τρέπω: Difference between revisions

|btext=<i>f.</i> τρέψω, <i>ao.</i> ἔτρεψα, <i>ao.2</i> ἔτραπον, <i>pf.</i> [[τέτροφα]] <i>ou</i> [[τέτραφα]];<br /><i>Pass. ao.</i> ἐτρέφθην, <i>ao.2</i> [[ἐτράπην]], <i>pf.</i> [[τέτραμμαι]];<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> tourner :<br /><b>1</b> [[tourner]], [[diriger]] : πρὸς ἠέλιον κεφαλήν OD tourner la tête vers le soleil ; πρὸς [[ὄρος]] μῆλα OD mener paître les troupeaux vers la montagne ; ἐπ’ ἐχθροῖς χεῖρα SOPH tourner sa main contre ses ennemis ; <i>Pass.</i> être tourné vers ; εἰς τὸ [[πεδίον]] HDT se diriger dans la plaine ; ἐπὶ Ἀθηνέων HDT se diriger vers le territoire d'Athènes ; <i>en parl. de lieux</i> être tourné <i>ou</i> dirigé, <i>avec</i> [[πρός]] <i>ou</i> εἰς et l'acc.;<br /><b>2</b> [[faire tourner]], [[faire évoluer dans un autre sens]], acc. ; <i>Pass.</i> [[ἥλιος]] ἐπειδὰν τράπηται XÉN après que le soleil s'est tourné (en hiver) ; <i>abs.</i> faire se retourner, faire tourner le dos : [[ἐς]] φυγὴν τρ. XÉN, τρέπειν φυγάδε IL <i>ou simpl.</i> τρέπειν mettre en fuite ; <i>Pass.</i> τρ. φυγᾷ ESCHL, [[ἐς]] φυγὴν τρ. HDT être mis en fuite, s'enfuir;<br /><b>3</b> [[détourner]], [[écarter]], [[éloigner]], acc. ; [[ἀπό]] τινος éloigner de qch ; <i>abs.</i> préserver;<br /><b>4</b> [[changer]], [[transformer]], [[altérer]], [[dénaturer]] : χρώματα PLUT des couleurs ; τρέπεται [[χρώς]] IL, OD la couleur change ; <i>fig.</i> τρέπειν φρένας IL, τὰς γνώμας XÉN changer les sentiments, les résolutions ; <i>Pass.</i> être changé, être transformé : τετραμμένος HDT dont les sentiments sont changés ; avec un inf. : être converti à la pensée de;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> tourner le dos : φυγάδε IL pour s'enfuir;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[τρέπομαι]] (<i>f.</i> τρέψομαι, <i>ao.</i> ἐτρεψάμην, <i>ao.2</i> ἐτραπόμην);<br /><b>I.</b> <i>tr.</i> faire se retourner, mettre en fuite, <i>d'ord. à l'ao.2 ; fig.</i> faire changer d'avis, acc.;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i><br /><b>1</b> se tourner, se diriger, <i>avec</i> [[ἐς]] et l'acc. : τρέπεσθαι ὁδόν HDT se diriger par un chemin, prendre un chemin ; τρ. [[πρός]] τινα XÉN se diriger vers qqn, aller rendre visite à qqn ; ἀμηχανεῖν [[ὅποι]] τράποιντο ESCHL ne savoir de quel côté se tourner ; τρέπεσθαι πρὸς τὴν ἀμείνω (<i>s.e.</i> ὁδόν) HDT se tourner vers le bon chemin, prendre le meilleur parti ; <i>fig.</i> τρέπεσθαι ἐπὶ ἔργα IL se mettre à l'œuvre ; ἐφ’ ἁρπαγήν XÉN se mettre à piller ; εἰς ὀρχηστὺν καὶ ἀοιδήν OD se tourner vers la danse et le chant ; πρὸς λῃστείαν THC s'adonner au brigandage ; <i>Pass.</i> se trouver tourné vers, avoir une tendance vers ; ἐπὶ τὴν εἰρήνην XÉN se tourner vers la paix, soupirer après la paix ; ἐπὶ πολλὰ λέγοντας THC avoir du goût pour ceux qui parlent beaucoup ; avec un inf. : s'appliquer à;<br /><b>2</b> <i>à l'ao.2</i> [[tourner le dos]], [[s'enfuir]].<br />'''Étymologie:''' R. Τραπ, tourner ; cf. [[τροπή]], [[τρόπος]], <i>lat.</i> [[torqueo]], [[etc]].

|sltr=[[τρέπω]] (aor. 1, ἔτρεψεν; τρέψαις, -αντες; τρέψαι: aor. 2, (ἔ）τραπε（ν); τράποι: aor. med. 2, τράποιο: [[pass]]. pf. τέτραπται; τετραμμένον.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[turn]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[turn]] [[back]], [[put]] to [[flight]] ὅτ' ἀλκάεντας Δαναοὺς τρέψαις ἁλίαισιν πρύμναις Τήλεφος ἔμβαλεν (O. 9.72) [[τράπε]] δὲ Κύκνεια [[μάχα]] καὶ ὑπέρβιον Ἡρακλέα (O. 10.15) παῦροι δὲ βουλεῦσαι φόνου παρποδίου νεφέλαν τρέψαι [[ποτὶ]] [[δυσμενέων]] [[ἀνδρῶν]] στίχας χερσὶ καὶ ψυχᾷ δυνατοί (N. 9.38) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> [[turn]], met. τὰ καλὰ τρέψαντες [[ἔξω]] i. e. so as to [[conceal]] [[what]] is [[bad]] (P. 3.83) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[turn]], [[guide]], [[lead]] c. πρὸς, ἐς; inf., met. [[σύν]] [[τοι]] τίν κεν ἁγητὴρ ἀνὴρ δᾶμον γεραίρων τράποι σύμφωνον ἐς ἡσυχίαν (P. 1.70) ἐς κακὸν τρέψαις ἐδαμάσσατό νιν (P. 3.35) ἔτραπεν καὶ κεῖνον ἀγάνορι μισθῷ χρυσὸς ἄνδρ' ἐκ θανάτου κομίσαι (P. 3.55) “καὶ γὰρ σέ ἔτραπε [[μείλιχος]] ὀργὰ παρφάμεν τοῦτον λόγον” (P. 9.43) ἔστι δὲ καὶ διδύμων ἀέθλων Μελίσσῳ [[μοῖρα]] πρὸς εὐφροσύναν τρέψαι γλυκεῖαν [[ἦτορ]] (I. 3.10) [[also]] med., ἀπήμονα εἰς ὄλβον τινὰ τράποιο Θήβαις, ὦ [[πότνια]], πάγκοινον [[τέρας]] (Sylburg: τρόποιο codd. Dion. Hal.) (Pae. 9.9) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> [[pass]]., [[turn]] [[one]]'s steps to, met. νιν [[αἰνέω]] πρὸς ἡσυχίαν φιλόπολιν καθαρᾷ γνώμᾳ τετραμμένον (O. 4.16) εἰ δὲ τέτραπται (''[[sc.]]'' [[Αἴγινα]]) θεοδότων ἔργων κέλευθον ἂν καθαράν (I. 5.23) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> in tmesis [[παρά]] [[τις]] ἔτρεψεν [[ἄμμι]] θεὸς (v. [[παρατρέπω]]) (I. 8.10)