εκτός: Difference between revisions

|mltxt=<b>(I)</b><br />[[ἑκτός]], -ή, -όν (Α)<br /><b>1.</b> αυτός που μπορεί [[κανείς]] να τον έχει, να τον αποκτήσει<br /><b>2.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ ἑκτά</i><br />οι ιδιότητες της ουσίας ([[κατά]] τους Στωικούς).<br /><b>(II)</b><br /><b>επίρρ.</b> (AM [[ἐκτός]])<br /><b>1.</b> έξω, [[μακριά]], [[προς]] τα έξω («στῆ δ' ἐκτὸς κλισίης», Ιλ. Ξ)<br /><b>2.</b> (για [[εξαίρεση]]) [[πλην]], [[παρεκτός]], [[εξόν]] («ἔχεις τι ἐκτὸς τούτων λέγειν;», <b>Πλάτ.</b> Γοργ.)<br /><b>3.</b> με υποθετ. ή ειδ. [[πρόταση]]<br />[[εκτός]] αν, [[εκτός]] ότι<br /><b>4.</b> <b>(απολ.)</b> [[απέξω]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[εκτός]] τόπου και χρόνου» — για [[κάθε]] νοητό, όπως π.χ. οι ιδέες του Πλάτωνος<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «[[εκτός]] νόμου», «[[εκτός]] συναγωνισμού», «[[εκτός]] κινδύνου», «[[εκτός]] [[εαυτού]]»<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[χωρίς]] («ἐκτὸς ὠδίνων τέξεται», Διοσκουρίδης)<br /><b>2.</b> <b>(γεωμ.)</b> [[πέρα]], [[μακριά]]<br /><b>3.</b> (για χρόνο) [[πέρα]], [[μετά]], ύστερα<br /><b>4.</b> <b>(απολ.)</b> [[επιπλέον]]<br /><b>5.</b> [[παρά]] τη [[συγκατάθεση]] κάποιου<br /><b>6.</b> (με ρ. κινήσεως) έξω, [[προς]] τα έξω («ἔρριψεν αὐτὸν [[ἐκτός]]», <b>Σοφ.</b> Τρ.)<br /><b>7.</b> <i>οἱ [[ἐκτός]]<br />α) οι ξένοι, ο όχλος<br />β) οι εθνικοί, οι ειδωλολάτρες.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[πρόθεση]] <i>εκ</i> (<b>βλ.</b> <i>εξ</i>) <span style="color: red;">+</span> επίρρ. κατάλ. -<i>τος</i> ([[πρβλ]]. [[εντός]])].