View source for πτυχή

{{LSJ1
|Full diacritics=πτῠχή
|Medium diacritics=πτυχή
|Low diacritics=πτυχή
|Capitals=ΠΤΥΧΗ
|Transliteration A=ptychḗ
|Transliteration B=ptychē
|Transliteration C=ptychi
|Beta Code=ptuxh/
|Definition=ἡ, v. [[πτύξ]].
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0812.png Seite 812]] ἡ, nachhom. Form von [[πτύξ]], w. m. vgl.; Pind. auch übertr., κλυταῖσι πτυχαῖς ὕμνων, Ol. 1, 105, von den kunstvollen Windungen u. Verschlingungen des Gesanges, bes. wohl auf die mannichfaltige metrische, musikalische u. orchestische Kunst der Hymnen zu beziehen.
}}
{{bailly
|btext=ῆς (ἡ) :<br /><i>c.</i> [[πτύξ]].
}}
{{elnl
|elnltext=πτυχή -ῆς, ἡ post-hom., zie πτύξ.
}}
{{elru
|elrutext='''πτῠχή:''' ἡ (= * [[πτύξ]])<br /><b class="num">1</b> [[складка]], [[изгиб]] (σπλάγχνων πτυχαί Eur.);<br /><b class="num">2</b> [[табличка]], [[дощечка]] (πτυχαὶ βίβλων Aesch.; δέλτου πτυχαί Eur.);<br /><b class="num">3</b> [[ущелье]], [[долина]] (πτυχαὶ Κιθαιρῶνος Soph.);<br /><b class="num">4</b> pl. [[извилины]], [[извивы]] (ὕμνων πτυχαί Pind.);<br /><b class="num">5</b> pl. [[закоулки]] или [[недра]] (οὐρανοῦ Eur.).
}}
{{grml
|mltxt=η, ΝΜΑ, και ποιητ. τ. [[πτύξ]], πτυχός, Α<br /><b>1.</b> καθεμιά από τις αναδιπλώσεις επιφάνειας που έχει διπλωθεί ή ζαρώσει, και [[ιδίως]] υφάσματος, [[δίπλα]], [[πτύχωση]] (α. «οι πτυχές της κουρτίνας» β. «ῥαγέντων χλανιδίων ὑπὸ πτυχὰς ἔφαινε μηρόν», Χαιρήμ.<br />γ. «δάκρυσι νοτερὸν ἀεὶ πέπλων πρὸς στέρνῳ πτύχα τέγξω», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> [[καθετί]] που μοιάζει [[κατά]] το [[σχήμα]] με [[δίπλα]] υφάσματος, [[κάθε]] [[κυματοειδής]] ή [[αυλακοειδής]] [[σχηματισμός]] (α. «[[πτυχή]] εδάφους» β. «ἐν πτυχαῖς βίβλων κατεσφραγισμένα», <b>Αισχύλ.</b><br />γ. «κατὰ σπλάγχνων πτυχάς», <b>Ευρ.</b><br />δ. «τίκτουσιν ὑπὸ τὴν κοιλίαν εἰς τὰς πτυχάς», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>γεωλ.</b> [[κυματοειδής]] [[σχηματισμός]] που παρατηρείται σε ιζηματογενή και μεταμορφωμένα πετρώματα του φλοιού της Γης (α. «[[ισοκλινής]] [[πτυχή]]» β. «κεκλιμένη [[πτυχή]]» γ. «ρηγματωμένη [[πτυχή]]»)<br /><b>2.</b> <b>ανατ.</b> [[κάθε]] [[αναδίπλωση]] υμενώδους, δερματικής ή εγκεφαλικής επιφάνειας («επιγάστρια [[πτυχή]]»)<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[πλευρά]], [[άποψη]] («εξέτασε και ανέλυσε όλες τις πτυχές του προβλήματος»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[χαράδρα]], [[φαράγγι]] («τέτυκτο κατὰ πτυχὰς Οὐλύμποιο», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «εἰς Κιθαιρῶνος πτυχὰς ἐλθών», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> τα φύλλα [[διπλωτής]] θύρας<br /><b>3.</b> [[σανίδα]], [[ιδίως]] πλοίου, στην οποία ήταν γραμμένη η [[ονομασία]] του<br /><b>4.</b> <b>μτφ.</b> η [[στροφή]] έντεχνου ποιήματος.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Το [[ριζικό]] όν. [[πτύξ]], το οποίο απαντά μόνο στις πλάγιες πτώσεις (<b>πρβλ.</b> γεν. <i>πτυχός</i>, δοτ. <i>πτυχί</i> <b>κ.λπ.</b>) [[είναι]], [[κατά]] την πιθανότερη [[άποψη]], η πρωτόθετη λ., από την οποία παράγεται και το ρ. [[πτύσσω]] (<b>βλ. λ.</b> [[πτύσσω]]). Ο τ. [[πτυχή]] [[είναι]] μεταπλασμένος τ. του [[πτύξ]] [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>η</i>. Από την [[οικογένεια]] τών [[πτυχή]], [[πτύσσω]] προήλθαν διάφοροι τεχνικοί όροι (<b>πρβλ.</b> [[πτύχιον]], [[πτυχίς]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πτῠχή:''' ἡ, = [[πτύξ]], σε Τραγ.
}}
{{ls
|lstext='''πτυχή''': ἡ, ὁ μεθ’ Ὅμ. [[τύπος]] τοῦ [[πτύξ]], ὃ ἴδε.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=πτῠχή, ἡ, = [[πτύξ]], Trag.]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[πτύσσω]] (=[[διπλώνω]]), ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}