View source for δορυφόρος

{{LSJ2
|Full diacritics=δορῠφόρος
|Medium diacritics=δορυφόρος
|Low diacritics=δορυφόρος
|Capitals=ΔΟΡΥΦΟΡΟΣ
|Transliteration A=doryphóros
|Transliteration B=doryphoros
|Transliteration C=doryforos
|Beta Code=dorufo/ros
|Definition=ον, [[spear-bearing]], [[ὀπάονες]] A. ''Ch.'' 769. ''Subst.'', [[spearman]], X. ''An.'' 5.2.4. esp. [[one of the body-guard]] of [[king]]s and [[tyrant]]s, Hdt. 1.59, etc.; ὁ [[Περίανδρος]] [[πρῶτος]] δορυφόρους ἔσχε Arist. ''Fr.'' 516. at Rome, of the [[praetorian]]s, Plu. ''Galb.'' 13, Hdn. 5.44.8. ''metaph'', ἡδοναὶ δορυφόροι [[mere]] [[satellite]] [[pleasure]]s, Pl. ''R.'' 587c, cf. 573e; δορυφόρος τῶν ἐπιθυμιῶν τινος [[pander]]ing to his [[lust]]s, Luc. ''Tyr.'' 4. in Drama, [[mute character]], [[non-speaking character]], [[extra]] Hsch., ''EM'' 284.21.
}}
{{DGE
|dgtxt=(δορῠφόρος) -ον<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[δορυφέρος]] Str.15.1.55<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[que lleva la lanza]] ὀπάονες A.<i>Ch</i>.769.<br /><b class="num">2</b> fig. ἡδοναὶ δ. placeres que sirven de escolta</i> Pl.<i>R</i>.587c, cf. 573e<br /><b class="num">•</b>[[defensor]], [[partidario]] αἱ δορυφόροι τῆς ἡγεμονίας βασιλεῖαι los reinos defensores del imperio</i> romano <i>SIG</i> 798.4 (Cízico I d.C.).<br /><b class="num">II</b> subst. ὁ, ἡ δ.<br /><b class="num">1</b> milit. en el ejército griego [[portador de la lanza]] personal de tropa encargado de llevar el armamento y otras funciones de apoyo ξυνείποντο δὲ καὶ δορυφόροι πολλοί οἱ ἐπὶ τὰ ἐπιτήδεια ἐξωρμημένοι X.<i>An</i>.5.2.4, οἱ δορυφόροι τὰ ὅπλα ἔχοντες παρηκολούθουν X.<i>HG</i> 4.5.8<br /><b class="num">•</b>en Roma, lat. [[vexillarius]], [[abanderado]] Lyd.<i>Mag</i>.1.46<br /><b class="num">•</b>[[hastatus]], [[lancero]] Lyd.<i>Mag</i>.1.46.<br /><b class="num">2</b> [[el que lleva la lanza]], [[Doríforo]] n. de una estatua de Policleto, Longin.36.3, Cic.<i>Orat</i>.5, <i>Brut</i>.296, Plin.<i>HN</i> 34.55.<br /><b class="num">3</b> [[guardia personal]] de reyes y tiranos, Hdt.1.59, E.<i>El</i>.616, Th.6.57, X.<i>Cyr</i>.8.3.15, Ar.<i>Eq</i>.448, Pl.<i>Criti</i>.117d, <i>R</i>.567d, <i>SEG</i> 43.879.11 (Misia II a.C.), (ὁ Περίανδρος) πρῶτος δορυφόρους ἔσχε Arist.<i>Fr</i>.516, cf. <i>Mu</i>.398<sup>a</sup>20, οὐ γὰρ τυράννου, ἀλλὰ θείου νόμου προεστήκασιν ἡμῶν οἱ δορυφόροι [[LXX]] 4<i>Ma</i>.11.27, χρώμενος δορυφόροις καὶ σωματοφύλαξι τούτοις Plb.13.6.5, νεανίαι ... μιμούμενοι δορυφόρους Ph.2.522, cf. Str.l.c., I.<i>AI</i> 17.198, Arr.<i>Epict</i>.1.19.7, Plu.<i>Art</i>.29, <i>Dem</i>.29, Paus.6.12.4<br /><b class="num">•</b>en Roma [[pretoriano]] δορυφόροι, οὓς δὴ πραιτωριανοὺς καλοῦσιν Hdn.5.4.8, cf. Plu.<i>Galb</i>.13.<br /><b class="num">4</b> fig. [[protector]], [[defensor]] οὗτοι λέγουσι τὰς μὲν τυχηρὰς εὐπραγίας δορυφόρους εἶναι σώματος Ph.1.388<br /><b class="num">•</b>[[escolta]], [[compañero]] de un coro de pájaros que acompañan al ave fénix, Ach.Tat.3.25.5, δ. τῶν τοῦ παιδὸς ἐπιθυμιῶν ἦν era el escolta de los deseos de su hijo</i> de un padre tiranizado por su hijo, Luc.<i>Tyr</i>.4.<br /><b class="num">5</b> en la escena [[personaje mudo]], [[comparsa]] Hsch., <i>EM</i> 284.21G.<br /><b class="num">III</b> adv. [[δορυφόρως]] = [[en escolta]], [[como guardia]] [[περιφέρειν]] δορυφόρως Ephr.Syr.2.246C.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0660.png Seite 660]] speertragend; [[ὀπάων]] Aesch. Ch. 758; gew. ὁ δ., der Speerträger, Her. 1, 59 u. Flgd.; bes. ein Trabant, da die Leibwachen der Könige u. Tyrannen mit Speeren bewaffnet waren; βασιλικῆς σκηνῆς Xen. Cyr. 8, 5, 3; s. Eur. El. 616; Ar. Equ. 448; bei Hdn. 5, 4, 14 u. sonst, wie bei Plut. Galb. 13, die römischen Prätorianer. Auch übertr., δούλαις τισὶ δορυφόροις ἡδοναῖς ξυνοικεῖ Plat. Rep. IX, 587 c; vgl. δ. τῶν τοῦ παιδὸς ἐπιθυμιῶν ἦν Luc. tyrannic. 4. – Nach E. M. u. Hesych. ein Statist auf dem Theater; s. [[δορυφόρημα]].
}}
{{bailly
|btext=ος, ον :<br /><b>1</b> [[qui porte une lance]];<br /><b>2</b> <i>subst.</i> ὁ [[δορυφόρος]] soldat armé d'une lance ; <i>particul.</i> garde du corps, garde d'un prince ; <i>à Rome</i> prétorien ; <i>fig.</i> qui est au service de.<br />'''Étymologie:''' [[δόρυ]], [[φέρω]].
}}
{{elru
|elrutext='''δορυφόρος:'''<br /><b class="num">1</b> [[копьеносный]], [[вооруженный копьем]] ([[ὀπάων]] Aesch.);<br /><b class="num">2</b> [[угодливый]], [[раболепный]] (ἡδοναί Plat.).<br /><b class="num">II</b> ὁ<br /><b class="num">1</b> [[копьеносец]], [[копейщик]] (πελτασταὶ καὶ δορυφόροι Xen.);<br /><b class="num">2</b> (вооруженный копьем) телохранитель, pl. стража, охрана (δορυφόροι Πεισιστράτου Her.; φρουραἰ δοριφόρων Eur.; τῶν βασιλέων Plut.): τῶν δορυφόρων [[ἔπαρχος]] Plut. (в Риме; лат. [[praefectus]] praetorii) начальник преторианцев;<br /><b class="num">3</b> [[угодливый спутник]], [[приспешник]] (τῆς τυραννίδος Plut.; τῶν ἐπιθυμιῶν Luc.).
}}
{{ls
|lstext='''δορῠφόρος''': -ον, ὁ φέρων, [[δόρυ]], [[δόρυ]] ἔχων μεθ’ [[ἑαυτοῦ]], Λατ. hastatus, ὀπάονες Αἰσχύλ. Χο. 769. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ., [[λογχοφόρος]], [[στρατιώτης]] φέρων [[δόρυ]], ἰδίως [[σωματοφύλαξ]] βασιλέως ἢ τυράννου· [[διότι]] τῶν σωματοφυλάκων τὸ κύριον [[ὅπλον]] ἦτο τὸ [[δόρυ]], Λατ. satelles, ἴδε Ἡρόδ. 1. 59, 89, 91, 98, κτλ.· τοιούτους πρῶτος μετεχειρίσθη ὁ Περίανδρος, Ἀριστ. Ἀποσπ. 473· ― ἐν Ρώμῃ ἐπὶ τῶν Πραιτωριανῶν, Ἡρωδιαν. 5. 4, 14, Πλούτ. Γάλβ. 13. 3) μεταφ., ἡδοναὶ δ., [[ἁπλαῖ]] ὑπηρέτιδες ἡδοναί, Πλάτ. Πολ. 587C, πρβλ. 573Ε· δ. τῶν ἐπιθυμιῶν τινος, παρέχων εἰς αὐτὸν εὐκαιρίας πρὸς ἐκπλήρωσιν τῶν ἐπιθυμιῶν του, Λουκ. Τυρανν. 4· πρβλ. [[δορυφόρημα]].
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[δορυφόρος]], -ον)<br /><b>1.</b> αυτός που κρατά [[δόρυ]]<br /><b>2.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> α) [[σωματοφύλακας]]<br />β) [[ανδριάντας]] δορυφόρου<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[δουλοπρεπής]]<br /><b>2.</b> [[ουράνιο]] [[σώμα]] περιστρεφόμενο [[γύρω]] από πλανήτη<br /><b>3.</b> «[[τεχνητός]] [[δορυφόρος]]» — [[συσκευή]] που εκτοξεύεται από την [[επιφάνεια]] της γης και διαγράφει [[τροχιά]] [[γύρω]] απ' αυτήν για επιστημονικές παρατηρήσεις<br /><b>4.</b> μικρό [[τμήμα]] του χρωματοσώματος<br /><b>5.</b> (για κράτη) <i>δορυφόροι</i> ([[μεγάλης]] δύναμης)<br />αυτά που δεν μπορούν να ασκήσουν ανεξάρτητη οικονομική και εξωτερική [[πολιτική]], αναγκασμένα να ακολουθούν την [[πολιτική]] του ισχυρού συμμάχου τους<br /><b>μσν.</b><br />[[συνεργάτης]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[δορυφόρημα]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δορῠφόρος:''' -ον ([[φέρω]]),·<br /><b class="num">I.</b> αυτός που κουβαλά [[δόρυ]] μαζί του, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> ως ουσ., [[λογχοφόρος]], [[σωματοφύλακας]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> <i>δορυφόροι</i>, <i>οἱ</i>, φρουροί βασιλιάδων και τυράννων, Λατ. satellites, σε Ηρόδ. κ.λπ.· μεταφ., <i>ἡδοναὶ δ</i>., δευτερεύουσες απολαύσεις, σε Πλάτ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=δορῠ-[[φόρος]], ον <i>adj</i> [[φέρω]]<br /><b class="num">I.</b> [[spear]]-[[bearing]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> as [[substantive]] a [[spearman]], pikeman, Xen.<br /><b class="num">2.</b> δορυφόροι, οἱ, the [[body]]-[[guard]], of kings and tyrants, Lat. satellites, Hdt., etc.:—metaph., ἡδοναὶ δ. [[satellite]] pleasures, Plat.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[armed with spear]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=(=αὐτός πού φέρει [[δόρυ]], [[σωματοφύλακας]]). Σύνθετο ἀπό τό [[δόρυ]] + [[φέρω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{trml
|trtx====[[spearman]]===
Arabic: رَمَّاح‎; Bulgarian: копиеносец; French: [[lancier]], [[piquier]]; Greek: [[λογχοφόρος]]; Ancient Greek: [[αἰχμαῖος]], [[αἰχμήεις]], [[αἰχμήεσσα]], [[αἰχμητής]], [[αἰχμοφόρος]], [[ἀκοντιστήρ]], [[ἀκοντιστής]], [[δορυφόρος]], [[κονταράτος]], [[λογχήρης]], [[λογχοφόρος]]; Hungarian: dárdás; Kalmyk: җидч; Persian: نیزه‌دار‎, سرباز نیزه‌دار‎; Romanian: sulițar; Swedish: spjutkastare
===[[bodyguard]]===
Afrikaans: lyfwag; Arabic: حَرَس خَاصّ‎, حَرَس‎, حَارِس‎, حَارِس شَخْصِيّ‎; Armenian: թիկնապահ; Azerbaijani: cangüdən; Basque: bizkartzain; Belarusian: целаахоўнік, ахова, ахоўнік; Bengali: মহাফেজ, বরকন্দাজ; Bulgarian: телохранител, бодигард; Burmese: သက်တော်စောင့်; Catalan: guardaespatlles; Chamorro: a'adahi; Cherokee: ᎠᏓᎦᏘᏯ; Chinese Cantonese: 保鏢, 保镖, 護衛, 护卫; Mandarin: 保鏢, 保镖, 護衛, 护卫, 衛士, 卫士; Czech: tělesná stráž, bodyguard, osobní strážce; Danish: livvagt; Dutch: [[lijfwacht]], [[lijfgarde]], [[persoonsbeveiliger]], [[bodyguard]]; Esperanto: korpogardisto, kapogardisto sg; Estonian: turvamees, ihukaitsja; Faroese: lívverji; Finnish: turvamies, henkivartija; French: [[garde du corps]]; Galician: gardacostas; Georgian: მცველი, პირადი მცველი; German: [[Leibwächter]], [[Bodyguard]], [[Personenschützer]]; Greek: [[σωματοφύλακας]]; Ancient Greek: [[σωματοφύλαξ]], [[δορυφόρος]]; Hebrew: שׁוֹמֵר רֹאשׁ‎, שׁוֹמֶרֶת רֹאשׁ‎; Hindi: अंगरक्षक, बॉडीगार्ड; Hungarian: testőr; Ido: korpogardisto; Italian: [[guardia del corpo]]; Japanese: ボディーガード, 侍衛, 親衛兵, 用心棒, 警護, 保鏢, 衛士; Karelian: henkivarteiččija; Khmer: អង្គរក្ស; Korean: 보디가드, 경호원(警護員); Lao: ອົງຄະລັກ; Latin: [[stipator]], [[satelles]], [[custos corporis]]; Macedonian: телохранител; Malay: pengawal peribadi, pengawal; Malayalam: അംഗരക്ഷകൻ; Maori: poutiriao; Navajo: aa áhályáanii; Norwegian Bokmål: livvakt; Nynorsk: livvakt; Persian: محافظ شخصی‎, محافظ‎; Polish: ochroniarz, ochrona; Portuguese: [[guarda-costas]]; Romanian: gardă de corp, bodyguard, gardă personală; Russian: [[телохранитель]], [[охранник]], [[охрана]]; Serbo-Croatian Cyrillic: телохранитељ, тјелохранитељ; Roman: telohranitelj, tjelohranitelj; Slovak: osobný strážca, bodyguard; Slovene: telesni stražar, stražar; Spanish: [[escolta]], [[guardaespaldas]], [[espaldero]]; Swedish: livvakt; Tajik: муҳофиз; Telugu: అంగరక్షకుడు; Thai: องครักษ์; Turkish: özlük muhafızı, koruma; Ukrainian: тілоохоронець, охорона, охоронець; Urdu: محافظ‎, باڈی گارڈ‎; Uzbek: shaxsiy soqchi
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[satelles]]'', [[attendant]], [[guard]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.56.2/ 6.56.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.57.1/ 6.57.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%206.57.4/ 6.57.4].
}}