3,274,916
edits
ὀλοοίτροχος: Difference between revisions
m
Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s'-]+)(<\/b>)" to "$2"
(28) |
|||
| (8 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{LSJ2 | |||
|Full diacritics=ὀλοοίτροχος | |||
|Medium diacritics=ὀλοοίτροχος | |||
|Low diacritics=ολοοίτροχος | |||
|Capitals=ΟΛΟΟΙΤΡΟΧΟΣ | |||
|Transliteration A=olooítrochos | |||
|Transliteration B=olooitrochos | |||
|Transliteration C=olooitrochos | |||
|Beta Code=o)looi/troxos | |||
|Definition=v. [[ὀλοίτροχος]]. | |||
}} | |||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0326.png Seite 326]] poet. = [[ὁλοίτροχος]]; Il. 13, 137; Orak. bei Her. 5, 92, 2. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0326.png Seite 326]] poet. = [[ὁλοίτροχος]]; Il. 13, 137; Orak. bei Her. 5, 92, 2. | ||
| Line 7: | Line 18: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ὀλοοίτροχος]] και [[ὀλοίτροχος]] και [[ὁλοίτροχος]], ὁ (Α)<br /><b>1.</b> [[στρογγυλός]] και [[κυλινδρικός]] [[ογκώδης]] [[λίθος]] σαν αυτούς που οι πολιορκούμενοι κυλούσαν [[κατά]] τών πολιορκητών («προσιόντων τῶν βαρβάρων πρὸς τὰς πύλας ὀλοιτρόχους ἀπίεσαν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ως επίθ.</b> [[σφαιροειδής]], [[στρογγυλός]] («πέτροι ὀλοίτροχοι» — στρογγυλοί λίθοι με τους οποίους παραβάλλονται οι ισχυροί στρογγυλοί μυώνες τών αθλητών, Θεοκρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για σύνθ. λ. <span style="color: red;"><</span> <i>ὀλοο</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>τροχος</i> (<span style="color: red;"><</span> επίθ. [[τροχός]] «αυτός που τρέχει» <span style="color: red;"><</span> [[τρέχω]]), <b>πρβλ.</b> <i>εύ</i>-<i>τροχος</i>, [[περί]]-<i>τροχος</i>. Κατά μία [[άποψη]], το α' συνθετικό της λ. <i>ὀλοο</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>FολοFο</i>- «[[στροφή]], [[γύρισμα]]») εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>wel</i>- «[[στρέφω]], [[κυλίω]]» και συνδέεται με τη λ. [[ειλεός]] (<span style="color: red;"><</span> <i>FελεFος</i>) και τα ρ. <i>εἰλῶ</i> «[[στρέφω]], [[περιτυλίσσω]]» (<b>βλ. λ.</b> [[είλω]]) και [[εἰλύω]]. Το -<i>οι</i>- του τ. [[ὀλοοίτροχος]] [[είναι]] δυσερμήνευτο, παρ' ότι δίνει την [[εντύπωση]] ότι αποτελεί κατάλ. τοπικής πτώσης. Η [[σύνδεση]] του α' συνθετικού με τη λ. [[ὀλοός]] (Ι) «[[καταστροφέας]]» θεωρείται παρετυμολογική. Σε παρετυμολογική, εξάλλου, [[επίδραση]] του επιθ. [[ὅλος]] οφείλεται η [[δασύτητα]] του τ. [[ὁλοίτροχος]] (<b>πρβλ.</b> και την [[γλώσσα]] του <b>Ησύχ.</b> «[[ὁλότροχος]]<br />[[περιφερής]] [[λίθος]]»). Τέλος, ανάλογο σχημ. αποτελεί και η [[γλώσσα]] του <b>Ησύχ.</b> «[[ὀλοοίτροπα]]<br />[[παρά]] Ροδίοις ὀπτὰ πλάσματα εἰς θυσίαν</i>» με σημ. «[[γλυκά]] που τά γυρίζει [[κανείς]] για να ψηθούν»]. | |mltxt=[[ὀλοοίτροχος]] και [[ὀλοίτροχος]] και [[ὁλοίτροχος]], ὁ (Α)<br /><b>1.</b> [[στρογγυλός]] και [[κυλινδρικός]] [[ογκώδης]] [[λίθος]] σαν αυτούς που οι πολιορκούμενοι κυλούσαν [[κατά]] τών πολιορκητών («προσιόντων τῶν βαρβάρων πρὸς τὰς πύλας ὀλοιτρόχους ἀπίεσαν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ως επίθ.</b> [[σφαιροειδής]], [[στρογγυλός]] («πέτροι ὀλοίτροχοι» — στρογγυλοί λίθοι με τους οποίους παραβάλλονται οι ισχυροί στρογγυλοί μυώνες τών αθλητών, Θεοκρ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Πρόκειται για σύνθ. λ. <span style="color: red;"><</span> <i>ὀλοο</i>- <span style="color: red;">+</span> -<i>τροχος</i> (<span style="color: red;"><</span> επίθ. [[τροχός]] «αυτός που τρέχει» <span style="color: red;"><</span> [[τρέχω]]), <b>πρβλ.</b> <i>εύ</i>-<i>τροχος</i>, [[περί]]-<i>τροχος</i>. Κατά μία [[άποψη]], το α' συνθετικό της λ. <i>ὀλοο</i>- (<span style="color: red;"><</span> <i>FολοFο</i>- «[[στροφή]], [[γύρισμα]]») εμφανίζει την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ΙΕ ρίζας <i>wel</i>- «[[στρέφω]], [[κυλίω]]» και συνδέεται με τη λ. [[ειλεός]] (<span style="color: red;"><</span> <i>FελεFος</i>) και τα ρ. <i>εἰλῶ</i> «[[στρέφω]], [[περιτυλίσσω]]» (<b>βλ. λ.</b> [[είλω]]) και [[εἰλύω]]. Το -<i>οι</i>- του τ. [[ὀλοοίτροχος]] [[είναι]] δυσερμήνευτο, παρ' ότι δίνει την [[εντύπωση]] ότι αποτελεί κατάλ. τοπικής πτώσης. Η [[σύνδεση]] του α' συνθετικού με τη λ. [[ὀλοός]] (Ι) «[[καταστροφέας]]» θεωρείται παρετυμολογική. Σε παρετυμολογική, εξάλλου, [[επίδραση]] του επιθ. [[ὅλος]] οφείλεται η [[δασύτητα]] του τ. [[ὁλοίτροχος]] (<b>πρβλ.</b> και την [[γλώσσα]] του <b>Ησύχ.</b> «[[ὁλότροχος]]<br />[[περιφερής]] [[λίθος]]»). Τέλος, ανάλογο σχημ. αποτελεί και η [[γλώσσα]] του <b>Ησύχ.</b> «[[ὀλοοίτροπα]]<br />[[παρά]] Ροδίοις ὀπτὰ πλάσματα εἰς θυσίαν</i>» με σημ. «[[γλυκά]] που τά γυρίζει [[κανείς]] για να ψηθούν»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ὀλοοίτροχος:''' ὁ, εκτεταμ. Επικ. [[τύπος]] του [[ὁλοίτροχος]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὀλοοίτροχος:''' Hom., Theocr. = [[ὁλοίτροχος]] I. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: m. (accent uncertain cf. Wackernagel Gött. Nachr. 1914, 129 = Kl. Schr. 2, 1186).<br />Meaning: [[round piece of rock]], [[boulder]], [[large stone]] (Ν 137, Democr. 162, Orac. ap. Hdt. 5, 92 β).<br />Other forms: [[ὀλοίτροχος]] (Hdt. 8, 52, Theoc. 22, 49), [[ὁλοίτροχος]] (X. An. 4, 2, 3)<br />Origin: IE [Indo-European] [1140] <b class="b2">*u̯el-</b> [[turn]], [[wind]]<br />Etymology: Prob. prop. [[circle-runner]], technical term for a round stone, which is taken down from above or by a vehement stream taken forth. The 1. element belongs to [[εἰλέω]] [[roll]], [[turn]] and looks as a locative (Pott); after Bechtel Lex. s. v. (with extensive treatment) from a noun <b class="b3">*ϜολοϜο-</b> [[whirl]], [[rotation]] with closer connection with [[εἰλεός]] (s. v.); rejected by Shipp Studies 49 f. (rather with the Ancients to [[ὀλοός]] [[pernicious]]; [[οι]] metr. condit.). | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[ὀλοοίτροχος]], ὁ, [lengthd. epic [[form]] of [[ὁλοίτροχος]].] | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ὀλοοίτροχος''': (Ν 137, Demokr. 162, Orac. ap. Hdt. 5, 92 β),<br />{olooítrokhos}<br />'''Forms''': [[ὀλοίτροχος]] (Hdt. 8, 52, Theok. 22, 49), [[ὁλοίτροχος]] (X. ''An''. 4, 2, 3)<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[rundes Felsstück]], [[Felsblock]], [[Rollstein]] (Akz. unsicher, vgl. Wackernagel Gött. Nachr. 1914, 129 = Kl. Schr. 2, 1186).<br />'''Etymology''' : Wohl eig. "Kreisläufer", Fachausdruck für einen runden Stein, der von oben herabgewälzt oder von einem heftigen Strom mitgerissen wird. Das Vorderglied gehört dann zu [[εἰλέω]] [[rollen]], [[drehen]], [[wälzen]] und sieht wie ein Lokativ aus (Pott); nach Bechtel Lex. s. v. (wo ausführliche Behandlung) von einem Nomen *ϝολοϝο- [[Wirbel]], [[Drehung]] mit naher Beziehung zu [[εἰλεός]] (s. d.); ablehnend Shipp Studies 49 f. (eher mit den Alten zu [[ὀλοός]] [[verderblich]]; οι metrisch bedingt).<br />'''Page''' 2,380 | |||
}} | }} | ||