View source for ὑγιεινός

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑγιεινός
|Medium diacritics=ὑγιεινός
|Low diacritics=υγιεινός
|Capitals=ΥΓΙΕΙΝΟΣ
|Transliteration A=hygieinós
|Transliteration B=hygieinos
|Transliteration C=ygieinos
|Beta Code=u(gieino/s
|Definition=[ῠ], ή, όν,<br><span class="bld">A</span> [[good for the health]], [[wholesome]], [[sound]], [[healthy]], Hp.''Aph.''3.15 (Comp.), 3.9 (Sup.); <b class="b3">χωρία ὑ.</b> [[healthy]] countries, [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]'' 1.6.16, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 401c; of food, [[wholesome]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''1.6.5, Pl.''Ion'' 531e, etc.; σιτία ὑγιεινότατα Isoc.1.45; τὰ ὑ. ὑγίειαν ἐμποιεῖ [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 444c, etc.; ὕδωρ ὑ. Id.''Phlb.''61c.<br><span class="bld">2</span> of or [[relating to health]], [[τέχνη]], [[πραγματεία]], etc., Gal.6.135, 1.301, etc.; τὸ ὑ. [[Aristotle|Arist.]]''[[Metaphysics|Metaph.]]''1003a35, 1060b37.<br><span class="bld">b</span> of a person, [[devoted to the preservation of health]], a [[hygienist]], <b class="b3">τὴν τοιαύτην διάθεσιν ἰατροῦ καὶ οὐχ ὑγιεινοῦ λύειν</b> (''[[sc.]]'' [[ἐστί]]) Erasistr. ap.Gal.''Thras.''38, cf. Gal.6.77.<br><span class="bld">3</span> of persons, [[healthy]], [[sound]], μὴ πάνυ ὑ. φύσει [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 408e, cf. a; ὑ. σῶμα Id.''Lg.''728e; [[βίος]] ib.733e, etc.: [[ὑγιεινόν]] [[health]], opp. [[νοσερόν]], Arist.''Rh.''1355b30.<br><span class="bld">II</span> Adv., [[ὑγιεινῶς ἔχειν]] = [[ὑγιαίνειν]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 407c,571d; ὑ. φέρειν τι [[without injury to health]], Hp.''Art.''41 ([[varia lectio|v.l.]] [[ὑγιηρῶς]]); ὑ. ποιεῖν τι [[from regard to health]], [[Plato|Pl.]]''[[Gorgias|Grg.]]'' 522a; but <b class="b3">ὑ. βαδίζειν</b>, = [[ὡς ἂν ὁ ὑγιαίνων]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1129a16: Comp. -οτέρως and -ρον, X.''Lac.''2.5, ''Mem.''3.13.2: Sup. -ότατα ib.4.7.9.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1170.png Seite 1170]] der Gesundheit zuträglich, heilsam, gesund; [[χωρίον]], Xen. Cyr. 1, 6, 16; compar., Mem. 3, 12, 3; [[ὕδωρ]], Plat. Phil. 61 c; [[τόπος]], Rep. III, 401 c; τὰ ὑγιεινὰ ὑγίειαν ἐμποιεῖ, Rep. IV, 444 c; <span class="ggns">Gegensatz</span> [[νοσώδης]], Theaet. 171 e; – auch = gesund seiend, kräftig, ἄνδρας πρὸ τῶν τραυμάτων ὑγιεινούς τε καὶ κοσμίους ἐν διαίτῃ, Rep. III, 408 a; u. so ὑγιεινῶς ἔχειν, ib. 407 c; ὑγιεινοτέρως, Xen. Lac. 2, 5.
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> [[qui contribue à la santé]], [[salubre]];<br /><b>2</b> [[bien portant]], [[sain]] ; τὸ ὑγιεινόν la santé;<br /><i>Sp.</i> ὑγιεινότατος.<br />'''Étymologie:''' [[ὑγίεια]].
}}
{{elru
|elrutext='''ὑγιεινός:''' (ῠ)<br /><b class="num">1</b> [[здоровый]], [[полезный для здоровья]] ([[χωρίον]] Xen.; σιτία Isocr.);<br /><b class="num">2</b> [[здоровый]], [[пользующийся здоровьем]] ([[σῶμα]] Plat.).
}}
{{ls
|lstext='''ὑγιεινός''': [ῠ], ή, όν, ([[ὑγιὴς]]) ὡς καὶ νῦν, συντελῶν πρὸς ὑγείαν, καλὸς καὶ [[ὠφέλιμος]] εἰς τὴν ὑγείαν, Ἱπποκρ. Ἀφ. 1247· [[χωρίον]] ὑγιεινόν, δηλ. [[οὐχί]] νοσηρόν, Ξεν. Κύρ. 1. 6, 16, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 401C· ἐπὶ τροφῆς, Ξεν. Ἀπομν. 1. 6, 5, Πλάτ., κλπ.· σιτία ὑγιεινότατα Ἰσοκρ. 12Α· τὰ ὑγιεινὰ ὑγίειαν ἐμποιεῖ Πλάτ. Πολ. 444C, κλπ.· [[ὕδωρ]] ὑγ. ὁ αὐτ. ἐν Φιλήβ. 61C· - ὁ ἀνήκων ἢ ἀναφερόμενος εἰς ὑγείαν, [[τέχνη]], [[πραγματεία]] Γαλην., πρβλ. Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 3. 2, 1., 10. 3, 3. 2) ἐπὶ προσώπων, ὑγιής, [[ὑγιηρός]], «γερός», Λατ. sanus, [[πάνυ]] ὑγ. φύσει Πλάτ. Πολ. 408Ε, πρβλ. Α· ὑγ. [[σῶμα]] ὁ αὐτ. ἐν Νόμ. 728Ε· [[βίος]] [[αὐτόθι]] 733Ε, κλπ.· τὸ ὑγ., [[ὑγεία]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ νοσερόν, Ἀριστ. Ρητ. 1. 2, 1. ΙΙ. Ἐπίρρ., ὑγιεινῶς ἔχειν, = ὑγιαίνειν, Πλάτ. Πολ. 407C, 571D· ὑγ. φέρειν τι Ἱππ. π. Ἄρθρ. 807· ὑγ. ποιεῖν τι, ἀποβλέπειν εἰς τὴν ὑγείαν, Πλάτ. Γοργ. 522Α· βαδίζειν Ἀριστ. Ἠθ. Νικ. 5. 1, 4. - Συγκρ. ὑγιεινοτέρως καὶ -ρον, Ξεν. Λακ. 2, 5, Ἀπομν. 3. 13, 2· ὑπερθετ. -ότατα, [[αὐτόθι]] 4. 7, 9.
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό/ [[ὑγιεινός]], -ή, -όν, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> αυτός που συντελεί στη [[διατήρηση]] της υγείας ενός οργανισμού (α. «υγιεινό [[κλίμα]]» β. «[[περί]] τε τῶν νοσηρῶν χωρίων καὶ τῶν ὑγιεινῶν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>2.</b> (για [[τροφή]]) [[θρεπτικός]] (α. «τα φρούτα [[είναι]] [[υγιεινή]] [[τροφή]]» β. «τῶν σιτίων τοῖς ὑγιεινοτάτοις χαίρειν», Iσοκρ.)<br /><b>3.</b> αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στην [[υγεία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>το θηλ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[υγιεινή]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (<b>για πρόσ.</b>) i) [[υγιής]]<br />ii) αυτός που ασχολείται με τη [[διατήρηση]] της υγείας τών άλλων, [[γιατρός]]<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ ὑγιεινόν</i><br />[[υγεία]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[υγιεινώς]] / <i>ὑγιεινῶς</i>, ΝΜΑ, και [[υγιεινά]] Ν<br />με υγιεινό τρόπο ή σε καλή [[υγιεινή]] [[κατάσταση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[χωρίς]] [[βλάβη]] της υγείας («πολλοὶ [[μέντοι]] ἤδη καὶ εὐφόρως ἤνεικαν καὶ ὑγιεινῶς τὴν κύφωσιν [[ἄχρι]] γήρων», Ιπποκρ.)<br /><b>2.</b> σύμφωνα με τον τρόπο υγιούς ανθρώπου («λέγομεν γὰρ ὑγιεινῶς βαδίζειν, [[ὅταν]] βαδίζῃ ὡς ἂν ὁ ὑγιαίνων», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὑγιεινῶς ἔχω» — [[είμαι]] καλά στην [[υγεία]] μου, [[υγιαίνω]] (<b>Πλάτ.</b>)<br />β) «ὑγιεινῶς [[διάγω]]» — ζω σύμφωνα με τις επιταγές της υγιεινής (<b>Ξεν.</b>)<br />γ) «ὑγιεινῶς ποιῶ τι» — [[αποβλέπω]] στη [[διατήρηση]] της υγείας (<b>Πλάτ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>ὑγιεσ</i>-<i>νός</i> (<span style="color: red;"><</span> θ. <i>υγιεσ</i>- του σιγμόληκτου επιθ. [[ὑγιής]]) με [[απλοποίηση]] του συμπλέγματος -<i>σν</i>- και [[αντέκταση]] (<b>πρβλ.</b> [[ἀλγεινός]] <span style="color: red;"><</span> <i>ἀλγεσνός</i>, [[ὀρεινός]] <span style="color: red;"><</span> <i>ὀρεσνος</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑγιεινός:''' [ῠ], -ή, -όν ([[ὑγιής]]),<br /><b class="num">1.</b> [[καλός]] για την [[υγεία]], [[ωφέλιμος]], [[σωτήριος]], [[θρεπτικός]], [[επωφελής]], [[χρήσιμος]], σε Ξεν. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[υγιής]], γερός, Λατ. [[sanus]], σε Πλάτ.· <i>τὸ ὑγιεινόν</i>, [[υγεία]], σε Αριστ.<br /><b class="num">II.</b> επίρρ., [[ὑγιεινῶς]] ἔχειν = ὑγιαίνειν, σε Πλάτ.· συγκρ. <i>ὑγιεινοτέρως</i> και <i>-ρον</i>, υπερθ. <i>-ότατα</i>, σε Ξεν.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=ὑ˘γιεινός, ή, όν [[ὑγιής]]<br /><b class="num">I.</b> [[good]] for the [[health]], [[wholesome]], [[sound]], [[healthy]], Xen., etc.<br /><b class="num">2.</b> of persons, [[healthy]], [[sound]], Lat. [[sanus]], Plat.; τὸ ὑγ. [[health]], Arist.<br /><b class="num">II.</b> adv., [[ὑγιεινῶς]] ἔχειν, = ὑγιαίνειν, Plat.: —comp. ὑγιεινοτέρως and -ρον, Sup. -ότατα, Xen.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[healthy]], [[in good health]], [[producing good health]], [[sound]]
}}