">3</span> [[turn round]] or [[wheel round]], μ. ἐπ' ἀσπίδα [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''7.5.6; τὸ δόρυ εἰς τοὔπισθεν μ. Id.''Eq.''8.10: abs., [[turn about]], μεταβαλλόμενος τοῖς ἔξω περιεστηκόσι λοιδορήσεται Aeschin. 3.207.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0144.png Seite 144]] (s. [[βάλλω]]), 1) umwerfen, schnell umdrehen; μετὰ νῶτα βαλών, als Tmesis, vom Fliehenden, der den Rücken schnell umgewandt hat, Il. 8, 94; übh. umwenden, ändern, χαλεπῶς ὀργὰς μεταβάλλουσι, Eur. Med. 121; φαεννὰς ἄστρων μεταβάλλει ὁδοὺς [[Ζεύς]], El. 728 u. öfter; auch μορφὴν ἐμὴν μετέβαλον εἰς ἀνδρὸς φύσιν, Bacch. 54; u. μεταβαλὼν ἄλλους τρόπους, andere Sitten angenommen habend, I. A. 348; vgl. Ar. Plut. 36, τοὺς τρόπους μεταβ., die Sitten ändern, u. μεταβάλλεσθαι τοὺς τρόπους, seine Sitten, sich in den Sitten ändern, Vesp. 1461; so auch im med. Soph., [[τίς]] οὖν ἂν ἀξίαν – μεταβάλοιτ' ἂν ὧδε σιγὰν λόγων, El. 1253, das Stillschweigen mit der Rede vertauschen; τὸ [[οὔνομα]], den Namen ändern, Her. 1, 57, öfter; auch οἱ Βρίγες τὸ [[οὔνομα]] μετέβαλον εἰς Φρύγας, 7, 73, u, τὰς φυλὰς μετέβαλε ἐς ἄλλα ὀνόματα, d. i. er veränderte ihre Namen, 5, 68; ἑαυτὸν ἐπὶ τὸ βέλτιον, steh zum Bessern umwandeln, Plat. Rep. II, 381 b; neben [[ἀλλοιόω]], ibd.; τοὺς νόμους u. ä. oft; auch μεταβάλλει παντοίας μεταβολάς, Legg. X, 903 d, öfter; auch so, daß nur der neue Zustand, in den Etwas umgeändert wird, ausgedrückt ist, [[εἶδος]] καινὸν μουσικῆς μεταβάλλειν, durch Umänderung eine neue Art herstellen, Rep. IV, 424 c, vgl. VII, 535 d; ἡ [[πόλις]] ἄλλον ἐξ [[ἄλλου]] μεταβάλλουσα τύραννον, Plut. Timol. 1. – Med. sich verändern, ἱμ άτια, seine Kleider wechseln, Xen. Mem. 1, 6, 6; μεταβαλλόμενος λέγεις, mit veränderter Ansicht sagst du, Plat. Gorg. 481 e; auch vom Waarenumtausch, Soph. 223 d Legg. VIII, 849 d; vgl. μεταβαλλόμενοι ἐν τῇ ἀγορᾷ, Xen. Mem. 3, 7, 6. – Aber bei Xen. im <span class="ggns">Gegensatz</span> von προβάλλεσθαι ὅπλα, den Schild auf den Rücken werfen, wie man auf der Flucht thut, An. 6, 3, 16; auch τὸ [[δόρυ]] εἰς τοὔπισθεν μεταβαλλόμενον διώκειν, de re equ. 8, 10. – 2) häufig intrans., so daß man ἑαυτόν ergänzen kann, sich umwenden, verändern, umschlagen, μετέβαλον εἰς εὐνομίην, Her. 1, 65, μεταβαλὼν πρὸς Ἀθηναίους, 8, 109; [[ὅταν]] ἑστὸς ἐπὶ τὸ κινεῖσθαι μεταβάλλῃ, Plat. Parm. 156 c; ἀναγκάσει μεταβάλλειν αὖ θἄτερον ἐπὶ [[τοὐναντίον]] τῆς [[αὑτοῦ]] φύσεως, Soph. 255 a; μεταβάλλει ἐξ ὀλιγαρχίας εἰς δημοκρατίαν, Rep. VIII, 553 a, öfter; dah. das partic. oft durch »umgekehrt«, »dagegen« übersetzt werden kann, ὃς ἄν τινι ἡμῶν ᾡ φαίνεται καὶ ἔστι κακὰ μεταβάλλων ποιήσῃ ἀγαθὰ φαίνεσθαι καὶ εἶναι, Theaet. 166 d, vgl. Conv. 204 e; ἐκ τούτου μεταβαλὼν εἶπε, Xen. Hell. 4, . 3, 13. So übertr. od. absol. auch Isocr. 4, 125, τοσοῦτον μεταβεβλήκασι; Folgde; μεταβάλλει καὶ μεθίσταται τὰ κατὰ τὰς πολιτείας, Pol. 6, 9, 10; ἅμα τῷ τὴν ὥραν μεταβάλλειν, 3, 78, 6; a. Sp. – Auch ''[[sc.]]'' χώραν, wegziehen, von den Zugvögeln, μεταβάλλουσι γὰρ ἐκ τῶν Σκυθικῶν εἰς τὰ ἕλη τῆς Αἰγύπτου, Arist. H. A. 8, 12 u. A.; von den Überläufern, oft Plut.; – μεταβάλλειν τὴν τροφήν, die Speise verändern, d. i. verdauen, sp. Medic.; vgl. Plut. de cap. ex host. util. i. A. p. 271.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> μεταβαλῶ, <i>ao.2</i> μετέβαλον, <i>etc.</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> [[tourner d'un autre côté]], [[retourner]] : [[δέμας]] EUR tourner son corps, changer de position ; τὴν γῆν XÉN retourner la terre, labourer ; <i>fig.</i> changer, transformer : τὸ [[οὔνομα]] changer de nom;<br /><b>2</b> prendre en se transformant : ἄλλους τρόπους EUR prendre d'autres mœurs;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> [[changer]], [[se transformer]] : [[ἐξ]] ὀλιγαρχίας εἰς δημοκρατίαν PLAT passer de l'oligarchie à la démocratie;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> changer d'opinion : [[πρός]] τινα passer dans le camp, dans le parti de qqn;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[μεταβάλλομαι]] (<i>f.</i> μεταβαλοῦμαι, <i>etc.</i>);<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> [[changer de place]] : τὰ ὅπλα XÉN changer ses armes de position, <i>càd</i> jeter son bouclier sur son dos;<br /><b>2</b> [[changer pour soi]] <i>ou</i> sur soi : τὰ ἱμάτια XÉN changer de vêtements ; τί τινος changer une chose pour une autre;<br /><b>3</b> [[échanger]], [[négocier]], [[trafiquer]] : [[ἐν]] τῇ ἀγορᾷ XÉN vendre au marché;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> <b>1</b> <i>t. milit.</i> [[faire un mouvement de conversion]];<br /><b>2</b> <i>fig.</i> [[se transformer]], [[changer]] : [[ἀπό]] τινος [[πρός]] τινα passer d'un camp, d'un parti dans un autre ; <i>abs.</i> [[changer d'opinion]].<br />'''Étymologie:''' [[μετά]], [[βάλλω]].
}}
{{elru
|elrutext='''μεταβάλλω:'''<br /><b class="num">1</b> тж. med. [[поворачивать]]: μετὰ νῶτα βαλών Hom. обратив тыл; μ. [[δέμας]] Eur. [[двигаться]], [[метаться]]; μεταβάλλεσθαι τὰ [[ὅπλα]] Xen. закидывать щиты назад (при бегстве); μ. τὴν γῆν Xen. вспахивать землю; μ. [[θοἰμάτιον]] ἐπὶ δεξιάν Arph. передвинуть плащ на правую сторону; [[ἄνω]] καὶ [[κάτω]] τὰς [[δόξας]] μεταβάλλεσθαι Plat. то и дело менять свои мнения;<br /><b class="num">2</b> [[переделывать]], [[изменять]], [[менять]] (τὸ [[οὔνομα]] ἔς τι Her.; δίαιταν Thuc.; med. τοὺς τρόπους Arst.): μεταβάλλεσθαί τί τινος Soph. и τι [[ἀντί]] τινος Plat. менять что-л. на что-л.; μ. τι ἐς [[ἄλλο]] [[οὔνομα]] Her. [[переименовывать]] что-л.; μ. χώραν ἐκ χώρας Plat. перемещаться из одного места в другое; πολλὰς μεταβολὰς μ. Plat. претерпевать многие изменения; μ. ἑαυτὸν ἐπὶ τὸ βέλτιόν τε καὶ [[κάλλιον]] Plat. стать лучше и красивее; μεταβάλλεσθαι ἱμάτια Xen. переодеваться;<br /><b class="num">3</b> [[изменяться]], [[меняться]] (ἐπὶ [[τοὐναντίον]] Plut.; ἔκ τινος εἴς τι Arst.): μ. ἐς εὐνομίην Her. стать благоустроенным; καιναὶ καινῶν μεταβάλλουσαι συντυχίαι Eur. одни беды, сменяющиеся другими;<br /><b class="num">4</b> med. [[заниматься обменом]], [[торговать]] (ἐν τῇ ἀγορᾷ Xen.);<br /><b class="num">5</b> [[изменять мнение]], [[образ действий]] и т. п.: μεταβαλὼν πρὸς τοὺς Ἀθηναίους Her. обратившись (после неуспеха у пелопоннесцев) к афинянам; ἐκ [[τούτου]] μεταβαλών [[εἶπε]] Xen. приняв другой вид (т. е. подавив свою скорбь), он сказал;<br /><b class="num">6</b> [[терять]], [[утрачивать]] (εὔνοιαν Thuc.): μ. [[ὀργάς]] Eur. смягчать свой гнев;<br /><b class="num">7</b> (взамен старого), [[усваивать]], [[приобретать]], (ἄλλους τρόπους Eur.);<br /><b class="num">8</b> [[вводить]] (у себя), [[устанавливать]] ([[εἶδος]] καινὸν μουσικῆς Plat.);<br /><b class="num">9</b> (взамен старого), [[посылать]], [[отправлять]], (ἄλλας γραφάς Eur.);<br /><b class="num">10</b> (''[[sc.]]'' χώραν) [[переселяться]] (ἐκ τῶν Σκυθικῶν πεδίων εἰς τὰ ἕλη τῆς Αἰγύπτου Arst.);<br /><b class="num">11</b> [[переходить]] (ἐκ τῆς ἄκρας κακίας εἰς τὴν ἄκραν ἀρετήν Plut.).
}}
{{ls
|lstext='''μεταβάλλω''': μέλλ. -βᾰλῶ: ἀόρ. μετέβαλον. Στρέφω τι [[ταχέως]], παρ’ Ὁμ. μόνον [[ἅπαξ]] ἐν τμήσει, μετὰ νῶτα βαλὼν Ἰλ. Θ. 94 (ὅρα κατωτ. Μέσ.)· χαλεπῶς μ. [[δέμας]] Εὐρ. Ἱππ. 204· μ. [[θοἰμάτιον]] ἐπὶ δεξιὰν Ἀριστοφ. Ὄρν. 1568· μεταβάλλειν τὴν γῆν, ἀναστρέφειν, ἀροτριᾶν, Λατ. novare, Ξεν. Οἰκ. 16, 15. II. [[μεταβάλλω]], [[ἀλλάσσω]], μ. τὸ [[οὔνομα]] Ἡρόδ. 1. 57· τὴν πολιτείαν Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 5, 4· οἱ Bρίγες τὸ [[οὔνομα]] μετέβαλον ἐς Φρύγας Ἡρόδ. 7. 73· [[ὡσαύτως]], [[μεταβάλλω]] ἄλλου τινὸς τὸ [[ὄνομα]], τὰς φυλὰς μετέβαλε [ὁ Κλεισθένης] ἐς ἄλλα οὐνόματα ὁ αὐτ. 5. 68, πρβλ. Εὐρ. Βάκχ. 54· μ. μορφήν τινος ἔς τι [[αὐτόθι]] 54· τινὰ ἐπὶ κακὸν Ἀριστοφ. Θεσμ. 723· εἰς τὸ βέλτιον Πλάτ. Νόμ. 381Α· - μ. δίαιταν, [[μεταβάλλω]] δίαιταν ἢ τρόπον ζωῆς, Θουκ. 2. 16, πρβλ. Foës Oecon. Hipp.· οὕτω, μ. ὕδατα, [[πίνω]] [[ὕδωρ]] διάφορον, [[ἄλλο]], Ἡρόδ. 8. 117· - ὀργὴν [[μεταβάλλω]], «ξεθυμώνω», χαλεπῶς [[ὀργὰς]] μεταβάλλουσι (δηλ. οἱ τύραννοι) Εὐρ. Μήδ. 121· μ. τοὺς τρόπους Ἀριστοφ. Πλ. 36, Εὔπολ. ἐν Ἀδήλ. 1. 7· μ. τὸ [[ἔθος]] Θουκ. 1. 123· [[τάχα]] ἂν τὴν εὔνοιαν... μεταβάλοιτε, δηλ. τῇ τῶν πραγμάτων μεταβολῇ ἀποβάλοιτε, 1. 77· μ. χώραν ἐκ χώρας, ὡς τὸ [[μεταλλάσσω]] 1. 2, Πλάτ. Θεαίτ. 181C· - [[συχνάκις]] μετ’ ἐπιθ. σημαίνοντος μεταβολήν, μεταβαλὼν (μεταλαβὼν Cobet V. L. σελ. 572) ἄλλους τρόπους, παραδεξάμενος ἄλλους τρόπους, Εὐρ. Ι. Α. 343· μ. ἄλλας γραφὰς [[αὐτόθι]] 363· μ. κοινὸν [[εἶδος]] Πλάτ. Πολ. 424C· ἐμαυτὸν ἄνω [[κάτω]] μετέβαλον ὁ αὐτ. ἐν Φαίδωνι 96Β· ἄνω καὶ [[κάτω]] τὰς δόξας μ. ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 508D· - μετὰ συστοίχ. αἰτ., [[αὐτόθι]] 404Α. 2) ἀμετάβ., ὑφίσταμαι μεταβολήν, τροποποιοῦμαι, [[μεταβάλλω]] τὴν κατάστασίν μου, Ἡρόδ. 7. 170· μ. ἐς εὐνομίην ὁ αὐτ. 1. 65, πρβλ. Ἀντιφῶντα 120. 13· μ. ἐξ ὀλιγαρχίας εἰς δημοκρατίαν Πλάτ. Πολ. 553Α, κλ.· μ. ἐπὶ [[τοὐναντίον]] ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 270D· εἰς ἑτέραν πολιτείαν Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 3, 9, πρβλ. 5. 1, 1, πρβλ. μεταβολὴ ΙΙ. 1· - μετὰ γεν. πράγμ., καιναὶ καινῶν μεταβάλλουσαι χθονὶ συντυχίαι, νέαι δυστυχίαι ἐπερχόμεναι εἰς τὸν τόπον ἡμῶν διάδοχοι τῶν [[ἀρτίως]] ἐπελθουσῶν, Εὐρ. Τρῳ. 1118. 3) [[μεταβάλλω]] διεύθυνσιν καὶ τρόπον, μεταστρέφομαι, μεταβαλὼν πρὸς Ἀθηναίους, ἀλλάξας σχέδιον καὶ στραφεὶς πρὸς τοὺς Ἀθηναίους, Ἡρόδ. 8. 109· - ἡ μετοχ. μεταβάλλων ἢ μεταβαλὼν κεῖται [[ὡσαύτως]] ἀπολ., καὶ μεταβαλόντες ἀντὶ Κρητῶν γενέσθαι Ἰήπυγας, καὶ ἀλλάξαντες [[ὄνομα]] [[ἀντί]]..., ὁ αὐτ. 7. 170· ᾔνεσ’ οὕνεκ’ εὐλογεῖς θεὸν μεταβαλοῦσ’, ἀλλάξασα [[φρόνημα]], Εὐρ. Ἴων 1614, Πλάτ. Συμπ. 204Ε, Θεαίτ. 166D, Γοργ. 480Ε. Β. Μέσ., [[μεταβάλλω]], τροποποιῶ ὅ,τι ἀνήκει εἰς ἐμέ, ἀλλὰ τοῦτο [[μᾶλλον]] κατὰ τύχην ἢ ἐπίτηδες ([[ὅπερ]] συνηθέστερον ἐκφέρεται διὰ τοῦ [[μεταλαμβάνω]]), Stallb. εἰς Πλάτ. Φαῖδρ. 241Α· μ. ἱμάτια, ἀλλάσσειν τὰ ἐνδύματα Ξεν. Ἀπομν. 1. 6, 6· μ. τοὺς τρόπους Ἀριστοφ. Σφ. 461, κτλ. 2) [[ἀνταλλάσσω]] τι πρὸς [[ἄλλο]], τίς μεταβάλοιτ’ ἂν ὧδε σιγὰν λόγων; τὴν σιγὴν ἀντὶ τῶν λόγων, Σοφ. Ἠλ. 1261· ― [[ἀνταλλάσσω]], [[ἐμπορεύομαι]], Πλάτ. Νόμ. 849D, Σοφ. 223D· μ. ἐν τῇ ἀγορᾷ Ξεν. Ἀπομν. 3. 7, 6· πρβλ. [[μεταβολεύς]]. ΙΙ. στρέφομαι, μεταστρέφομαι, ἄνω καὶ [[κάτω]] Πλάτ. Γοργ. 481Ε, πρβλ. Δείναρχ. 91. 18· ἰδίως, 2) [[μεταβάλλω]] τὸν σκοπόν μου, Ἡρόδ. 5. 75· [[μεταβάλλω]] μερίδα, Θουκ. 1. 71., 8. 90. 3) [[στρέφω]] τὰ νῶτα, μεταστρέφομαι, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 7. 5, 6· [[ὡσαύτως]], μ. εἰς [[τοὔπισθεν]] ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 8. 10· (ἀλλ’ ἐν Ἀν. 6. 5, 19, πιθανῶς [[νοητέον]] ὅπλα ἐκ τοῦ προηγουμένου κώλου, ― [[μεταστρέφω]] τὴν ἀσπίδα μου, δηλ. [[ῥίπτω]] αὐτὴν εἰς τὸν ὦμον μου, πρβλ. Ἀριστοφ. Βάτρ. 8). 4) στρέφομαι ἀπό τινος πρὸς ἕτερον, Αἰσχίν. 83. 31.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[μετά]] and [[βάλλω]]; to [[throw]] [[over]], i.e. ([[middle]] [[voice]] [[figuratively]]) to [[turn]] [[about]] in [[opinion]]: [[change]] [[mind]].
}}
{{Thayer
|txtha=[[properly]], to [[turn]] [[round]]; to [[turn]] [[about]]; [[passive]] and [[middle]] to [[turn]] [[oneself]] [[about]], [[change]] or [[transform]] [[oneself]]; tropically, to [[change]] [[one]]'s [[opinion]]; ([[middle]], [[present]] participle) μεταβαλλόμενοι (2nd aorist participle βαλόμενοι Tr WH)) ἔλεγον, [[they]] changed [[their]] minds and said, μεταβαλόμενος λέγεις, having changed [[your]] [[mind]] [[you]] [[say]], [[Plato]], [[Gorgias]] 481e.; in the [[same]] [[sense]], [[Thucydides]], [[Xenophon]], [[Demosthenes]]).
}}
{{grml
|mltxt=(ΑM [[μεταβάλλω]]) [[βάλλω]]<br />[[αλλάζω]] την [[κατάσταση]] κάποιου, [[μετατρέπω]] (α. «οι συνθήκες της ζωής μεταβάλλουν τον άνθρωπο» β. «ο [[καιρός]] [[κάθε]] [[μέρα]] μεταβάλλεται» γ. «τὰς φυλὰς (ο Κλεισθένης) μετέβαλε εἰς ἄλλα ὀνόματα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[αναπληρώνω]]<br /><b>2.</b> [[μεταπείθω]] κάποιον<br /><b>3.</b> <b>μέσ.</b> <i>μεταβάλλομαι</i><br />[[μετριάζω]], [[περιστέλλω]] [[κάτι]]<br /><b>3.</b> φρ.) α) «[[μεταβάλλω]] εἰς ὀργήν» — οργίζομαι [[εναντίον]] κάποιου<br />β) «μεταβάλλομαι εἰς χαράν» — [[χαίρομαι]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[αλλάζω]] [[τόπο]], μετακινούμαι<br /><b>2.</b> [[διασκευάζω]], [[μεταγλωττίζω]], [[μεταφράζω]] («εἰς τὴν Ἑλλάδα φωνὴν μεταβάλλειν», <b>Ιώσ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στρέφω]] [[κάτι]] [[προς]] διαφορετική [[θέση]] ή [[κατεύθυνση]] («μεταβάλλειν ποταμόν», Ιουλ.)<br /><b>2.</b> [[επιχειρώ]] ή [[υφίσταμαι]] [[τροποποίηση]] της κατάστασής μου<br /><b>3.</b> (για καταστάσεις) [[διαδέχομαι]] [[κάτι]] («καιναὶ καινῶν μεταβάλλουσαι χθονὶ συντυχίαι», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>μέσ.</b> α) [[ανταλλάσσω]]<br />β) συναλλάσσομαι, [[εμπορεύομαι]] («μεταβαλλόμενοι ἐν τῇ ἀγορᾷ», <b>Ξεν.</b>)<br />γ) [[μεταφέρω]], [[μετατοπίζω]]<br />δ) [[κλίνω]] [[προς]] μια [[κατεύθυνση]]<br />ε) [[αλλάζω]] μέρη, τόπους<br />στ) στρέφομαι, [[κλίνω]]<br />ζ) [[ανακατώνω]] με [[κουτάλι]]<br /><b>5.</b> <b>απρόσ.</b> <i>μεταβάλλει</i><br />αλλάζει η [[πορεία]], ο [[ρυθμός]], ο [[ρους]] («μεταβάλλει διὰ πλειόνων ζῴων», Θεόφρ.)<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μεταβάλλω]] δίαιταν» — [[αλλάζω]] τρόπο ζωής<br />β) «[[μεταβάλλω]] ὀργήν» — [[ξεθυμώνω]], μού περνά ο [[θυμός]]<br />γ) «[[μεταβάλλω]] εὔνοιαν» — [[αποβάλλω]] την [[εύνοια]], [[σταματώ]] να [[δείχνω]] [[εύνοια]]<br />δ) «[[μεταβάλλω]] χώραν ἐκ χώρας» — [[πηγαίνω]] από τη μια [[χώρα]] στην [[άλλη]]<br /><b>7.</b> [[μετατοπίζω]], [[μεταφέρω]], [[μετακομίζω]] [[κάτι]] σε [[άλλη]] [[θέση]] («ἵνα τὸν σῖτον μεταβάλησθε», πάπ.).
}}
{{lsm
|lsmtext='''μεταβάλλω:''' μέλ. <i>-βᾰλῶ</i>, αόρ. βʹ <i>μετέβαλον</i>·<br /><b class="num">Α. I.</b> περνώ σε μια διαφορετική [[τοποθέτηση]], [[στρέφω]] [[γρήγορα]], μετὰ νῶτα βαλών, σε Ομήρ. Ιλ.· [[μεταβάλλω]] [[θοἰμάτιον]] ἐπὶ δεξιάν, [[ρίχνω]] το [[μανδύα]] μου προς τα [[δεξιά]], σε Αριστοφ.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[μετατρέπω]] ([[θέση]], [[άποψη]]), [[αλλάζω]], διαφοροποιούμαι, σε Ηρόδ., Αττ.· [[μεταβάλλω]] ὕδατα, [[πίνω]] διαφορετικό [[νερό]], σε Ηρόδ.· [[μεταβάλλω]] [[ὀργάς]], [[αλλάζω]], δηλ. [[αφήνω]] κατά [[μέρος]] τον θυμό μου, σε Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> δηλώνει [[εξέλιξη]], [[προβαίνω]] σε [[μία]] [[αλλαγή]], [[αλλάζω]] την κατάστασή μου, σε Ηρόδ., Πλάτ.<br /><b class="num">3.</b> [[αλλάζω]] την [[πορεία]] μου, <i>μεταβαλὼν πρὸς Ἀθηναίους</i>, αλλάζοντας την [[πορεία]] του και επιστρέφοντας στους Αθηναίους, σε Ηρόδ.· η μτχ. <i>μεταβάλλων</i> ή <i>μεταβαλών</i> χρησιμ. ως αμτβ., [[σχεδόν]] ως επίρρ., αντί, διαδόχως, σε Ηρόδ., Ευρ. <b>Β. I. 1.</b> Μέσ., [[αλλάζω]] [[κάτι]] που ανήκει σε κάποιον, κ.λπ.· [[μεταβάλλω]] ἱμάτια, [[αλλάζω]] τα ρούχα μου, σε Ξεν.· [[μεταβάλλω]] τοὺς τρόπους, σε Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[αλλάζω]] [[κάτι]] με [[κάτι]] [[άλλο]], [[ανταλλάσσω]], [[μεταβάλλω]] σιγὰν λόγων, [[αφήνω]] τη [[σιωπή]] για να μιλήσω, σε Σοφ.· [[εμπορεύομαι]], συναλλάσσομαι, σε Ξεν.<br /><b class="num">II. 1.</b> [[αλλάζω]] τον εαυτό μου, μεταστρέφομαι, σε Πλάτ.· [[αλλάζω]] τους στόχους μου, [[αλλάζω]] [[πλευρά]] ([[άποψη]]), σε Ηρόδ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> περιστρέφομαι, [[γυρίζω]] γύρω-γύρω, σε Ξεν.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=fut. -βᾰλῶ aor2 μετέβᾰλον<br />A. to [[throw]] [[into]] a [[different]] [[position]], to [[turn]] [[quickly]], μετὰ νῶτα βαλών Il.; μ. [[θοἰμάτιον]] ἐπὶ δεξιάν to [[throw]] one's [[mantle]] [[over]] to the [[right]], Ar.<br /><b class="num">II.</b> to [[turn]] [[about]], [[change]], [[alter]], Hdt., Attic; μ. ὕδατα to [[drink]] [[different]] [[water]], Hdt.:— μ. [[ὀργάς]] to [[change]], i. e. [[give]] up, [[anger]], Eur.<br /><b class="num">2.</b> intr. to [[undergo]] a [[change]], [[change]] one's [[condition]], Hdt., Plat.<br /><b class="num">3.</b> to [[change]] one's [[course]], μεταβαλὼν πρὸς Ἀθηναίους changing his [[course]] and [[turning]] to the Athenians, Hdt.:—the [[part]]. μεταβάλλων or μεταβαλών is used absol., almost like an adv. [[instead]], in [[turn]], Hdt., Eur.<br />B. Mid. to [[change]] [[what]] is one's own, etc. μ. ἱμάτια to [[change]] one's [[clothes]], Xen.; μ. τοὺς τρόπους Ar., etc.<br /><b class="num">2.</b> to [[change]] one with [[another]], [[exchange]], μ. σιγὰν λόγων to [[exchange]] [[silence]] for words, Soph.: — to [[barter]], [[traffic]], Xen.<br /><b class="num">II.</b> to [[turn]] [[oneself]], [[turn]] [[about]], Plat.:— to [[change]] one's [[purpose]], [[change]] sides, Hdt., Thuc.<br /><b class="num">2.</b> to [[turn]] or [[wheel]] [[about]], Xen.
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：metab£llw 姆他-巴羅<br />'''詞類次數'''：動詞（1）<br />'''原文字根'''：（以後）-投<br />'''字義溯源'''：放棄，轉念（放棄一個意念，而轉入另一個意念），轉變，迅速改變，變更，交替；由（[[μετά]]）*=同）與（[[βάλλω]] / [[ἀμφιβάλλω]]）*=投，擲）組成<br />'''出現次數'''：總共（1）；徒（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 就轉念（1） 徒28:6
}}
{{trml
|trtx====[[translate]]===
Afrikaans: vertaal; Aghwan: 𐔸𐔰𐕙𐔲𐕒𐕡𐕌𐔰𐕎; Alabama: ayitika, paahossochi; Albanian: përkthej; Arabic: تَرْجَمَ‎; Egyptian Arabic: ترجم‎; Moroccan Arabic: ترْجم‎; Armenian: թարգմանել; Assamese: ভাঙনি কৰ; Asturian: traducir; Azerbaijani: çevirmək, tərcümə etmək; Basque: itzuli; Belarusian: перакладаць, перакласці, пераводзіць, перавесці́; Bengali: অনুবাদ করা, তর্জমা করা; Breton: treiñ; Bulgarian: превеждам, преведа; Burmese: ယောဇနာ, ပြန်; Buryat: оршуулха; Catalan: traduir; Chinese Cantonese: 翻譯／翻译, 譯／译; Dungan: фанйи; Hakka: 翻譯／翻译; Mandarin: 翻譯／翻译, 譯／译; Min Dong: 翻譯／翻译; Min Nan: 翻譯／翻译; Wu: 翻譯／翻译; Chukchi: йиԓыԓьэтык; Czech: překládat, přeložit; Danish: oversætte; Dolgan: тулмаастаа; Dutch: [[vertalen]], [[overzetten]]; Esperanto: traduki; Estonian: tõlkima; Faroese: týða, umseta; Finnish: kääntää; French: [[traduire]]; Galician: traducir; Ge'ez: ተርጐመ; Georgian: თარგმნა; German: [[übersetzen]], [[übertragen]], [[verdolmetschen]], [[dolmetschen]]; Greek: [[μεταφράζω]]; Ancient Greek: [[ἀντιφράζω]], [[ἀπαγγέλλω]], [[ἀφερμηνεύω]], [[διερμηνεύω]], [[ἐκδίδωμι]], [[ἑλληνίζω]], [[ἐξερμηνεύω]], [[ἑρμηνεύω]], [[μεθερμηνεύω]], [[μεταβάλλω]], [[μεταγράφω]], [[μεταλαμπαδεύω]], [[μεταφέρω]], [[μεταφράζω]]; Haitian Creole: tradui; Hebrew: תִּרְגֵּם‎; Hiligaynon: badbad; Hindi: अनुवाद करना, भाषान्तर करना; Hungarian: fordít, lefordít; Icelandic: þýða; Ido: tradukar; Indonesian: terjemah, menerjemahkan; Irish: aistrigh; Italian: [[tradurre]]; Japanese: 訳す, 翻訳する; Javanese: arti, pertal, mertal; Kazakh: аудару; Khakas: тілбестирге; Khmer: បកប្រែ, ប្រែ; Khün: ᨸᩖᩯ; Korean: 번역하다; Kyrgyz: которуу; Lao: ແປ; Latin: [[traduco]], [[interpreto]], [[interpretor]]; Latvian: tulkot; Lithuanian: išversti; Lü: ᦔᦶᦜ, ᦔᦊᦱᧃᧈ, ᦝᦱᧃᧈ; Macedonian: преведува, преведе; Malay: menterjemahkan; Malayalam: തർജ്ജമ, മൊഴിമാറ്റം, പരിഭാഷ; Maltese: ittraduċa; Manchu: ᡠᠪᠠᠯᡳᠶᠠᠮᠪᡠᠮᠪᡳ; Maori: whakamāori; Middle English: translaten; Mon: ကၠဲာ; Mongolian Cyrillic: орчуулах; Neapolitan: tradùcere; Norwegian: oversette; Nynorsk: omsetja; Occitan: traduire, revirar; Old English: wendan; Oromo: hiikuu; Pashto: ترجمه کول‎, ژباړل‎; Pennsylvania German: iwwersetze; Persian: ترجمه کردن‎, ترجمیدن‎; Polish: tłumaczyć, przetłumaczyć, przekładać, przełożyć; Portuguese: [[traduzir]], [[verter]]; Romanian: a traduce; Russian: [[переводить]], [[перевести]]; Samogitian: pargoldītė; Scots: pit ower; Scottish Gaelic: eadar-theangaich; Serbo-Croatian Cyrillic: прево̀дити, прѐвести; Roman: prevòditi, prèvesti; Shan: ပိၼ်ႇၽၢႆႇ; Sinhalese: පෙරළනවා; Slovak: prekladať, preložiť; Slovene: prevajati, prevesti; Sotho: fetola; Spanish: [[traducir]], [[trasladar]], [[verter]]; Swahili: tafsiri; Swedish: översätta; Tagalog: magsalin; Tahitian: ʻauvaha, ʻiriti; Tajik: тарҷума кардан; Tatar: күчерергә; Thai: แปล; Tibetan: བསྒྱུར; Tigrinya: ተርጐመ; Turkish: tercüme etmek, terceme, çevirmek; Turkmen: terjime etmek; Ukrainian: перекладати, перекласти, переводити, перевести; Urdu: ترجمہ کرنا‎, انواد کرنا‎; Uyghur: تەرجىمە قىلماق‎; Uzbek: tarjima qilmoq; Vietnamese: dịch, phiên dịch; Volapük: tradutön; Walloon: ratourner, tradure; Welsh: cyfieithu; West Frisian: oersette; Yakut: тылбаастаа; Yiddish: איבערזעצן‎; Yup'ik: mumigluni
}}