Anonymous

πλέω: Difference between revisions

From LSJ
3,422 bytes removed ,  21 August 2021
m
no edit summary
m (Text replacement - "μετὰ" to "μετὰ")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=pleo
|Transliteration C=pleo
|Beta Code=ple/w
|Beta Code=ple/w
|Definition=Ep. πλείω <span class="bibl">Od.15.34</span>, <span class="bibl">16.368</span>: Ep. impf. <span class="sense"><span class="bld">A</span> ἀπ-έπλειον <span class="bibl">8.501</span>: also Ep.and Ion. πλώω (v. infr.): Att. contr. imper. πλεῖ <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>102</span>(anap.): fut. πλεύσομαι <span class="bibl">Od.12.25</span>, <span class="bibl">Il.11.22</span> (ἀνα-), <span class="bibl">Hdt.2.29</span>, <span class="bibl">Th.6.104</span>, etc.; later πλευσοῦμαι <span class="title">SIG</span>402.27 (Chios, iii B. C.), found in codd. of <span class="bibl">Th.1.143</span>, <span class="bibl">8.1</span>, (ἐπεσ-) <span class="bibl">Id.4.13</span>, (συνεκ-) <span class="bibl">Lys.13.25</span>, (ἀπο-) <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hp.Ma.</span>370d</span>, <span class="bibl">371b</span>, (συμ-) <span class="bibl">Isoc.17.19</span>, etc.; Dor. πλευσοῦμαι <span class="bibl">Theoc.14.55</span>; but 3pl. πλεύσονται <span class="title">GDI</span>5120<span class="title">B</span>11,13 (Crete, iii B. C.); πλεύσω <span class="bibl">Philem. 116</span> (S.V.l.), <span class="bibl">Plb.2.12.3</span>, <span class="title">AP</span>11.162 (Nicarch.), <span class="bibl">245</span> (Lucill.), <span class="title">OGI</span>572.30 (Lycia, ii/iii A.D.), etc.: aor. 1 ἔπλευσα <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>691</span> (lyr.), etc.: pf. πέπλευκα <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>404</span>, etc.:—Pass., fut. [[πλευσθήσομαι]] (περι-) <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>5.26.2</span>: aor. [[ἐπλεύσθην]] ib.<span class="bibl">6.28.6</span>, <span class="bibl">Babr.71.3</span>: pf. πέπλευσμαι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.16</span>, <span class="bibl">D.56.12</span>: Hom. uses only pres., impf., and fut. [[πλεύσομαι]] (v. supr.).—Of the Ion. πλώω, Hom. uses opt. πλώοιεν <span class="bibl">Od.5.240</span>, part. <b class="b3">ἐπι-πλώων</b> ib.<span class="bibl">284</span>, πλώων <span class="bibl"><span class="title">h.Hom.</span>22.7</span>: impf. πλῶον <span class="bibl">Il.21.302</span>; also shortd. aor. <b class="b3">ἔπλων, ως, ω,</b> part. [[πλώς]], in the compds. <b class="b3">ἀπ-έπλω, ἐπ-έπλως</b>, part. <b class="b3">ἐπιπλώς, παρέπλω;</b> and Hes. has <b class="b3">ἐπ-έπλων;</b> the pres., impf., and fut. forms occur as vv.ll. in Hdt., inf. πλώειν <span class="bibl">4.156</span>, part. πλωούσας <span class="bibl">8.10</span>,<span class="bibl">22</span>,<span class="bibl">42</span>: impf. [[ἔπλωον]] ib.<span class="bibl">41</span>; Iterat. πλώεσκον <span class="bibl">Q.S.14.656</span>: fut. [[πλώσομαι]] (ἀπο-) <span class="bibl">Hdt.8.5</span> (πλώσω Lyc.1044); but the aor. 1 forms are read in Hdt., ἔπλωσα <span class="bibl">4.148</span>; inf. πλῶσαι <span class="bibl">1.24</span>; part. πλώσας <span class="bibl">4.156</span>, <span class="bibl">8.49</span> (also once in Hom. in compd. ἐπι-πλώσας <span class="bibl">Il. 3.47</span>): pf. παρα-πέπλωκα <span class="bibl">Hdt.4.99</span>; [[πέπλωκα]] occurs <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>532</span>, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Th.</span>878</span> (paratrag.).—Only εε and εει are contracted in Att. ([[πλέει]] is f.l. in <span class="bibl">Th.4.28</span>, and [[πλέετε]] [[varia lectio|v.l.]] in <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.6.37</span>). [Hom. uses [[πλέων]] as monosyll., πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον <span class="bibl">Od.1.183</span>]:—[[sail]], [[go by sea]], Λακεδαίμονος ἐξ ἐρατεινῆς <span class="bibl">Il.3.444</span>; Ἰλιόθεν <span class="bibl">14.251</span>; ἐπὶ Κέρκυραν <span class="bibl">Th. 1.53</span>; εὐθὺ Λέσβου <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.2.11</span>; <b class="b3">π. ἐπὶ [σῖτον</b>] to fetch it, <span class="bibl">Id.<span class="title">Oec.</span>20.27</span>; ἐπί τι <span class="title">IG</span>12.105.9; <b class="b3">μετὰ [νάκος</b>] <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.69</span>; εἰς Ἐρέτριαν ἐπ' ἄνδρας <span class="bibl">Pl. <span class="title">Mx.</span>240b</span>; more fully, ἐνὶ πόντῳ νηῒ θοῇ πλείοντες <span class="bibl">Od.16.368</span>; νηῒ… πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον <span class="bibl">Il.7.88</span>; πλέεν… ποντοπορεύων <span class="bibl">Od.5.278</span>; ἐν τῇ νηΐ <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>341d</span>; <b class="b3">ἐν τῇ θαλάττῃ</b> ib.<span class="bibl">346b</span>; ἐπλέομεν βορέῃ ἀνέμῳ <span class="bibl">Od.14.253</span>; αὔρᾳ <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>691</span> (lyr.): c. acc. cogn., <b class="b3">πλεῖθ' ὑγρὰ κέλευθα</b> [[sail]] the watery ways, <span class="bibl">Od.3.71</span>; πλεῖν τὴν θάλατταν <span class="bibl">And.1.137</span>, <span class="bibl">Lys.6.19</span>, <span class="bibl">Isoc.8.20</span>, <span class="bibl">Antiph.100</span>:—Pass., <b class="b3">τὸ πεπλευσμένον [πέλαγος</b>] <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.1.16</span>, cf. <span class="bibl">Babr.71.3</span>; πλεῖται ἡ θάλασσα Muson.<span class="title">Fr.</span>18 B p.104 H.; also π. στόλον τόνδε <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1038</span>; τοῦ πλοῦ τοῦ πεπλευσμένου <span class="bibl">D. 56.12</span>: metaph., <b class="b3">πλεῖν ὑφειμένῃ δοκεῖ</b>, cf. ὑφίημι 111: [[proverb|prov.]], ὁ μὴ πεπλευκὼς οὐδὲν ἑόρακεν κακόν <span class="bibl">Posidipp.22</span>; <b class="b3">ἐπὶ γῆς μὴ πλεῖν</b> when on land do not [[be at sea]], i.e. avoid the hazards of tax-farming, etc., Pythag. ap. <span class="bibl">Clem.Al.<span class="title">Strom.</span>5.5.28</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> of ships, <span class="bibl">Il.9.360</span>; νέας ἄμεινον πλεούσας <span class="bibl">Hdt.8.10</span>, etc.; ὑπὸ τριήρους… εὖ πλεούσης ἐπεδιώκοντο <span class="bibl">Th.7.23</span>; ἡ ναῦς ἄριστά μοι ἔπλει <span class="bibl">Lys.21.6</span>; ἔφευγε ταῖς ναυσὶν εὖ πλεούσαις <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>1.6.16</span>; τριήρης ταχὺ π. <span class="bibl">Id.<span class="title">Oec.</span>8.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> of other things, [[swim]], [[float]], τεύχεα καλὰ… πλῶον καὶ νέκυες <span class="bibl">Il.21.302</span>; δένδρεα... τά οἱ πλώοιεν ἐλαφρῶς <span class="bibl">Od.5.240</span>; [νῆσος] πλέουσα <span class="bibl">Hdt.2.156</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> to [[be conveyed by sea]], [σκῦλα] πλέοντα <span class="bibl">Th.3.114</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> metaph., <b class="b3">ταύτης ἔπι πλέοντες ὀρθῆς</b> while [the ship of] our country bearing us is on an even keel, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>190</span>; <b class="b3">οὐδ' ὅπως ὀρθὴ πλεύσεται</b> (sc. <b class="b3">ἡ πόλις</b>) προείδετο <span class="bibl">D.19.250</span>; πάντα ἡμῖν κατ' ὀρθὸν πλεῖ <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>813d</span>; θεοῦ θέλοντος κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοις <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>397</span>; also κέρδους ἕκατι κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοι <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pax</span>699</span>. (With <b class="b3">πλε (ϝ) -, πλευ-</b> cf. Skt. [[plávate]] 'float', 'swim', Lat. <b class="b2">pluit;</b> with <b class="b3">πλω-</b> cf. Goth. [[flōdus]] 'river', 'flood', OE. [[flćwan]] 'flow'.)</span>
|Definition=Ep. πλείω Od.15.34, 16.368: Ep. impf.<br><span class="bld">A</span> ἀπ-έπλειον 8.501: also Ep.and Ion. πλώω (v. infr.): Att. contr. imper. πλεῖ E.Tr.102(anap.): fut. πλεύσομαι Od.12.25, Il.11.22 ([[ἀναπλέω]]), Hdt.2.29, Th.6.104, etc.; later πλευσοῦμαι SIG402.27 (Chios, iii B. C.), found in codd. of Th.1.143, 8.1, (ἐπεσ-) Id.4.13, ([[συνεκπλέω]]) Lys.13.25, ([[ἀποπλέω]]) Pl.Hp.Ma.370d, 371b, ([[συμπλέω]]) Isoc.17.19, etc.; Dor. πλευσοῦμαι Theoc.14.55; but 3pl. πλεύσονται GDI5120B11,13 (Crete, iii B. C.); πλεύσω Philem. 116 (S.V.l.), Plb.2.12.3, AP11.162 (Nicarch.), 245 (Lucill.), OGI572.30 (Lycia, ii/iii A.D.), etc.: aor. 1 ἔπλευσα A.Ag.691 (lyr.), etc.: pf. πέπλευκα S.Ph.404, etc.:—Pass., fut. [[πλευσθήσομαι]] (περι-) Arr.An.5.26.2: aor. [[ἐπλεύσθην]] ib.6.28.6, Babr.71.3: pf. πέπλευσμαι X.Cyr.6.1.16, D.56.12: Hom. uses only pres., impf., and fut. [[πλεύσομαι]] (v. supr.).—Of the Ion. πλώω, Hom. uses opt. πλώοιεν Od.5.240, part. [[ἐπιπλώων]] ib.284, πλώων h.Hom.22.7: impf. πλῶον Il.21.302; also shortd. aor. [[ἔπλων]], [[ως]], ω, part. [[πλώς]], in the compds. [[ἀπέπλω]], [[ἐπέπλως]], part. [[ἐπιπλώς]], [[παρέπλω]]; and Hes. has [[ἐπέπλων;]] the pres., impf., and fut. forms occur as vv.ll. in Hdt., inf. πλώειν 4.156, part. πλωούσας 8.10,22,42: impf. [[ἔπλωον]] ib.41; Iterat. πλώεσκον Q.S.14.656: fut. [[πλώσομαι]] (ἀπο-) Hdt.8.5 (πλώσω Lyc.1044); but the aor. 1 forms are read in Hdt., ἔπλωσα 4.148; inf. πλῶσαι 1.24; part. πλώσας 4.156, 8.49 (also once in Hom. in compd. ἐπιπλώσας Il. 3.47): pf. παραπέπλωκα Hdt.4.99; [[πέπλωκα]] occurs E.Hel.532, Ar. Th.878 (paratrag.).—Only εε and εει are contracted in Att. ([[πλέει]] is f.l. in Th.4.28, and [[πλέετε]] [[varia lectio|v.l.]] in X.An.7.6.37). [Hom. uses [[πλέων]] as monosyll., πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον Od.1.183]:—[[sail]], [[go by sea]], Λακεδαίμονος ἐξ ἐρατεινῆς Il.3.444; Ἰλιόθεν 14.251; ἐπὶ Κέρκυραν Th. 1.53; εὐθὺ Λέσβου X.HG1.2.11; πλέω ἐπὶ [σῖτον] = to [[fetch]] it, Id.Oec.20.27; ἐπί τι IG12.105.9; μετὰ [νάκος] Pi.P.4.69; εἰς Ἐρέτριαν ἐπ' ἄνδρας Pl. Mx.240b; more fully, ἐνὶ πόντῳ νηῒ θοῇ πλείοντες Od.16.368; νηῒ… πλέων ἐπὶ οἴνοπα πόντον Il.7.88; πλέεν… ποντοπορεύων Od.5.278; ἐν τῇ νηΐ Pl.R.341d; [[ἐν τῇ θαλάττῃ]] ib.346b; ἐπλέομεν βορέῃ ἀνέμῳ Od.14.253; αὔρᾳ A.Ag.691 (lyr.): c. acc. cogn., πλεῖθ' ὑγρὰ κέλευθα = [[sail]] the [[watery]] [[way]]s, Od.3.71; πλεῖν τὴν θάλατταν And.1.137, Lys.6.19, Isoc.8.20, Antiph.100:—Pass., τὸ πεπλευσμένον [πέλαγος] X.Cyr.6.1.16, cf. Babr.71.3; πλεῖται ἡ θάλασσα Muson.Fr.18 B p.104 H.; also π. στόλον τόνδε S.Ph.1038; τοῦ πλοῦ τοῦ πεπλευσμένου D. 56.12: metaph., [[πλεῖν]] ὑφειμένῃ δοκεῖ, cf. [[ὑφίημι]] ΙΙΙ: [[proverb|prov.]], [[ὁ μὴ πεπλευκὼς οὐδὲν ἑόρακεν κακόν]] = anyone who hasn't sailed has never seen trouble Posidipp.22; [[ἐπὶ γῆς μὴ πλεῖν]] = when on [[land]] do not [[be at sea]], i.e. [[avoid]] the [[hazard]]s of [[tax]]-[[farming]], etc., Pythag. ap. Clem.Al.Strom.5.5.28.<br><span class="bld">II</span> of ships, Il.9.360; νέας ἄμεινον πλεούσας Hdt.8.10, etc.; ὑπὸ τριήρους… εὖ πλεούσης ἐπεδιώκοντο Th.7.23; ἡ ναῦς ἄριστά μοι ἔπλει Lys.21.6; ἔφευγε ταῖς ναυσὶν εὖ πλεούσαις X.HG1.6.16; τριήρης ταχὺ π. Id.Oec.8.8.<br><span class="bld">2</span> of other things, [[swim]], [[float]], τεύχεα καλὰ… πλῶον καὶ νέκυες Il.21.302; δένδρεα... τά οἱ πλώοιεν ἐλαφρῶς Od.5.240; [νῆσος] πλέουσα Hdt.2.156.<br><span class="bld">3</span> to [[be conveyed by sea]], [σκῦλα] πλέοντα Th.3.114.<br><span class="bld">4</span> metaph., ταύτης ἔπι πλέοντες ὀρθῆς = while [the ship of] our country bearing us is on an even keel, S.Ant.190; οὐδ' ὅπως ὀρθὴ πλεύσεται (sc. [[ἡ πόλις]]) προείδετο D.19.250; πάντα ἡμῖν κατ' ὀρθὸν πλεῖ Pl.Lg.813d; θεοῦ θέλοντος κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοις E.Fr.397; also κέρδους ἕκατι κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοι Ar.Pax699. (With πλε (ϝ) -, πλευ- cf. Skt. plávate '[[float]]', '[[swim]]', Lat. [[pluit]]; with πλω- cf. Goth. flōdus '[[river]]', '[[flood]]', OE. flćwan '[[flow]]'.)
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 17: Line 17:
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=<i>f.</i> [[πλεύσομαι]] <i>ou</i> [[πλευσοῦμαι]], <i>ao.</i> ἔπλευσα, <i>pf.</i> πέπλευκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐπλεύσθην, <i>pf.</i> πέπλευσμαι;<br /><b>1</b> naviguer, voguer <i>en parl. de pers.</i> ; πλοῦν [[πλεῖν]] PLUT faire une traversée ; [[πλεῖν]] ὑγρὰ [[κέλευθα]] OD parcourir en naviguant les routes humides ; τὴν θάλατταν XÉN la mer ; <i>Pass.</i> [[θάλαττα]] πλεομένη LUC mer sur laquelle on navigue;<br /><b>2</b> <i>en parl. de navires</i> [[πλεῖν]] [[ταχύ]] XÉN être bonne marcheuse <i>en parl. d’une trière</i>;<br /><b>3</b> <i>en parl. de tout objet flottant (armes, arbres, etc.)</i> : [[νῆσος]] πλέουσα HDT île flottante;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> naviguer, faire une traversée, <i>càd</i> se diriger bien <i>ou</i> mal.<br />'''Étymologie:''' R. Πλυ, baigner, &gt; πλευ-, πλεϜ-, πλε- ; cf. <i>lat.</i> pluit.<br /><span class="bld">2</span><i>nom.-acc. plur. neutre att. de</i> [[πλείων]];<br /><i>gén. de</i> [[πλέως]].
|btext=<i>f.</i> [[πλεύσομαι]] <i>ou</i> [[πλευσοῦμαι]], <i>ao.</i> ἔπλευσα, <i>pf.</i> πέπλευκα;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐπλεύσθην, <i>pf.</i> πέπλευσμαι;<br /><b>1</b> naviguer, voguer <i>en parl. de pers.</i> ; πλοῦν [[πλεῖν]] PLUT faire une traversée ; [[πλεῖν]] ὑγρὰ [[κέλευθα]] OD parcourir en naviguant les routes humides ; τὴν θάλατταν XÉN la mer ; <i>Pass.</i> [[θάλαττα]] πλεομένη LUC mer sur laquelle on navigue;<br /><b>2</b> <i>en parl. de navires</i> [[πλεῖν]] [[ταχύ]] XÉN être bonne marcheuse <i>en parl. d’une trière</i>;<br /><b>3</b> <i>en parl. de tout objet flottant (armes, arbres, etc.)</i> : [[νῆσος]] πλέουσα HDT île flottante;<br /><b>4</b> <i>fig.</i> naviguer, faire une traversée, <i>càd</i> se diriger bien <i>ou</i> mal.<br />'''Étymologie:''' R. Πλυ, baigner, &gt; πλευ-, πλεϜ-, πλε- ; cf. <i>lat.</i> pluit.<br /><span class="bld">2</span><i>nom.-acc. plur. neutre att. de</i> [[πλείων]];<br /><i>gén. de</i> [[πλέως]].
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 32: Line 32:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ΝΜΑ, και επικ. τ. [[πλείω]], Α<br /><b>1.</b> (για [[σκάφος]]) κινούμαι στην [[επιφάνεια]] θάλασσας, λίμνης, ποταμού, [[ταξιδεύω]] (α. «το [[πλοίο]] έπλεε κανονικά όταν σημειώθηκε η [[έκρηξη]]» β. «Ἑλλήσποντον ἐπ' ἰχθυόεντα πλεούσας νῆας ἐμάς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ταξιδεύω]], μετακινούμαι από έναν [[τόπο]] σε [[άλλο]] με [[πλοίο]] (α. «θάψαντες αὐτοὺς ἔπλεον ἐπὶ Λέσβου και Ἑλλησπόντους», <b>Ξεν.</b> β. «πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσε», ΚΔ)<br /><b>3.</b> [[επιπλέω]], [[παραμένω]] στην [[επιφάνεια]] του νερού και δεν βυθίζομαι (α. «ο [[φελλός]] πλέει στο [[νερό]]» β. «δένδρεα... τὰ oἱ πλώοιεν ἐλαφρῶς», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «[[πλέω]] στο [[αίμα]]» — [[είμαι]] [[αιμόφυρτος]], [[είμαι]] πλημμυρισμένος από [[αίμα]]<br />β) «πλέει στα λεφτά» — [[είναι]] [[πάρα]] πολύ [[πλούσιος]]» <br />γ) «[[πλέω]] [[μέσα]] στα ρούχα μου» ή «τα ρούχα πλέουν [[επάνω]] μου» — [[είμαι]] πολύ [[αδύνατος]] για τα ρούχα που [[φορώ]], τα ρούχα [[είναι]] πολύ μεγαλύτερα απ' όσο μού χρειάζεται<br />δ) «τα πόδια μου πλέουν στα παπούτσια» — τα παπούτσια [[είναι]] πολύ μεγάλα για τα πόδια μου<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />(μτφ. για το [[σκάφος]] της Πολιτείας ή της Εκκλησίας) [[ακολουθώ]] την [[πορεία]] μου, κατευθύνομαι [[προς]] τον σκοπό μου («ταύτης ἔπι πλέοντες ὀρθῆς τοὺς φίλους ποιούμεθα», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μετακομίζομαι διά θαλάσσης («τὰ μὲν τῶν Ἀθηναίων [σκῡλα) πλέοντα ἑάλω», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παθ.</b> <i>πλέομαι</i><br />[[είμαι]] [[πλωτός]] («πλεῑται ἡ [[θάλασσα]]», Μουσών.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «πεπλευσμένος πλοῡς» — το τελειωμένο θαλασσινό [[ταξίδι]]<br />β) «[[πάντα]] ἡμῖν κατ' ὀρθὸν πλεῑ» — οι υποθέσεις του κράτους εξελίσσονται κανονικά<br />4) <b>παροιμ.</b> α) «θεοῡ θέλοντος κἄν ἐπὶ ῥιπός πλέοις» — αν θέλει ο [[θεός]] μπορείς να ταξιδεύεις και [[πάνω]] σε μια [[ψάθα]], όλα εξαρτώνται από τη [[θέληση]] του θεού<br />β) «ὁ μὴ πεπλευκώς οὐδὲν ἑώρακεν κακὸν» — όποιος δεν έχει ταξιδεύσει, δεν ξέρει τους πραγματικούς κινδύνους του ταξιδιού<br />γ) «ἐπὶ γῆς μὴ πλεῖν» — όποιος δεν ξέρει [[τίποτε]] από [[θάλασσα]] να μην κάνει ότι ξέρει.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[πλέω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πλέFω</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>pleu</i>- «ρέω, [[κολυμπώ]]» και συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>plavate</i> «[[επιπλέω]], [[κολυμπώ]]», <i>pluta</i>- «πλημμυρισμένος», λατ. <i>pluit</i> «βρέχει» (<span style="color: red;"><</span> <i>plovit</i> <span style="color: red;"><</span> <i>plevit</i>), γαλλ. <i>il pleut</i> «βρέχει». Αξιοσημείωτη [[είναι]] η σημασιολογική [[εξέλιξη]] που παρουσιάζει το ρ. [[πλέω]] στην Ελληνική από την αρχική σημ. της ρίζας «βρίσκομαι στο [[νερό]], [[επιπλέω]], [[πλημμυρίζω]]» στη σημ. «[[ταξιδεύω]], μετακινούμαι με [[πλοίο]]». Η [[εξέλιξη]] αυτή θα μπορούσε, [[ωστόσο]], να θεωρηθεί [[φυσική]] και αναμενόμενη, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που είχε η [[θάλασσα]] και η [[ναυτιλία]] για τον ελληνικό λαό. Στην [[ίδια]] [[ρίζα]], [[τέλος]], με ιδιαίτερες σημασιολογικές εξελίξεις ανάγονται και τα: [[πλούτος]], [[πλύνω]], [[πλώω]], [[πλεύμων]] / [[πνεύμων]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πλεύση]] (·<i>ις</i>), <i>πλούς</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[πλευστικός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[πλεύστης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πλευστός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[αναπλέω]], [[διαπλέω]], [[διεκπλέω]], [[εκπλέω]], [[επαναπλέω]], [[επιπλέω]], [[καταπλέω]], [[παραπλέω]], [[περιπλέω]], [[συμπλέω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αμφιπλέω</i>, [[αντεκπλέω]], [[αντεπιπλέω]], [[αντιπαραπλέω]], [[αντιπεριπλέω]], [[αντιπλέω]], [[εκπεριπλέω]], <i>εμπεριπλέω</i>, [[εμπλέω]], [[επιδιαπλέω]], [[επικαταπλέω]], [[μεταπλέω]], [[προαναπλέω]], [[προδιαπλέω]], [[προεκπλέω]], [[προκαταπλέω]], [[προσεπιπλέω]], [[συγκαταπλέω]], [[συμπαραπλέω]], [[συμπεριπλέω]], [[συνδιαπλέω]], [[συνεκπλέω]], [[συνεπιπλέω]], [[υπαναπλέω]], [[υπεκπλέω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αεροπλέω]], [[αποπλέω]], [[εισπλέω]], [[προσπλέω]], [[υπερπλέω]], [[υποπλέω]]].
|mltxt=ΝΜΑ, και επικ. τ. [[πλείω]], Α<br /><b>1.</b> (για [[σκάφος]]) κινούμαι στην [[επιφάνεια]] θάλασσας, λίμνης, ποταμού, [[ταξιδεύω]] (α. «το [[πλοίο]] έπλεε κανονικά όταν σημειώθηκε η [[έκρηξη]]» β. «Ἑλλήσποντον ἐπ' ἰχθυόεντα πλεούσας νῆας ἐμάς», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[ταξιδεύω]], μετακινούμαι από έναν [[τόπο]] σε [[άλλο]] με [[πλοίο]] (α. «θάψαντες αὐτοὺς ἔπλεον ἐπὶ Λέσβου και Ἑλλησπόντους», <b>Ξεν.</b> β. «πλεόντων δὲ αὐτῶν ἀφύπνωσε», ΚΔ)<br /><b>3.</b> [[επιπλέω]], [[παραμένω]] στην [[επιφάνεια]] του νερού και δεν βυθίζομαι (α. «ο [[φελλός]] πλέει στο [[νερό]]» β. «δένδρεα... τὰ oἱ πλώοιεν ἐλαφρῶς», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «[[πλέω]] στο [[αίμα]]» — [[είμαι]] [[αιμόφυρτος]], [[είμαι]] πλημμυρισμένος από [[αίμα]]<br />β) «πλέει στα λεφτά» — [[είναι]] [[πάρα]] πολύ [[πλούσιος]]» <br />γ) «[[πλέω]] [[μέσα]] στα ρούχα μου» ή «τα ρούχα πλέουν [[επάνω]] μου» — [[είμαι]] πολύ [[αδύνατος]] για τα ρούχα που [[φορώ]], τα ρούχα [[είναι]] πολύ μεγαλύτερα απ' όσο μού χρειάζεται<br />δ) «τα πόδια μου πλέουν στα παπούτσια» — τα παπούτσια [[είναι]] πολύ μεγάλα για τα πόδια μου<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />(μτφ. για το [[σκάφος]] της Πολιτείας ή της Εκκλησίας) [[ακολουθώ]] την [[πορεία]] μου, κατευθύνομαι [[προς]] τον σκοπό μου («ταύτης ἔπι πλέοντες ὀρθῆς τοὺς φίλους ποιούμεθα», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> μετακομίζομαι διά θαλάσσης («τὰ μὲν τῶν Ἀθηναίων [σκῡλα) πλέοντα ἑάλω», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παθ.</b> <i>πλέομαι</i><br />[[είμαι]] [[πλωτός]] («πλεῑται ἡ [[θάλασσα]]», Μουσών.)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «πεπλευσμένος πλοῡς» — το τελειωμένο θαλασσινό [[ταξίδι]]<br />β) «[[πάντα]] ἡμῖν κατ' ὀρθὸν πλεῑ» — οι υποθέσεις του κράτους εξελίσσονται κανονικά<br />4) <b>παροιμ.</b> α) «θεοῡ θέλοντος κἄν ἐπὶ ῥιπός πλέοις» — αν θέλει ο [[θεός]] μπορείς να ταξιδεύεις και [[πάνω]] σε μια [[ψάθα]], όλα εξαρτώνται από τη [[θέληση]] του θεού<br />β) «ὁ μὴ πεπλευκώς οὐδὲν ἑώρακεν κακὸν» — όποιος δεν έχει ταξιδεύσει, δεν ξέρει τους πραγματικούς κινδύνους του ταξιδιού<br />γ) «ἐπὶ γῆς μὴ πλεῖν» — όποιος δεν ξέρει [[τίποτε]] από [[θάλασσα]] να μην κάνει ότι ξέρει.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[πλέω]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πλέFω</i>) ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>pleu</i>- «ρέω, [[κολυμπώ]]» και συνδέεται με αρχ. ινδ. <i>plavate</i> «[[επιπλέω]], [[κολυμπώ]]», <i>pluta</i>- «πλημμυρισμένος», λατ. <i>pluit</i> «βρέχει» (<span style="color: red;"><</span> <i>plovit</i> <span style="color: red;"><</span> <i>plevit</i>), γαλλ. <i>il pleut</i> «βρέχει». Αξιοσημείωτη [[είναι]] η σημασιολογική [[εξέλιξη]] που παρουσιάζει το ρ. [[πλέω]] στην Ελληνική από την αρχική σημ. της ρίζας «βρίσκομαι στο [[νερό]], [[επιπλέω]], [[πλημμυρίζω]]» στη σημ. «[[ταξιδεύω]], μετακινούμαι με [[πλοίο]]». Η [[εξέλιξη]] αυτή θα μπορούσε, [[ωστόσο]], να θεωρηθεί [[φυσική]] και αναμενόμενη, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που είχε η [[θάλασσα]] και η [[ναυτιλία]] για τον ελληνικό λαό. Στην [[ίδια]] [[ρίζα]], [[τέλος]], με ιδιαίτερες σημασιολογικές εξελίξεις ανάγονται και τα: [[πλούτος]], [[πλύνω]], [[πλώω]], [[πλεύμων]] / [[πνεύμων]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πλεύση]] (·<i>ις</i>), <i>πλούς</i><br /><b>αρχ.</b><br />[[πλευστικός]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[πλεύστης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πλευστός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) [[αναπλέω]], [[διαπλέω]], [[διεκπλέω]], [[εκπλέω]], [[επαναπλέω]], [[επιπλέω]], [[καταπλέω]], [[παραπλέω]], [[περιπλέω]], [[συμπλέω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><i>αμφιπλέω</i>, [[αντεκπλέω]], [[αντεπιπλέω]], [[αντιπαραπλέω]], [[αντιπεριπλέω]], [[αντιπλέω]], [[εκπεριπλέω]], <i>εμπεριπλέω</i>, [[εμπλέω]], [[επιδιαπλέω]], [[επικαταπλέω]], [[μεταπλέω]], [[προαναπλέω]], [[προδιαπλέω]], [[προεκπλέω]], [[προκαταπλέω]], [[προσεπιπλέω]], [[συγκαταπλέω]], [[συμπαραπλέω]], [[συμπεριπλέω]], [[συνδιαπλέω]], [[συνεκπλέω]], [[συνεπιπλέω]], [[υπαναπλέω]], [[υπεκπλέω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αεροπλέω]], [[αποπλέω]], [[εισπλέω]], [[προσπλέω]], [[υπερπλέω]], [[υποπλέω]]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''πλέω:''' Επικ. [[πλείω]], Αττ. προστ. <i>πλεῖ</i>· μέλ. [[πλεύσομαι]], Δωρ. [[πλευσοῦμαι]], μεταγεν. <i>πλεύσω</i>· αόρ. αʹ <i>ἔπλευσα</i>, παρακ. <i>πέπλευκα</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐπλεύσθην</i>, παρακ. [[πέπλευσμαι]]· [[εκτός]] από το [[πλώω]], Επικ. προστ. <i>πλῶον</i>, ο Όμηρ. έχει συγκοπτ. αόρ. βʹ [[ἔπλων]], <i>-ως</i>, <i>-ω</i>, μτχ. [[πλώς]], σύνθ. <i>ἀπέπλω</i> κ.λπ.· Ιων. απαρ. <i>πλώειν</i>, παρατ. [[ἔπλωον]], μέλ. <i>πλώσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἔπλωσα</i>, μτχ. <i>πλώσας</i>, παρακ. <i>πέπλωκα</i>· οι Αττ. συναιρούν μονο τα <i>εε</i> και <i>ει</i>, όπως στο [[χέω]]·<br /><b class="num">I.</b> [[πλέω]], [[πηγαίνω]] μέσα από τη [[θάλασσα]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με σύστ. αντ., ὑγρὰ [[κέλευθα]] [[πλεῖν]], [[πλέω]] στις θαλάσσιες [[οδούς]], σε Ομήρ. Οδ.· απ' όπου στην Παθ., τὸ πεπλευσμένον [[πέλαγος]], σε Ξεν.· μεταφ., [[πλεῖν]] ὑφειμένῃ, πρβλ. [[ὑφίημι]] III.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για πλοία, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για άλλα πράγματα, [[κολυμπώ]], [[επιπλέω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[ταύτης]] ἔπι πλέοντες ὀρθῆς, ενόσω διατηρούμε το [[πλοίο]] της πόλης μας [[ορθό]], σε Σοφ.· οὐδ' [[ὅπως]] ὀρθὴ πλεύσεται (ενν. ἡ [[πόλις]]) <i>προείδετο</i>, σε Δημ.
|lsmtext='''πλέω:''' Επικ. [[πλείω]], Αττ. προστ. <i>πλεῖ</i>· μέλ. [[πλεύσομαι]], Δωρ. [[πλευσοῦμαι]], μεταγεν. <i>πλεύσω</i>· αόρ. αʹ <i>ἔπλευσα</i>, παρακ. <i>πέπλευκα</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐπλεύσθην</i>, παρακ. [[πέπλευσμαι]]· [[εκτός]] από το [[πλώω]], Επικ. προστ. <i>πλῶον</i>, ο Όμηρ. έχει συγκοπτ. αόρ. βʹ [[ἔπλων]], <i>-ως</i>, <i>-ω</i>, μτχ. [[πλώς]], σύνθ. <i>ἀπέπλω</i> κ.λπ.· Ιων. απαρ. <i>πλώειν</i>, παρατ. [[ἔπλωον]], μέλ. <i>πλώσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἔπλωσα</i>, μτχ. <i>πλώσας</i>, παρακ. <i>πέπλωκα</i>· οι Αττ. συναιρούν μονο τα <i>εε</i> και <i>ει</i>, όπως στο [[χέω]]·<br /><b class="num">I.</b> [[πλέω]], [[πηγαίνω]] μέσα από τη [[θάλασσα]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με σύστ. αντ., ὑγρὰ [[κέλευθα]] [[πλεῖν]], [[πλέω]] στις θαλάσσιες [[οδούς]], σε Ομήρ. Οδ.· απ' όπου στην Παθ., τὸ πεπλευσμένον [[πέλαγος]], σε Ξεν.· μεταφ., [[πλεῖν]] ὑφειμένῃ, πρβλ. [[ὑφίημι]] III.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για πλοία, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για άλλα πράγματα, [[κολυμπώ]], [[επιπλέω]], σε Όμηρ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[ταύτης]] ἔπι πλέοντες ὀρθῆς, ενόσω διατηρούμε το [[πλοίο]] της πόλης μας [[ορθό]], σε Σοφ.· οὐδ' [[ὅπως]] ὀρθὴ πλεύσεται (ενν. ἡ [[πόλις]]) <i>προείδετο</i>, σε Δημ.
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 41: Line 41:
}}
}}
{{elnl
{{elnl
|elnltext=πλέω, praes. contr. alleen εε > ει; ep. imperf. 3 sing. πλέεν, imperat. πλεῖ, ptc. πλέων, inf. πλεῖν, ep. πλέειν; aor. ἔπλευσα, zelden med. ἐπλευσάμην (vnl. in compos. ), pass. ἐπλεύσθην; perf. πέπλευκα, med.-pass. πέπλευσμαι, plqperf. ἐπεπλεύκειν; fut. πλεύσω, med. πλεύσομαι en Dor. πλευσοῦμαι; varen; van pers..; ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν vandaar voeren wij verder Od. 9.62 (en elders); met prep., ook met acc..; τὴν θάλατταν over de zee Lys. 6.19; κέρδους ἕκατι κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοι voor winst zou hij zelfs op een rieten mat varen (d.w.z. zou hij elke onderneming wagen) Aristoph. Pax 699; van schepen; αἱ δὲ μάλα ὦκα ἔπλεον zij voeren heel snel Od. 3.158; pass. subst.. τὸ πεπλευσμένον het bevaren gebied Xen. Cyr. 6.1.16. overdr.. πάντα ἡμῖν κατ ’ ὀρθὸν πλεῖ alles gaat ons voor de wind Plat. Lg. 813d; οὐδὲ ὅπως ὀρθὴ πλεύσεται προείδετο en hij had ook niet bedacht hoe het (het schip van staat) de juiste koers zou houden Dem. 19.250. drijven:. ἔγωγε οὔτε πλέουσαν... εἶδον ik heb het (het eiland) niet zien drijven Hdt. 2.156.2.<br />πλέω acc. sing. of nom. en acc. n. plur. van 1. πλέων, zie πλείων.<br />πλέω Att. gen. sing. van πλέως.
|elnltext=πλέω, praes. contr. alleen εε > ει; ep. imperf. 3 sing. πλέεν, imperat. πλεῖ, ptc. πλέων, inf. πλεῖν, ep. πλέειν; aor. ἔπλευσα, zelden med. ἐπλευσάμην (vnl. in compos. ), pass. ἐπλεύσθην; perf. πέπλευκα, med.-pass. πέπλευσμαι, plqperf. ἐπεπλεύκειν; fut. πλεύσω, med. πλεύσομαι en Dor. πλευσοῦμαι; varen; van pers..; ἔνθεν δὲ προτέρω πλέομεν vandaar voeren wij verder Od. 9.62 (en elders); met prep., ook met acc..; τὴν θάλατταν over de zee Lys. 6.19; κέρδους ἕκατι κἂν ἐπὶ ῥιπὸς πλέοι voor winst zou hij zelfs op een rieten mat varen (d.w.z. zou hij elke onderneming wagen) Aristoph. Pax 699; van schepen; αἱ δὲ μάλα ὦκα ἔπλεον zij voeren heel snel Od. 3.158; pass. subst.. τὸ πεπλευσμένον het bevaren gebied Xen. Cyr. 6.1.16. overdr.. πάντα ἡμῖν κατ ’ ὀρθὸν πλεῖ alles gaat ons voor de wind Plat. Lg. 813d; οὐδὲ ὅπως ὀρθὴ πλεύσεται προείδετο en hij had ook niet bedacht hoe het (het schip van staat) de juiste koers zou houden Dem. 19.250. drijven:. ἔγωγε οὔτε πλέουσαν... εἶδον ik heb het (het eiland) niet zien drijven Hdt. 2.156.2.<br />πλέω acc. sing. of nom. en acc. n. plur. van 1. πλέων, zie πλείων.<br />πλέω Att. gen. sing. van πλέως.
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':plšw 普累哦<br />'''詞類次數''':動詞(5)<br />'''原文字根''':漂行<br />'''字義溯源''':船渡,航行*,航,航去,坐船,渡;或源自([[πλύνω]])=投入水中洗),而 ([[πλύνω]])出自([[πλύνω]])X=流動)。參讀 ([[ἄγω]])同義字<br />'''同源字''':1) ([[διαπλέω]])航行過去 2) ([[ἐκπλέω]])坐船離開 3) ([[καταπλέω]])航近某地 4) ([[παραπλέω]])航近,駛過 5) ([[πλέω]])航行 6) ([[ὑποπλέω]])駛過<br />'''出現次數''':總共(6);路(1);徒(4);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 航行(2) 徒27:2; 徒27:24;<br />2) 航⋯去(1) 徒27:6;<br />3) 坐船(1) 啓18:17;<br />4) 航行時(1) 路8:23;<br />5) 航(1) 徒21:3
|sngr='''原文音譯''':plšw 普累哦<br />'''詞類次數''':動詞(5)<br />'''原文字根''':漂行<br />'''字義溯源''':船渡,航行*,航,航去,坐船,渡;或源自([[πλύνω]])=投入水中洗),而 ([[πλύνω]])出自([[πλύνω]])X=流動)。參讀 ([[ἄγω]])同義字<br />'''同源字''':1) ([[διαπλέω]])航行過去 2) ([[ἐκπλέω]])坐船離開 3) ([[καταπλέω]])航近某地 4) ([[παραπλέω]])航近,駛過 5) ([[πλέω]])航行 6) ([[ὑποπλέω]])駛過<br />'''出現次數''':總共(6);路(1);徒(4);啓(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 航行(2) 徒27:2; 徒27:24;<br />2) 航⋯去(1) 徒27:6;<br />3) 坐船(1) 啓18:17;<br />4) 航行時(1) 路8:23;<br />5) 航(1) 徒21:3
}}
}}