περιβάλλω: Difference between revisions

|Full diacritics=περιβάλλω

|Definition=fut. περιβᾰλῶ : aor. περιέβᾰλον (v. infr.) :—<span class="sense"><span class="bld">A</span> [[throw round]], [[throw about]], or [[throw over]], [[put on]] or [[put over]], c. acc. rei, φίλας περὶ χεῖρε βαλόντε <span class="bibl">Od. 11.211</span>; περὶ πτερὰ πυκνὰ βαλόντες <span class="bibl">Il.11.454</span>; περὶ δ' ἄντυγα βάλλε φαεινήν <span class="bibl">18.479</span>; περιβάλλω χέρας <span class="bibl">Ar.<span class="title">Th.</span>914</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1044</span>: freq. c. dat., χέρας περιβάλλω τινί <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>1459</span>, etc.; <b class="b3">περὶ δ' ὠλένας δέρᾳ… βάλοιμι</b> ib.<span class="bibl">165</span> (lyr.); <b class="b3">περιβάλλω τινὶ δεσμά, βρόχους</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>52</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>619</span>; Τροίᾳ ζευκτήριον <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 529</span>; κρατὶ περιβάλλω σκότον <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>1159</span>; <b class="b3">περιβάλλω τινὰ χαλκεύματι</b> [[put]] him [[round]] the sword, i. e. stab him, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>576</span>; also <b class="b3">περὶ τὰ στέρνα θώρηκας περιβάλλω</b> <span class="bibl">Hdt. 1.215</span>, cf. <span class="bibl">5.85</span>; αἱμασιὴν περιβάλλω κατὰ τὸν κύκλον <span class="bibl">Id.7.60</span>; <b class="b3">περὶ ἕρμα περιβάλλω ναῦν</b> [[wreck]] it [[on]]... <span class="bibl">Th.7.25</span>:—Med., [[throw round]] oneself or [[throw over]] oneself, [[put on]], c. acc. rei, <b class="b3">περιβαλλόμενοι τεύχεα</b> [[putt]]ing on their [[arm]]s, <span class="bibl">Od.22.148</span>; περὶ δὲ ζώνην βάλετ' ἰξυῖ <span class="bibl">5.231</span>; ξίφος περὶ στιβαροῖς βάλετ' ὤμοις <span class="bibl">14.528</span>; <b class="b3">εἷμα, φᾶρος περιβάλλεσθαι</b>, <span class="bibl">Hdt. 1.152</span>, <span class="bibl">9.109</span>; φάρεα καὶ πλοκάμους <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>1150</span>(lyr.); κόσμον σώμασιν <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>334</span>; κύκλον ὅσον περιβάλλεται αἰθήρ <span class="bibl">Hermesian.7.87</span>; freq. of defences, [[τεῖχος]] καὶ σωτηρίην περιβαλέσθαι τοῖς τε χρήμασι καὶ τοῖς σώμασιν <span class="bibl">Democr.280</span>; also ὅταν περιβάλωνται χειρις μοὺς παραλλάττοντας Phld.<span class="title">Rh.</span>1.8 S.; περιβάλλω ἕρκος ἔρυμα τῶν νεῶν <span class="bibl">Hdt.9.96</span>; τείχεα <span class="bibl">Id.1.141</span>, cf. <span class="bibl">6.46</span>, <span class="bibl">Th.1.8</span>; ταῖς πόλεσιν ἐρύματα περιβάλλονται <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>2.1.14</span>; Πελοποννήσῳ περιβάλλω ἓν [[τεῖχος]] <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1276a27</span>; <b class="b3">λιμένι τεῖχος, χάρακα τῇ παρεμβολῇ</b>, <span class="bibl">Plb.4.65.11</span>, <span class="bibl">5.20.5</span>; also <b class="b3">περὶ τὴν Πελοπόννησον τεῖχος περιβαλέσθαι</b> <span class="bibl">Lys.2.45</span>: c. dupl. acc., <b class="b3">τεῖχος περιβαλέσθαι πόλιν</b> [[build]] a wall [[round]] it, <span class="bibl">Hdt.1.163</span> : in pf. Pass., [[have]] a thing [[put round one]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>216d</span>; τὸ [[τεῖχος]] [[περιβεβλημένος]] = [[having]] his [[wall]] [[around]] him, [[encompass]]ed by it, <span class="bibl">Id.<span class="title">Tht.</span> 174e</span>, cf. <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1331a8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., [[put round]] or [[put upon]] a person, i. e. [[invest]] him [[with]] it, <b class="b3">περιβάλλω τινὶ ἀγαθόν</b> (i.e. [[βασιληΐην]]), [[τυραννίδα]], <span class="bibl">Hdt.1.129</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>829</span>; περιβάλλω [[σωτηρία]]ν [τισί] <span class="bibl">Id.<span class="title">HF</span>304</span>; ὕδασι δουλείαν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>189</span> (lyr.); οἶκτον <span class="bibl">Id.<span class="title">IA</span>934</span>; τινὶ περιβάλλω [[ἀνανδρία]]ν, i.e. make him [[faint-hearted]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>1031</span>; <b class="b3">περιβάλλω τὴν αἰτίαν τῷ ἰατρῷ</b> [[impute]] [[blame]] to... <span class="bibl">Pall.<span class="title">in Hp.</span>12.283</span> C.:—Pass., c. acc., to [[be involved in]], μεγίστην [[ζημία]]ν τὸ [[ταμεῖον]] περιβληθήσεται <span class="title">SIG</span>888.87 (Scaptopara, iii A. D.). </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> reversely c. dat. rei, [[surround]], [[encompass with]]... <b class="b3">περιβαλεῖν πλῆθος τῶν ἰχθύων</b> (sc. <b class="b3">τῷ ἀμφιβλήστρῳ</b>) <span class="bibl">Hdt.1.141</span>; βρόχῳ περιβάλλω τὸν αὐχένα <span class="bibl">Id.4.60</span> (tm.); [<b class="b3">Βόσπορον] πέδαις περιβάλλω</b> <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>748</span>; περιβάλλω τινὰ ὑφάσματι <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>25</span>; δοραῖσι σῶμα <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>330</span>; <b class="b3">περιβάλλω τινὰ χερσί</b> [[embrace]], <span class="bibl">Id.<span class="title">Or.</span>372</span> :—Med., [[surround]] or [[enclose]] for one's [[advantage]] or [[defence]], τὴν νῆσον περιβάλλω τείχει <span class="bibl">Pl.<span class="title">Criti.</span>116a</span>; [[χωρίον]] <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>6.3.30</span>; <b class="b3">περιβάλλω θύννους</b> [[net]] them, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span> 537a20</span>, cf. <span class="bibl">533b25</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> metaph., <b class="b3">περιβάλλω τινὰ κακῷ, περιβάλλω τινὰ συμφοραῖς</b>, [[involve]] one in [[evil]] or [[calamity]], <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>906</span>, <span class="bibl">Antipho 3.2.12</span>; ἀνηκέστοις πόλιν συμφοραῖς <span class="bibl">And.1.142</span>, cf. <span class="bibl">Lys.4.20</span>; ὀνείδει <span class="bibl">D.22.35</span>; <b class="b3">περιβάλλω τινὰ φυγῇ</b>, i.e. banish him, Plu.2.775c; τινὰ κλοπῆς καταδίκῃ <span class="bibl">Id.<span class="title">Arist.</span>4</span> :— Pass., ([[συμφοραῖς]]) <span class="bibl">Phld.<span class="title">Piet.</span>35b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> c. acc. only, [[encompass]], [[surround]], <b class="b3">περιβάλλει με σκότος, νέφος</b>, <span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1453</span>, <span class="bibl"><span class="title">HF</span>1140</span>; <b class="b3">περιβάλλω ἀλλήλους</b> [[embrace]] [[each]] [[other]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.7.25</span>, cf. <span class="bibl">Men.<span class="title">Pk.</span>36</span>, ''III''; also, [[clothe]], τινα <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>25.36</span>; <b class="b3">τὸ περιβεβλημένον</b> [[the]] [[space]] [[enclose]]d, [[enclosure]], <span class="bibl">Hdt.2.91</span>; cf. [[περίβολος]] <span class="bibl">11.2</span> :—Med., <b class="b3">ἤλαυνον περιβαλόμενοι [τὰ ὑποζύγια]</b> [[surround]]ing them, <span class="bibl">Id.9.39</span>, cf. <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.17</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[fetch]] a [[compass]] [[round]], [[double]], ἵπποι περὶ τέρμα βαλοῦσαι <span class="bibl">Il.23.462</span>; especially of ships, [[round]] a [[cape]], περιβάλλω τὸν Ἄθων <span class="bibl">Hdt.6.44</span>; Σούνιον <span class="bibl">Th.8.95</span> : abs., of a hare, [[double]], <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>5.29</span>, <span class="bibl">6.18</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[amplify]], [[expand]], λόγον <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Id.</span>1.4</span>, cf. ''ΙΙ'': abs., ib.<span class="bibl">3</span>,al. </span><span class="sense"><span class="bld">IV</span> Med., [[bring into one's power]], [[compass]], ἰδίῃ περιβάλλω ἑωυτῷ κέρδεα <span class="bibl">Hdt.3.71</span>; πολλὰ [χρήματα] <span class="bibl">Id.8.8</span>, cf. <span class="bibl">7.190</span>; <b class="b3">σωφροσύνης δόξαν περιβάλλεσθαι</b> <span class="bibl">X.<span class="title">Mem.</span>4.2.6</span>; τὰ λοιπὰ τῶν πραγμάτων περιβαλλόμενος <span class="bibl">D.18.231</span>; πλῆθος λείας <span class="bibl">Plb.1.29.7</span>, cf. <span class="bibl">3.69.7</span> : pf. Pass., [[to have come into possession of]]... πόλιν <span class="bibl">Hdt.6.24</span>; δυναστείας <span class="bibl">Isoc.4.184</span>, cf. <span class="bibl">2.25</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[appropriate]] [[mentally]], [[comprehend]], περιβάλλεσθαι τῇ διανοίᾳ τὰς πράξεις <span class="bibl">Id.5.118</span>; <b class="b3">πολλὰ περιβεβλῆσθαι πράγματα</b> [[to have aimed at learning]] many things, <span class="bibl">Men.683</span>; logically, <b class="b3">ξύμπαντα τὰ οἰκεῖα… γένους τινὸς οὐσίᾳ περιβάλλω</b> [[embrace]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Plt.</span>285b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[use]] [[circumlocution]], <b class="b3">κομψῶς κύκλῳ περιβαλλόμενος</b> <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span>222c</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>272d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">V</span> [[throw beyond]], [[beat]] in [[throw]]ing: hence generally, [[excel]], [[surpass]], μνηστῆρας δώροισι <span class="bibl">Od.15.17</span>; <b class="b3">περιβάλλω ἀρετῇ</b> to [[be superior]] in... <span class="bibl">Il.23.276</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">VI</span> <b class="b3">περιβάλλειν τὸ λουτρόν</b> [[take]] a [[bath]], <span class="bibl">Cass.<span class="title">Pr.</span>5</span>; <b class="b3">περιβάλλειν πρὸς λουτρόν</b> ibid.</span>

|elrutext='''περιβάλλω:''' (fut. περιβᾰλῶ, aor. περιέβᾰλον; эп. impf. περίβαλλον; ион. 3 л. ppf. pass. περιεβεβλήατο = περιεβέβληντο)<br /><b class="num">1)</b> закидывать, накидывать, набрасывать ([[πεῖσμα]] Hom.): π. στέρνα πρὸς στέρνα τινός Eur. прижаться грудью к чьей-л. груди; med. накидывать на себя (χλανίδα περιβαλλόμενος Her.; [[περιβεβλημένος]] σινδόνα NT);<br /><b class="num">2)</b> надевать ([[ζευκτήριον]] Τροίᾳ Aesch.): περιβαλλόμενοι τεύχεα Hom. с надетым на себя оружием, вооруженные;<br /><b class="num">3)</b> одевать (τινὰ γυμνόν NT); pass. одеваться (ἐν ἱματίοις λευκοῖς NT);<br /><b class="num">4)</b> запрокидывать: π. χεῖράς τινι Eur., Plat. обвивать кого-л. руками (ср. 8);<br /><b class="num">5)</b> строить вокруг, возводить кругом ([[τεῖχος]] Πελοποννήσῳ Arst. и τῷ λιμένι Polyb.; χάρακά τινι NT; med. τείχη Thuc. и [[τεῖχος]] τὴν πόλιν Her.): ταῖς πόλεσιν ἐρύματα περιβάλλεσθαι Xen. возводить укрепления вокруг городов;<br /><b class="num">6)</b> внушать (ἀνανδρίαν τινί Eur.);<br /><b class="num">7)</b> оказывать, давать (τὸ ἀγαθόν τινι Her.): π. σωτηρίαν τινί Eur. спасать кого-л.;<br /><b class="num">8)</b> опутывать, захватывать: περιβαλεῖν [[πλῆθος]] τῶν ἰχθύων Her. поймать множество рыб(ы); περιβαλέσθαι τὴν πόλιν Her. захватить город; π. τινὰ πέδαις Aesch. наложить на кого-л. оковы; π. τὸν αὐχένα βρόχῳ Her. обвивать шею петлей; π. τινὰ [[χερσί]] Eur. (ср. 4) обнимать кого-л.; [[σκότος]] περιβάλλει τινά Eur. тьма окутывает кого-л.; περιβάλλεσθαι σωφροσύνης [[δόξαν]] Xen. стяжать себе репутацию благоразумного человека;<br /><b class="num">9)</b> обнимать (ἀλλήλους Xen.);<br /><b class="num">10)</b> окружать, брать в кольцо (τοὺς πολεμίους Plat.): περιβάλλεσθαί τινι πτεροφόρον [[δέμας]] Aesch. окружать пернатым телом, т. е. превращать в птицу кого-л.; περιβάλλεσθαι [[μεῖζον]] [[χωρίον]] Xen. окружать большую площадь; ἐν τῷ περιβεβλημένῳ Her. в огороженном месте, внутри ограды;<br /><b class="num">11)</b> возлагать (τυραννίδα τινί Eur.);<br /><b class="num">12)</b> налагать (τινὶ δουλείαν Eur.);<br /><b class="num">13)</b> поражать (τινὰ χαλκεύματι Aesch.; τινὰ κακῷ Eur.): π. τινὰ φυγῇ Plut. карать кого-л. изгнанием; π. τινὰ ὀνείδει Dem. покрывать кого-л. позором;<br /><b class="num">14)</b> бросать, устремлять: π. περὶ [[ἕρμα]] τὴν ναῦν Thuc. налететь с кораблем на скалу;<br /><b class="num">15)</b> огибать, объезжать (τὸν Ἄθων Her.; [[Σούνιον]] Thuc.);<br /><b class="num">16)</b> превосходить (τινά τινι Hom.): ἀρετῇ π. Hom. отличаться высокими качествами, быть превосходным;<br /><b class="num">17)</b> часто посещать (τόπους Xen.);<br /><b class="num">18)</b> med. перен. охватывать (τῇ διανοίᾳ τι Isocr.; ξυμπάντα τὰ οἰκεῖα Plat.);<br /><b class="num">19)</b> med. пускаться в рассуждения: μακρὰν περιβαλλόμενοι Plat. пространно разглагольствуя; [[κομψῶς]] [[κύκλῳ]] π. Plat. ловко кружиться вокруг да около.