View source for εἰρήνη

{{LSJ1
|Full diacritics=εἰρήνη
|Medium diacritics=εἰρήνη
|Low diacritics=ειρήνη
|Capitals=ΕΙΡΗΝΗ
|Transliteration A=eirḗnē
|Transliteration B=eirēnē
|Transliteration C=eirini
|Beta Code=ei)rh/nh
|Definition=(v. infr.), ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[peace]], Od.24.486, etc.; [[ἐπ' εἰρήνης]] = [[in time of peace]], Il.2.797; ἔθηκε πᾶσιν εἰ. φίλοις [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''769; <b class="b3">εἰρήνη τἀκεῖθεν τέκνοις</b> on that side they have [[peace]], have naught to [[fear]], E.''Med.''1004; <b class="b3">εἰρήνη γίγνεται</b> [[peace]] is made, [[Herodotus|Hdt.]]1.74: hence later, a [[peace]], [[treaty of peace]], <b class="b3">ἡ βασιλέως εἰρήνη</b> ''IG''22.103.24, etc.; <b class="b3">εἰρήνην ποιεῖν Ἀρμενίοις καὶ Χαλδαίοις</b> make [[peace]] between... [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.2.12; εἰρήνην ποιεῖσθαι And.3.8, Aeschin. 2.77; <b class="b3">εἰρήνην κατεργάζεσθαι, εἰρήνην πράττειν</b>, And.3.8,17; διαπράξασθαι X.''HG'' 6.3.4; <b class="b3">εἰρήνης δεῖσθαι</b> ib.2.2.13; <b class="b3">εἰρήνην δέχεσθαι</b> to [[accept]] [[peace]], ib. 22; λαβεῖν And.3.7; [[εἰρήνην ἄγειν]] = [[keep peace]], [[be at peace]], [[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''386, etc.; πρὸς ἀλλήλους [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 465b; [[εἰρήνην ἄγειν]] ([[varia lectio|v.l.]] [[εἰρήνην ἔχειν]]) [[enjoy]] [[peace]], X.''An.''2.6.6; [[λύειν]] [[break]] [[peace]], D.18.71; <b class="b3">πολλὴ εἰρήνη τινὸς γίγνεται</b> [[profound]] [[peace]], Pl. ''R.''329c; <b class="b3">ἐν εἰρήνῃ λέγειν, τὸν βίον διάγειν</b>, Id.''Smp.''189b, ''R.''372d; <b class="b3">πόλεμον εἰρήνης χάριν [αἱρεῖσθαι]</b> [[Aristotle|Arist.]]''[[Politica|Pol.]]''1333a35; <b class="b3">εἰρήνης ἄρξας</b>, = [[εἰρηναρχήσας]], ''IGRom.''3.784, cf. 452.<br><span class="bld">II</span> [[the goddess of peace]], [[daughter]] of [[Zeus]] and [[Themis]], Hes.''Th.''902, cf. Pi.''O.''13.7, B.''Fr.''3.1, ''IG''3.170, Plu.''Cim.''13, etc.<br><span class="bld">III</span> Pythagorean name for [[three]], Theol.Ar. 16; for [[six]], ib.37.<br><span class="bld">IV</span> Hebraism in LXX, <b class="b3">ἐρωτῆσαί τινα εἰς εἰρήνην</b> [[greet]] a person, inquire after their [[health]], ''Jd.''18.15, ''1 Ki.''17.22; <b class="b3">ἐρ. τινὰ τὰ εἰς εἰρήνην</b>. ib.10.4; so [[ἐπερωτᾶν]] εἰς εἰρήνην τοῦ πολέμου ''2 Ki.''11.7; in salutations, <b class="b3">εἰ. σοι</b>; ''4 Ki.''4.26, cf. ''Ev.Luc.''24.36, al.; εἰ. ἡ εἴσοδός σου ''3 Ki.''2.13. (ϝειράνα ''IG''5(1).1509 (Sparta, iv B. C., dub.); [[ἰράνα]] ib.4.917 (Epid.), 12(3).29.12 (Telos); cf. Boeot. <b class="b3">πολέμω καἰράνας</b> ib.7.2407, but Cret. [[πολέμω]] χ[ἰ]ρήνας ''GDI''5018.5; [[εἰρήνα]] Pi.l.c., B.l.c., ''SIG''241.80 (Delph., iv B. C.), later εἰράνα ''IG''5(1).935.14 (ii B. C.).)
}}
{{DGE
|dgtxt=-ης, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> [[εἰρήνα]] B.<i>Fr</i>.4.61, <i>CID</i> 2.31.71 (IV a.C.), <i>ICr</i>.1.8.9.18 (Cnoso II a.C.); [[ϝειρήνα]] <i>Lyr.Adesp</i>.127; [[εἰράνα]] Tim.15.240, <i>IEpir.App</i>.3.6 (Dodona IV a.C.), <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.49.12 (Epidauro IV/III a.C.), Eccelus 78.3, <i>IO</i> 39.24 (III/II a.C.); [[ἰράνα]] <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.47.6 (Epidauro IV a.C.), <i>SEG</i> 34.355.9 (Leuctra IV a.C.), <i>IG</i> 5(2).510.2 (Tisoa III/II a.C.), <i>FD</i> 1.315.4 (IV a.C.); [[ἰρήνα]] Alcm.1.91, <i>Schwyzer</i> 278 (V a.C.); [[ἰρείνα]] <i>IG</i> 9(2).513.5 (Larisa III a.C.); [[hιρε̄́να]] <i>SEG</i> 23.415 (Feras V a.C.); [[hιράνα]] <i>SEG</i> 26.461.2 (Esparta V a.C.); [[ἱρήνα]] <i>ICr</i>.4.184a.7, 186B.5 (ambas Gortina II a.C.)<br /><b class="num">• Morfología:</b> [dud., quizá dat. c. decl. atem. ἴρɛ̄νι <i>IPamph</i>.3.7 (IV a.C.)]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b> [[paz]], [[estado de paz]]<br /><b class="num">a)</b> como estado [[duradero]], frec. op. [[πόλεμος]] ‘[[guerra]]’ entre pueblos, ciu., estados o gener. ἐπ' εἰρήνης = <i>en tiempo de paz</i>, <i>Il</i>.2.797, πολέμου κρεῖσσον εἰ. βροτοῖς E.<i>Supp</i>.488, cf. Hdt.1.87, ὁ θεὸς [[ἡμέρη]] [[εὐφρόνη]] ... [[πόλεμος]] εἰ. Heraclit.B 67, [[χάριν]] εἰρήνης τὰ πολέμου νομοθετεῖν Pl.<i>Lg</i>.628d, διῄρηται δὲ καὶ [[πᾶς]] ὁ [[βίος]] εἰς ἀσχολίαν καὶ εἰς σχολὴν καὶ πόλεμον καὶ εἰρήνην Arist.<i>Pol</i>.1333<sup>a</sup>32, cf. 35, ἐν εἰρήνῃ γεωργεῖν, ἐν πολέμῳ δὲ λοχίζεσθαι Agatharch.<i>Fr.Hist</i>.17, cf. Aen.Tact.3.4, εἰ. [[ἡσυχία]] ἐπ' ἔχθρας πολεμικάς Pl.<i>Def</i>.413a<br /><b class="num">•</b> frec. en inscr., esp. en tratados εἰρήναν [[εἶμεν]] καὶ [[φιλίαν]] ποτ' ἀλλάλους <i>IG</i> 9<sup>2</sup>.3.3 (Termo III a.C.), cf. <i>SEG</i> 26.461.2 (Esparta V a.C.), [[εἶναι]] εἰς ... εἰς ἅπαντα τὸν χρόνον εἰρήνην καὶ [[φιλίαν]] Μάγνησι καὶ Μιλησίοις <i>Milet</i> 1(3).148.28 (II a.C.), εἰρήναν ἄγειν ποτ' αὐτούς <i>ICr</i>.1.8.9.18 (Cnoso II a.C.), cf. Plb.4.52.5, I.<i>AI</i> 8.396, ἀτέλειαν [[εἶμεν]] πάντων καὶ ἀσυλίαν καὶ ἐν ἰράνᾳ καὶ ἐν πολέμῳ <i>IG</i> 4<sup>2</sup>.47.6 (Epidauro IV a.C.), cf. <i>SEG</i> 30.360.14 (Argos, heleníst.), δεδόσθαι δὲ αὀτῷ ... ἔσπλουν καὶ ἔκπλουν καὶ πολέμο καὶ εἰρήνης <i>SEG</i> 31.969.13 (Eritras IV a.C.), [[εἶμεν]] αὐτōι ... ἀσυλίαν κὴ πολέμω κὴ ἰράνας ἰώσας <i>SEG</i> 34.355.9 (Leuctra IV a.C.), [[ἦμεν]] δὲ αὐτοῖς εἴσπλουν καὶ ἔκπλουν εἰς Τῆλον ἀσυλὶ καὶ ἀσπονδὶ καὶ ἐμ πολέμῳ καὶ ἐν ἰράνᾳ <i>IG</i> 12(3).29.12 (Telos III a.C.), cf. <i>SEG</i> 30.990.17 (Delos IV/III a.C.), <i>IO</i> [[l.c.]], προστὰς τῶν κοινῶν καὶ ἐν εἰρήνᾳ καὶ ἐν πολέμῳ <i>IKnidos</i> 51.3 (I a.C.);<br /><b class="num">b)</b> como garantía de estabilidad política εἰ. θάλλουσα εὐνομίᾳ Tim.15.240, τὰς μὲν πόλεις ... εἰς εἰρήνην καὶ τὴν ἀρχαίαν εὐδαιμονίαν καταστῆσαι <i>IIl</i>.32.6 (III a.C.), τὰν δαμοκρατίαν καὶ τὰν εἰράναν ἐν τοῖς Ἀντιοχεῦσιν διαφυλάσσει <i>FD</i> 4.163.21 (III/II a.C.), [[τήν]] τε χώραν ἐν εἰρήνῃ διατετήρηκεν προπολεμῶν [[ὑπὲρ]] αὐτῆς πρὸς πολλὰ ἔθνη <i>OGI</i> 56.12 (Tanis III a.C.), cf. <i>Anadolu</i> 9.1965.38.50 (Teos III/II a.C.), <i>IIasos</i> 4.43 (II a.C.);<br /><b class="num">c)</b> como garantía de prosperidad (cf. tb. [[Εἰρήνη]] I 1): [[πλοῦτος]] δὲ καὶ εἰ. [[ἅλις]] [[ἔστω]] <i>Od</i>.24.486, εἰ. [[κουροτρόφος]] Hes.<i>Op</i>.228, τίκτει δέ τε θνατοῖσιν εἰ. μεγαλάνορα πλοῦτον B.l.c., cf. Thgn.885, [[πολλῇ]] δὲ καὶ ἀγλαοκάρπῳ εἰρήνῃ πλούτῳ τε ἔβρυε [[Θεσσαλία]] <i>CEG</i> 795.17 (Delfos IV a.C.), cf. <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.4786 (II d.C.), Ἀχιλλεῖ Ποντάρχῃ ... [[ὑπὲρ]] εἰρήνης καὶ πολυκαρπίας ... τῆς πόλεως <i>IPE</i> 1<sup>2</sup>.130.11 (Olbia), cf. <i>IM</i> 98.29 (II a.C.), [[Δηώ]], ... πλουτοδότειρα [[θεά]], ... εἰρήνῃ χαίρουσα Orph.<i>H</i>.40.4, cf. 14.13, Call.<i>Cer</i>.137, εἰρήνης ... περικαλλέα ἔργα Q.S.5.44;<br /><b class="num">d)</b> en el ámbito social, ref. a la concordia y bienestar cívico, esp. dispensados por magistrados, etc., op. [[στάσις]] Pl.<i>Lg</i>.628b, αἰτιώτατος τῆς καθ' [[ἡμᾶς]] εἰρήνης καὶ ὁμονοίας ἐγένετο <i>TAM</i> 3(1).7.15 (Termeso I a.C.), εἰς τὰν μεγίσταν εἰρήναν τὰ πράγματα κατέστασε <i>SEG</i> 28.1540.10 (Berenice I a.C.), ἀφ' οὗ ἁ εἰρήνα καὶ [[εὐετηρία]] ἐγένετο <i>Lindos</i> 347.4 (I a.C.), ἐπὶ τούτων ἦν [[ὑγεῖα]], εἰ. <i>SEG</i> 40.693.4 (Tenos II/III d.C.), cf. <i>IG</i> 12(5).906 (Tenos), [[μετὰ]] πάσης εἰρήνης καὶ εὐσεβείας τὴν ἀρχὴν ἐκτελέσαντα <i>OGI</i> 565.15 (Enoanda, imper.), cf. <i>TAM</i> 2.905.2E.8 (Rodiápolis II d.C.), εἰρήνην μεγάλην ὁ [[Καῖσαρ]] [[ἡμῖν]] δοκεῖ παρέχειν Arr.<i>Epict</i>.3.13.9, cf. 22.55, <i>Act.Ap</i>.24.2, ἡ τοῦ Σεβαστοῦ εἰ. <i>SIG</i> 799.1.8 (Cízico I d.C.), cf. <i>[[Gerasa]]</i> 45 (I d.C.), τῆς εἰρήνης [[πανταχοῦ]] πρυτανευομένης διὰ τὸν φόβον τῆς ἐξουσίας τοῦ ... ἄρχοντος <i>PLugd.Bat</i>.13.8.5 (V d.C.), cf. <i>PHeid</i>.inv.G 73.4 (II d.C.) en <i>Akt.XXI Pap.Kongr</i>.p.769, <i>PGoodsp.Cair</i>.15.4 (IV d.C.);<br /><b class="num">e)</b> en giros poét. y perífrasis para designar al irenarco εἰρήνης ἄρξας <i>IEryth</i>.228.4 (imper.), <i>TAM</i> 3(1).908.2 (Termeso, imper.), [[φύλαξ]] τῆς εἰρήνης Aristid.<i>Or</i>.50.72, ref. a otros magistrados: ὁ τῆς εἰρήνης τῆς ἐν Κιλικίᾳ προεστώς X.Eph.2.13.3, cf. 3.9.5, [[παραφύλαξ]] τῆς εἰρήνης <i>IEphesos</i> 1034.8 (II d.C.), [[προστάτης]] εἰρήνης ref. a un procurador imperial <i>TAM</i> 3(1).88.7 (Termeso, imper.), cf. <i>ISmyrna</i> 772.9 (II d.C.?);<br /><b class="num">f)</b> en Egipto dentro del n. de diversos funcionarios de policía: de la [[κώμη]], como liturgia munic. ὁ ἐπὶ τῆς εἰρήνης <i>PBodl</i>.19.7 (II d.C.), cf. <i>PAchm</i>.7.104 (II d.C.), οἱ ἐπὶ τῆς εἰρήνης <i>POxy</i>.2730.9 (IV d.C.), <i>SB</i> 9421.2 (III d.C.), [[δεκαδάρχης]] διακείμενος ἐπὶ τῆς εἰρήνης <i>SB</i> 10270.13 (III d.C.), [[ἐπιστάτης]] εἰρήνης κώμης <i>POxy</i>.64.2 (III/IV d.C.), cf. 1507.2 (III d.C.), en plu. ἐπιστάται εἰρήνης κώμης Μερμέθων <i>POxy</i>.3035.2 (III d.C.), cf. <i>SB</i> 11108.2 (III/IV d.C.)<br /><b class="num">•</b> del nomo [[δεκάδαρχος]] ἐπὶ εἰρήνης Ἡρακλεοπολ(ίτου) <i>PSI</i> 184.1, 222.1 (ambos III d.C.), cf. <i>PCair.Isidor</i>.130.1 (IV d.C.), [[ἐπόπτης]] εἰρήνης Ὀξυρυγχίτου <i>POxy</i>.991, 1559 (ambos IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[paz]], [[acuerdo de paz]]<br /><b class="num">a)</b> gener. como [[acuerdo]] o [[tratado de paz]] resultado de una negociación, gener. def. como acuerdo en pie de igualdad, op. [[σπονδαί]] ‘[[tratado]]’ impuesto por el vencedor, And.3.11, ἔθηκε πᾶσιν εἰρήνην φίλοις A.<i>Pers</i>.769, [[μᾶλλον]] τι ἔσπευσαν καὶ ἀμφότεροι εἰρήνην ἑωυτοῖσι [[γενέσθαι]] Hdt.1.74, ἔδοξε τοῖς Ἰτανίοις καὶ τοῖς Πραισίοις [[θέσθαι]] εἰρήναν <i>ICr</i>.3.4.9.62 (Itano II a.C.), cf. 3.3.3B.9 (Hierapitna II a.C.), [[ἐπεὶ]] ἁ εἰρήνα ἐγένετο = <i>una vez concluida la paz</i>, <i>CID</i> [[l.c.]], [[ἴστε]] [[οὖν]] συντετελεσμένας τὰς διαλύσεις καὶ τὴν εἰρήνην γεγενημένην <i>OGI</i> 5.52 (Escépsis IV a.C.), ἡ γενομένη εἰ. τοῖς Ἕλλησι πρὸς Ἀρταξέρξην [[Diodorus Siculus|D.S.]]14.117, cf. Plu.<i>Art</i>.21, ἐμμενεῖν ἐν τῇ εἰρήνῃ ἣν κατέπεμψε [[βασιλεύς]] X.<i>HG</i> 5.1.35, cf. 36, τὴν εἰρήνην ... ἣν Ἀθηναῖοι [[οὐκ]] ἐδέξαντο Philoch.149a, cf. X.<i>HG</i> 2.2.22, πρὸς οὓς εἰ. [[μέν]] ἐστιν [[ἔγγραπτος]] Ῥωμαίοις = <i>(pueblos) con los cuales los romanos tienen un tratado de paz por escrito</i> Plb.3.24.6, εἰρήνην βουλόμενος ποιῆσαι Ἀρμενίοις καὶ Χαλδαίοις = <i>queriendo (Ciro) establecer la paz entre armenios y caldeos</i> X.<i>Cyr</i>.3.2.12, cf. Plb.4.15.9, ἐποίησα εἰρήνην μετ' αὐτῶν (τῶν Βλεμύων) <i>OGI</i> 201.7 (Talmis V d.C.), cf. <i>IPh</i>.181.3 (III d.C.), τὴν εἰρήνην ἐποιησάμεθα, ἣν [[ἡμῖν]] [[Νικίας]] ... κατηργάσατο And.3.8, cf. X.<i>HG</i> 6.3.5, Aeschin.2.77, πόλεμον δὲ καὶ εἰρήνην μὴ [[ἐξεῖναι]] Κορκυραίοις ποιήσασθαι [[ἄνευ]] Ἀθηναίων <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.97.11 (IV a.C.), τῇ βασιλέως εἰρήνῃ, ἣν ἐποήσαντο Ἀθηναῖοι καὶ Λακεδαιμόνιοι <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.103.24 (IV a.C.), πρὸς ... Κάσανδρον εἰρήνην ἐποιήσατο [[Diodorus Siculus|D.S.]]20.37, διεπραξάμην καὶ [[ὑμῖν]] καὶ [[ἡμῖν]] εἰρήνην X.<i>HG</i> 6.3.4, εἰρήνης δεῖσθαι X.<i>HG</i> 2.2.13, λύειν τὴν εἰρήνην = <i>violar la paz</i> D.18.71, [[ἕως]] ἡ εἰ. συνετελέσθη <i>SEG</i> 28.60.40 (Atenas III a.C.), cf. Plb.4.3.8, εἰρήνην συνθέσθαι πρὸς τοὺς Ἕλληνας [[Diodorus Siculus|D.S.]]12.4, τὴν εἰρήνην Ἀθηναῖοι τε καὶ Λακεδαιμόνιοι ... ὤμοσαν D.H.<i>Lys</i>.12.5, πρεσβείαν ἀποστείλας ἐρωτᾷ τὰ πρὸς εἰρήνην <i>Eu.Luc</i>.14.32, ἐς τὸν Σκιπίωνα περὶ εἰρήνης ἐπρεσβεύοντο App.<i>Pun</i>.31, [[δίδομεν]] [[ὑμῖν]] τὴν εἰρήνην App.<i>Pun</i>.54, εἰρήνην σπένδεσθαι Polyaen.4.6.20;<br /><b class="num">b)</b> κοινὴ [[εἰρήνη]] [[paz común]], [[paz general]] como ideal panhelénico de la diplomacia griega en el s. IV a.C. <i>SIG</i> 182.2, 5 (Argos IV a.C.), And.3.17, D.17.2, [[Diodorus Siculus|D.S.]]15.76, 16.60, Plu.<i>Phoc</i>.16.<br /><b class="num">3</b> [[paz]] interior, [[tranquilidad]] de espíritu ἐξ Ἁγησιχόρας δὲ νεάνιδες ἰρήνας ἐρατᾶς [[ἐπέβαν]] Alcm.l.c., ἐν εἰρήνῃ λέγειν = <i>hablar con tranquilidad</i> Pl.<i>Smp</i>.189b, [[οὕτω]] διάγοντες τὸν βίον ἐν εἰρήνῃ [[μετὰ]] ὑγιείας Pl.<i>R</i>.372d, cf. Luc.<i>Tox</i>.36, τῶν γε τοιούτων ἐν τῷ γήρᾳ πολλὴ εἰ. γίγνεται καὶ [[ἐλευθερία]] Pl.<i>R</i>.329c, [[τᾶς]] ὅλας ψυχᾶς Eccelus [[l.c.]], [[γαλήνη]] καὶ εἰ. βίου Ph.2.427, cf. 1.689, πάντα εἰρήνης μεστά, πάντα ἀταραξίας Arr.<i>Epict</i>.3.13.13<br /><b class="num">•</b> entre ciertas especies animales οὐ μὴν ἄρχονται μάχης (οἱ κύκνοι), ἀλλὰ τὴν εἰρήνην στέργουσι D.P.<i>Au</i>.2.20.<br /><b class="num">II</b> jud.-crist.<br /><b class="num">1</b> [[paz]] como [[seguridad]], [[tranquilidad]], [[bienestar]] εἰ. καὶ [[ἡσυχία]] de un territorio, [[LXX]] 1<i>Pa</i>.4.40, ἡσυχάζοντες ἐν ἡσυχίᾳ καὶ οἰκοῦντες ἐπ' εἰρήνης [[LXX]] <i>Ez</i>.38.11, [[ἦσαν]] γεωργοῦντες τὴν γῆν αὐτῶν μετ' εἰρήνης [[LXX]] 1<i>Ma</i>.14.8, εἰς εἰρήνην Ιωαβ καὶ εἰς εἰρήνην τοῦ λαοῦ καὶ εἰς εἰρήνην τοῦ πολέμου = <i>por la salud de Joab, por el estado de la hueste y por la marcha de la guerra</i> [[LXX]] 2<i>Re</i>.11.7, ἐν εἰρήνῃ ἐστὶν τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ = <i>cuanto posee se encuentra a salvo</i>, <i>Eu.Luc</i>.11.21, ἐξ ἀλληλενγύης τῇ εἰρήνῃ τοῦ αὐτοῦ Ἀμουλοῦ = <i>como garantía mutua para seguridad del mismo Amulo</i>, <i>SB</i> 7667.4 (IV d.C.).<br /><b class="num">2</b> c. valor relig. [[paz]] como don de Dios y promesa de salvación κύριε ὁ θεὸς [[ἡμῶν]], εἰρήνην δὸς [[ἡμῖν]] [[LXX]] <i>Is</i>.26.12, cf. <i>Nu</i>.6.26, 1<i>Ep.Clem</i>.60.4, τῇ ὁδῷ τοῦ θεοῦ εἰ ἐπορεύθης, κατῴκεις ἂν ἐν εἰρήνῃ τὸν αἰῶνα [[LXX]] <i>Ba</i>.3.13, εἰ. πολλὴ τοῖς ἀγαπῶσιν τὸν νόμον [[σου]] [[LXX]] <i>Ps</i>.118.165, ὁδὸς εἰρήνης = <i>la senda de la paz</i>, <i>Eu.Luc</i>.1.79, [[δόξα]] ἐν ὑψίστοις θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰ. ἐν ἀνθρώποις εὐδοκίας = <i>gloria a Dios en las alturas y paz en la tierra a los hombres de su agrado</i>, <i>Eu.Luc</i>.2.14, εὐαγγελίζεσθαι εἰρήνην = <i>[[anunciar]] la buena nueva de la [[paz]]</i>, <i>Act.Ap</i>.10.36, cf. <i>Ep.Eph</i>.6.15, ὁ θεὸς τῆς εἰρήνης <i>Ep.Rom</i>.15.33, 2<i>Ep.Thess</i>.3.16, <i>PLond</i>.1923.22 (IV d.C.), ἡ [[ὄντως]] εἰ. παρὰ τοῦ Θεοῦ Chrys.M.61.14<br /><b class="num">•</b> c. valor de bendición o concordia fraterna, frec. en saludos o despedidas πορεύεσθε εἰς εἰρήνην = <i>marchad en paz</i> [[LXX]] <i>Id</i>.18.6, cf. <i>Act.Ap</i>.16.36, <i>Eu.Luc</i>.8.48, ὕπαγε εἰς εἰρήνην καὶ [[ἴσθι]] [[ὑγιὴς]] ἀπὸ τῆς μάστιγός [[σου]] = <i>vete en paz y queda sana de tu [[achaque]]</i>, <i>Eu.Marc</i>.5.34, εἰ. ἡ εἴσοδός [[σου]]; = <i>¿es en son de paz tu venida?</i> [[LXX]] 3<i>Re</i>.2.13, cf. <i>SEG</i> 37.1515 (Palestina V d.C.), εἰ. [[σοι]] [[LXX]] <i>Id</i>.6.23, εἰ. [[ὑμῖν]] = <i>la paz sea con vosotros</i>, <i>Eu.Luc</i>.24.36, [[χάρις]] [[ὑμῖν]] καὶ εἰ. ἀπὸ θεοῦ = <i>gracias a vosotros y paz de parte de dios</i>, <i>Ep.Rom</i>.1.7, ἀπελύθησαν μετ' εἰρήνης ἀπὸ τῶν ἀδελφῶν = <i>se despidieron en paz de los hermanos</i>, <i>Act.Ap</i>.15.33, [[πολλά]] σε ἀσπάζεται ... ἐν εἰρήνῃ <i>POxy</i>.2156.23 (IV/V d.C.)<br /><b class="num">•</b> otorgada por Cristo ἡ εἰ. τοῦ Χριστοῦ βραβευέτω ἐν ταῖς καρδίαις [[ὑμῶν]] = <i>que la paz de Cristo reine en vuestros corazones</i>, <i>Ep.Col</i>.3.15, cf. <i>A.Xanthipp</i>.28, Ath.Al.<i>Inc</i>.52, <i>IG</i> 10(2).2.152.3 (V/VI d.C.)<br /><b class="num">•</b> como signo distintivo adoptado por los cristianos ἀγάπης τέκνα καὶ εἰρήνης <i>Ep.Barn</i>.21.9, cf. Basil.M.29.305B, οἱ τῆς εἰρήνης παῖδες de los fieles maniqueos, Manes 67.4<br /><b class="num">•</b> originada en o rel. c. otras virtudes crist. ἐὰν γὰρ σπουδάσωμεν ἀγαθοποιεῖν, διώξεται [[ἡμᾶς]] εἰ. 2<i>Ep.Clem</i>.10.2, τί [[ἄλλο]] (ἐστιν ἡ εἰ. ἢ ἀγαπητική [[τις]] πρὸς τὸ ὁμόφυλον [[συνδιάθεσις]] Gr.Nyss.<i>Beat</i>.154.8, cf. Chrys.M.62.174, [[οὐκ]] [[ἔνι]] εἰρήνην [[εἶναι]], μὴ [[πρότερον]] ἀρετῆς κατορθωθείσης Chrys.M.62.73, εἰ. γεώργιόν ἐστιν ἀληθείας, καὶ ἀμπελὼν δικαιοσύνης, καὶ ποταμὸς εὐσεβείας Seuerian.<i>Pac</i>.6 (p.22.29)<br /><b class="num">•</b> ref. a la comunidad crist. ἡ μὲν [[οὖν]] [[ἐκκλησία]] καθ' ὅλης τῆς Ἰουδαίας ... εἶχεν εἰρήνην <i>Act.Ap</i>.9.31, εἰ. δὲ [[γαληνός]] ἐστιν ἡ τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησία <i>Const.App</i>.2.20.10, χείμαρρον ἀπωλείας κατὰ τῆς ἐκκλησιαστικῆς εἰρήνης εἰργάσαντο op. a la [[herejía]] y el [[cisma]], Pall.<i>V.Chrys</i>.4.98, cf. Ath.Al.<i>H.Ar</i>.36.2, ὁμολογῶ γὰρ [[ὑμῖν]] τὰ [[γενόμενα]] [[οὐκ]] εἰρήνης, ἀλλὰ σχίσματος προφάσεις εἰσίν Ath.Al.<i>Apol.Sec</i>.32.4<br /><b class="num">•</b> en la [[liturgia]] ἡ εἰ. τοῦ Θεοῦ εἴη [[μετὰ]] πάντων [[ὑμῶν]] <i>Const.App</i>.8.13.1, ἀπολύεσθε ἐν εἰρήνῃ = <i>podéis ir en paz</i>, <i>Const.App</i>.8.15.10, del ósculo de la paz [[μετὰ]] τὸ τοὺς πρεσβυτέρους [[δοῦναι]] τῷ ἐπισκόπῳ τὴν εἰρήνην, [[τότε]] τοὺς λαϊκοὺς τὴν εἰρήνην διδόναι <i>CLaod</i>.(343-381) <i>Can</i>.19, [[πῶς]] δίδως εἰρήνην, πολέμου γέμοντι στόματι; Chrys.M.60.608, ref. al beso dado antes de la ordenación δοὺς εἰρήνην χειροτονεῖ αὐτὸν διάκονον <i>Dial.Tim.et Aquil</i>.138ue.<br /><b class="num">•</b> en cartas crist. τῆς εἰρήνης γράμματα Ath.Al.<i>H.Ar</i>.25.5, τὴν θυγατέραν [[ἡμῶν]] Γερμανίαν, ἐπικουρίας δεομένην, παραγινομένην πρὸς [[ὑμᾶς]] προσδέξασθε ἐν εἰρήνῃ <i>POxy</i>.3857.9 (IV d.C.), cf. <i>PAlex</i>.29.8 (III/IV d.C.), <i>POxy</i>.2785.6 (IV d.C.), αὐτὸν συνάγεσθαι ἐν εἰρήνῃ <i>PSarischouli</i> 11.8 (IV d.C.), cf. <i>POxy</i>.1162.9 (IV d.C.)<br /><b class="num">•</b> en fórmulas funerar. crist.: εἰ. [[αὐτῷ]] = <i>la paz con él</i>, <i>IPorto</i> 74 (crist.), ἐν εἰρήνῃ ἡ [[ψυχή]] [[σου]] <i>TAM</i> 4(1).357 (Nicomedia, crist.), cf. <i>IGChOcc</i>.576 (Roma), ἦλθε ἐν εἰρήνῃ <i>SEG</i> 33.764 (Italia IV d.C.), ἐν εἰρήνῃ ἐπαύσατο <i>SEG</i> 33.491 (Salona V d.C.), judías: [[ἐνθάδε]] κεῖται Μαρτίνα· ἐν εἰρήνῃ ἡ [[κοίμησις]] αὐτῆς <i>IPorto</i> 87 (imper.), cf. <i>JIWEur</i>.2.3 (Roma III/IV d.C.), 1.95 (Venosa IV/V d.C.), en un epitafio montanista [[ἐνθάδε]] κατάκειται Φράνκι&lt;ος&gt; χρηστιανὸς πνευματικὸς ... εἰ. [[σοι]] <i>SEG</i> 15.627 (Clusium IV d.C.).<br /><b class="num">III</b> otro n. del número tres <i>Theol.Ar</i>.16<br /><b class="num">•</b> [[del número seis]] <i>Theol.Ar</i>.37.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá prést. para un [[concepto]] no [[familiar]] a los ide. (cf. la falta de correspondencia entre alem. <i>[[Friede]]</i>, lat. <i>[[pax]]</i>, rus. <i>mir</i>, etc.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0735.png Seite 735]] ἡ ([[εἴρω]]), dor. εἰράνα, böot. [[ἰράνα]], der [[Friede]], die Friedenszeit, Hom. u. Folgde überall; ἐπ' εἰρήνης Il. 2, 797; εἰρήνην ποιεῖν Ἀρμενίοις καὶ Χαλδαίοις, Frieden stiften zwischen den Armeniern u. Chaldäern, Xen. Cyr. 3, 2, 12; εἰρήνην ποιεῖσθαι, (für sich) Frieden machen, Aesch. 2, 77; εἰρήνης γενομένης, als Friede geworden, Plat. u. A.; auch πράττειν, κατεργάζεσθαι, zu Stande bringen, Dem.; διαπράττεσθαι, Xen. Hell. 2, 2, 13; εἰρήνην ἄγειν, Frieden halten, πρὸς ἀλλήλους Plat. Polit. 307 e; Rep. V, 465 b; τινί, Ar. Av. 386; εἰρήνην ἔχειν, Xen. An. 2, 6, 6; von σπονδαί unterschieden, Andoc. 3, 11; πολλὴ [[εἰρήνη]], tiefer Frieden, Xen. Übertr., [[Ruhe]], τῶν τοιούτων ἐν γήρᾳ πολλὴ [[εἰρήνη]] γίγνεται καὶ [[ἐλευθερία]] Plat. Rep. I, 329 c; ἐν εἰρήνῃ λέγειν, ruhig sagen, Conv. 189 b. – Personificirt, die [[Friedensgöttinn]], Tochter des Zeus u. der Themis, Hes. Th. 902. S. nom. propr.
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />paix : ἐπ' εἰρήνης IL en paix ; εἰρήνην ποιεῖσθαι ESCHN, διαπράττεσθαι XÉN conclure la paix ; εἰρήνην ἔχειν XÉN être en paix ; <i>au sens mor.</i> [[paix]], [[calme de l'âme]], [[de l'esprit]].<br />'''Étymologie:''' DELG prob. emprunt préhell.
}}
{{elru
|elrutext='''εἰρήνη:''' поэт. [[εἰρήνα]], дор. [[εἰράνα]] (ρᾱ) ἡ [[мир]], [[мирная жизнь]] (περὶ πολέμου καὶ εἰρήνης συμβουλεύειν Arst.): εἰρήνην ἔχειν Xen., Plut. вести мирную жизнь; εἰρήνην ἄγειν πρός τινα Xen., Plat. жить в мире с кем-л.; ἐπ᾽ εἰρήνης Hom. в мирное время; ἐν εἰρήνῃ Plat. мирно, спокойно; εἰρήνην ποιεῖν τινι [[καί]] τινι Xen. мирить кого-л. с кем-л.; εἰρήνην διαπράττεσθαι Xen., ποιεῖσθαι Aeschin., κατεργάζεσθαι или πράττειν Dem. заключать мир.
}}
{{ls
|lstext='''εἰρήνη''': ἡ, ἡ [[εἰρήνη]], καρὸς εἰρήνης, Ὁμ., κλ. (Περὶ τῆς διαφορᾶς αὐτῆς ἀπὸ τῶν σπονδῶν ἴδε Ἀνδοκ. 24. 40)· ἐπ’ εἰρήνης, ἐν καιρῷ εἰρήνης, Ἰλ. Β. 797· ἔθηκε πᾶσιν εἰρήνην φίλοις Αἰσχύλ. Πέρσ. 769· [[εἰρήνη]] δὲ τἀκεῖθεν τέκνοις, τὰ ἐξ ἐκείνου τοῦ μέρους ἔχουσιν εἰρηνικῶς τοῖς τέκνοις, [[ὥστε]] οὐδὲν πρέπει νὰ φοβῶνται, Ε’θρ. Μήδ. 1004· φράσεις ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ: [[εἰρήνη]] γίγνεται Ἡρόδ. 1. 74· εἰρήνην ποιεῖν Ἀρμενίοις καὶ Χαλδαίοις, μεταξὺ Ἀρμ. καὶ Χαλδ., Ξεν. Κύρ. 3. 2, 12· εἰρήνην ποιεῖσθαι Αἰσχίν. 38. 12· εἰρ. κατεργάζεσθαι, πράττειν, Ἀνδοκ. 24. 26, 25. 30· διαπράττεσθαι Ξεν. Ἑλλ. 6. 3, 4· εἰρήνης δεῖσθαι, [[αὐτόθι]] 2. 2, 13· εἰρήνην δέχεσθαι, συχνὰ παρὰ Ξεν.· λαβεῖν Ἀνδοκ. 24. 18· εἰρ. ἄγειν, [[εἶναι]], διάγειν ἐν εἰρήνῃ τινὶ [[πρός]] τινα μετά τινος, Ἀριστοφ. Ὄρν. 386· [[πρός]] τινα Πλάτ. Πολ. 465Β· εἰρ. ἔχειν, ἀπολαύειν εἰρήνης, Ξεν. Ἀν. 2. 6, 6· λύειν, διαλύειν, Δημ. 248. 21· πολλὴ [[εἰρήνη]], [[μεγάλη]], Πλάτ. Πολ. 329C· ἐν εἰρήνῃ, εἰρηνικῶς, ὁ αὐτ. Συμπ. 189Β, Πολ. 372D· πόλεμον εἰρήνης [[χάριν]] αἱρεῖσθαι Ἀριστ. Πολ. 7. 14, 13. ΙΙ. ἡ θεὰ Εἰρήνη, [[θυγάτηρ]] τοῦ Διὸς καὶ τῆς Θέμιδος, Ἡσ. Θ. 902· λατρευομένη ἐν Ἀθήναις ἀπὸ τοῦ 449 π. Χρ., Πλούτ. Κίμ. 13. (Εἶναι ἀμφίβολον ἂν παράγεται ἐκ τοῦ [[εἴρω]] (sero), [[συνδέω]], [[συνάπτω]], ἢ τοῦ [[εἴρω]], [[λέγω]]).
}}
{{Autenrieth
|auten=([[εἴρηται]]): [[peace]]; ἐπ· εἰρήνης, ‘in [[time]] of [[peace]].’
}}
{{StrongGR
|strgr=[[probably]] from a [[primary]] [[verb]] eiro (to [[join]]); [[peace]] ([[literally]] or [[figuratively]]); by [[implication]], [[prosperity]]: [[one]], [[peace]], [[quietness]], [[rest]], + [[set]] at [[one]] [[again]].
}}
{{Thayer
|txtha=εἰρήνης, ἡ ([[apparently]] from [[εἴρω]], to [[join]]; (others from [[εἴρω]] equivalent to [[λέγω]]; Etym. Magn. 803,41; Vanicek, p. 892; Lob. Path. Proleg., p. 194; Benfey, Wurzellex. ii., p. 7)), the Sept. [[chiefly]] for שָׁלום; (from Homer down); [[peace]], i. e.<br /><b class="num">1.</b> a [[state]] of [[national]] [[tranquility]]; [[exemption]] from the [[rage]] and [[havoc]] of [[war]]: [[πολλή]] [[εἰρήνη]], τά (WH [[text]] omits τά) [[πρός]] εἰρήνην, things [[that]] [[look]] toward [[peace]], as an [[armistice]], conditions for the [[restoration]] of [[peace]] αἰτεῖσθαι εἰρήνην, ἔχειν εἰρήνην, of the [[church]] [[free]] from persecutions, [[peace]] [[between]] individuals, i. e. [[harmony]], [[concord]]: Buttmann, 125 (109)); ἐν [[εἰρήνη]], [[where]] [[harmony]] prevails, in a [[peaceful]] [[mind]], [[ὁδός]] εἰρήνης, [[way]] [[leading]] to [[peace]], a [[course]] of [[life]] promoting [[harmony]], μετ' εἰρήνης, in a [[mild]] and [[friendly]] [[spirit]], ποιεῖν εἰρήνην, to [[promote]] [[concord]], ζητεῖν, διώκειν, [[μετά]] πάντων added, τά τῆς εἰρήνης διώκειν, Buttmann, 95 (83); Winer's Grammar, 109 (103 f)). Specifically, [[good]] [[order]], opposed to [[ἀκαταστασία]], שָׁלום, [[security]], [[safety]], [[prosperity]], felicity, ([[because]] [[peace]] and [[harmony]] [[make]] and [[keep]] things [[safe]] and [[prosperous]]): [[εἰρήνη]] [[καί]] [[ἀσφάλεια]], opposed to [[ὄλεθρος]], ἐν [[εἰρήνη]] ἐστι τά [[ὑπάρχοντα]], αὐτοῦ, his [[goods]] are [[secure]] from [[hostile]] [[attack]], ὕπαγε εἰς εἰρήνην, πορεύου εἰς εἰρήνην לְשָׁלום לֵך [[depart]] [[into]] a [[place]] or [[state]] of [[peace]]; (cf. Buttmann, 184 (160))); πορεύεσθαι ἐν [[εἰρήνη]], ὑπάγετε ἐν [[εἰρήνη]], go in [[peace]], i. e. [[may]] [[happiness]] [[attend]] [[you]]; ἀπολύειν τινα μετ' εἰρήνης, to [[dismiss]] [[one]] [[with]] [[good]] wishes, ἐν [[εἰρήνη]], [[with]] my [[wish]] [[fulfilled]], and [[therefore]] [[happy]], [[ἀπολύω]], 2a.); προπέμπειν τινα ἐν [[εἰρήνη]] [[free]] from [[danger]], [[safe]], לְך שָׁלום ([[εἰρήνη]] τῷ οἴκῳ [[τούτῳ]], [[let]] [[peace]], [[blessedness]], [[come]] to [[this]] [[household]], [[υἱός]] εἰρήνης, [[worthy]] of [[peace]] (cf. Winer's Grammar, § 34,3 N. 2; Buttmann, 161 f (141)), ἐλθέτω ἡ [[εἰρήνη]] ἐπ' αὐτόν, [[let]] the [[peace]] [[which]] ye [[wish]] it [[come]] [[upon]] it, i. e. be its [[lot]], ἐπαναπαήσεται ἡ [[εἰρήνη]] [[ὑμῶν]] ἐπ' αὐτόν, ἡ [[εἰρήνη]] [[ὑμῶν]] [[πρός]] [[ὑμᾶς]] ἐπιστραφήτω, [[let]] [[your]] [[peace]] [[return]] to [[you]], [[because]] it could [[not]] [[rest]] [[upon]] it, i. e. [[let]] it be [[just]] as if ye had [[not]] uttered the [[wish]], the Messiah's [[peace]]: [[ὁδός]] εἰρήνης, the [[way]] [[that]] leads to [[peace]] ([[salvation]]), εἰρήνης ἐν οὐρανῷ, [[peace]], [[salvation]], is [[prepared]] for us in [[heaven]], εὐαγγελίζεσθαι εἰρήνην, ἐν [[εἰρήνη]] [[namely]], ὄντες; is used of those [[who]], [[assured]] of [[salvation]], [[tranquilly]] [[await]] the [[return]] of Christ and the [[transformation]] of [[all]] things [[which]] [[will]] [[accompany]] [[that]] [[event]], πληροῦν πάσης ... εἰρήνης ἐν τῷ πιστεύειν, L marginal [[reading]] ἐν πιστεύειν [[εἰρήνη]])); ἔχειν ἐν Χριστῷ εἰρήνην (opposed to ἐν τῷ κόσμῳ θλῖψιν ἔχειν), ἔχειν εἰρήνην [[πρός]] [[τόν]] Θεόν, [[with]] God, [[εἰρήνη]] [[πρός]] τινα, [[Plato]], rep. 5, p. 465b.; cf. Diodorus 21,12; cf. Meyer on Romans, the [[passage]] cited; Winer's Grammar, 186 (175); 406 (379))); εὐαγγελίζεσθαι εἰρήνην, R G Tr marginal [[reading]] in brackets); τό [[εὐαγγέλιον]] τῆς εἰρήνης, εἰρήνην [[ἀφίημι]] κτλ., ἡ [[εἰρήνη]] τοῦ Χριστοῦ, [[which]] comes, from Christ, θεοῦ; τοῦ Θεοῦ, Winer's Grammar, 186 (175)). Comprehensively, of [[every]] [[kind]] of [[peace]] ([[blessing]]), [[yet]] [[with]] a [[predominance]] [[apparently]] of the [[notion]] of [[peace]] [[with]] God, [[εἰρήνη]] is used — in the salutations of Christ [[after]] his [[resurrection]], [[εἰρήνη]] [[ὑμῖν]] (לָכֶם שָׁלום, T omits; WH [[reject]] the [[clause]]); ὁ [[κύριος]] τῆς εἰρήνης, the Lord [[who]] is the [[author]] and promoter of [[peace]], ὁ Θεός τῆς εἰρήνης Herzog iv., p. 596f [[under]] the words Friede mit Gott; Weiss, Biblical Theol. d. [[NT|N.T.]] § 83b.; (Otto in the Jahrbb. [[fur]] deutsch. Theol. for 1867, p. 678ff; cf. Winer's Grammar, 549 (511)).<br /><b class="num">6.</b> of the [[blessed]] [[state]] of [[devout]] and [[upright]] men [[after]] [[death]] (Romans 2:10.
}}
{{grml
|mltxt=η (AM [[εἰρήνη]])<br /><b>1.</b> [[κατάσταση]] ηρεμίας και φιλικής σχέσης [[μεταξύ]] ατόμων, ομάδων, κρατών («οι τόποι επερνούσαν με ειρήνην», «εν [[καιρώ]] ειρήνης»)<br /><b>2.</b> [[συμφωνία]], [[συνθήκη]] για τον τερματισμό του πολέμου («η [[υπογραφή]] της ειρήνης [[μεταξύ]] δύο κρατών», «ποιήσαντες εἰρήνην μετὰ τῶν ἐν τῷ κάστρῳ», «εἰρήνην ποιεῖν Ἀρμενίοις καὶ Χαλδαίοις»)<br /><b>3.</b> [[γαλήνη]], [[ηρεμία]] (α. «ἔζησε ἐν εἰρήνῃ» β. «ἐν εἰρήνῃ» [[[συνήθως]] επιτάφια [[επιγραφή]]]<br />γ. «[[εἰρήνη]] καὶ [[ἔλεος]] [[παρά]] Θεοῦ»)<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[ἄγγελος]] εἰρήνης» — [[προστάτης]] [[άγγελος]] που παρέχει ψυχική [[γαλήνη]]<br /><b>2.</b> «Θεὸς εἰρήνης» — ο Θεός που διδάσκει τους ανθρώπους να έχουν [[ειρήνη]] [[μεταξύ]] τους<br /><b>3.</b> «λόγοι εἰρήνης» — συμφιλιωτικοί λόγοι<br /><b>4.</b> «εἰς ὁδὸν εἰρήνης» — [[συνήθης]] [[ευχή]] αποχαιρετισμού εκ μέρους επισκόπου, ηγουμένου, πρωθιερέα κ.λπ. [[προς]] κατώτερό του κληρικό ή [[προς]] λαϊκό·|
|<b>νεοελλ.</b> <b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «το [[δέντρο]] της ειρήνης» — η [[ελιά]]<br /><b>2.</b> «ρωμαϊκή [[ειρήνη]]» — η [[ειρήνη]] που επιβλήθηκε στους λαούς της Μεσογείου από τα ρωμαϊκά στρατεύματα [[κατά]] τους δύο πρώτους αιώνες της αυτοκρατορικής περιόδου<br /><b>3.</b> «[[διατάραξη]] της ειρήνης τών πολιτών, της κοινής ειρήνης, της θρησκευτικής ειρήνης» — η [[διέγερση]] ανησυχίας ή φόβου στους πολίτες με τη [[χρησιμοποίηση]] απειλών ή της τελέσεως θρησκευτικών ακολουθιών με φωνές, βρισιές κ.λπ.<br /><b>αρχ.</b><br /><i>η Εἰρήνη</i><br />[[θεοποίηση]] της ειρήνης, προσωποποιημένη η [[ειρήνη]], [[κόρη]] του [[Διός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λέξη άγνωστης ετυμολ. Ως αρχικό θ. της λέξεως θεωρήθηκε τ. <i>ῑρ</i>-, που στην αττική διάλεκτο θα αποδόθηκε ως <i>ειρ</i>-. Το [[επίθημα]] -<i>ηνη</i>- που απαντά στη [[λέξη]] ([[πρβλ]]. <i>Αθήνη</i>, [[Μυκήνη]], [[αλλά]] και λέξεις που αναφέρονται στον πολιτισμό όπως [[σαγήνη]], [[γλήνη]]) καθιστά πιθανή την προελληνική [[προέλευση]] του τύπου [[ειρήνη]]. Εξάλλου, οι τ. σε -<i>ρᾱνᾱ</i> θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως υπερδιαλεκτισμοί. Ο αττ. τ. [[ειρήνη]] έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη [[λογοτεχνία]], ενώ οι διαφορετικοί διαλεκτικοί τύποι ([[πρβλ]]. δωρ. <i>ιρᾱνᾱ</i>, θεσσ. <i>ιρείνα</i>, δελφ. <i>ειρήνα</i>) θεωρήθηκαν δάνειες λέξεις από τον ιων.-αττ. [[ειρήνη]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''εἰρήνη:''' ἡ, [[ειρήνη]], [[περίοδος]], [[καιρός]] ειρήνης, σε Όμηρ. κ.λπ.· <i>ἐπ' εἰρήνης</i>, σε καιρό ειρήνης, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>εἰρ. γίγνεται</i>, γίνεται [[ειρήνη]], σε Ηρόδ.· <i>εἰρήνην ποιεῖν</i> ή <i>ποιεῖσθαι</i>, κάνω [[ειρήνη]]· <i>εἰρ. ἄγειν</i>, [[διατηρώ]], [[προστατεύω]] την [[ειρήνη]], σε Αριστοφ.· <i>λύειν</i>, την [[σπάζω]], την [[παραβιάζω]], σε Δημ. (άγν. προέλ.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[peace]], [[time of peace]] (Il.), cf. Trümpy Fachausdrücke 183ff., later [[peace-treaty]], in the [[LXX]] also <b class="b2">(wish) of blessing</b> as Hebraism (Wackernagel IF 31, 263f. = Kl. Schr. 2, 1240f.); as name of a goddess daughter of Zeus and Themis (Hes.).<br />Other forms: [[ἰράνα]] (Dor., Boeot., Arc. etc.), also [[ἰρήνα]] (Gort. IIa: <b class="b3">χ[ἱ]ρήνας</b> gen.; asp. sec.), [[ἰρείνα]] Thess.), [[εἰρήνα]] (Delph. IVa, Pi., B.), [[εἰράνα]] (NWGgr. etc.), [[εἴρηνα]] (Aeol., gramm.), [[Εἰρήνα]], <b class="b3">-άνη</b> (EN, Lycia)<br />Compounds: As 1. member in <b class="b3">εἰρηνο-ποιός</b> (X.) a. o.<br />Derivatives: [[εἰρηναῖος]] [[peaceful]] (Hdt.), [[εἰρηνικός]] [[belonging to peace]] (Att. hell.; after [[πολεμικός]]; Chantraine, Études sur le vocab. grec 151); denomin. verb [[εἰρηνεύω]] [[keep peace]], [[live in peace]] (Pl.) with [[εἰρήνευσις]] (Iamb.), [[εἰρηνέω]] <b class="b2">id.</b> (Arist., after [[πολεμέω]]). - On the Lacon. PN [[Ϝειράνα]] s. Kretschmer Glotta 7, 332, Bechtel [[Ἀντίδωρον]] 155.<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: The many dialect forms cannot be combined under one form but must be loans with incomplete adaptation (Leumann Hom. Wörter 277 w. n. 27). The original anlaut is perhaps after a hesitating suggestion of Wackernagel IF 25, 327 n. 1 (Kl. Schr. 1023 a. 1) a in Ionic and elsewhere pronounced open <b class="b3">ἰρ-</b>, which was in Attic first rendered by <b class="b3">ἐ-</b>, later by <b class="b3">εἰρ-</b>; the Attic orthography became dominant. The meaning of <b class="b3">-ρήνη</b>, <b class="b3">-ράνα</b> etc. is uncertain; cf. Schwyzer 189. - No etymology; Pre-Greek origin is very prob. already because of the ending ([[Ἀθήνη]], [[Μυκήνη]] etc.); thus e. g. Chantraine Formation 206). - Further see Brugmann and Keil Sächs. Ber. 68: 3, 4 (1916); Kretschmer Glotta 10, 238f.; further Trümpy [[l.c.]]
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[εἰρήνη]], ἡ,<br />[[peace]], [[time]] of [[peace]], Hom., etc.; ἐπ' εἰρήνης in [[peace]], Il.; εἰρ. γίγνεται [[peace]] is made, Hdt.; εἰρήνην ποιεῖν or ποιεῖσθαι to make a [[peace]]; εἰρ. ἄγειν to [[keep]] [[peace]], Ar.; λύειν to [[break]] it, Dem. [deriv. uncertain]
}}
{{FriskDe
|ftr='''εἰρήνη''': (ion. att., seit Il.),<br />{eirḗnē}<br />'''Forms''': [[ἰράνα]] (dor., böot., ark. usw.), außerdem ἰρήνα (gort. II<sup>a</sup>: χ[ἱ]ρήνας Gen.; Hauch sekundär), ἰρείνα thess.), εἰρήνα (delph. IV<sup>a</sup>, Pi., B.), [[εἰράνα]] (nwgr. usw.), εἴρηνα (äol., Gramm.), Εἰρήνα, -άνη (EN, Lykien)<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': [[Friedenszustand]], [[Friedenszeit]] (vgl. Trümpy Fachausdrücke 183ff.), später [[Friedensvertrag]], in d. [[LXX]] auch ‘Heil(wunsch)’ als Hebraismus (Wackernagel IF 31, 263f. = Kl. Schr. 2, 1240f.); als Göttinnenname Tocher d. Zeus u. d. Themis (Hes. usw.).<br />'''Composita''': Als Vorderglied in [[εἰρηνοποιός]] (X.) u. a.<br />'''Derivative''': Ableitungen: [[εἰρηναῖος]] [[friedlich]] (Hdt., Th. u. a.), [[εἰρηνικός]] [[zum Frieden gehörig]], [[friedlich]] (att. hell. usw.; nach [[πολεμικός]]; Chantraine Études sur le vocab. grec 151); denominatives Verb [[εἰρηνεύω]] [[Frieden halten]], [[im Frieden leben]] (Pl., Arist. usw.) mit [[εἰρήνευσις]] (Iamb.), [[εἰρηνέω]] ib. (Arist. u. a., nach [[πολεμέω]]). — Über den lakon. EN ϝειράνα s. Kretschmer Glotta 7, 332, Bechtel Ἀντίδωρον 155.<br />'''Etymology''': Die bunten Dialektformen lassen sich nicht rein lautlich unter einer Grundform vereinigen sondern müssen als Entlehnungen mit unvollkommener Anpassung an den betreffenden Heimatdialekt erklärt werden (Leumann Hom. Wörter 277 m. A. 27 und Lit.). Als ursprünglicher Anlaut ist vielleicht nach einer zögernden [[Vermutung]] von Wackernagel IF 25, 327 A. 1 (Kl. Schr. 1023 A. 1) ein im Ionischen und anderswo offen ausgesprochenes ἰρ- anzusetzen, das im Attischen zuerst durch ἐ-, dann durch εἰρ- wiedergegeben wurde; die attische Orthographie wurde in der Literatur und auch in gewissen anderen Dialekten maßgebend. Die Beurteilung von -ρήνη, -ράνα usw. ist strittig; vgl. Schwyzer 189 m. Lit. — Ohne Etymologie (abzulehnen Brugmann [s. unten]: mit [[εἴρη]] und [[εἰρήν]] zu [[ἀραρίσκω]]); vorgriechische Herkunft ist schon wegen der Endung ([[Ἀθήνη]], [[Μυκήνη]] usw.) sehr wahrscheinlich (so z. B. Chantraine Formation 206). — Näheres zur Wortgeschichte Brugmann und Keil Sächs. Ber. 68: 3, 4 (1916); Kretschmer Glotta 10, 238f.; weitere Lit. bei Trümpy a. a. O.<br />'''Page''' 1,467
}}
{{Chinese
|sngr='''原文音譯'''：e„r»nh 誒雷尼<br />'''詞類次數'''：名詞（92）<br />'''原文字根'''：和平 相當於： （[[שָׁלֹום]]&#x200E;）<br />'''字義溯源'''：平安*，和平，太平，和睦，和息，安靜，安然，安全，健康，和（好）；或出自（[[εἰρηνοποιός]]）X=連接*）。人因著犯罪與神為仇，沒有和平（ 西1:21）。主耶穌降生，是要把平安帶到地上；並且主自己就是我們的和睦（ 弗2:14），主的福音也叫作和平的福音（ 弗2:17）；和平也是聖靈的果子（ 加5:22）。今日我們在世上雖有苦難，主卻將他的平安賜給我們（ 約14:27）<br />'''同源字'''：1） （[[εἰρηνεύω]]）和睦 2） （[[εἰρήνη]]）平安 3） （[[εἰρηνικός]]）平安的 4） （[[εἰρηνοποιέω]]）成就和平 5） （[[εἰρηνοποιός]]）使人和睦的人<br />'''出現次數'''：總共（93）；太（4）；可（1）；路（14）；約（6）；徒（7）；羅（11）；林前（4）；林後（2）；加（3）；弗（8）；腓（3）；西（2）；帖前（3）；帖後（3）；提前（1）；提後（2）；多（1）；門（1）；來（4）；雅（3）；彼前（3）；彼後（2）；約貳（1）；約叄（1）；猶（1）；啓（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 平安（61） 太10:13； 太10:13； 太10:34； 太10:34； 可5:34； 路2:14； 路7:50； 路8:48； 路10:5； 路10:6； 路19:42； 路24:36； 約14:27； 約14:27； 約16:33； 約20:19； 約20:21； 約20:26； 徒9:31； 徒15:33； 徒16:36； 羅1:7； 羅2:10； 羅8:6； 羅15:13； 羅15:33； 羅16:20； 林前1:3； 林前16:11； 林後1:2； 林後13:11； 加1:3； 加6:16； 弗1:2； 弗6:23； 腓1:2； 腓4:7； 腓4:9； 西1:2； 西3:15； 帖前1:1； 帖前5:3； 帖前5:23； 帖後1:2； 帖後3:16； 帖後3:16； 提前1:2； 提後1:2； 多1:4； 門1:3； 來7:2； 雅2:16； 彼前1:2； 彼前5:14； 彼後1:2； 彼後3:14； 約貳1:3； 約叄1:15； 猶1:2； 啓1:4； 啓6:4；<br />2） 和平（17） 路19:38； 羅5:1； 羅10:15； 羅14:17； 林前14:33； 加5:22； 弗2:14； 弗2:15； 弗2:17； 弗4:3； 弗6:15； 提後2:22； 來11:31； 來12:14； 雅3:18； 雅3:18； 彼前3:11；<br />3） 平安的（3） 路1:79； 羅3:17； 來13:20；<br />4） 和睦（3） 徒7:26； 羅14:19； 林前7:15；<br />5） 太平（2） 路12:51； 徒24:3；<br />6） 和（1） 徒12:20；<br />7） 將和平（1） 弗2:17；<br />8） 和平的（1） 徒10:36；<br />9） 安然（1） 路2:29；<br />10） 和息（1） 路14:32；<br />11） 平安之（1） 路10:6；<br />12） 安全（1） 路11:21
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Εἶναι ἀμφίβολο [[ἄν]] παράγεται ἀπό τό [[εἴρω]] (=[[λέγω]]) ἤ ἀπό τό [[εἴρω]] (=[[συνδέω]]).
}}
{{lxth
|lthtxt=''[[pax]]'', [[peace]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.40.2/ 1.40.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.120.3/ 1.120.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.120.3/ 1.120.3][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.124.2/ 1.124.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%201.124.2/ 1.124.2][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.139.3/ 1.139.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.142.3/ 1.142.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.2.3/ 2.2.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.5.4/ 2.5.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.36.3/ 2.36.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.65.2/ 2.65.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%202.65.5/ 2.65.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.9.2/ 3.9.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.13.1/ 3.13.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.54.3/ 3.54.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.82.1/ 3.82.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%203.82.2/ 3.82.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.19.1/ 4.19.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.20.2/ 4.20.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.21.1/ 4.21.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.61.8/ 4.61.8]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.62.2/ 4.62.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.118.14/ 4.118.14], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.13.2/ 5.13.2],<br><i>item</i> <i>likewise</i> [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%205.14.1/ 5.14.1]. 16,<br><i>Ibid.</i> <i>in the same place</i> 17, 25, [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%205.26.2/ 5.26.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%205.55.1/ 5.55.1]. <i>Ibid.</i> <i>in the same place</i><br>''[[pacem agere]]'', to [[make peace]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.48.2/ 5.48.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.59.5/ 5.59.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.76.3/ 5.76.3].<br>''[[facere]]'', to [[do]], [[make]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.17.2/ 5.17.2].
}}
{{trml
|trtx=Afrikaans: kalmte, stilte, harmonie, vreedsaamheid, rustigheid; Aghwan: 𐔰𐕚𐔰𐕌; Akkadian: 𒁲; Albanian: paqe; Amharic: ሰላም; Arabic: سَلَام‎, هُدُوء‎, أَمْن‎; Aramaic Classical Syriac: ܫܝܢܐ‎; Armenian: խաղաղություն; Assamese: শান্তি; Asturian: paz; Bashkir: тыныслыҡ; Belarusian: мір, спакой; Belizean Creole: pees; Bengali: শান্তি; Bikol Central: katoninongan; Bulgarian: тишина, спокойствие; Burmese: ငြိမ်းချမ်းရေး; Catalan: pau; Cebuano: kalinaw; Chechen: машар; Chichewa: mtendere; Chickasaw: nanna ayya; Chinese Cantonese: 和平; Mandarin: 和平, 平靜, 平静, 治安; Min Nan: 和平, 平靜, 治安; Chuukese: kinamwe; Coptic: ⲉⲓⲣⲏⲛⲏ; Czech: pokoj; Danish: fred, ro; Dutch: [[rust]],[[vrede]]; Elfdalian: frið; Esperanto: paco; Estonian: rahu; Extremaduran: pas; Faroese: friður; Finnish: rauha, hiljaisuus; French: [[paix]]; Friulian: pâs; Galician: paz; Georgian: სიმშვიდე, მშვიდობა; German: [[Ruhe]], [[Frieden]]; Gothic: 𐌲𐌰𐍅𐌰𐌹𐍂𐌸𐌹; Greek: [[ησυχία]], [[γαλήνη]], [[ηρεμία]], [[ειρήνη]]; Ancient Greek: [[εἰρήνη]], [[ἡσυχία]]; Greenlandic: eqqissineq; Hausa: lumana; Hawaiian: maluhia, malu, la‘i; Hebrew: שלום \ שָׁלוֹם‎; Higaonon: kalinaw; Hindi: शांति, अमन, क़रार, सुकून, सलामत, चैन, आराम, सुख, शान्ति, सलाम; Hungarian: nyugalom, béke; Icelandic: friður; Ido: paco; Igbo: ùdo; Indonesian: damai, kedamaian; Interlingua: pace; Irish: síth; Italian: [[pace]]; Japanese: 平和, 平静, 平安; Javanese: tentrem; Kabyle: Afra; Karachay-Balkar: мамырлыкъ; Kazakh: бейбітшілік; Khmer: ក្រសាន, ធ្យាន; Korean: 평안(平安), 평화(平和); Kurdish Central Kurdish: ئاشتی‎; Northern Kurdish: hastbiyayiş, aştî; Kyrgyz: тынчтык; Ladin: pesc; Ladino Roman: paz; Lao: ສັນຕິພາບ; Latgalian: mīrs; Latin: [[pax]]; Latvian: miers; Lithuanian: taika; Lombard: pas, paas; Macedonian: мир, спокојство; Malay: kedamaian, keamanan; Maltese: paċi, sliem; Mandinka: kera; Manx: shee; Maori: rokihau, rongomau, whakaaio; Maranao: kalilintad; Mongolian Cyrillic: тайван; Nanticoke: eweenetu; Nauruan: iow; Navajo: hodéezyéél; Nepali: शान्ति; Norman: paix; Northern Sami: ráfi; Norwegian Bokmål: fred, stillhet, ro; Nynorsk: fred, stillheit, ro; Occitan: patz; Old English: smyltnes, stilnes, friþ; Oriya: ଶାନ୍ତି; Oromo: nagaa; Pangasinan: kareenan; Papiamentu: pas; Persian: آشتی‎, صلح‎, آرامش‎; Polish: spokój inan, pokój inan, mir; Portuguese: [[paz]]; Punjabi: ਅਮਨ; Rohingya: cánti; Romanian: pace; Russian: [[мир]], [[покой]], [[спокойствие]]; Rwanda-Rundi: amahoro Sanskrit: शान्ति; Scottish Gaelic: sìth; Serbo-Croatian Cyrillic: ми̑р, спокојство, спо̀кој; Roman: mȋr, spokójstvo, spòkoj; Shona: runyararo; Sicilian: paci; Sinhalese: සාමය; Skolt Sami: rääuh; Slovak: pokoj; Slovene: mir; Somali: nabad; Spanish: [[paz]], [[sosiego]]; Swahili: amani; Swedish: frid, lugn, ro; Tagalog: kapayapaan; Tajik: оштӣ, сулҳ; Telugu: శాంతి; Thai: เงียบ; Tibetan: ཞི་བདེ, ཞི་བ; Tigrinya: ሰላም; Tok Pisin: gutpela taim; Tswana: lodule; Turkish: barış, sulh, huzur; Ugaritic: 𐎌𐎍𐎎; Ukrainian: спокі́й, мир; Urdu: امن‎, سکون‎; Venetian: paxe; Vietnamese: hoà bình, thái bình, bình an, bình yên; Walloon: påye, påjhûlisté; Welsh: heddwch, llonydd, llonyddwch; Yagnobi: оштӣ; Yucatec Maya: ets'a'an óolal; Zazaki: werê, umes, uste; Zulu: uxolo, ukuthula
}}