View source for πυξίδα

{{grml
|mltxt=η / [[πυξίς]], -ίδος, ΝΜΑ<br /><b>αρχαιολ.</b> [[κάθε]] [[κιβωτίδιο]] με [[πώμα]], ανεξάρτητα από το [[σχήμα]] του, το οποίο χρησίμευε για τη [[φύλαξη]] διαφόρων αντικειμένων και κατασκευαζόταν από [[ξύλο]] πύξου, [[κουτάκι]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> όργανο προσανατολισμού το οποίο αποτελείται από ένα [[κουτί]] κατασκευασμένο από μη μαγνητικό υλικό στο [[κέντρο]] του οποίου αναρτάται ή στηρίζεται ευκίνητη μαγνητική [[βελόνη]] της οποίας τα [[άκρα]] κατευθύνονται [[προς]] τους μαγνητικούς πόλους της Γης και [[έτσι]] αναγνωρίζεται η [[διεύθυνση]] του Βορρά<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «τοπογραφική [[πυξίδα]]» — χωρομετρικό όργανο το οποίο αποτελείται από μαγνητική [[πυξίδα]] συνδυασμένη με σκοπευτική [[διόπτρα]]<br />β) «[[πυξίδα]] έγκλισης» — όργανο μέτρησης της κατακόρυφης συνιστώσας του γήινου μαγνητικού πεδίου αποτελούμενο από μαγνητική [[βελόνη]] [[στρεπτή]] [[γύρω]] από οριζόντιο άξονα<br />γ) «γυροσκοπική [[πυξίδα]]» — [[πυξίδα]] ανεξάρτητη από το γήινο μαγνητικό [[πεδίο]] και εξαρτώμενη μόνον από τις ιδιότητες του γυροσκοπίου και από την [[περιφορά]] της Γης<br />δ) «γυρομαγνητική [[πυξίδα]]» — [[σύστημα]] που προκύπτει από την [[προσαρμογή]] πυξίδας [[πάνω]] σε [[εξέδρα]] που διατηρείται [[σταθερά]] οριζόντια με τη [[βοήθεια]] γυροσκοπίου<br /><b>μσν.</b><br />[[πινακίδα]] [[γραφής]] από [[ξύλο]] πύξου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μικρό [[κιβώτιο]] από [[ξύλο]] πύξου<br /><b>2.</b> μικρό [[κουτί]]<br /><b>3.</b> [[μελανοδοχείο]]<br /><b>4.</b> [[κύλινδρος]] [[μέσα]] στον οποίο παλινδρομεί [[έμβολο]]<br /><b>5.</b> [[ονομασία]] ενός εμπλάστρου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πύξος]] «[[είδος]] φυτού» <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>ίς</i>, -ίδος ([[πρβλ]]. [[κυψελίς]])].
}}