View source for ἐρεύθω

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐρεύθω
|Medium diacritics=ἐρεύθω
|Low diacritics=ερεύθω
|Capitals=ΕΡΕΥΘΩ
|Transliteration A=ereúthō
|Transliteration B=ereuthō
|Transliteration C=ereytho
|Beta Code=e)reu/qw
|Definition=aor. 1 inf.<br><span class="bld">A</span> ἐρεῦσαι Il. (v. infr.):—[[make red]], [[stain with red]], [[αἷμα|αἵματι]] [[γαῖα|γαῖαν]] II.394; γαῖαν ἐρεῦσαι αὐτοῦ ἐνὶ Τροίῃ 18.329; [[βωμός|βωμὸν]] φόνοισι Pythag. ap. S.E. ''M.''9.128:—Pass., to [[be red]] or [[become red]], Sapph.93, Hp.''Epid.''2.3.1, ''Morb. Sacr.''15, Theoc.17.127; ([[ἀστήρ|ἀστὴρ]]) καλὸν ἐρευθόμενος A.R.1.778.<br><span class="bld">II</span> intr. in Act., <b class="b3">ἔρ]ευθε φώτων</b> [αἵμα] τι γαῖα B.12.152; τὸ πρόσωπον ἐρεύθω Hp. ''Morb.''4.38. (ONorse rjóþa, OE. réodan '[[redden]]', OE. réad '[[red]]'; v. [[ἐρυθρός]].) 
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1026.png Seite 1026]] röthen, roth färben, γαῖαν αἵματι Il. 11, 394. 18, 329; – pass. roth werden, Hippocr.; ἐρευθομένων ἐπὶ βωμῶν Theocr. 17, 127; Ap. Rh. 1, 778 u. a. Sp. – Hippocr. braucht auch das act. so, τὸ [[πρόσωπον]] ἐρεύθει, wird roth.
}}
{{bailly
|btext=<i>f.</i> ἐρεύσω, <i>ao.</i> [[ἤρευσα]], <i>pf. inus.</i><br /><i>Pass. seul. prés. et impf.</i> ἠρευθόμην;<br />faire rougir, rougir : αἵματι γαῖαν IL la terre de sang ; <i>Pass.</i> [[devenir rouge]], [[rougir]].<br />'''Étymologie:''' cf. <i>lat.</i> [[ruber]], [[rufus]].
}}
{{elru
|elrutext='''ἐρεύθω:''' [[делать красным]], [[обагрять]] (αἵματι γαῖαν Hom.); pass. быть обагренным (ἐρευθόμενοι βωμοί Theocr.).
}}
{{ls
|lstext='''ἐρεύθω''': ἀόρ. α΄ ἀπαρ. ἐρεῦσαι· ([[ἐρυθρός]]): [[κάμνω]] τι ἐρυθρόν, κηλιδῶ δι’ ἐρυθροῦ χρώματος, ὁ δὲ θ’ αἵματι γαῖαν ἐρεύθων Ἰλ. Λ. 394· γαῖαν ἐρεῦσαι [[αὐτοῦ]] ἐνὶ Τροίῃ Σ. 329. ― Παθ., εἶμαι ἢ [[γίνομαι]] [[ἐρυθρός]], Σαπφὼ 94, Ἱππ. 1020Ε, Θεόκρ. 17. 127, Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 778, κτλ.· πρβλ. συνεξερεύθω.
}}
{{Autenrieth
|auten=aor. inf. ἐρεῦσαι: [[redden]], [[dye]] [[with]] [[blood]], Il. 11.394, Il. 18.329. (Il.)
}}
{{grml
|mltxt=[[ἐρεύθω]] (Α)<br /><b>1.</b> [[κάνω]] [[κάτι]] ερυθρό, το [[κοκκινίζω]], το [[χρωματίζω]] κόκκινο («ὁ δὲ θ’ αἵματι γαῖαν ἐρεύθων» <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[είμαι]] ή [[γίνομαι]] [[ερυθρός]], [[κοκκινωπός]], [[κοκκινίζω]] («τὸ [[πρόσωπον]] ἐρεύθει», Ιπποκρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Θεματικός ενεστώτας που αντιστοιχεί ακριβώς [[προς]] το αρχ. ισλ. <i>rj</i><i>ō</i><i>da</i> «[[ματώνω]]», αρχ. αγγλ. <i>r</i><i>ē</i><i>odan</i> «[[χρωματίζω]], [[βάφω]] [[κάτι]] κόκκινο» και ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>reudh</i>- «[[κόκκινος]]». Στην [[ίδια]] [[ρίζα]] ανάγεται και το μεταρρηματικό [[έρευθος]], που αντιστοιχεί [[προς]] το λατ. <i>r</i><i>ō</i><i>bur</i> «[[δρυς]], το σκληρό σκούρο εσωτερικό [[ξύλο]] ορισμένων δένδρων»].<br />ἐρευθῶ, -έω (Α) [[έρευθος]]<br />[[είμαι]] ή [[γίνομαι]] [[κόκκινος]], [[κοκκινίζω]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐρεύθω:''' απαρ. αορ. αʹ [[ἐρεῦσαι]], [[καθιστώ]] [[κάτι]] κόκκινο, [[βάφω]] κόκκινο, σε Ομήρ. Ιλ. — Παθ., είμαι ή [[γίνομαι]] [[κόκκινος]], [[ροδίζω]], σε Θεόκρ.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: [[make red]], [[colour red]] (Il.).<br />Other forms: Aor. [[ἐρεῦσαι]],<br />Compounds: also with prefix <b class="b3">συνεξ-</b>, <b class="b3">κατ-</b>,<br />Derivatives: [[ἔρευθος]] n. [[redness]] (Hp., Ph.) with [[ἐρευθής]] [[red-coloured]] (Str., Arat.; on the formation Chantraine Formation 428, Schwyzer 513), further the poetical [[ἐρευθήεις]] (<b class="b3">-ιόεις</b>) <b class="b2">id.</b> (A. R.; Schwyzer 527), [[ἐρευθαλέος]] <b class="b2">id.</b> (Nonn.), prob. innovation (Debrunner IF 23, 7); not old [[l-n-]]interchange in spite of [[Ἐρευθαλίων]] (Hom.; like [[Δευκαλίων]], [[Πυγμαλίων]] a. o.), [[Ἐρευθαλία]] town in Argos (Sch.; like [[Οἰχαλία]]). Denomin. verbs: [[ἐρευθέω]] [[get red]] (Luc., pap.) with [[ἐρεύθημα]] (Gal.), [[ἐρευθιάω]] <b class="b2">id.</b> (Hp.; after the verbs of disease). - The plant name [[ἐρευθέδανον]] n. [[red dye]], [[Rubia tinctorum]] (Hdt., Thphr.; Schwyzer 530, Chantraine 362); also [[ἐρυθρόδανον]], s. [[ἐρυθρός]].<br />Origin: IE [Indo-European] [872] <b class="b2">*h₁reudʰ-</b> [[red]]<br />Etymology: [[ἐρεύθω]] is identical with ONo. [[rjōđa]] [[make bloody]], OE [[rēodan]] [[paint red]]. [[ἔρευθος]] too can have a outer-Greek equivalent, i. e. in Lat. [[rōbus]], [[rōbur]], [[-oris]] [[heartwood]] (with dialectal [[ō]] < [[eu]]), as heartwood is stronger red or browny than the sap-wood (see W.-Hofmann s. v.). [[s-]]stem forms have been assumed, but see on [[ἐρυσίβη]]. - An old formation is [[ἐρυθρός]]; s. v.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=to make red, [[stain]] red, Il.:—Pass. to be or [[become]] red, Theocr.
}}
{{FriskDe
|ftr='''ἐρεύθω''': {ereúthō}<br />'''Forms''': Aor. ἐρεῦσαι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[röten]], [[rot färben]] (ep. ion. poet. seit Il.).<br />'''Composita''': auch mit Präfix συνεξ-, κατ-,<br />'''Derivative''': Daneben [[ἔρευθος]] n. [[Röte]] (Hp., A. R., Ph. u. a.) mit [[ἐρευθής]] [[rötlich]] (Str., Arat.; zur Bildung Chantraine Formation 428, Schwyzer 513), außerdem die poetischen [[ἐρευθήεις]] (-ιόεις) ib. (A. R., Nik.; Schwyzer 527), [[ἐρευθαλέος]] ib. (Nonn.), wohl Neubildung (Debrunner IF 23, 7); nicht alter ''l''-''n''-Wechsel trotz Ἑρευθαλίων (Hom.; wie [[Δευκαλίων]], Πυγμαλίων u. a.), Ἑρευθαλία Stadt in Argos (Sch.; wie [[Οἰχαλία]]). Denominative Verba: [[ἐρευθέω]] [[rot werden]], [[erröten]] (Luk., Pap.) mit [[ἐρεύθημα]] (Gal.), [[ἐρευθιάω]] ib. (Hp.; nach den Krankheitsverba). — Dazu der Pflanzenname [[ἐρευθέδανον]] n. [[Färberröte]], [[Krapp]] (Hdt., Thphr. u. a.; Schwyzer 530, Chantraine 362); auch [[ἐρυθρόδανον]], s. [[ἐρυθρός]].<br />'''Etymology''': Das primäre thematische Wurzelpräsens [[ἐρεύθω]] ist mit ano. ''rjōđa'' [[blutig machen]], ags. ''rēodan'' [[rot färben]] identisch. Auch [[ἔρευθος]] kann eine außergriechische Entsprechung haben, u. z. in lat. ''rōbus'', ''rōbur'', -''oris'' [[Kernholz]] (mit dialektalem ''ō'' aus ''eu''), da das Kernholz kräftiger rot oder bräunlich ist als der Splint (näheres bei W.-Hofmann s. v.); auch sonst liegen mehrere Spuren eines alten ''s''-Stamms vor, s. [[ἐρυσίβη]]. — Eine uralte Bildung ist [[ἐρυθρός]]; s. d. mit weiteren Einzelheiten und Lit.<br />'''Page''' 1,555
}}