View source for φρίξ

{{LSJ1
|Full diacritics=φρίξ
|Medium diacritics=φρίξ
|Low diacritics=φριξ
|Capitals=ΦΡΙΞ
|Transliteration A=phríx
|Transliteration B=phrix
|Transliteration C=friks
|Beta Code=fri/c
|Definition=ἡ, gen. φρῑκός: ([[φρίσσω]]):—<br><span class="bld">A</span> [[ruffling]] of a smooth surface.<br><span class="bld">I</span> [[ripple]] caused by a gust of wind sweeping over the smooth sea, ὑπὸ φρικὸς Βορέω Il.23.692; <b class="b3">μελαίνῃ φρικὶ καλυφθείς</b>, of Proteus coming to the surface, Od.4.402; <b class="b3">Ζεφύροιο ἐχεύατο πόντον ἔπι φρίξ</b> [[ripple]] spread over the sea from the west wind, Il.7.63; μαλακὴν φρῖκα φέροι Ζέφυρος ''AP''7.668 (Leon.); <b class="b3">θάλασσα φρικὶ χαρασσομένη</b> ib.10.2 (Antip.Sid.), cf. 14 (Agath.).—Poet. word for Prose [[φρίκη]].<br><span class="bld">II</span> [[bristling up]], as of the hair, κριὸς βαθείῃ φρικὶ μαλλὸν ὀρθώσας Babr. 93.7.<br><span class="bld">2</span> [[shivering-fit]], Hp.''Morb.''2.68, ''[[Oxyrhynchus Papyri|POxy.]]''924.3 (iv A. D.); φρὶξ ἐπέσχε νῶτα καὶ κνήμας Babr.95.59.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1306.png Seite 1306]] ἡ, φρικός, jede rauhe, ungleiche, unebne Oberfläche; bes. das Rauh-, Unebenwerden der vom Winde bewegten Oberfläche des Meeres, das leichte Aufschauern der Wasserfläche, und die leicht bewegte Wasserfläche selbst, Il. 23, 692, wie μέλαιναν φρῖχ' ὑπαΐξει [[ἰχθύς]] 21, 126; μελαίνῃ φρικὶ καλυφθείς Od. 4, 402, vgl. Il. 7, 63 οἵη δὲ Ζεφύροιο ἐχεύατο πόντον ἔπι φρὶξ ὀρνυμένοιο νέον, μελάνει δέ τε [[πόντος]] ὑπ' αὐτῆς, vor dem sich erhebenden Westwinde ergoß sich schauernde Wallung über das Meer; bei Sp. aber auch die heftige, wogende Oberfläche des Meeres im Sturme, φρῖκα θαλάσσης Opp. Hal. 1, 470, dah. als <span class="ggns">Gegensatz</span> μαλακὴ [[φρίξ]], Leon. Al. 28 (VI, 204); φρικὶ χαρασσόμενα κύματα Agath. 57 (X, 14); vgl. Antp. Sid. 37 (X, 2). – Eben so von dem Aufstarren, sich Emporsträuben der Haare u. Mähnen od. der Borsten eines Tieres, βαθείῃ φρικὶ μαλλὸν ὀρθώσας, vom Widder gesagt Babr. 93, 7; von den Aehren eines Saatfeldes, u. bes. von der Haut des Menschen, wenn sie eine sogenannte Gänsehaut überläuft, Hippocr. – Vgl. [[φρίκη]].
}}
{{bailly
|btext=φρικός (ἡ) :<br /><b>1</b> [[frissonnement de la mer]];<br /><b>2</b> [[hérissement des poils d'un animal]].<br />'''Étymologie:''' R. Φρικ, se hérisser ; cf. [[φρίσσω]].
}}
{{elru
|elrutext='''φρίξ:''' ῑκός ἡ<br /><b class="num">1</b> [[дрожание]], [[волнение]], [[рябь]], [[зыбь]]: ὑπὸ φρικὸς Βορέω Hom. из поднятых Бореем волн; [[ἐχεύατο]] πόντον ἔπι φ. Hom. море покрылось зыбью; [[θάλασσα]] φρικὶ χαρασσομένη Anth. подернутое зыбью море;<br /><b class="num">2</b> [[вставание или стояние дыбом]]: φρικὶ μαλλὸν ὀρθώσας Babr. ощетинившись.
}}
{{ls
|lstext='''φρίξ''': ἡ, γεν. φρῑκός· ([[φρίσσω]])· ― ἡ [[φρικίασις]], ἐλαφρὰ κυματοειδὴς [[κίνησις]] ὁμαλῆς ἐπιφανείας. Ι. ὁ ἐλαφρὸς κυματισμὸς ὃν ἐγείρει πνοὴ [[αἰφνίδιος]] ἀνέμου ἐπὶ τὴν ὁμαλὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης, Λατιν. horror, ὑπὸ φρικὸς Βορέω Ἰλ. Ψ. 692· μελαίνῃ φρικὶ καλυφθείς, ἐπὶ τοῦ Πρωτέως ἀνερχομένου εἰς τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης, Ὀδ. Δ. 402 (ἴδε ἐν λέξει [[ὑπαΐσσω]])· Ζεφύροιο ἐχεύατο πόντον ἕπι [[φρίξ]], ἐλαφρὸς κυματισμὸς ἐχύθη ἀνὰ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσης ἐκ τοῦ Ζεφύρου, Ἰλ. Η. 63 (ἴδε τὰς λέξ. [[μελάνω]], [[φρίκη]])· οὕτω, μαλακὴν φρῖκα φέροι [[Ζέφυρος]] Ἀνθ. Π. 7. 668· φρικὶ χαρασσόμενα κύματα Ἀνθ. Παλ. 10. 14, πρβλ. 10. 2· ― σπάνιον παρὰ τοιῖς πεζογράφοις (ἴδε Αἰλ. περὶ Ζῴων 15. 1)· [[φρίκη]] [[εἶναι]] ἡ παρ’ αὐτοῖς ἐν χρήσει [[λέξις]]. ΙΙ. ἀνατριχίασις, [[ἀνόρθωσις]] τῶν τριχῶν, [[κριὸς]] βαθείῃ φρικὶ μαλλὸν ὀρθώσας Βαβρ. 93. 7· παροξυσμὸς ῥίγους, Ἱππ. 485, 15· φρὶξ ἐπέσχεν ὦτα καὶ κνήμας Βαβρ. 95. 59.
}}
{{Autenrieth
|auten=φρῖκός ([[φρίσσω]]): ruffling of [[water]] caused by [[wind]], [[ripple]].
}}
{{grml
|mltxt=-ικός, ἡ, Α<br /><b>1.</b> [[ελαφρός]] [[κυματισμός]] υδάτινης επιφάνειας, [[φρικίαση]] («Ζεφύροιο ἐχεύατο πόντον ἔπι [[φρίξ]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ανατρίχιασμα]]<br /><b>3.</b> [[παροξυσμός]] ρίγους («πυρετὸς ἴσχει ξηρὸς καὶ φρὶξ [[ἄλλοτε]]», Ιπποκρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. λ., η οποία, [[κατά]] μία [[άποψη]], μπορεί να συνδεθεί με το γαλατ. <i>brig</i> «[[κορυφή]], [[άκρη]], [[μύτη]]», πιθ. <span style="color: red;"><</span> <i>bhriko</i>- <span style="color: red;"><</span> [[ρίζα]] <i>bhr</i><i>ē</i><i>i</i>-<i>k</i>- (<b>πρβλ.</b> και τη [[ρίζα]] <i>bhreg</i>- «[[στέκομαι]] όρθιος, [[προς]] τα [[πάνω]]», με διαφορετική [[παρέκταση]] -<i>g</i>-). Η [[σύνδεση]] της λ. [[φρίξ]] με τα λατ. <i>frigus</i> «[[ρίγος]], [[ψύχος]]», <i>frigeo</i> «[[είμαι]] [[ψυχρός]], [[ριγώ]]» δεν θεωρείται πιθανή, [[αφού]] οι τ. αυτοί μπορούν να αναχθούν με [[βεβαιότητα]] στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>srig</i>- «[[κρύο]], [[ψύχος]]» (<b>βλ. λ.</b> [[ρίγος]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''φρίξ:''' γεν. <i>φρῑκός</i> ([[φρίσσω]])·<br /><b class="num">I.</b> [[ρυτίδωση]] μιας [[ομαλής]] επιφάνειας· [[ελαφρύς]] [[κυματισμός]] που δημιουργήθηκε από την [[πνοή]] του ανέμου πάνω στην ήρεμη [[επιφάνεια]] της θάλασσας, Λατ. [[horror]], σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">II.</b> [[ανατριχίλα]], [[ανόρθωση]], λέγεται για τα μαλλιά, σε Βάβρ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[φρίσσω]]<br /><b class="num">I.</b> the ruffling of a [[smooth]] [[surface]]: the [[ripple]] caused by a [[gust]] of [[wind]] [[over]] the [[smooth]] sea, Lat. [[horror]], Od.<br /><b class="num">II.</b> a [[bristling]] up, of the [[hair]], Babr.
}}
{{FriskDe
|ftr='''φρίξ''': -ικός<br />{phríks}<br />'''Grammar''': f.<br />'''Meaning''': ‘Schauer, das Aufschaudern od. Wassergekräusel einer Meeresfläche, das Sträuben der Haare’ (ep. poet. seit Il., auch Hp.; vgl. Leumann Hom. Wörter 62 A. 30 mit Lit.). Thematisch erweitert [[φρίκη]] f. ib., auch [[Frostschauer]], [[Frost]], [[Schauder vor Furcht]] (ion. att.; zur Bed. bei Hp. Strömberg Wortstud. 80f.).<br />'''Composita''': Kompp. [[φρικοποιός]] [[schaudererregend]], [[ὑπό]]- φρικος [[mit einem leichten Schauder]] (hell.).<br />'''Derivative''': Davon [[φρικία]] f. [[Fieberschauer]] (Dsk.), -ίας m. N. eines Pferdes (mit Beziehung auf die Mähne; Pi.), -αλέος (Hp., ''AP'' u.a.). -ώδης (Hp., att. hell. u. sp.) mit -ωδία (sp.), -ώεις (hell. Lyr.) [[schauernd]], [[schauderhaft]]; auch φρικνόν· φρικαλέον, δεινόν, φοβερόν H. (vgl. [[ῥικνός]]), [[φριξός]] [[sich sträubend]]. von Haaren (Arist.), vgl. [[φοξός]], [[λοξός]]; oder durch Verselbständigung des Vordergliedes in verbalen Rektionskompp. wie [[φριξοκόμης]], [[φριξαύχην]] (Leumann 156)? So am ehesten im mythischen PN Φρῖξος; daneben als Personifikation des Schauers (''AP''). — Verba. 1. [[φρίσσω]], φρῖξαι, [[πέφρικα]], auch m. ἐπι-, ἀνα-, μετα- u.a., [[emporstarren]], [[sich emporsträuben]], von Ähren, Haaren u. dgl., ‘(vor Kälte) schauern, (vor Furcht) schaudern’ (seit Il.) mit [[φρικτός]] ([[ἀπό]]-, [[ἐπί]]- ~) [[schaudernd]], [[Schauer erregend]], [[emporstarrend]] (hell. u. sp.). Rückbildung [[ἐπιφρίξ]]· ἡ [[ἐπανάστασις]] τῶν κυμάτων (''EM''); vgl. noch [[φριξός]] oben. 2. Andere Bildungen in derselben Bed., spärlich belegt: [[φρικάζω]] (Poet. ''de'' ''herb''.; auch Hp.?) mit -ασμός m. (LXX), -ιάω (sp. Mediz.) mit -ίασις (Sch.), -όομαι,-όω ‘horresco, horri- fico’ (Gloss.), auch [[φρίζω]] (''PMag''. ''Osl''.). — Hierher noch φρῖκες· χάρακες H. (s. bes.).<br />'''Etymology''': Ohne sichere außergriech. Entsprechung. Formal stimmt dazu das auch semantisch daran erinnernde kymr. u. bret. ''brig'' [[Gipfel]], [[Kamm]] aus idg. *''bhrīko''- (Lane Lang. 13. 22). Ferner stehen auf germ. Gebiet norw. ''brikja'' [[hoch emporragen]], [[prangen]], [[glänzen]], ''brik'' [[eine große]], [[den Kopf hochtragende Frau]] u.a. (Wood KZ 45, 66). Weitere noch fraglichere Kombinationen bei WP. 2, 201, Pok. 166.<br />'''Page''' 2,1043-1044
}}