3,273,748
edits
σήπομαι: Difference between revisions
m
Text replacement - "οῡ" to "οῦ"
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "οῡ" to "οῦ") |
||
| (One intermediate revision by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ΝΜΑ, και [[σέπομαι]] Ν, και ενεργ. [[σήπω]] Α<br />αποσυντίθεμαι, φθείρομαι από [[αποσύνθεση]], [[σαπίζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ενεργ.</b> [[σήπω]]<br />α) [[προξενώ]] [[σήψη]], [[επιφέρω]] [[αποσύνθεση]] («... ἔχιδν' ἔφυ σήπειν | |mltxt=ΝΜΑ, και [[σέπομαι]] Ν, και ενεργ. [[σήπω]] Α<br />αποσυντίθεμαι, φθείρομαι από [[αποσύνθεση]], [[σαπίζω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ενεργ.</b> [[σήπω]]<br />α) [[προξενώ]] [[σήψη]], [[επιφέρω]] [[αποσύνθεση]] («... ἔχιδν' ἔφυ σήπειν θιγοῦσ' ὅμαυλον οὐ δεδηγμένον», <b>Αισχύλ.</b>)<br />β) [[φθείρω]], [[καταστρέφω]] («αἱ ἡσυχίαι σήπουσι καὶ ἀπολλύασι», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) [[εμβρέχω]], [[μουσκεύω]]<br /><b>2.</b> (μέσ. και παθ.) (για ζωντανή [[σάρκα]]) ναρκώνομαι<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «σαπὲν [[ὕδωρ]]» — [[νερό]] που έχει υποστεί [[ζύμωση]], [[δηλαδή]] το [[κρασί]] («[[οἶνος]] σαπὲν ἐν ξύλῳ [[ὕδωρ]]», Εμπεδ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Άγνωστης ετυμολ. Η [[σύνδεση]] του ρ. [[σήπομαι]] με το αρχ. ινδ. <i>ky</i><i>ā</i><i>ku</i> «[[μανιτάρι]]» προσκρούει σε σημασιολογικές δυσχέρειες, ενώ η σύνδεσή του με το λιθουαν. <i>šiupt</i><i>ī</i> «[[σαπίζω]]» σε μορφολογικές]. | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to rot, to become rotten</b>, act. <b class="b2">to make rot</b> (Il.).<br />Other forms: Perf. | |etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to rot, to become rotten</b>, act. <b class="b2">to make rot</b> (Il.).<br />Other forms: Perf. [[σέσηπα]], aor. [[σαπῆναι]] (Il.), fut. [[σαπήσομαι]] (Hp., Pl. a. o.), also act. [[σήπω]] (IA.), non-pres. forms rare: fut. [[σήψω]] (A. Fr. 275 = 478M.), aor. [[σῆψαι]] (Ael.).<br />Compounds: Also w. prefix, esp. <b class="b3">ἀπο-</b>, <b class="b3">κατα-</b>, <b class="b3">δια-</b>.<br />Derivatives: Subst.: 1. [[σηπεδών]], <b class="b3">-δόνος</b> f. [[decomposition]], pl. [[rotting juices]] (Hp., Antipho Soph., Pl. a. o.; as [[τηκεδών]] a. o.), also as des. of a snake, of which the bites cause putrescence (Nic., Ael.; as [[τερηδών]] a.o.; Chantraine Form. 360f., Schwyzer 529); from it <b class="b3">-δονώδης</b>, <b class="b3">-δονικός</b> (medic.); 2. [[σῆψις]] (<b class="b3">ἀπό-</b>, <b class="b3">σύν-</b> a.o.), Dor. (Ti. Locr.) [[σᾶψις]] f. [[decomposition]], [[fermentation]] (Emp., Hp., Arist. a.o.); 3. [[σήψ]], [[σηπός]] f. [[festering sore]] (Hp., Dsc.), m. kind of snake (also lizard), of which the bites cause thirst and fire (Arist., Nic. a.o.); 4. [[σήπη]] f. [[decomposition]] (Aq.), <b class="b3">σηπο-ποιός</b> = [[σηπτικός]] (Alex. Aphr.); 5. <b class="b3">σηπετοῦ σηπεδόνος</b> H. (from [[σήπομαι]] or [[σήψ]]; Chantraine Form. 300, Schwyzer 501). -- Adj.: 6. <b class="b3">σηπ-τός</b> [[rotten]] (Arist.), [[causing rot]] (Dsc. a. o.), earlier and more often attested <b class="b3">ἄ-σηπ-τος</b> [[not rotting]] (Hp., X., Arist., Thphr. a.o.); 7. <b class="b3">-τικός</b> [[causing rot]] (Hp., Arist. a.o.); 8. <b class="b3">-τήριος</b> <b class="b2">id.</b> (Hp.). -- Verb: 9. <b class="b3">σηπ-εύω</b> = [[σήπω]] (Man.); rather enlarged from [[σήπω]] than from [[σήπη]]. -- With other ablaut: 10. <b class="b3">σαπ-ρός</b> [[rotting]], [[rotten]], [[rancid]], of wine [[matured]] (IA), with <b class="b3">σαπρ-ίας οἶνος</b> (Hermipp.), <b class="b3">-ότης</b> f. [[decomposition]] (Pl., Arist. etc.), <b class="b3">-ίζομαι</b> (Hp.), <b class="b3">-ύνομαι</b> (Nic.), <b class="b3">-όομαι</b> (sch.) [[to rot]], <b class="b3">-ίζω</b> <b class="b2">to make rot</b> (LXX).<br />Origin: IE [Indo-European] [not in Pok.] <b class="b2">*seh₂p-</b> [[rot]]<br />Etymology: Seen the structur no soubt inherited word, but as opposed to the synonyms [[πύθομαι]], [[πύθω]] isolated. -- On Skt. [[kyāku]] n. [[mushroom]] and Lith. <b class="b2">šiùpti</b> [[putrefy]], which have been connected (lit. in Bq and WP. 1, 500), cf. Mayrhofer resp. Fraenkel s. v. On [[σηπία]] s. v. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''σήπομαι''': {sḗpomai}<br />'''Forms''': Perf. [[σέσηπα]], Aor. σαπῆναι (seit Il.), Fut. σαπήσομαι (Hp., Pl. u. a.), auch Akt. [[σήπω]] (ion. att.), außerpräs. Formen selten: Fut. σήψω (A. ''Fr''. 275 = 478M.), Aor. σῆψαι (Ael.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verfaulen]], [[faul werden]], Akt. [[faulen machen]].<br />'''Composita''' : auch m. Präfix, bes. ἀπο-, κατα-, δια-,<br />'''Derivative''': Davon Subst.: 1. [[σηπεδών]], -δόνος f. [[Fäulnis]], pl. [[faule Säfte]] (Hp., Antipho Soph., Pl. u. a.; wie [[τηκεδών]] u. a.), auch als Bez. einer Schlange, deren Bisse Fäulnis verursachten (Nik., Ael.; wie [[τερηδών]] u.a.; Chantraine Form. 360f., Schwyzer 529); davon -δονώδης, -δονικός (Mediz.); 2. [[σῆψις]] ([[ἀπό]]-, [[σύν]]- u.a.), dor. (Ti. Lokr.) σᾶψις f. [[Fäulnis]], [[Gärung]] (Emp., Hp., Arist. u.a.); 3. [[σήψ]], σηπός f. [[fauliges Geschwür]] (Hp., Dsk.), m. Art Schlange (auch Eidechse), deren Bisse Durst und Brand verursachten (Arist., Nik. u.a.); 4. [[σήπη]] f. [[Fäulnis]] (Aq.), [[σηποποιός]] = [[σηπτικός]] (Alex. Aphr.); 5. σηπετοῦ· σηπεδόνος H. (von σήπομαι od. [[σήψ]]; Chantraine Form. 300, Schwyzer 501). — Adj.: 6. [[σηπτός]] [[verfault]] (Arist.), [[Fäulnis verursachend]] (Dsk. u. a.), früher und öfter belegt [[ἄσηπτος]] [[nicht faulend]] (Hp., X., Arist., Thphr. u.a.); 7. -τικός [[Fäulnis verursachend]] (Hp., Arist. u.a.); 8. -τήριος ib. (Hp.). — Verb: 9. [[σηπεύω]] = [[σήπω]] (Man.); eher aus [[σήπω]] erweitert als von [[σήπη]]. — Mit anderem Ablaut: 10. [[σαπρός]] [[faul]], [[verfault]], [[ranzig]], vom Wein [[abgelagert]] (ion. att.), mit σαπριας [[οἶνος]] (Hermipp.), -ότης f. [[Fäulnis]] (Pl., Arist. usw.), -ίζομαι (Hp.), -ύνομαι (Nik.), -όομαι (Sch.) [[verfaulen]], -ίζω [[faulen machen]] (LXX).<br />'''Etymology''' : In Anbetracht der Struktur ohne Zweifel Erbwort, aber im Gegensatz zum synonymen πύθομαι, [[πύθω]] isoliert. — Zu aind. ''kyāku'' n. [[Pilz]] und lit. ''šiùpti'' [[faulen]], die damit verbunden worden sind (Lit. bei Bq und WP. 1, 500), vgl. Mayrhofer bzw. Fraenkel s. v. Zu [[σηπία]] s. bes.<br />'''Page''' 2,696-697 | |ftr='''σήπομαι''': {sḗpomai}<br />'''Forms''': Perf. [[σέσηπα]], Aor. σαπῆναι (seit Il.), Fut. σαπήσομαι (Hp., Pl. u. a.), auch Akt. [[σήπω]] (ion. att.), außerpräs. Formen selten: Fut. σήψω (A. ''Fr''. 275 = 478M.), Aor. σῆψαι (Ael.),<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[verfaulen]], [[faul werden]], Akt. [[faulen machen]].<br />'''Composita''' : auch m. Präfix, bes. ἀπο-, κατα-, δια-,<br />'''Derivative''': Davon Subst.: 1. [[σηπεδών]], -δόνος f. [[Fäulnis]], pl. [[faule Säfte]] (Hp., Antipho Soph., Pl. u. a.; wie [[τηκεδών]] u. a.), auch als Bez. einer Schlange, deren Bisse Fäulnis verursachten (Nik., Ael.; wie [[τερηδών]] u.a.; Chantraine Form. 360f., Schwyzer 529); davon -δονώδης, -δονικός (Mediz.); 2. [[σῆψις]] ([[ἀπό]]-, [[σύν]]- u.a.), dor. (Ti. Lokr.) σᾶψις f. [[Fäulnis]], [[Gärung]] (Emp., Hp., Arist. u.a.); 3. [[σήψ]], σηπός f. [[fauliges Geschwür]] (Hp., Dsk.), m. Art Schlange (auch Eidechse), deren Bisse Durst und Brand verursachten (Arist., Nik. u.a.); 4. [[σήπη]] f. [[Fäulnis]] (Aq.), [[σηποποιός]] = [[σηπτικός]] (Alex. Aphr.); 5. σηπετοῦ· σηπεδόνος H. (von σήπομαι od. [[σήψ]]; Chantraine Form. 300, Schwyzer 501). — Adj.: 6. [[σηπτός]] [[verfault]] (Arist.), [[Fäulnis verursachend]] (Dsk. u. a.), früher und öfter belegt [[ἄσηπτος]] [[nicht faulend]] (Hp., X., Arist., Thphr. u.a.); 7. -τικός [[Fäulnis verursachend]] (Hp., Arist. u.a.); 8. -τήριος ib. (Hp.). — Verb: 9. [[σηπεύω]] = [[σήπω]] (Man.); eher aus [[σήπω]] erweitert als von [[σήπη]]. — Mit anderem Ablaut: 10. [[σαπρός]] [[faul]], [[verfault]], [[ranzig]], vom Wein [[abgelagert]] (ion. att.), mit σαπριας [[οἶνος]] (Hermipp.), -ότης f. [[Fäulnis]] (Pl., Arist. usw.), -ίζομαι (Hp.), -ύνομαι (Nik.), -όομαι (Sch.) [[verfaulen]], -ίζω [[faulen machen]] (LXX).<br />'''Etymology''' : In Anbetracht der Struktur ohne Zweifel Erbwort, aber im Gegensatz zum synonymen πύθομαι, [[πύθω]] isoliert. — Zu aind. ''kyāku'' n. [[Pilz]] und lit. ''šiùpti'' [[faulen]], die damit verbunden worden sind (Lit. bei Bq und WP. 1, 500), vgl. Mayrhofer bzw. Fraenkel s. v. Zu [[σηπία]] s. bes.<br />'''Page''' 2,696-697 | ||
}} | }} | ||