γίνομαι: Difference between revisions

|Definition=[[γινώσκω]], <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> v. [[γιγνώσκω]].</span>

{{ls

|lstext='''γίνομαι''': [[γινώσκω]], ἴδε τὴν λ. [[γιγνώσκω]].

|sltr=<b>γῑνομαι</b> (γίνεται: aor. γένετ（ο), ἔγεντ（ο), (ἐ）γένοντ（ο); γένηται, -ωνται; -οι（ο), -οιτ（ο); γενέσθ（αι): pf. γεγενημένον coni., [[γεγενημένα]]; γεγᾰμεν, γεγκειν) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> be, [[come]] to be <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> abs. [[λάθα]] δὲ πότμῳ σὺν εὐδαίμονι γένοιτἄν (O. 2.18) ἄλλαι δὲ δὔἐν Κορίνθου πύλαις ἐγένοντ' [[ἔπειτα]] χάρμαι (O. 9.86) [σὺν γὰρ [[ὑμῖν]] τά τε τερπνὰ καὶ τὰ γλυκέα γίνεται πάντα βροτοῖς (codd.: τὰ γλυκἔ ἄνεται Kayser, edd.) (O. 14.6) ] αἰὼν δἀσφαλὴς [[οὐκ]] ἔγεντ' οὔτ Αἰακίδᾳ παρὰ Πηλεῖ (P. 3.87) τιμὰ δὲ γίνεται ὧν θεὸς ἁβρὸν αὔξει λόγον τεθνακότων (N. 7.31) ἦν γε μὰν [[ἐπικώμιος]] [[ὕμνος]] δὴ [[πάλαι]], καὶ πρὶν [[γενέσθαι]] τὰν Ἀδράστου [[τάν]] τε Καδμείων ἔριν (N. 8.51) ἐκ πόνων δ, οἳ σὺν νεότατι γένωνται [[σύν]] τε δίκᾳ, τελέθει πρὸς [[γῆρας]] αἰὼν [[ἡμέρα]] (N. 9.44) καὶ δεύτερον ἇμαρ ἐτείων τέρμ' ἀέθλων γίνεται, ἰσχύος [[ἔργον]] (I. 4.68) ἄγγελλε δὲ [[φοινικόπεζα]] λόγον [[παρθένος]] εὐμενὴς Ἑκάτα τὸν ἐθέλοντα [[γενέσθαι]] (Pae. 2.79) τά τἐόντα τε κα[ὶ ][[πρόσθεν]] [[γεγενημένα]][ (Pae. 8.84) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> followed by pred. adj. ἀγαθοὶ δὲ καὶ σοφοὶ κατὰ δαίμον' [[ἄνδρες]] έγένοντ (O. 9.29) [[ἀφθόνητος]] ἔπεσσιν γένοιο χρόνον ἅπαντα, Ζεῦ (O. 13.26) εἰ δέ [[τις]] [[ἤδη]] λέγει ἕτερόν τιν' ἀν Ἑλλάδα [[τῶν]] [[πάροιθε]] [[γενέσθαι]] ὑπέρτερον (P. 2.60) [[χόλος]] δοὐκ [[ἀλίθιος]] γίνεται παίδων [[Διός]] (P. 3.12) δυσπαλὲς δὴ γίνεται (P. 4.273) [[ὄφρα]] μὴ ταμίᾳ Κυράνας ἀτελὴς γένοιτο μαντεύμασιν (sc. [[Ἀπόλλων]]) (P. 5.62) [[εὐδαίμων]] δὲ καὶ ὑμνητὸς [[οὗτος]] ἀνὴρ γίνεται σοφοῖς (P. 10.22) ἐν δὲ πείρᾳ [[τέλος]] διαφαίνεται ὧν [[τις]] ἐξοχώτερος γένηται (N. 3.71) ὃς [[ὑπέρτατος]] Ἁγησιμάχοἰ ὑέων γένετο (N. 6.22) ἐγὼ δὲ [[πλέον]]' ἔλπομαι λόγον Ὀδυσσέος ἢ πάθαν διὰ τὸν ἁδυεπῆ γενέσθ Ὅμηρον (N. 7.21) θαρσαλέα δὲ παρὰ κρατῆρα φωνὰ γίνεται (N. 9.49) κείνου γὰρ ἐπιχθονίων πάντων γένετ' ὀξύτατον [[ὄμμα]] (N. 10.62) οὐ γὰρ [[πάγος]] οὐδὲ [[προσάντης]] ἁ [[κέλευθος]] γίνεται (I. 2.33) ἱπποτρόφοι τ' ἐγένοντο (I. 4.14) σώφρονές τ' ἐγένοντο πινυτοί τε θυμόν (I. 8.26) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> followed by pred. subs. μὴ ματεύσῃ θεὸς [[γενέσθαι]] (O. 5.24) “[[κεῖνος]] [[ὄρνις]] ἐκτελευτάσει μεγαλᾶν [[πολίων]] ματρόπολιν Θήραν [[γενέσθαι]]” (P. 4.20) εἰ μὴ θεὸς ἁγεμόνεσσι κυβερνατὴρ γένηται (P. 4.274) μὴ μάτευε [[Ζεὺς]] [[γενέσθαι]] (I. 5.14) πρόφασιν βληχροῦ [[γενέσθαι]] νείκεος (Schr.: γίνεσθαι codd.) fr. 245.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> c. [[part]]. γένοἰοἷος ἐσσὶ [[μαθών]] be [[such]] as [[you]] [[have]] [[learned]] to [[know]] [[yourself]] (P. 2.72) [[ἔγεντο]] καὶ [[πρότερον]] [[Ἀντίλοχος]] βιατὰς [[νόημα]] [[τοῦτο]] φέρων (Tricl.: ἐγένετο codd.) (P. 6.28) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>e</b> be [[born]] cf. [[γεννάω]], and g. infra. Φοίβου γὰρ αὐτὸν φᾶ [[γεγάκειν]] πατρός (O. 6.49) τοὶ δ' οὔτ ὦν ἀκοῦσαι οὔτ [[ἰδεῖν]] εὔχοντο πεμπταῖον γεγενημένον (Ahrens: γεγεν（ν）αμένον codd.) (O. 6.53) ὤρυσαι θαρσέων, τόνδ' ἀνέρα δαιμονίᾳ [[γεγάμεν]] εὔχειρα (O. 9.110) πατρὸς [[οὕνεκα]] δίδυμαι γένοντο θύγατρες Ἀσωπίδων ὁπλόταται (I. 8.17) ἐν χρόνῳ δ' ἔγεντ [[Ἀπόλλων]] (Boeckh: ἐγένετ codd. Clem. Alex.) fr. 33b. = fr. 147 Schr.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>f</b> fragg. γίνεται[ fr. 6b. c. τὸ γὰρ πρὶν γενέ[σθαι Παρθ. 1. 20.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>g</b> in tmesis. ἐκ δ' ἐγένοντο στρατὸς [[θαυμαστός]] v. ἐκγίνομαι (P. 2.46)

|astxt=[[γίνομαι]], [[Ion]]. and κοινή for Att. γίγν- (M. Pr., 47; Bl., §6, 8 Mayser, 166 f.), [in LXX [[chiefly]] for היה;] <br /><b class="num">1.</b>of persons, things occurrences, to [[come]] [[into]] [[being]], be [[born]], [[arise]], [[come]] on: Jo 1:15 8:58, I Co 15:37; a [[first]] [[appearance]] in [[public]], Mk 1:4, Jo 1:6, al.; seq. ἐκ (of [[birth]]), Ro 1:3, Ga 4:4; [[διά]], Jo 1:3; [[βροντή]], Jo 12:29; [[σεισμός]], Re 6:12; [[γογγυσμός]], Ac 6:1; [[χαρά]], Ac 8:8, [[many]] [[other]] [[similar]] exx.; [[ἡμέρα]], Lk 22:66, al.; [[ὀψέ]], Mk 11:19; [[πρωΐα]], Mt 27:1; [[νύξ]], Ac 27:27. <br /><b class="num">2.</b>Of events, to [[come]] to [[pass]], [[take]] [[place]], [[happen]]: Mt 5:18, Mk 5:14, Lk 1:20 2:15, Ac 4:21, II Ti 2:18, al.; μὴ γένοιτο [LXX for חָלִילָה, Jo 22:29, al.], [[far]] be it, God [[forbid]]: Ro 3:4 (ICC, in l.), I Co 6:15 and freq. in Pl.; καὶ ἐγένετο, ἐγένετο δέ ([in LXX for וַיְהִי;] v. Burton, 142 f.; M, Pr., 16f.; Dalman, Words, 32 f.; Robertson, Gr., 1042 f.), c. indic, Mt 7:28, Lk 1:8, al.; seq. [[καί]] et indic., Lk 8:1, Ac 5:7, al.; c. acc. et inf., Mk 2:23, Lk 3:21, al.; ὡς δὲ ἐγένετο, seq. [[τοῦ]] c. inf., Ac 10:25; c. dat. pers., to [[befall]] [[one]]: c. inf., Ac 20:16; c. acc. et inf., Ac 22:6; c. adv., εὖ, Eph 6:3; τ́ ἐγένετο [[αὐτῷ]] (Field, Notes, 115), Ac 7:40 (LXX); seq. [[εἰς]], Ac 28:6. <br /><b class="num">3.</b>3. to be made, done, performed, observed, enacted, ordained, etc.: Mt 6:10 19:8, Mk 2:27 11:23, Ac 19:26, al.; seq. [[διά]] c. gen., Mk 6:2, Ac 2:43; [[ὑπό]], Lk 13:17; ἐκ, Lk 4:23; ἐν, I Co 9:15; [[ἀπογραφή]], Lk 2:2; ἀνάκρισιςAc 25:26; [[ἄφεσις]], He 9:22; ὁ [[νόμος]], Ga 3:17; τὸ [[πάσχα]], Mt 26:2. <br /><b class="num">4.</b>to [[become]], be made, [[come]] to be: c. pred., Mt 4:3, Lk 4:3, Jo 2:9, I Co 13:11, al.; seq. ὡς, [[ὡσεί]], Mt 10:25, Mk 9:26; [[εἰς]] (M, Pr., 71f.), Mk 12:1o, al.; c. gen. Re 11:15; id., of [[age]], Lk 2:42; c. dat., γ. [[ἀνδρί]] ([LXX for הָיָה לְאִישׁ, Ru 1:12, al.;] v. Field, Notes, 156), Ro 7:3, 4; seq. ἐν, Ac 22:17, Re 1:10, al.; [[ἐπάνω]], Lk 19:19; [[μετά]], c. gen., Mk 16:[10], Ac 9:19; seq. [[εἰς]], [[ἐπί]] (Field, Notes, 135), [[κατά]] (ib., 62), c. acc. of [[place]], Ac 20:16 21:35 27:7, al.; seq. ἐκ, Mk 9:7, Lk 3:22, II Th 2:7, al. Aoristic pf. [[γέγονα]] (M, Pr., 52, 145f.; Field, Notes, 1f.), Mt 25:6, Lk 10:36, al. Aor. ἐγενήθη (for ἐγένετο, M, Pr., 139f.; Mayser, 379), Mt 11:23, al. (Cf. απο-, δια-, επι-, παρα-, συμ-, παρα-, προ-.)

|mltxt=(AM [[γίγνομαι]] και [[γίνομαι]])<br /><b>1.</b> δημιουργούμαι, [[αποκτώ]] ζωή, [[υπόσταση]]<br /><b>2.</b> (για γεωργικά προϊόντα) παράγομαι<br /><b>3.</b> [[συμβαίνω]], πραγματοποιούμαι<br /><b>4.</b> καθίσταμαι, [[αποβαίνω]]<br /><b>5.</b> [[είμαι]], [[υπάρχω]]<br /><b>6.</b> (για αριθμητικά ποσά) [[προκύπτω]], εξάγομαι από πράξεις ή υπολογισμό<br /><b>7.</b> (για χρονική [[διάρκεια]]) συμπληρώνομαι<br /><b>8.</b> μεταβάλλομαι, [[αλλάζω]] [[κατάσταση]]<br /><b>9.</b> [[καταλήγω]], [[καταντώ]]<br /><b>10.</b> [[ανήκω]] σε κάποιον ή [[περιέρχομαι]] στον έλεγχο ή στην [[εξουσία]] κάποιου<br /><b>11.</b> (ως απροσ.) <i>γίνεται</i><br />α) συμβαίνει, τυχαίνει να...<br />β) αρμόζει, ταιριάζει να...<br />γ) [[είναι]] δυνατόν, μπορεί να...<br /><b>12.</b> <b>φρ.</b> α) <i>γένοιτο</i><br />[[μακάρι]] να γίνει, [[αμήν]]<br />β) «ὂ μὴ γένοιτο» — [[μακάρι]] να μη γίνει<br />γ) «ό,τι έγινε, έγινε», «ὄ γέγονε, γέγονε», «τὰ γενόμενα οὐκ ἀπογίνεται» — ότι συνέβη δεν μπορεί ν' αλλάξει ή να ξεχαστεί<br /><b>μσν.-νεοελλ.</b> [[ισχύω]], [[επακολουθώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />Ι. 1. συντελούμαι, [[παίρνω]] οριστική [[μορφή]]<br /><b>2.</b> (για καρπούς) [[ωριμάζω]]<br /><b>3.</b> (για πράγματα) αποτελούμαι, [[συνίσταμαι]] από...<br />II. <b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[γίνομαι]] [[άνθρωπος]]» — εξανθρωπίζομαι ή ευπρεπίζομαι<br /><b>2.</b> «[[γίνομαι]] [[άλλος]] [[άνθρωπος]]» — [[αλλάζω]] ριζικά<br /><b>3.</b> «[[γίνομαι]] άνω [[κάτω]]» (ή «έξω φρενών»)<br />εξοργίζομαι, αναστατώνομαι, συγχύζομαι<br /><b>4.</b> «[[γίνομαι]] [[βαπόρι]]» — [[θυμώνω]] πολύ<br /><b>5.</b> «[[γίνομαι]] [[βάρος]]» — [[επιβαρύνω]], [[ενοχλώ]]<br /><b>6.</b> «[[γίνομαι]] ένα» — πάω με το [[μέρος]] κάποιου, ταυτίζομαι<br /><b>7.</b> «[[γίνομαι]] [[θέατρο]]» — γελοιοποιούμαι, διασύρομαι, ρεζιλεύομαι<br /><b>8.</b> «[[γίνομαι]] [[θηρίο]] ή [[σκυλί]] ή [[Τούρκος]]» — εξοργίζομαι, [[θυμώνω]] [[φοβερά]]<br /><b>9.</b> «[[γίνομαι]] [[θυσία]]» — [[δείχνω]] υπερβολική [[προθυμία]] ή ζήλο, θυσιάζομαι<br /><b>10.</b> «[[γίνομαι]] [[καπνός]] ή [[άφαντος]] ή [[αχνός]]» — εξαφανίζομαι [[τελείως]], [[αποχωρώ]] απότομα ή οριστικά<br /><b>11.</b> «[[γίνομαι]] κομμάτια» <br />α) κομματιάζομαι, [[σπάω]]<br />β) θυσιάζομαι, [[προσπαθώ]] με [[κάθε]] [[μέσο]] ή [[ταλαιπωρία]] να [[φανώ]] [[χρήσιμος]]<br /><b>12.</b> «[[γίνομαι]] [[περδίκι]]» — θεραπεύομαι [[τελείως]], γιατρεύομαι<br /><b>13.</b> «[[γίνομαι]] [[πετσί]] και [[κόκαλο]]» — [[αδυνατίζω]] πολύ, [[εξασθενώ]]<br /><b>14.</b> «[[γίνομαι]] σαν το [[κερί]] ή το [[φλουρί]]» — [[χάνω]] το [[χρώμα]] μου, [[κιτρινίζω]], [[χλομιάζω]]<br /><b>15.</b> «[[γίνομαι]] το ένα» <br />α) [[συνάπτω]] δεσμό συγγένειας με γάμο, ενώνομαι με κάποιον<br />β) εξομοιώνομαι, [[μοιάζω]] πολύ με κάποιον<br /><b>16.</b> γινόμαστε από δυο χωριά» — ερχόμαστε σε [[σύγκρουση]], σε [[διάσταση]], μαλώνουμε.<br /><b>17.</b> «γίνονται όλα [[μέλι]] [[γάλα]]» — όλα τακτοποιούνται, ρυθμίζονται, λύνεται η [[παρεξήγηση]]<br /><b>18.</b> «έγιναν γης [[Μαδιάμ]]» — γκρεμίστηκαν, καταστράφηκαν, αναστατώθηκαν<br /><b>19.</b> «έγιναν μαλλιά κουβάρια» <br />α) (για πρόσωπα) μάλωσαν, συνεπλάκησαν<br />β) (για πράγματα) ανακατώθηκαν, περιήλθαν σε [[μεγάλη]] [[αταξία]]<br /><b>20.</b> «γίνεται [[λόγος]]» — συζητείται, διαδίδεται, αναφέρεται<br /><b>21.</b> «τί να γίνει!» ή «τί να κάνουμε!» για [[δήλωση]] απορίας ή αδιέξοδου<br /><b>22.</b> «δεν [[ξέρω]] τί μού γίνεται» <br />α) δεν έχω [[πείρα]] ή [[γνώση]] σε [[κάτι]], [[αγνοώ]] εντελώς<br />β) βρίσκομαι σε [[σύγχυση]]<br /><b>23.</b> «[[γίνομαι]] [[έξαλλος]]» — οργίζομαι, [[αγανακτώ]]<br />||<b>αρχ.-μσν.</b><br /><b>1.</b> [[κατάγομαι]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «[[γίνομαι]] έξ ἀνθρώπων» — [[πεθαίνω]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[ἄλλος]] έξ [[ἄλλου]] [[γίνομαι]]» — [[γίνομαι]] [[έξαλλος]], [[αγανακτώ]]<br /><b>2.</b> «[[γίνομαι]] χαράς» — [[γεμίζω]] από [[χαρά]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b><br /><b>1.</b> (για [[μέτρα]], μονάδες <b>κ.λπ.</b>) [[είμαι]] [[ίσος]] με, [[ισοδυναμώ]]<br /><b>2.</b> (στα μαθ.) πολλαπλασιάζομαι<br /><b>3.</b> (για χρηματικά ποσά) καθορίζομαι, [[ανέρχομαι]] σε<br /><b>4.</b> (για θυσίες, οιωνοσκοπίες <b>κ.λπ.</b>) «[[βγαίνω]]», [[αποβαίνω]] [[ευνοϊκός]]<br /><b>5.</b> (με δοτ.) [[τυχαίνω]], «[[πέφτω]]» σε κάποιον, του [[ανήκω]] ([[κυρίως]] για τις συζύγους)<br /><b>6.</b> (η μτχ. ενεστ.) <i>γιγνόμενος</i><br />[[κανονικός]], [[ομαλός]], [[συνήθης]]<br /><b>7.</b> (μτχ. παρακμ.) ὁ γεγονὼς [[ἀριθμός]]» — το [[σύνολο]], το [[άθροισμα]]<br /><b>8.</b> (το ουδ. της μτχ. μέλλ. Ως ουσ.) <i>το γενησόμενον</i><br />το [[μέλλον]]<br /><b>9.</b> (το ουδ. μτχ. αορ. ως ουσ.) <i>το γενόμενον</i><br />[[συμβάν]], [[γεγονός]]<br />II. <b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[γίγνομαι]] αυτός [[προς]] αύτῷ» — [[διαλογίζομαι]], αυτοσυγκεντρώνομαι, [[στοχάζομαι]]<br /><b>2.</b> «[[γίγνομαι]] ἀπό τινος» <br />α) (για πράγματα) [[τελειώνω]], [[τερματίζω]]<br />β) (για πρόσωπα) αποχωρίζομαι από κάποιον<br />3) «[[γίγνομαι]] διὰ γηλόφων»<br />(για δρόμο) [[περνώ]] [[ανάμεσα]] από λόφους<br />4) «[[γίγνομαι]] δι' ἔχθρας τινί» — [[γίνομαι]] [[εχθρός]] του<br />5) «[[γίγνομαι]] εἴς τι» — μετατρέπομαι, μεταβάλλομαι σε [[κάτι]]<br />6) «[[γίγνομαι]] εἰς τόπον» — [[φτάνω]] [[κάπου]]<br />7) «[[γίγνομαι]] ἐξ ἑαυτοῡ» — εκπλήσσομαι, [[απορώ]], [[εξίσταμαι]]. 8) «[[γίγνομαι]] ἐξ ὀφθαλμῶν τινι» — [[φεύγω]], εξαφανίζομαι από [[μπροστά]] του<br />9) «[[γίγνομαι]] ἔv τινι» — [[καταγίνομαι]], [[ασχολούμαι]] με [[κάτι]]<br />10) «[[γίγνομαι]] ἐν ὀργῇ» — οργίζομαι<br />11) «[[γίγνομαι]] ἐν καιρῷ»<br />(για πράγματα) [[είμαι]] στον καιρό μου, στην [[εποχή]] μου, [[είμαι]] στην ώρα μου<br />12) «[[γίγνομαι]] ἐπί τινι» <br />α) [[φτάνω]] [[κάπου]]<br />β) [[περιέρχομαι]] στην [[εξουσία]] κάποιου<br />γ) [[περιέρχομαι]] σε... δ) τοποθετούμαι, ορίζομαι [[επάνω]] σε κάποιον ως [[κυβερνήτης]]<br />13) «[[γίγνομαι]] ἐπ' ἐλπίδος» — [[ελπίζω]]<br />14) «[[γίγνομαι]] ἐφ' ἐαυτοῡ (ή «ἐφ' ἡμῶν αυτῶν»)<br />[[είμαι]], [[μένω]] [[μόνος]]<br />15) «[[γίγνομαι]] [[κατά]] τινα ή τι» — βρίσκομαι [[κοντά]] ή [[απέναντι]] σε κάποιον<br />16) «[[γίγνομαι]] [[κατά]] συστάσεις» — κατανέμομαι σε ομάδες, [[σχηματίζω]] ομάδες<br />17) «[[γίγνομαι]] καθ' αὐτούς» — [[είμαι]] [[μόνος]] μου<br />18) «[[γίγνομαι]] [[μετά]] τινος ή σύν τινι» — [[είμαι]] [[μαζί]] του<br />19) «[[γίγνομαι]] [[παρά]] τι» — εξαρτώμαι<br />20) «[[γίγνομαι]] [[περί]] τι» — [[ασχολούμαι]] με<br />21) «[[γίγνομαι]] πρό οδού» — [[προχωρώ]], [[προπορεύομαι]]<br />22) «[[γίγνομαι]] [[πρός]] τῇ καρδίᾳ» — βρίσκομαι [[δίπλα]], [[κοντά]]<br />23) «[[γίγνομαι]] [[πρός]] τινι» — [[πλησιάζω]]<br />24) «[[γίγνομαι]] [[πρός]] τινος» — [[κλίνω]], [[αποκλίνω]] σε κάποιον ή [[κάτι]]<br />25) «[[γίγνομαι]] ὐπό τινι» <br />α) [[υπόκειμαι]], [[είμαι]] [[υποτελής]]<br />β) βρίσκομαι [[κάτω]] από την [[προστασία]] κάποιου<br />26) «γίγνεταί τι εἲς τινα» — περιέρχεται, μεταβιβάζεται, ανήκει [[κάτι]] σε κάποιον<br />27) «εὖ (ή [[καλώς]] ή [[ἡδέως]]) γίγνεται (τινί)» <br />α) ας [[είναι]], «[[πάει]] καλά!», [[καλώς]]<br />β) υπάρχει [[ευημερία]], [[ευτυχία]], [[χαρά]] (για κάποιον)<br />(<b>αρχ.-νεοελλ.</b>) (το απρμφ. ενεστ. ως [[φιλοσοφικός]] όρος) το [[γίγνεσθαι]]<br /><b>1.</b> η [[δημιουργία]], η [[μετάβαση]] από την [[ανυπαρξία]] στην ύπαρξη<br /><b>2.</b> η προοδευτική [[κίνηση]] με την οποία τα πράγματα δημιουργούνται ή μεταβάλλονται<br />(το ουδ. μτχ. παρακμ.) το [[γεγονός]] ή <i>τα γεγονότα</i><br />αυτό ή αυτά που έχουν συμβεί.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λέξη με αρχική [[σημασία]] «[[γεννώ]]», που απαντά ήδη στον Όμηρο με τη [[σημασία]] «[[γίνομαι]], δημιουργούμαι», για να καταλήξει να λειτουργεί ως συνδετικό [[ρήμα]], υποκατάστατο του ρήματος [[είμαι]] ([[Όμηρος]], Ιων.-Αττ.), [[χρήση]] με την οποία επικράτησε και στη Νεοελληνική, ενώ για να δηλωθεί η [[έννοια]] «[[φέρνω]] στη ζωή, [[τεκνοποιώ]]» πλάστηκε το ρ. [[γεννώ]]. Αρκετές [[είναι]] εξάλλου και οι ιδιάζουσες σημασιολογικές χρήσεις που αναπτύχθηκαν στο [[γίγνομαι]]<br /><b>[[πρβλ]].</b> αρχ. [[γίγνομαι]] εἰς τόπον</i> «[[φτάνω]] [[κάπου]]» (<b>βλ.</b> σημασίες του ρ.). Ο ενεστ. <i>γί</i>-<i>γν</i>-<i>ομαι</i> αποτελεί αναδιπλασιασμένο τ. με [[θέμα]] σε μηδενισμένη [[βαθμίδα]] <i>gn</i>-, που απαντά [[επίσης]] στα [[σύνθετα]] <i>νεο</i>-<i>γν</i>-<i>ός</i>, <i>ομό</i>-<i>γν</i>-<i>ιος</i> ([[απαθής]] [[βαθμίδα]] <i>gen</i> - «[[γεννώ]], [[παράγω]]», <b>[[πρβλ]].</b> [[γένος]]), ενώ η ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>gon</i>- εμφανίζεται στα [[γόνος]], [[γονή]]. Παράλληλα [[προς]] τις μονοσύλλαβες το [[θέμα]] εμφανίζει και δισύλλαβες μεταπτωτικές βαθμίδες, δηλ. <i>γενε</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>gen∂</i>₁ - (<b>[[πρβλ]].</b> [[γενεά]], [[γένεσις]], [[γενετή]], [[γενέθλη]], [[γένεθλον]], [[γενετήρ]], [[γενέτειρα]], <i>γενετής</i>, [[γενέτωρ]], <i>γνη</i> - <span style="color: red;"><</span> <i>gn∂</i>₁(<b>[[πρβλ]].</b> [[γνήσιος]] <span style="color: red;"><</span> <i>γνητός</i>, [[ετερόγνης]], [[ίγνητες]], [[καθώς]] και [[σύνθετα]] σε -<i>γνητος</i>, όπως [[αείγνητος]], [[εύγνητος]], [[κασίγνητος]], [[ομόγνητος]]), σπανιότατα δε, [[τέλος]], <i>γνω</i> - <span style="color: red;"><</span> <i>gne∂</i>₃, που μαρτυρείται πιθ. στο επίθ. [[γνωτός]] (<b>βλ.</b> όμως και [[γιγνώσκω]]). Εκτός του τ. [[γίγνομαι]] ευρύτατα διαδεδομένο [[είναι]] και το [[γίνομαι]] (Ιων., μεταριστοτελική [[εποχή]], Κοινή, Νεοελληνική), που προήλθε με [[αποβολή]] του -<i>γ</i>- και [[έκταση]] <span style="color: red;"><</span> <i>gĭynomai</i> <span style="color: red;"><</span> <i>ginnomai</i>, από [[τροπή]] του -<i>η</i>- σε -<i>y</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>gĭynomai</i>, από ερρίνωση του δεύτερου -<i>g</i>- λόγω ανομοιώσεως [[προς]] το πρώτο (<b>[[πρβλ]].</b> [[γιγνώσκω]] - <i>γῑνώσκω</i>). Μαρτυρούνται [[επίσης]] οι διαλεκτικοί τύποι <i>γίννομαι</i> <b>(κρητ.)</b> (<span style="color: red;"><</span> <i>giņnomai</i>, με [[αφομοίωση]] <span style="color: red;"><</span> <i>gĭgnomai</i>) και <i>γίνυμαι</i> (θεσσαλ., βοιωτ.) αναλογικά [[προς]] ενεστωτικούς τύπους σε -<i>νυ</i> -<i>μαι</i>. Αναπόδεικτη παραμένει η ετυμολογική [[σχέση]] [[μεταξύ]] των ρημάτων [[γίγνομαι]] και [[γιγνώσκω]] (<b>βλ.</b> και [[γιγνώσκω]]). Αξιοσημείωτο [[είναι]] ότι πολλοί όροι διαφόρων ινδοευρ. γλωσσών παρουσιάζουν μορφολογική ή σημασιολογική [[ταύτιση]] [[προς]] τους αντίστοιχους της οικογένειας του [[γίγνομαι]]. Έτσι το ρ. [[γίγνομαι]] αντιστοιχεί [[προς]] το λατ. ενεργ. -μτβ. <i>gigno</i> «[[γεννώ]]» — το [[γένος]] [[προς]] τα λατ. <i>genus</i>, αρχ. ινδ. <i>jάnαs</i><br />το [[γόνος]] [[προς]] το αρχ. ινδ. <i>jάna</i>- «[[φυλή]], άνθρωποι» — τα [[γενέτωρ]], [[γενετήρ]] [[προς]] ταλατ. <i>genitor</i>, αρχ. ινδ. <i>jάnitar</i>- και <i>janitάr</i> -, το δε [[γενετή]] [[προς]] το <i>Genita M</i><i>ā</i><i>na</i>, [[ονομασία]] λατινικής θεότητας. Τέλος, το [[νεογνός]] παρουσιάζει [[αντιστοιχία]] [[προς]] το λατ. <i>privignus</i> «[[προγονός]]», γοτθ. <i>niukhahs</i>, ενώ για το [[ομόγνιος]] <b>[[πρβλ]].</b> γαλατ. <i>Ate gnia</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[γενεά]], [[γένεσις]], [[γενέτειρα]], <i>γενετής</i>, [[γνήσιος]], [[γονή]], [[γόνος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[γενέθλη]], [[γένεθλον]], [[γενετήρ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[γενητός]], [[γενέτωρ]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[καταγίνομαι]], [[νεογνός]], [[παραγίνομαι]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αείγνητος]], [[απογίγνομαι]], [[διαγίγνομαι]] και <i>διαγίνομαι</i>, [[Διόγνητος]], [[εγγίγνομαι]] και <i>εγγίνομαι</i>, [[εισγίγνομαι]], [[εκγίγνομαι]], [[επιγίγνομαι]] και <i>επιγίνομαι</i>, [[ετερόγνης]], [[εύγνητος]], [[καταγίγνομαι]], [[κασίγνητος]], [[ομόγνητος]], [[ομόγνιος]], [[παραγίγνομαι]], [[περιγίγνομαι]] και <i>περιγίνομαι</i>, [[προγίγνομαι]] και <i>προγίνομαι</i>, [[προσγίγνομαι]] και [[προσγίνομαι]], [[συγγίγνομαι]] και [[συγγίνομαι]], [[υπεργίγνομαι]], [[υπογίγνομαι]] και <i>υπογίνομαι</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αγουρογίνομαι]], [[απογίνομαι]], <i>καλογίνομαι</i>, <i>ματαγίνομαι</i>, [[ξαναγίνομαι]]].

{{elru

|elrutext='''γίνομαι:''' (γῑ) дор.-ион. и поздн. = [[γίγνομαι]].

{{elnl

|elnltext=[[γίνομαι]] zie [[γίγνομαι]].