ψήω: Difference between revisions

|mltxt=και ψάω Α<br /><b>1.</b> [[τρίβω]] και [[σκουπίζω]], [[σφουγγίζω]]<br /><b>2.</b> [[λειαίνω]] [[κάτι]] με [[τριβή]]<br /><b>3.</b> [[στιλβώνω]], [[γυαλίζω]]<br /><b>4.</b> <b>(αμτβ.)</b> [[γίνομαι]] [[σκόνη]], διαλύομαι, εξαφανίζομαι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. <i>ψήω</i>, που απαντά στο γ' ενικό <i>ψῇ</i> και στο απρμφ. <i>ψῆν</i>, ανάγεται σε [[ρίζα]] <i>bhs</i>-<i>ē</i>- ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>psa</i>-<i>ti</i>), η οποία αποτελεί εκτεταμένη [[μορφή]] της ΙΕ ρίζας <i>bhes</i>- «[[τρίβω]], [[χτυπώ]]» ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>ba</i>-<i>bhas</i>-<i>ti</i> «[[μασώ]]»). Αρχικός [[φωνηεντισμός]] του ρ., [[επομένως]], [[είναι]] το -<i>η</i>-, ενώ οι τ. με -<i>ᾱ</i>- ([[πρβλ]]. [[ἀναψᾶν]]) [[είναι]] μτγν., [[κατά]] τα συνηρημένα σε -<i>άω</i>. Από το θ. <i>ψη</i>- του ρ. έχει σχηματιστεί ο ενεστ. <i>ψή</i>-<i>χω</i>, ενώ στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] του θέματος <i>ψω</i>- ανάγονται οι τ. [[ψωμός]], <i>ψώ</i>-<i>ρα</i>, <i>ψω</i>-<i>λός</i> και το ρ. <i>ψώ</i>-<i>χω</i>. Στην [[ίδια]] [[οικογένεια]], εξάλλου, με το ρ. <i>ψήω</i> ανάγονται πιθανότατα και τα ρ. [[ψαίω]], [[ψαύω]], <i>ψίω</i>, τα οποία εμφανίζουν όμως δυσερμήνευτο φωνηεντισμό -<i>ι</i>-, -<i>αι</i>-, -<i>αυ</i>-, που δεν μαρτυρείται σε [[άλλη]] ινδοευρωπαϊκή [[γλώσσα]] και οφείλεται [[προφανώς]] σε ελληνική [[καινοτομία]]. Με τη [[ρίζα]] του ρ., [[τέλος]], συνδέονται πιθ. και οι λ. [[ψαθυρός]], [[ψαίρω]], [[ψαθάλλω]], [[ψάμμος]], [[ψῆφος]], [[ψεδνός]], [[ψακάς]], [[ψάλλω]] και το επίθ. [[ψιλός]]].