ἔμφασις: Difference between revisions

|dgtxt=-εως, ἡ<br /><b class="num">• Grafía:</b> graf. ἐνφ- <i>POxy</i>.2274.10 (III d.C.)<br /><b class="num">A</b> uso gener.<br /><b class="num">I</b> ref. la visión total o parcial de una realidad<br /><b class="num">1</b> ref. figuras reflejadas [[reflejo]], [[imagen reflejada]] en un espejo ἐν τῷ αὐτῷ σημείῳ τοῦ ἐνόπτρου τὸ αὐτὸ φαίνοιτ' ἂν μέρος τῆς ἐμφάσεως Arist.<i>Mete</i>.345^b15, ἡ ... ὁμαλότης τοῦ ἐνόπτρου ποιεῖ χρόαν μίαν τῆς ἐμφάσεως Arist.<i>Mete</i>.377^b17, en objetos brillantes πρὸς τὴν τῆς ἀληθείας ἔμφασιν Aristeas 77, en el agua οὐδὲν ὁμοία γίνεται ἡ ἔ. καὶ τὰ εἴδωλα τοῖς ἀληθινοῖς Arist.<i>Diu.Som</i>.464^b11, τὸ μὲν ὕδωρ οὐχ ὁρῶμεν, τὴν δὲ ἑαυτῶν ἔμφασιν ὁρῶμεν Alex.Aphr.<i>de An</i>.133.9, en el cielo ἔσται διὰ τὴν ἀνάκλασιν ἔ. τις del arco iris, Arist.<i>Mete</i>.373^b31, cf. 374^a16, τῶν ἐν ἀέρι φαντασμάτων τὰ μέν ἐστι κατ' ἔμφασιν, τὰ δὲ καθ' ὑπόστασιν Arist.<i>Mu</i>.395^a30, cf. Olymp.<i>in Mete</i>.209.23, ὁ ἀὴρ τῶν ἐμφάσεων τῶν ὁρατῶν πεπλήρωται Phlp.<i>in de An</i>.334.41, en el ojo [[Δημόκριτος]] ... οἴεται τὸ ὁρᾶν εἶναι τὴν ἔμφασιν Arist.<i>Mete</i>.438^a6, cf. Alex.Aphr.<i>in Sens</i>.24.15, ὁρᾷν τῇ ἐμφάσει τῆς κόρης la visión por el reflejo en la pupila</i> Thphr.<i>Sens</i>.27, cf. 36<br /><b class="num">•</b>fig. αἱ γὰρ ἐν γενητοῖς ἐμφάσεις διαλύονται, αἱ δὲ ἐν τῷ ἀγενήτῳ ... ἀίδιοι διατελοῖεν Ph.1.107, νοῦς ... ἔμφασιν ἐναργῆ τοῦ ἀγενήτου λαμβάνει la inteligencia toma una viva imagen de lo increado (a semejanza de la visión de las imágenes físicas de los objetos)</i>, Ph.1.107, cf. Clem.Al.<i>Strom</i>.1.19.94.<br /><b class="num">2</b> ref. obras artísticas y otras representaciones materiales [[representación]], [[expresión]] ἡ γὰρ ἔ. τῶν πραγμάτων αὐτοῖς ἄπεστιν les falta la expresión de la realidad</i> a los dibujos hechos del natural, Plb.12.25h.4, τῶν κολοσσιαίων Ph.1.2, ἐξ ἐμφάσεως τῶν μεταγραφομένων καὶ μεταφορᾶς de la escritura jeroglífica, D.S.3.4, ὁ μῦθος ... λόγου τινὸς ἔ. ἐστιν Plu.2.359a, de una metáfora τὰ μὲν ἔμφασιν μεγέθους τελείων ἀγαθῶν δηλοῖ Ph.1.126, τῶν ὀμμάτων ἔ. la expresión de los ojos</i> Plb.32.3.9.<br /><b class="num">3</b> ref. al aspecto externo [[apariencia]], [[lo visible]] περὶ ἐμφάσεως αὐτῆς (σελήνης), διὰ τί [[γεώδης]] φαίνεται <i>Placit</i>.2.30 tít., ἡ δὲ ἔ. τοῦ προσώπου de la luna, Epicur.<i>Ep</i>.[3] 95, ἡ δ' ἔ. οὐ μία τῶν ἐν τῇ σελήνῃ μελασμάτων la apariencia de las manchas de la luna no es sólo una</i> Plu.2.921b, δοκεῖς τε παρέχειν ἔμφασιν λυπουμένου <i>Com.Adesp</i>.1027.2, διὰ ταύτης τῆς ἐμφάσεως χάριν ἀποδιδόναι περὶ τῆς πολυτεκνίας por medio de esta apariencia devuelven el favor de su mucha descendencia</i> de un exvoto, D.S.1.88<br /><b class="num">•</b>op. [[ἀπέμφασις]] ‘apariencia irreal’ ἡ μὲν φαινομένη ἀληθὴς ἔ. καλεῖται S.E.<i>M</i>.7.169.<br /><b class="num">4</b> de la exteriorización [[manifestación]] frec. c. gen. subjet. περὶ τοὺς τόπους τούτους οὔτε πάγος οὔτε ψῦχος οὔθ' ὅλως χειμῶνος ἔ. γίνεται D.S.1.38, θεοῦ Clem.Al.<i>Strom</i>.5.13.87, τῆς εὐνοίας Iul.<i>Ep</i>.80 (p.89.22)<br /><b class="num">•</b>de la exteriorización parcial [[señal]], [[huella]], [[indicio]] λέγουσιν ἐμφάσεις τινὰς εἶναι περὶ τοὺς τόπους ἐκείνους las fuentes del Nilo, D.S.1.37, οὐδὲ τὴν ἐλαχίστην ἔμφασιν ἔχοντα τῆς δεινότητος ἐκείνης D.H.<i>Th</i>.16.1, ἔχει τινὰ ἔμφασιν τῆς πλημμυρίδος tiene cierta vislumbre de la marea</i> dicho de Homero, Str.1.1.7, de un robo οὐδαιμίαν (<i>sic</i>) ἔνφασιν εὕραμεν <i>POxy</i>.2274.10 (III d.C.), del carácter ἔστι δὲ καὶ τοῦ ἤθους τις ἔ. ἐκ τῶν γελοίων Demetr.<i>Eloc</i>.171, cf. Plu.<i>Alex</i>.1, 2.19a.<br /><b class="num">II</b> ref. la sensación inmediata o insegura producida por un fenóm., un hecho, una realidad<br /><b class="num">1</b> [[impresión]], [[apariencia]], [[traza]] en diversos giros verbales:<br /><b class="num">a)</b> ἔμφασιν ποιεῖν, διδόναι, παρέχειν, ἔχειν [[dar la impresión]], [[tener la apariencia de]], [[parecer]] c. gen. βουλόμενος ... μηδεμίαν ἔμφασιν ποιεῖν ἀλλοτριότητος queriendo no dar ninguna impresión de desafección</i> Plb.23.8.2, ὀργῆς D.S.3.18, cf. 16.11, χρόνου τινὸς ἔμφασιν ἀξιολόγου δίδωσι Str.1.2.36, en plu., D.S.17.118, ἔμφασιν ὀργῆς παρέχειν M.Ant.1.9, cf. Demetr.<i>Eloc</i>.47, Gal.8.104, Alex.<i>Fig</i>.1.2, Gr.Nyss.<i>Eun</i>.2.105, c. ὡς: ἔμφασιν ... ἔχει τὸ ἀναβαλλόμενον ὕδωρ ὡς ὑπάρχει διάπυρον este agua lanzada hacia arriba tiene la apariencia de estar muy caliente</i> D.S.11.89, c. ὡς y part. ἔμφασιν ἐποίει τοῖς [[ἔνδον]] ὡς πολιορκήσων τὸ χωρίον Plb.4.80.10, cf. 5.110.6, c. inf. ὥστ' ἔμφασιν ποιεῖν ... ἀποστεγάσειν τὸν νεών Str.8.3.30;<br /><b class="num">b)</b> ἔμφασιν λαμβάνειν [[tomar la apariencia]] ἱκανὴν τοῦ πράγματος ἔμφασιν <ἐξὸν> λαβεῖν Plb.9.24.3, βραχεῖαν δέ τινα τῆς περιστάσεως ἔμφασιν ... λαβεῖν Plb.23.5.10;<br /><b class="num">c)</b> c. otros verb. ἔ. γίνεται πλείονος χρόνου Ariston.<i>Il</i>.15.470, ἔμφασιν ἀπέλειπον ὡς ἐπικυδεστέρων αὐτῶν γεγονότων Plb.35.2.14, cf. Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.240.8, τὴν ἐναντίαν ἔμφασιν ὑποδεικνύων dando la impresión contraria</i> Plb.2.47.10;<br /><b class="num">d)</b> en la locución [[δι' ἐμφάσεως]] = [[en apariencia]], [[aparentemente]] Str.1.2.30.<br /><b class="num">2</b> [[falsa apariencia]], [[manifestación engañosa o errónea]] [[εἰρωνεία]] οὐκ ὂν (<i>sc</i>. τὸ [[εἶδος]]) ἔχει τινὰ ὅμως καὶ εἰρωνείας ἔμφασιν Demetr.<i>Eloc</i>.291, μεγεθυνομένης δὲ τῆς ὀγκώσεως, [[ἔμφασις]] ὕδρωπος ἀποτελεῖται Sor.3.11.22.<br /><b class="num">B</b> en el uso del lenguaje<br /><b class="num">I</b> gener.<br /><b class="num">1</b> [[descripción]], [[exposición clara de un tema]] καθολική ἐ. op. ὁ κατὰ μέρος λόγος Plb.6.5.3, ἐν ὀλίγῳ τὴν τῆς περιστάσεως ἔμφασιν ὑποδεικνυούσης mostrando en pocas palabras una descripción de su situación</i> Plb.10.18.13.<br /><b class="num">2</b> [[expresión]] ἐὰν ... σημαίνωμεν ... ταῖς κοιναῖς ἐμφάσεσιν Plb.36.12.1.<br /><b class="num">3</b> [[sentido]], [[significado]] ἡ ... καθόλου τῆς ὑποθέσεως ἔ. καὶ ἡ περιγραφή Plb.3.1.8, τοὺς λόγους αὐτῶν τὴν ἐναντίαν ἔμφασιν ἔχειν τῇ προθέσει τῇ κατὰ τὴν ἀλήθειαν Plb.21.19.4, οὐδὲν ἂλλο συνίησι πλὴν [[ἄνθρωπος]] ... ἐμφάσεως τε καὶ συναρτήσεως nadie que no sea el ser humano se da cuenta del significado ni de las conexiones</i> en una frase, Plu.2.387a, δεδείξεται δὲ ὡς καὶ πλήθους ἔσθ' ὅτε ἔμφασιν ποιεῖ A.D.<i>Synt</i>.27.25, cf. 182.5, τὸ «σύ» δεικτικὴ ἔχον ἔμφασιν Clem.Al.<i>Paed</i>.1.8.71<br /><b class="num">•</b>c. gen. τὸ ... ὑψηλῶς νοεῖν περὶ θεοῦ ἔμφασιν τοῦ «ὑψίστου» κινεῖ Ph.1.103<br /><b class="num">•</b>op. [[ἔνδειξις]] ‘indicación’ Basil.<i>Ep</i>.189.5.<br /><b class="num">II</b> ret., lit. y esp. ref. figuras del lenguaje<br /><b class="num">1</b> [[énfasis]], [[relevancia]] ἐμφάσεως χάριν ὑπομνῆσαι τοὺς ἀκούοντας Plb.9.1.6, χρῆται δὲ αὐταῖς Ὅμηρος καὶ πρὸς δείνωσιν [[ἐνίοτε]] καὶ ἔμφασιν Demetr.<i>Eloc</i>.130, mediante la reiteración, Demetr.<i>Eloc</i>.212, δι' ἐμφάσεως αὐτὸς ἀνεδέχετο κατορθώσειν τὴν ἐπιβολήν con insistencia aseguró que él mismo llevaría a cabo la empresa</i> D.S.17.30, τὸ «οὐτοσί» ... γίνεται κατ' ἐπέκτασιν τοῦ «ῑ» πρὸς ἔμφασιν Hdn.Gr.2.196, cf. Ph.1.30, Ariston.<i>Od</i>.9.297, οὐκέτι ὁμοίαν ἔμφασιν ἡ μαρτυρία [[αὐτοῦ]] ἔχει del testimonio dado por un tullido, Arr.<i>Epict</i>.3.22.86<br /><b class="num">•</b>como figura retórica, de varias formas de magnificación de la expresión [[énfasis]] ἔστι δὲ αὐτῶν ἡ [[δεινότης]] ἔκ τε τῶν ἐμφάσεων γινομένη Demetr.<i>Eloc</i>.282, ἔμφασιν ποιεῖ καὶ τὸ ἐπισημαίνεσθαι ταῖς ποιότησιν Aristid.<i>Rh</i>.1.120.<br /><b class="num">2</b> [[insinuación]], [[alusión]] de comentarios maliciosos ταύτην τὴν λοιδορίαν καὶ τὰς ἐμφάσεις οὐχ οἷον ἄν τις διέθετο πεπαιδευμένος [[ἀνήρ]] Plb.12.13.2, Μηριόνην ... οὕτω κεκλῆσθαί φασι δι' ἔμφασιν τοῦ Κρητῶν ἔθους S.E.<i>P</i>.3.199<br /><b class="num">•</b>de comentarios vagos, [[insinuación]], [[alusión ambigua]], [[sugerencia]] c. ὡς y gen. abs. βραχεῖαν ἔμφασιν ἐποιήσατο διὰ τῶν ἀποστελλομένων ὡς οὐκ ἀδυνάτου τῆς ἐπιβολῆς οὔσης Plb.14.1.10, τούτους παρέπεμπε ποικίλας ἐμφάσεις ποιοῦσα περὶ τοῦ μέλλοντος los despachó haciéndoles alusiones ambiguas sobre lo que iba a pasar</i> Plb.30.19.17, cf. 38.12.11, Basil.<i>Ep</i>.223.5, ἀντίγρα(φον) ... ὑπέταξα κατ' ἔνφασιν Οὐαλερίου he adjuntado una copia (de la carta) por indicación de Valerio</i>, <i>PTurner</i> 23.12 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>como figura retórica, de varias formas de alusión oblícua [[insinuación]] τὸ δὲ καλούμενον ἐσχηματισμένον ἐν λόγῳ οἱ νῦν ῥήτορες γελοίως ποιοῦσι καὶ μετὰ ἐμφάσεως Demetr.<i>Eloc</i>.287, ἔ. ἐστι λέξις δι' ὑπονοίας αὐξάνουσα τὸ δηλούμενον Trypho <i>Trop</i>.p.199, <i>emphasis, altiorem praebens intellectum quam quem uerba per se ipsa declarant</i> Quint.<i>Inst</i>.8.3.83, ἔ. ἐστιν ὅταν μὴ αὐτό τις λέγῃ τὸ πρᾶγμα, ἀλλὰ δι' ἑτέρων ἐμφαίνῃ Tib.<i>Fig</i>.14, μεταφορὰ ἐστι λέξις μεταφερομένη ἀπὸ τοῦ κυρίου ἐπὶ τὸ μὴ κύριον ἐμφάσεως ἢ ὁμοιώσεως [[ἕνεκα]] Trypho <i>Trop</i>.p.192, περὶ τῆς ἐμφάσεως tít. de una obra de Dionisio Tracio, Clem.Al.<i>Strom</i>.5.8.45.<br /><b class="num">3</b> [[metáfora]], [[imagen metafórica]] πάντα δι' ἐμφάσεως λέγει, διὰ τῶν σωματικῶν τὰ πνευματικὰ ἡμῖν παραδεικνύς lo dice todo mediante una imagen, refiriéndose a lo espiritual mediante lo corpóreo</i> Basil.M.31.393A, τοῦ δὴ νοητοῦ γεγονότος δι' ἐμφάσεως ἀκουστοῦ Procl.<i>in R</i>.2.243.