χαλάω: Difference between revisions

196 bytes added ,  5 November 2022
m
no edit summary
m (Text replacement - "down" to "down")
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=chalao
|Transliteration C=chalao
|Beta Code=xala/w
|Beta Code=xala/w
|Definition=<span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>219</span>, etc., Ep. 3pl. <span class="sense"><span class="bld">A</span> χαλόωσιν <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>2.451</span>; Aeol. 3pl. χόλαισι <span class="bibl">Alc.18.9</span> codd. Heraclit.: fut. <b class="b3">χᾰλάσω [λᾰ</b>] Hp.Aër.8, <span class="bibl"><span class="title">Epid.</span>7.80</span>: aor. ἐχάλᾰσα <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>177</span> (anap.), <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>7.23</span>, etc.; Ep. χάλασσα <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>6</span>, pl. subj. χαλάσσομεν Alc.<span class="title">Supp.</span>23.10; Dor. part.χᾰλάξαις <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.6</span>; 3sg. fut. or aor. subj. [[χαλάξει]] (dub. sens.) <span class="title">Berl.Sitzb.</span>1927.164 (Cyrene):—Med., Ep. aor. χαλάσαντο <span class="bibl">A.R. 2.1264</span>:—Pass., aor. [[ἐχαλάσθην]], subj. χᾰλασθῇ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>991</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Phd.</span>86c</span>: pf. κεχάλασμαι <span class="title">AP</span>9.297 (Antip.), <span class="bibl">App.<span class="title">Mith.</span>74</span>, <span class="bibl">Plot. 4.3.16</span>: plpf. ἐκεχάλαστο Aristid.1.315J. </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> trans., [[slacken]], [[loosen]], <b class="b3">χ. βιόν, τόξα</b>, [[unstring]] the bow, <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>6</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Hom.</span>27.12</span>; <b class="b3">χ. τὰ νεῦρα</b>, opp. [[συντείνειν]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>98d</span>; <b class="b3">χ. τὸν πόδα</b>, of a ship, v. [[πούς]] <span class="bibl">11.2</span>: metaph., <b class="b3">τὰ τῆς πολιτείας χ</b>., opp. [[ἐπιτείνειν]], Plu.2.827b:—Pass., opp. [[ἐπιτείνεσθαι]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>86c</span>, <span class="bibl">94c</span>; χαλᾶσθαι καὶ διαφθείρεσθαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>653c</span>; χαλᾶσθαι ὑπὸ τῆς ἡδονῆς <span class="bibl">Porph.<span class="title">Marc.</span>7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[let down]], [[let fall]], <b class="b3">πτέρυγα χαλάξαις</b> Pi.l.c.; <b class="b3">χαλάσας ὀλίγον τὸ μέτωπον</b> [[having unbent]] the brow, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>655</span> (anap.); <b class="b3">μαστοὺς χάλασον</b>, says the Cyclops to his ewe, <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>55</span> (lyr.); <b class="b3">κράββατον, δίκτυα χ</b>., <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span> 2.4</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>5.5</span>; τὴν ἱερὰν ἄγκυραν Suid.; [[dip]] in a liquid, εἰς αἷμα <span class="title">PMag.Par.</span>1.2886; [[soak]], PHolm.14.33:—Med., <b class="b3">ἱστὸν χαλάσαντο</b> [[lowered]] it, <span class="bibl">A.R.2.1264</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[let loose]], [[release]], τινὰ ἐκ δεσμῶν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 177</span> (anap.); abs., [[let go]], [[slacken one's hold]], <b class="b3">μηδαμῇ χάλα</b> ib.<span class="bibl">58</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἡνίας χ</b>. [[slacken]] the reins, especially in metaph. sense, χ. τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>338a</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>409</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> <b class="b3">κλῇθρα χ</b>. [[loose]] the bars or bolts, i.e. [[undo]] or [[open]] the door, <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1187</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>808</span>; κλῇδας <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>1314</span>; χ. τοὺς μοχλούς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>310</span>; but also πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>879</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[loosen]] or [[undo]] things drawn tightly together, χ. κρεμαστὴν ἀρτάνην <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1266</span>; χ. πᾶν κάλυμμ' ἀπ' ὀφθαλμῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>1468</span>; χ. δεσμά <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>577</span>; ἀσκόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>161</span>; τὸ στόμα <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>6.8</span>:—Pass., τὰ χαλώμενα ὅπλα <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>43</span>; πρὶν ἂν χαλασθῇ δεσμά <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>991</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> of the bowels, etc., ὑγρὰ χ. <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prorrh.</span>1.99</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Coac.</span>20</span>; ἢν αἱ μῆτραι μὴ χαλάσωσι τὰ ἐπιμήνια <span class="bibl">Id.<span class="title">Mul.</span>1.61</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> metaph., <b class="b3">τὴν ὀργήν χ</b>. [[let]] it [[go]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>727</span> (anap.); χ. [τὸν νόον] ἐς ὄψιν τινός <span class="bibl">Ti.Locr.104c</span>; χ. ἐπιθυμίαν Plu.2.133a; τὸ βαρὺ καὶ ἀμειδές <span class="bibl">Alciphr.3.3</span>; [[remit]], μήτε τῆς προνοίας χαλώσης τὴν . . ὑπεροχήν <span class="bibl">Procl.<span class="title">Inst.</span> 122</span>; <b class="b3">τὸ ἀεὶ ταῦτα οὕτως ἔχειν ἐχάλασαν</b> [[relaxed]] the strict [[principle]] that . . <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>242e</span>:—Pass., to [[be softened]], λίθος εἰς ὑγρότητα κεχαλασμένος <span class="bibl">Callistr.<span class="title">Stat.</span>5</span>; also <b class="b3">κεχαλάσθαι εἰς τὸ αὐτεξούσιον</b> [[to have free play]], opp. [[συντετάχθαι]], <span class="bibl">Plot.4.3.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> intr., [[become slack]] or [[loose]], opp. [[συντείνω]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>98d</span>; χόλαισιν ἄγκυρραι <span class="bibl">Alc.18.9</span> ([[si vera lectio|s. v.l.]]); ζῶναι χαλῶσι <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>935</span>; <b class="b3">πύλαι χαλῷσαι</b> [[open]] gates, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.5.29</span>: metaph. c. gen., [[have a remission of]], χαλάσσομεν τὰς θυμοβόρω λύας Alc.<span class="title">Supp.</span>23.10; τί χαλᾷ μανιῶν; <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1057</span> (anap.); (also abs., <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>203</span> (lyr.), <span class="bibl">840</span>); [[relax]], φρονήματος χ. <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>716</span>; τῆς ὀργῆς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>383</span> (troch.); [τὸ ὂν] χαλάσαν τῆς τοῦ ἑνὸς ἁπλότητος <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. dat. pers., <b class="b3">χ. τινι</b> [[give way]] or [[yield to]] any one, [[be indulgent to]] him, εἰ τοῖσιν . . κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>219</span>; χάλα τοκεῦσιν <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>403</span>; with [[genitive]] add., μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>86e</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Lyc.</span>7</span>: abs., [[give way]], εἴκειν ὁδοῦ χαλῶντα τοῖς κακίοσιν <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>637</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> abs., [[grow slack]] or [[weak]], ἐπειδὰν αἱ ἐπιθυμίαι παύσωνται κατατείνουσαι καὶ χαλάσωσι Id.<span class="title">R.</span>329c; [[abate]], χαλάσει ὁ παγετός Hp.Aër.8; ὀδύνη <span class="bibl">Id.<span class="title">Acut.</span>16</span>.</span>
|Definition=<span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>219</span>, etc., Ep. 3pl. <span class="sense"><span class="bld">A</span> χαλόωσιν <span class="bibl">Opp.<span class="title">H.</span>2.451</span>; Aeol. 3pl. χόλαισι <span class="bibl">Alc.18.9</span> codd. Heraclit.: fut. <b class="b3">χᾰλάσω [λᾰ</b>] Hp.Aër.8, <span class="bibl"><span class="title">Epid.</span>7.80</span>: aor. ἐχάλᾰσα <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>177</span> (anap.), <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>7.23</span>, etc.; Ep. χάλασσα <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>6</span>, pl. subj. χαλάσσομεν Alc.<span class="title">Supp.</span>23.10; Dor. part.χᾰλάξαις <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.6</span>; 3sg. fut. or aor. subj. [[χαλάξει]] (dub. sens.) <span class="title">Berl.Sitzb.</span>1927.164 (Cyrene):—Med., Ep. aor. χαλάσαντο <span class="bibl">A.R. 2.1264</span>:—Pass., aor. [[ἐχαλάσθην]], subj. χᾰλασθῇ <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>991</span>, <span class="bibl">Pl. <span class="title">Phd.</span>86c</span>: pf. κεχάλασμαι <span class="title">AP</span>9.297 (Antip.), <span class="bibl">App.<span class="title">Mith.</span>74</span>, <span class="bibl">Plot. 4.3.16</span>: plpf. ἐκεχάλαστο Aristid.1.315J. </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> trans., [[slacken]], [[loosen]], <b class="b3">χαλάω βιόν, χαλάω τόξα</b>, [[unstring]] the [[bow]], <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>6</span>, <span class="bibl"><span class="title">h.Hom.</span>27.12</span>; <b class="b3">χαλάω τὰ νεῦρα</b>, opp. [[συντείνειν]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>98d</span>; <b class="b3">χαλάω τὸν πόδα</b>, of a [[ship]], v. [[πούς]] <span class="bibl">II.2</span>: metaph., <b class="b3">τὰ τῆς πολιτείας χαλάω</b>, opp. [[ἐπιτείνειν]], Plu.2.827b:—Pass., opp. [[ἐπιτείνεσθαι]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>86c</span>, <span class="bibl">94c</span>; χαλᾶσθαι καὶ διαφθείρεσθαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Lg.</span>653c</span>; χαλᾶσθαι ὑπὸ τῆς ἡδονῆς <span class="bibl">Porph.<span class="title">Marc.</span>7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[let down]], [[let fall]], <b class="b3">πτέρυγα χαλάξαις</b> Pi.l.c.; <b class="b3">χαλάσας ὀλίγον τὸ μέτωπον</b> [[having unbent]] the brow, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>655</span> (anap.); <b class="b3">μαστοὺς χάλασον</b>, says the Cyclops to his [[ewe]], <span class="bibl">E.<span class="title">Cyc.</span>55</span> (lyr.); <b class="b3">κράββατον χαλάω, δίκτυα χαλάω</b>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span> 2.4</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Luc.</span>5.5</span>; τὴν ἱερὰν ἄγκυραν Suid.; [[dip]] in a liquid, εἰς αἷμα <span class="title">PMag.Par.</span>1.2886; [[soak]], PHolm.14.33:—Med., <b class="b3">ἱστὸν χαλάσαντο</b> [[lowered]] it, <span class="bibl">A.R.2.1264</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[let loose]], [[release]], τινὰ ἐκ δεσμῶν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 177</span> (anap.); abs., [[let go]], [[slacken one's hold]], <b class="b3">μηδαμῇ χάλα</b> ib.<span class="bibl">58</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> <b class="b3">ἡνίας χαλάω</b> [[slacken the reins]], especially in metaph. sense, χαλάω τὰς ἡνίας τοῖς λόγοις <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>338a</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>409</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> <b class="b3">κλῇθρα χαλάω</b> [[loose]] the [[bar]]s or [[bolt]]s, i.e. [[undo]] or [[open]] the [[door]], <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>1187</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hipp.</span>808</span>; κλῇδας <span class="bibl">Id.<span class="title">Med.</span>1314</span>; χαλάω τοὺς μοχλούς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Lys.</span>310</span>; but also πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>879</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> [[loosen]] or [[undo]] things drawn tightly together, χαλάω κρεμαστὴν ἀρτάνην <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1266</span>; χαλάω πᾶν κάλυμμ' ἀπ' ὀφθαλμῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">El.</span>1468</span>; χαλάω δεσμά <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>577</span>; ἀσκόν <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyc.</span>161</span>; τὸ στόμα <span class="bibl">X.<span class="title">Eq.</span>6.8</span>:—Pass., τὰ χαλώμενα ὅπλα <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>43</span>; πρὶν ἂν χαλασθῇ δεσμά <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>991</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> of the bowels, etc., ὑγρὰ χαλάω <span class="bibl">Hp.<span class="title">Prorrh.</span>1.99</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Coac.</span>20</span>; ἢν αἱ μῆτραι μὴ χαλάσωσι τὰ ἐπιμήνια <span class="bibl">Id.<span class="title">Mul.</span>1.61</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">8</span> metaph., <b class="b3">τὴν ὀργήν χαλάω</b> [[let]] it [[go]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>727</span> (anap.); χαλάω [τὸν νόον] ἐς ὄψιν τινός <span class="bibl">Ti.Locr.104c</span>; χαλάω ἐπιθυμίαν Plu.2.133a; τὸ βαρὺ καὶ ἀμειδές <span class="bibl">Alciphr.3.3</span>; [[remit]], μήτε τῆς προνοίας χαλώσης τὴν . . ὑπεροχήν <span class="bibl">Procl.<span class="title">Inst.</span> 122</span>; <b class="b3">τὸ ἀεὶ ταῦτα οὕτως ἔχειν ἐχάλασαν</b> [[relaxed]] the [[strict]] [[principle]] that . . <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>242e</span>:—Pass., to [[be softened]], λίθος εἰς ὑγρότητα κεχαλασμένος <span class="bibl">Callistr.<span class="title">Stat.</span>5</span>; also <b class="b3">κεχαλάσθαι εἰς τὸ αὐτεξούσιον</b> to [[have free play]], opp. [[συντετάχθαι]], <span class="bibl">Plot.4.3.16</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> intr., [[become slack]] or [[become loose]], opp. [[συντείνω]], <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span>98d</span>; χόλαισιν ἄγκυρραι <span class="bibl">Alc.18.9</span> ([[si vera lectio|s. v.l.]]); ζῶναι χαλῶσι <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>935</span>; <b class="b3">πύλαι χαλῷσαι</b> [[open]] [[gate]]s, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.5.29</span>: metaph. c. gen., [[have a remission of]], χαλάσσομεν τὰς θυμοβόρω λύας Alc.<span class="title">Supp.</span>23.10; τί χαλᾷ μανιῶν; <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1057</span> (anap.); (also abs., <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>203</span> (lyr.), <span class="bibl">840</span>); [[relax]], φρονήματος χαλάω <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>716</span>; τῆς ὀργῆς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>383</span> (troch.); [τὸ ὂν] χαλάσαν τῆς τοῦ ἑνὸς ἁπλότητος <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>13</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> c. dat. pers., <b class="b3">χαλάω τινι</b> [[give way]] or [[yield to]] any one, [[be indulgent to]] him, εἰ τοῖσιν . . κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>219</span>; χάλα τοκεῦσιν <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span>403</span>; with [[genitive]] add., μοι τῆς ἀρχῆς χάλασον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Men.</span>86e</span>, cf. <span class="bibl">Plu.<span class="title">Lyc.</span>7</span>: abs., [[give way]], εἴκειν ὁδοῦ χαλῶντα τοῖς κακίοσιν <span class="bibl">E.<span class="title">Ion</span>637</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> abs., [[grow slack]] or [[grow weak]], ἐπειδὰν αἱ ἐπιθυμίαι παύσωνται κατατείνουσαι καὶ χαλάσωσι Id.<span class="title">R.</span>329c; [[abate]], χαλάσει ὁ [[παγετός]] Hp.Aër.8; ὀδύνη <span class="bibl">Id.<span class="title">Acut.</span>16</span>.</span>
}}
}}
{{pape
{{pape
Line 35: Line 35:
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''χᾰλάω:''' μέλ. χᾰλάσω [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἐχάλᾰσα</i>, Επικ. <i>χάλασσα</i>, Δωρ. μτχ. <i>χᾰλάξαις</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐχαλάσθην</i>, παρακ. <i>κεχάλασμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> μτβ., [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], [[χαλάω]] βίον, <i>τόξα</i>, [[χαλαρώνω]] τη [[χορδή]] του τόξου, σε Ομηρ. Ύμν., Πλάτ.· μεταφ., [[χαλάω]] τὴν ὀργήν, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[αφήνω]] να πέσει, [[αφήνω]] να κατέβει, <i>[[πτέρυγα]] χαλάξαις</i>, σε Πίνδ.· χαλάσας τὸ [[μέτωπον]], έχω χαμηλωμένα τα βλέφαρα, δηλ. σταμάτησα να οργίζομαι, σε Αριστοφ.· δίκτυα [[χαλάω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[αφήνω]] να χαλαρώσει, [[χαλαρώνω]], [[απαλλάσσω]], σε Αισχύλ.· απόλ., [[αφήνω]] ελεύθερο, [[λύνω]] την [[κράτηση]] κάποιου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> ἡνίας [[χαλάω]], [[αφήνω]] χαλαρά τα [[ηνία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>κλῇθρα</i> ή [[κλῇδας]] [[χαλάω]], [[χαλαρώνω]] τις μπάρες ή τους μοχλούς, δηλ. [[ανοίγω]] την πόρτα, σε Σοφ., Ευρ.· επίσης, <i>πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">6.</b> [[χαλαρώνω]] ή [[λύνω]] πράγματα που ήταν δεμένα μαζί, σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., πρὶνἂν χαλασθῇ [[δεσμά]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]], σε Ευρ.· <i>πύλαι χαλῶσι</i>, οι πύλες μένουν ανοιχτές, σε Ξεν.· μεταφ., με γεν., [[παραβλέπω]], [[αφήνω]], <i>μανιῶν</i>, <i>κακῶν</i>, σε Αισχύλ.· <i>τῆς ὀργῆς</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[χαλάω]] τινί, [[υποχωρώ]] σε κάποιον, [[συγχωρώ]] κάποιον, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]] ή [[ασθενής]], σε Πλάτ.
|lsmtext='''χᾰλάω:''' μέλ. χᾰλάσω [ᾰ], αόρ. αʹ <i>ἐχάλᾰσα</i>, Επικ. <i>χάλασσα</i>, Δωρ. μτχ. <i>χᾰλάξαις</i> — Παθ., αόρ. αʹ <i>ἐχαλάσθην</i>, παρακ. <i>κεχάλασμαι</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> μτβ., [[χαλαρώνω]], [[λύνω]], [[χαλάω]] βίον, <i>τόξα</i>, [[χαλαρώνω]] τη [[χορδή]] του τόξου, σε Ομηρ. Ύμν., Πλάτ.· μεταφ., [[χαλάω]] τὴν ὀργήν, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> [[αφήνω]] να πέσει, [[αφήνω]] να κατέβει, <i>[[πτέρυγα]] χαλάξαις</i>, σε Πίνδ.· χαλάσας τὸ [[μέτωπον]], έχω χαμηλωμένα τα βλέφαρα, δηλ. σταμάτησα να οργίζομαι, σε Αριστοφ.· δίκτυα [[χαλάω]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[αφήνω]] να χαλαρώσει, [[χαλαρώνω]], [[απαλλάσσω]], σε Αισχύλ.· απόλ., [[αφήνω]] ελεύθερο, [[λύνω]] την [[κράτηση]] κάποιου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">4.</b> ἡνίας [[χαλάω]], [[αφήνω]] χαλαρά τα [[ηνία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">5.</b> <i>κλῇθρα</i> ή [[κλῇδας]] [[χαλάω]], [[χαλαρώνω]] τις μπάρες ή τους μοχλούς, δηλ. [[ανοίγω]] την πόρτα, σε Σοφ., Ευρ.· επίσης, <i>πύλας μοχλοῖς χαλᾶτε</i>, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">6.</b> [[χαλαρώνω]] ή [[λύνω]] πράγματα που ήταν δεμένα μαζί, σε Σοφ., Ευρ. — Παθ., πρὶνἂν χαλασθῇ [[δεσμά]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αμτβ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]], σε Ευρ.· <i>πύλαι χαλῶσι</i>, οι πύλες μένουν ανοιχτές, σε Ξεν.· μεταφ., με γεν., [[παραβλέπω]], [[αφήνω]], <i>μανιῶν</i>, <i>κακῶν</i>, σε Αισχύλ.· <i>τῆς ὀργῆς</i>, σε Αριστοφ.<br /><b class="num">2.</b> με δοτ., [[χαλάω]] τινί, [[υποχωρώ]] σε κάποιον, [[συγχωρώ]] κάποιον, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> απόλ., [[γίνομαι]] [[χαλαρός]] ή [[ασθενής]], σε Πλάτ.
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
Line 41: Line 41:
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''χαλάω''': (att.),<br />{khaláō}<br />'''Forms''': Ptz. χαλαίνοντες (Hes. ''Sc''. 308), äol. 3. pl. [[χόλαισι]] (Alk.; Hamm Grammatik ̨̨ 57a 3, 228a), Aor. χαλάσ(σ)αι, -άσασθαι (seit ''h''. ''Ap''.), -άξαι (Pi.), Pass. -ασθῆναι (A. ''Pr''. 991, Pl. u.a.), Fut. -άσω (Hp.), Perf. κεχάλασμαι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[nachlassen]] trans. u. intr., ‘herab-, hinablassen, schlaff machen, lösen, erschlaffen, nachgehen, öffnen, offen stehen’.<br />'''Composita''': auch m. δια-, ἐπι-, παρα-, ἀνα- u.a. Daneben als Vorderglied [[χαλίφρων]] [[schlaffen Geistes]], [[unbesonnen]] (Od., ''AP'' u.a.) mit -[[φρονέω]], -φροσύνη (ψ 13 bzw. π 310), wie [[δαΐφρων]] u.a.; [[χαλαίπους]] Beiw. des [[Ἥφαιστος]] (Nik. ''Th''. 458), wie παλαι-(γενής usw.), [[μιαιφόνος]] u.a.; [[χαλατονέω]] [[nachlassen]], [[sich auflösen]] (sp.), wie ταλα-(πενθής usw.); zur Form des Vorderglieds Schwyzer 448.<br />'''Derivative''': Davon 1. [[χάλασις]] (δια-, ὑπο-) f. [[das Nachlassen]], [[Schlaffmachen]] (Hp., Pl. u.a.). 2. -σμα (δια-) n. [[nachgelassener Zustand]], [[Entspannung]], [[freigelassener Zwischenraum zwischen militärischen Truppenabteilungen]] (hell. u. sp.), [[Ackerrain]] (hell. Pap.; Spiegelberg Arch. f. Pap. 4, 169), -σμάτιον (παρα-) n. [[erschlaffter Zustand]] (Hero). 3. -σμός (ἀνα-) m. = [[χάλασις]] (sp. Mediz.). 4. -στήρια (sc. σχοινία) n. pl. [[Seile zum Herablassen eines Fallgatters]] (App.). 5. -στόν n. [[Blumengehänge]], [[Kette]] (LXX, Pap.). 6. -στικός (ἀνα-) [[abspannend]], [[erschlaffend]], [[lösend]], [[abführend]] (sp.). 7. Auch [[χαλάδριον]] (Pap. II<sup>p</sup>, χελ- Pap. III<sup>p</sup>), -τριον (Pap. VI<sup>p</sup>) n. [[niedriges Bett]], [[Matratze]] mit κεχαλατριωμένον ([[πλοῖον]]) ‘mit χ. versehen’ (Pap. III<sup>p</sup>), χάλα[ν]δρον· κράββατον H.? — Für sich steht [[χαλαρός]] (ἐπι-, ὑπο-) [[nachgelassen]], [[schlaff]], [[lose]], [[locker]] (Hp., att.) mit -αρότης (X., Gall.), -αρόομαι (Erot.). — Hierher wohl noch der PN Χαλακίας (Thess., etwa I<sup>a</sup>); vgl. dor. χαλάξαι (Pi.) und Bechtel Namenst. 46f. Zu χαλάσ(σ)αι: [[χαλαρός]] vgl. ταλάσσαι: [[τάλαρος]], λαγάσ(σ)αι: [[λαγαρός]], ἱλάσ(σ)ασθαι: [[ἱλαρός]] usw.<br />'''Etymology''': Ohne Etymologie. Da χαλάσ(σ)αι, wozu [[χαλάω]], -αίνω, -άσω usw., offenbar eine Primärbildung ist, läßt sich die Ansetzung eines zugrundeliegenden Adjektivs *χαλός aus idg. *''ghə''-''lo''-''s'' [[fortgehend]]?, [[klaffend]], [[lose]]? (zu χάζομαι; Fiek 3,132, Bq, WP. 1,543, Pok. 418 u.a.) kaum begründen. Anders Meillet Esquisse d'une gramm. de l'arm. class.<sup>2</sup>36: zu arm. ''xaɫ'' [[Spiel]], ''xaɫam'' [[spielen]], was idg. ''qh''- voraussetzen würde; auch das velare ''ɫ'' macht Schwierigkeiten. Ähnlich Pisani KZ 68, 167. zu arm. ''xaɫaɫ'' [[ruhig]], [[friedlich]] mit ''xaɫaɫ''-''em'' [[beruhigen]]; aus denselben Gründen fraglich. Früherer Versuch (Solmsen KZ 29, 112) bei Bq (abgelehnt).<br />'''Page''' 2,1066-1067
|ftr='''χαλάω''': (att.),<br />{khaláō}<br />'''Forms''': Ptz. χαλαίνοντες (Hes. ''Sc''. 308), äol. 3. pl. [[χόλαισι]] (Alk.; Hamm Grammatik ̨̨ 57a 3, 228a), Aor. χαλάσ(σ)αι, -άσασθαι (seit ''h''. ''Ap''.), -άξαι (Pi.), Pass. -ασθῆναι (A. ''Pr''. 991, Pl. u.a.), Fut. -άσω (Hp.), Perf. κεχάλασμαι,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[nachlassen]] trans. u. intr., ‘herab-, hinablassen, schlaff machen, lösen, erschlaffen, nachgehen, öffnen, offen stehen’.<br />'''Composita''': auch m. δια-, ἐπι-, παρα-, ἀνα- u.a. Daneben als Vorderglied [[χαλίφρων]] [[schlaffen Geistes]], [[unbesonnen]] (Od., ''AP'' u.a.) mit -[[φρονέω]], -φροσύνη (ψ 13 bzw. π 310), wie [[δαΐφρων]] u.a.; [[χαλαίπους]] Beiw. des [[Ἥφαιστος]] (Nik. ''Th''. 458), wie παλαι-(γενής usw.), [[μιαιφόνος]] u.a.; [[χαλατονέω]] [[nachlassen]], [[sich auflösen]] (sp.), wie ταλα-(πενθής usw.); zur Form des Vorderglieds Schwyzer 448.<br />'''Derivative''': Davon 1. [[χάλασις]] (δια-, ὑπο-) f. [[das Nachlassen]], [[Schlaffmachen]] (Hp., Pl. u.a.). 2. -σμα (δια-) n. [[nachgelassener Zustand]], [[Entspannung]], [[freigelassener Zwischenraum zwischen militärischen Truppenabteilungen]] (hell. u. sp.), [[Ackerrain]] (hell. Pap.; Spiegelberg Arch. f. Pap. 4, 169), -σμάτιον (παρα-) n. [[erschlaffter Zustand]] (Hero). 3. -σμός (ἀνα-) m. = [[χάλασις]] (sp. Mediz.). 4. -στήρια (sc. σχοινία) n. pl. [[Seile zum Herablassen eines Fallgatters]] (App.). 5. -στόν n. [[Blumengehänge]], [[Kette]] (LXX, Pap.). 6. -στικός (ἀνα-) [[abspannend]], [[erschlaffend]], [[lösend]], [[abführend]] (sp.). 7. Auch [[χαλάδριον]] (Pap. II<sup>p</sup>, χελ- Pap. III<sup>p</sup>), -τριον (Pap. VI<sup>p</sup>) n. [[niedriges Bett]], [[Matratze]] mit κεχαλατριωμένον ([[πλοῖον]]) ‘mit χ. versehen’ (Pap. III<sup>p</sup>), χάλα[ν]δρον· κράββατον H.? — Für sich steht [[χαλαρός]] (ἐπι-, ὑπο-) [[nachgelassen]], [[schlaff]], [[lose]], [[locker]] (Hp., att.) mit -αρότης (X., Gall.), -αρόομαι (Erot.). — Hierher wohl noch der PN Χαλακίας (Thess., etwa I<sup>a</sup>); vgl. dor. χαλάξαι (Pi.) und Bechtel Namenst. 46f. Zu χαλάσ(σ)αι: [[χαλαρός]] vgl. ταλάσσαι: [[τάλαρος]], λαγάσ(σ)αι: [[λαγαρός]], ἱλάσ(σ)ασθαι: [[ἱλαρός]] usw.<br />'''Etymology''': Ohne Etymologie. Da χαλάσ(σ)αι, wozu [[χαλάω]], -αίνω, -άσω usw., offenbar eine Primärbildung ist, läßt sich die Ansetzung eines zugrundeliegenden Adjektivs *χαλός aus idg. *''ghə''-''lo''-''s'' [[fortgehend]]?, [[klaffend]], [[lose]]? (zu χάζομαι; Fiek 3,132, Bq, WP. 1,543, Pok. 418 u.a.) kaum begründen. Anders Meillet Esquisse d'une gramm. de l'arm. class.<sup>2</sup>36: zu arm. ''xaɫ'' [[Spiel]], ''xaɫam'' [[spielen]], was idg. ''qh''- voraussetzen würde; auch das velare ''ɫ'' macht Schwierigkeiten. Ähnlich Pisani KZ 68, 167. zu arm. ''xaɫaɫ'' [[ruhig]], [[friedlich]] mit ''xaɫaɫ''-''em'' [[beruhigen]]; aus denselben Gründen fraglich. Früherer Versuch (Solmsen KZ 29, 112) bei Bq (abgelehnt).<br />'''Page''' 2,1066-1067
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
|sngr='''原文音譯''':cal£w 哈拉哦<br />'''詞類次數''':動詞(7)<br />'''原文字根''':降下 相當於: ([[שָׁלַח]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':放低,放下去,下,落下,下去,下放,撒下,降下,縋下,縋下來,縋下去;源自([[χάσμα]])=深坑),而 ([[χάσμα]])出自([[χάσμα]])X*=裂開)<br />'''出現次數''':總共(7);可(1);路(2);徒(3);林後(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 下放(1) 徒27:30;<br />2) 我被⋯縋下去(1) 林後11:33;<br />3) 就落下(1) 徒27:17;<br />4) 下去(1) 徒9:25;<br />5) 撒下(1) 路5:4;<br />6) 我就下(1) 路5:5;<br />7) 縋下來(1) 可2:4
|sngr='''原文音譯''':cal£w 哈拉哦<br />'''詞類次數''':動詞(7)<br />'''原文字根''':降下 相當於: ([[שָׁלַח]]&#x200E;)<br />'''字義溯源''':放低,放下去,下,落下,下去,下放,撒下,降下,縋下,縋下來,縋下去;源自([[χάσμα]])=深坑),而 ([[χάσμα]])出自([[χάσμα]])X*=裂開)<br />'''出現次數''':總共(7);可(1);路(2);徒(3);林後(1)<br />'''譯字彙編''':<br />1) 下放(1) 徒27:30;<br />2) 我被⋯縋下去(1) 林後11:33;<br />3) 就落下(1) 徒27:17;<br />4) 下去(1) 徒9:25;<br />5) 撒下(1) 路5:4;<br />6) 我就下(1) 路5:5;<br />7) 縋下來(1) 可2:4
}}
}}
{{mantoulidis
{{mantoulidis